30 Nisan 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

İ ESKİ N eçen gün bütün yi yazlakta oturan antiks meraklısı bir dostuma gece yatısına gittim, Geç vakit herkes odasına çekildi. Ben de odama girdim. Uykum yok- tu. Yatağı uzanıp gazete okumak istedim, Tam göz gezdireceğim sı- rada gözlüme bir şey ilişti, Bitişi gimdeki duvarın çivisinde (tahta helva kepçesine benziyen bir şey... Elli santim boyunda bir sap, bir u- cu delinip sicim geçirilmiş, Çiviye asılması kolay olsun için, Öbür u cunda içi oyulmamış bir kepçe. Bir yüzü düz, bir yüzü lokum lokum kertikti, Ne olsa gerek * demiye vakit kal- madan gülümsedim. Bunun me ol- duğunu, çocukluğumla beraber ha- “tırladım: Kaşak! Bu nesli, kaşağı bilmez, (Belki Sırtı kaşmıyor da ondan. Eski nesillerin sırtları çok mu kaşınıyor du? Orasını'da pek bilmiyorum. Fa kat herhalde kaşmmasaydı her ev- de bundan bir veya bir kaç (tane bulunmazdı. Kaşak, sırt kaşrmıya mahsus iletti. Bunu kaşağı ile ka- rıştırmamalıdır. Kaşağı Içi zilli de- mirden yapılır. Beygirlerin sırtını, sağrısmı kaşıyıp timar etmiye ya- Tar, kasak ta İnsanların sırtımı ka- gır, devirde bu kaşak faslı ömlür- dü. Hele »kşam yemeklerin- den sonra, Akşam ez daliye vesaire... Yemekten sonra büyükler sedir- lerine, koltuklarma, minderlerine yan gelirler, Kahveler, kuru, yaş, Ikisi ortası yemişler. Biriki hoş beş. Bir kaç esneme, Biraz dediko du, Derken hir el çırpış. Bu el çırpı- $a; selâmlıkta ise uşak, haremde İse halayık koşup gelir. El çırpan ev sahibidir. Gözü ile bir misafiri ve sağ elinin ikici parmağı ile ken- di “nesini isaret eder. Bu: — Misafirin kaşınacağı tut- tu, kaşak o ge- tir, Demektir. Bu kaşaklar evin haline, oşanma göredir. Sade fi dişip üstü gü müş kakmalı fildişi, attım: çizgili - banoz. Oymalı abanoz, sapı sancı değneği maplağının sırtı inei İşle- meli gergedan boynuzu, mürver 2- ğacı, sapı püsküllü tahta, sadece tahta... aşak gelinciye kadar misafir Sırtımı arkasmdaki yastıkla- ra sürter durur. Kaşak gelince sarı ŞEYLERE | Kaşak ve Yavrusu çubuklu kırmızı ipekli mintanla hi- Mâli gömleğin yakaları çözülür. Ka şak şimdiki iskemleli sofrada çatal tutulur gibi bir tutuluşla tutulur. Kepçesi enseden girer, sırtın o her tarafımı tatlı tatlı kaşımıya başlar. Sırt kaşınması esneme gibi saridir. Ikinci, üçüncü kaşak gelir. Evin varlığına darlığına göre... Kaşmır- ken kaşlar kalkar, yüzlerin birer tarafı buruşur, kaşmmanın bütün zevki o yüzler - de, hendesenin bütün çizgileri- ni çizerdi. Yalnız kaşak mı İdi? Kaşağın bir yavrusu, yu- murcağı da uç - kur değnekleri idi. Uçkur değneklerinin bir ucu da sicimli, ipekli, kılaptanlı olurdu ki uçkurun ucu buraya takılır ve uç- kurluğu geçirilirdi. Ba da allenin varlığma darlığma göre çeşitlenir- di. Bu uçkur değneğinin altından, savatlı gümüşten yapılmışlarını da görmüşümdür, Şimdiki insanlar uç- kursuz mudur nedir, Bu uçkur değ nekleri de ortadan çekilip kaybolda. en en süslü, en pahalı, en İş U kaşakları bir Evrenos Zade meşhur İskender Paşanm konakla rında; bir eşraftan Kerim Efendi - nin yalısmda, bir de redif kuman - danı bacaksız Ali Paşanm havuzlu köşkünde görmüştüm. Fakat E- mirgândaki yalısmda oturan Ali Şahbaz Efendinin salonundaki kü- çük camlığın içinde gördüğlim ka- sakla uçkurluk gibisini görmedim. Dört parmak yeri halis gergedan boynuzu, dört parmak yeri halis fil dişi, dört parmak yeri som altm 6- lan bu o kaşak, , zeri çeşitli ek maslaria — süs- lenmiş, bir san- at eseriydi. Uç- kurluk ta öy- ahmetli halam söylerdi. Nası- reddin Şah mı, Muzaffered- din Şah mı ne, Sultan Azize zümrüt işlemeli bir altın kaşak armagan etmiş. Ogün Abdülâzizin siniri üs- tünde imiş. — Vay! diye haykırmış. Şah be- nim sırtımın kaşmdığını ne biliyor? Sırtın kaşınıyor demek, dayak isti- yorsun demektir. Az kalsm muharebe olacakmış ta kızlar ağası önüne geçmiş. Anlaşılan o zamanlarda sırtın kar şmması vücudun kaşınma ihtiyacı anlamma geldiği gibi kötek yemek ihtiyacı, anlamına da geliyormuş. Bugün kaşağın ortada bulunma- mâsı; anlaşılıyor ki her iki anlam- da da kimsenin sırtı kaşmmıyor. O zaman neye kaşmıyordu da bu zaman neden kaşınmıyor? Ulema olmalı bu mühim meseleyi hal et- sin. Bana kalırsa bunu hiç İncele- memeli de, kanımızın ufunetlenme- diğine, sırtımızın Oo kaşınmadığına şükredip oturmalı. Aha Gündüz Türkkuşu Çalışmaları "Türkkuşu talebeleri, dünden itiba! yen Ramideki kampta çalışmalarma | başlamışlardır. Bu umumi derslere| haziran sonuna kadar devam edile-| cektir. Bu devirde muvaffak olan -| Jar, 1 temmuzdan sonra İnönü kam- pına gideceklerdir. Hava Kurumunun hazırladığı bir projeye göre, Istanbulda üç tayyare meydanı kurulacaktır. Bunlardan bi- yisi İstanbul cihetinde, diğeri Kadıkö yünde, üçüncüsü de Beyoğlunda ola caktır. Ayrıca leyli bir Türkküşu mek tebi tesisi kararlaştırılmıştır. Mekte bin idare ve tedris talimatnamesi ha gırlanmaktadır. Kadıköy Su Şirketi Toplantısı, Kadıköy su şirketi umumi heyeti dün toplanmış, yıllık bilânço ve idare heyeti raporunu kabul etmiş- tir. Şirket umumi heyeti 27 mayısta fevkalâde mahiyette bir toplantı ya- pacak ve satış işini müzakere ede - cektir. YOĞURTTAN ZEHİRLENDİLER Zeyrekte hamam odaları sokağın- da oturan Hayriye ile kızı Zehra ve oğlu Zekeriya yedikleri yoğurttan zehirlenmişler, tedavi altına alınmış lardır. Polis, yoğurtçuyu aramıya başlamıştır. ira kurtarılabilmiştir. Leşin üzerine r Azlık Mektepleri Bütçesi Azlık mektepleri hakkında yeni bir emir gelmiştir. Bu emre göre, şeh- rimizdeki bütün azlık okulları derhal bir bütçe yapacaklar, bu biltçelerinde | yıllık gelirlerile bu gelirlerin memba- larını ve yıllık masraflarını ve sar- fettikleri yerleri göstereceklerdir. Bütçeler, İstanbul maarif idaresine verilecektir. Bunun haricinde (gelir) topliyan veya masraf yapan mektep- ler hemen kapatılacaktır. Maarif ida- resi, bütçelere göre bu mekteplerin gelirlerile masraflarını sık sik ve an- sizin kontrol edeceklerdir. Büyükadada | Su Aranıyor Hazirandan itibaren belediye, Bü- yükadada su aramıya başlıyacaktır. Bu araştırmalar, üç ay kadar süre- cek, almacak neticelere göre838 yı - su çıkarılmasına başlanacaktır. Bu suretle Büyükada ancak gelecek mev sim İçinde suya kavuşmuş olacaktır. Hususi Otomobiller Belediye hususi otomobillerin durak yerleri için muayyen bekleme yerle-| ri ayırmış ve bu gibi yerlerle buralar-| da ne kadar hususi otomobil duraca- ğını gösteren levhalar astırmıştır. Bundan sonra her kime ait olursa ol- sun hususi otomobiller tramvay yolu geçen caddelerde duramıyacaklar, mu hakkak surette o caddeye civar yan sokaklarda kendilerine ayrılan yer- lerde bekliyeceklerdir. Gemi Leşine ” Oturan Motör Izmir Burhaniyesine yazılı ,Meh- met reisin idaresindeki 45 tonluk Ni- met motörü dün sabah, tuz yüklü o- larak Sarayburnu açığından geçer - ken deniz içinde bulunan bir gemi le- şinin üzerine oturmuştur, Kaptan su- yun içindeki ankazı görmediğinden motör birdenbire leşin Üzerine çık - miş ve devrilmek tehlikesi geçirmiş- tir. Motör, uzun çalışmalardan &on- mâsıl işaret konmadığı araştirılmak. tadır. Deniz Ticaret Müdürlüğü, bu- Taya bir işaret koyacaktır. Bir Ayda 14 Yeni Apartıman Yapıldı Geçen ay şehrimizde yeniden 33 ev, 14 apartıman 7 dükkân, 3 muhte- lif bina olmak üzere 57 bina yapıl - mış 289 bina da tamir edilmiştir. Doktorsuz Kazalar Yapılan bir tetkike göre, muhtelif kaza merkezlerinde 13İ, vilâyet mer kezlerinde de 2 hükümet doktorluğu nun münhal olduğu anlaşılmıştır. Yurt içinde kaza ve vilâyetlerde mün hal ebelik yoktur. İngiliz Sefiri Geldi Bir müddettenberi Ankarada bu- lunmakta olan İngilterenin Ankara büyük elçisi Sir Persil Loren dün İs- tambula gelmiştir. Talebelerin Tramvay Pasoları Yüksek mektep talebesinin tatli - de bütün şebeke Üzerinde pasolu bi. letlerden İstifade edeceği tramvay şirketi tarafından ilân edilmiştir. Bu, Martta Nafta “Vekâleti ile şir- ket murahhasları arasında kararlaş- tırılan şekildir. Asıl ihtilâflı mese - le, ortamektep ve lise talebelerinin de tatil zamanlarında pasolarından is tifade etmeleridir. Şirket, bunu kabul etmediği için bu hususta temaslar yapılmaktadır. Dün Gelen Seyyahlar Alman bandıralı Milvoke vapurile dün şehrimize 500 kadar seyyah gel- miştir. Seyyahlar, dün şehre çıka -| rak, camileri, müzeleri ve âbideleri gezmişler ve akşam Akdenize hare - ket etmişlerdir. l ) lında Büyükadada arteziyen tesisatile |“ Gümrükte B . Eşyalar Çıkarılıyor AN Eroin Suçluları Adliyeye Verildi A gine götürülürken görüyorsunuz. €ş senedenberi gümrükte ksarayda meydana çıkarılan eroin fabrikası hakkındaki tahkikat bitirilmiş, suçlular dün İhtisas mahkemesine ve- * İrilmişlerdir. Yukarıki resimde, suçluları İhtisas müddeinmumili. DENİZ NAKLİY | ÜCRETİ ekliyen birikmiş malların ithali için veri- len müsaadeden sonra İstanbul İthalât Gümrüğü servis- lerine yüzlerce müracaat yapılmıştır. Verilen beyannamelere göre, güm rükte birçok çeşitler üzerinde mü him miktarda mal vardır. Bilhassa, ticaret anlaşmalarda yer almamış olan yünlü ve pamuklu mensucat eş yası çok fazladır. Bundan başka, yi- ne fazla miktarda makine, kükürt, günlük, yün keçe, mendil, ayakkabı derileri, sargı kâğıdı, ipekli mensu -| cat vardır. Antrepolarda bekliyon makine ye yedek parçalar, vaktile İk tisat Vekâletinin müsaadesile getir- tilmiş, fakat sonradan baz #ebepler dolayısile gümrükten çıkarılamamış- Eskiden ithaline müsnade edilmi - yön pamuk iplikleri de son kararla piyasaya çıkarılacak mallar arasmda dır. Şehrimizde pamuk İpliği sıkmtı- sı henüz tamamile giderilmediği için | bu ipliklerin piyasaya çıkması mühim bir ihtivacı karşılıyacaktır. İşi ZI Ustura ile Yaraladı Namık İsminde bir sabıkalı, karı- smın yüzünü ustura ile birkaç yerin den parçalamıştır. Hüdise şudur: Fenerde Kiremit sokağında 29 nu- marslr evde oturan Namık, evvelki akşam karısı Fahriye ile ağız kavga sr yapmışlardır, Fakat bu kavga bir- denbire büyümüş ve Namık yanında ki usturayı çıkararak karısının üze rine saldırmış ve yüzünde biri derin olmak üzere birkaç yara (açmıştır. İkinci ustura darbesi Fahriyenin eli. ne rastlamış, kadın bileğinden de a- ır bir yara almıştır. Can acısı ile s0 kağa fırlıyan kadının feryadma yeti- şenler, Namığı ustura ile yakalamış- lar, Fahriyeyi hastaneye kaldırmış - lardır. Iç Ticaret Umum Müdürü Tetkikler Yapıyor İç ticaret umum müdürü Mümtaz, “Trabzona kadar “bütün limanlarda tetkiklerde bulunmak Üzere dün ak- şam Karadenize hareket etmiştir. Mümtaz, Zonguldaktan itibaren bü- tün Karadeniz limanlarında iç tica - retin inkişafı için alnacak tedbirler üzerinde tetkikler yapacaktır. Kara- denizden döndükten sonra Marmara ve Akdeniz limanlarında da dolaşa - caktır, İtalyan Prenses Atinaya Gidiyor | aksi: Birkaç gindenberi şehrimizde bu- lunmakta olan İtalya krahnm kızı Prenses Maria, pazartesi günü Ati - naya gitmek Üzere İstanbuldan ayrı | öğleden Tacaktır. İ “Elektrik TARİFESİ Değişmedi Elektrik tarife komisyonu, -yeni misyon, elektrik ücretlerini eskisi gi bi kilovatı 12 kuruş olarak. bırakmış (tir. Havâgazi tarife komisyonu yakm da ve tramvay tarife komisyonu da | mayası ilk haftasında toplanacak - İbr. Sahte Reçete İle Morfin Alan Kadın Diln, Kadıköylinde sahte reçete ile eczaneden morfin almak istiyen bir kadm cürmü meşhut halinde yakalan mıştır. Hâdisenin tafsilâtı şudur: Mualla isminde genç bir kadm, ü- zerinde doktor ismi yazılı bir reçete ile morfin almak üzere eczaneye mü. racaat etmiştir. Eczacı reçete kâğı - dından ve yazılış şeklinden şüphe et- tiği için polise haber vermiştir. Ya- pılan tehkikatta, reçetelerin tanm- mış bir doktora ait olduğu ve Mual- lanın bir hafta kadar evvel bunların o doktorun muayenehanesinden aşır- dığı anlaşılmıştır, Kadmm çantasında bir başka reçete daha bulunmuştur. Ayalla, morfinöman olduğunu, morfin tedarik etmek için bu hileye başvur. duğunu söylemiştir. Tahkikata de- vam edilmektedir. $ Arabanın Altında Kalan Çocuk Öldü Beylerbeyinde Sütlücede oturan Beylerbeyi ilkmektep müdürü Adilin Ruşen ismindeki çocuğu evin bahçe- sinde araba ile gezerken düşmüş ve arabanın altında kalarak ölmüştür, ve Üsküdar müddelumumiliği hâdi- 30 Nisan 1937 CUMA Yeşilköy meteoroloji istasyonudan alı. nan malimata göre, havanm şimal, cenap, Kocaeli, Trakya, Eğe ve Orta Anadolu mm rında kapalı, Şarki Anadoluda ks. men bulutlu olması muhtemeldir. Rüzgâr. larım umumiyetle cenup inikametinden kv eseceği tahmin ir, a DÜNKÜ HAVA Dün hava, öğleye kadar bulutlu geçmiş, sonra bulutlar biraz » Ha vi tazyiki 757 milimetre, hararet en çok Zİ, &n az 8 santigrat olarak kaydedilmiştir. üç aylık tarifeyi tesbit etmiştir. Ko.) gü se hakkında tahkikata başlamıştır. y Bugünkü hava: BULUTLU a 3.4, İNDİ Yüzde 75 Ucuzlama Denizyollarr . İdaresinin g1. yolcu ve navlun tarifeleri Vekâleti tarafından dün Idaref* bildirilmiştir. i Yeni tarifede gerek yolcu, geri navlun Ücretlerinde mühim tengiif yapılmıştır, Mersin ve Marmara bö zasına ait navlun tarifeleri bir hsY” H ueuzlatılmıştır. Karadeniz naviU” lar: tarifesi evvelce indirildiği tekrar tenzilâta lüzum görülme tir. Marmara havzası iskeleleri 873” sında muhtelif eşya cinslerinden #“ velce 100 - 300 kuruş arasında ül alınırken şimdi bu miktar 40- kuruş olarak, tesbit edilmiştir. Bİ suretle evvelce 100 kuruş Ücreti alman navlunlar şimdi 40 KW rüş ve yine eskiden 300 kuruş ücret” tâbi tutulan eşyalar da 100 kuruş liye parası vereceklerdir. Bu göre, ucuzlama miktarı yüzde #t” mışı geçmektedir. Mersin hatti üzerindeki | iskeliff #rasında navlun nakliye fiyatları * da yarı yarıya ve bazı maddeler 0” rinde yüzde yetmiş beşe kadar indi” rilmiştir. Yolcu ücretlerinde mühim tenzilât Bunlardan başka yolcu ücretleri / de de çok mühim ucuzlama vardi” 'Bu indirmeler, bilhassa ara j arasında olmuştur. Trabzon ile Bi“ tm arasındaki iskelelerle Ayvalik” Yapılı di Bündan başka tenzilâtir gidip &Ü me aile biletleri ihdas edilmiştir. P* az İki kişiden mürekkep aileler 9 bütün hatlardaki gidip gelme BÜ Ücretlerinde yüzde otuz tenzilât Y9 pılmıştır. Bunlara mukabil birini mevkilerde bütün hatlar için yem mecburiyeti konulmuştur. Yeni tarife idareye geç bildirii”* ği için 15 mayıstan itibaren tal edilecektir. Açıkta kalacak memur yok Dün bir sabah gazetesi, Denis) ları idaresi kadrolarında bir mesyi” tan itibaren mühim değişiklikler 0l* cağını, bu arada bazi şube memurlarından birçoğunun açıkt? bırakılacağını yazmıştır. Alâkadsf lardan yaptığımız tahkikata gö” bu haber katiyyen asılıszdır. İd8* merkezinde sadece tasarrufu temi? edecek tedbirler almaktadır. BU” mun içinde bugün sidatla idare edi” len acenteliklerden bazıları memyf “ yete çevrilecek ve buralara mi iü kadrosundan ayrılacak memurlar (9 ” yin edilecektir. Bu suretle merk oldukça mühim tasarruf yapılmış“. lacaktır. BİRKAÇ SATIRLA iman idaresi müdürü dün akşam Ankaraya tir. . arşambada hazırlanan çor” bahçesinin yapılması may” sonunda bitecektir. alae hrl yl eni deki çocuklar için çok faydalı bir Sİ olacaktır. d. j ; 4 üncü ay Gün:30 Kasım:17f 1356 Eileri 1353 Rumi