17 Ocak 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

No. 16 Çorumdan Ayrılıyorum ati, OIskilipten ayrıldım. O gilin müdürün bana karşı olan vaziyetleri görülecek şeydi, Yardımıma koşuyor, yolda istiraha timin teminine uğraşır görünüyor, yapmadığı kalmıyor. Fakat dikkat Wi bir göz bunlarin samimi olmadığı nı hemen anlayrverir. Dıştan hoş görünürken içten: — Bu herif gitsin de ne cehen neme giderse gitsin. dediği besbel Ni idi. Sabahleyin Çorum otobüsünün durduğu hükümet meydanına geldi ğim zaman büyük bir heyecana düş tüm. Gözlerim doldu: Derslerine olan dikkatleri kadar bana besle dikleri muhabbetleri taşkın tale bemden on kadarı beni uğurlamıya gelmişler, Kimi yemiş getirmiş, ki mi yiyecek hazırlamış, Biri de İski lipin turşusu her yerde anılıyor di ye bir ufak çömlek turşu getir miş. Oralarda yeni yeni taammiüm etmiye başlıyan çapı 42 lik kurşun kâlemi bile getiren olmuştu. Bu ne €ip ruhlu, maşum evlâtlardan ay rılirken hüngür hüngür ağlamamak için çok kuvvet harcadım. Dinle! Ne demişler? Hoca, baba yarısı imiş değil mi? Eksik söylemişler. Onun doğrusu şudur: Bir hoca için talebe, öz evlâttan üstündür. Am ma bilene, Anladın değil mi? Dinle! Şuradan bir 49 luk daha aldır ba kayım. Mezem msi bitti. Meze iste mem. Şimdi sana anlattığım mace Talarımı meze ediyorum. Dinle! An Kyorsun değil mi? oruma gelinceye kadar dört kısa Saat geçti. Fakat dört uzun”şise de göçtü; Yolda ganice Ocuncummu. Oy ya, aza ayarına girdik. Ne ders var, ne vazife., Bu aylar istirahat ve dem aylarıdır. Iskilipte iyi rahat edecektim, Sevgili talebelerimi yetiştirecek tim. Bu kasabayı sevmiştim, ısm- mıştım, Halis üzüm şarabından başka birşey içmiyordum. Fakat ah müdür bey, ah! hayatımın kaba yerlerine diken gibi battm, Esra rahat vermedin. Nihayet tedirgin ettin, Benden kurtuldun. Öyle ya, bunca patırtıdan sonra vekâlet be Di bu ders yılı buradan çeker, Ali Paşa oteline indim. Samsuna yarın hareket edecektim. Tatil ay Jıklarımı kırdırmıştım. Eksik olma sınlar, her yerde bu aylık kırıcılar muailimin imdadına yetişiyorlar, Yanımda oldukça para var.Bir fay ton kiraladım. Çorumun gezilecek yerlerini dolaştım. Eshaptan (Ma arri Kerb)in yatmakta oldluğu hava Ji ve o semtin günü! okşıyan güzel liği beni pek sardı. Harap şadırya nm peykesinde hem dinlendim, hem Mekke — Medineden kalkıp bura lara bir din neşri akidesi uğrunda gelen, şu topraklara baş koyan ulu düşünceli adamlarla kalbi bir has bihal yaptım. arabbi! Iman ve akide deni Ten şey ne kuvvetli! Gönül denilen mahiyeti meçhul, müstesna keyfiyet ne geniş bir şeydi. Hatırir yorum, Mevlâya gönüllü bir âşıkla 912 de Adanada görüşmüştüm. Mü Sahabe arasında “gönliller” in ha yat varlığında oynadığı rollerden bahsediyorduk. Peygamberin bir hadisini nakletti: “yere göğe sığmı yan Allah, mütteki olan müminin kalbine sığar.) Oh! bu düşüncelerin bedil değil, Iâhutf zevkini tatmıya ns anlatmak mwuhaldir, O gece otelde hizmet eden aslı Giritli bir Kadınm tevecelihine mâzhar olmuştum, Bu kadın; âşı kane, sehvi düşüncelerin çök fev kinde bir istekle kendisini evlât e dinmekliğimi, bütün hizmetlerime bir köle sadakatile ömrünü vakfede ceğini söyledi, Yeminlerle teyit et ti. Alıp götürmem için yalvsrdr. Benim başı boş ve başıbozuk haya tam buna imkân mı verirdi? Ne diyordum. Anladım değil mi? Dinle! Çorum — Samsun yolunun Merzifona kadar olan kısmı neuzü billâh! : Merzifonu çok sevdim, beğendim. Tevekkeli Amerikalılar vaktile tor ba dolusu paralar harcayarak bura da muhteşem bir kolej kurmamış lar, (Şimdi burası bize kaldı) “amsuna dağdan iniş esnasın da görülen güzellikleri ka lem malem tarif edemez! Bu güzel likler karşısında dayanılır mı? Çek bakâltm Nihadım! Gam değil, dem çek! Çektim geçtim, Allah Afah! Tepelerden denizlere doğru hir bak tım, baktım da kendimi İlâmidin ruhunda sandım: “Dehşetli olurdu ol tenezztil,, “Merrih imiyor gibi Felekten.,, &vet, o dakikalarda ruhi hâleti mi iyice tahlile yeltendim. Ah et mek, alçalmak, ruhta ne acayip bir yoksullaşmak yaratıyor, Rüzgârla rı küfür küfür esen tepeleri ter kettikçe bu inişin, biraz daha ile ride, sizde bunaltılar hâsıl edecek bir varlık alacağını hissediyorsü nuz. Ah, yürümesek, dursek! 'Te mennileri tahteşşurunuzdan taşı yor. Fakat hayır! yürünülüyor, in liyor. Bu sukut ne kadar sihirliyse ruhunuzun tahavvülleri de nispet te kargaşalıklar gösteriyor. İçiyor sunuz. Söyleniyorsunuz. Fakat bun ların hiç birisi ne manidar, ne de keyif verici. Her biri sukut hezi metinin şaşkınlığını örtbas etmeye didinen birer avutucu. Anlıyorsun değil mi? Canın isterse anla! Din lemesen de olur ya, fakat dinle! amman Böteieiz m1? Ozet Ss bir ötelin öfümdE YMŞIM!Ze göre gelmişiz, Muhakkak gelmiş © lscağımızm bir delili de o gece te miz bir yatakta deliksiz, rahat bir uyku çekişimdir. Ertesi gün, akşam üstü (Aksu) vapuruna bindim, Mahtap ginleriy di, Biletimi güverte almıştım. Büfe ci ile anlaştım, kendime rahat bir şerlongla hoş bir yer temin ettim. Büfesi deyip geçme! Hayatta bir büfeci gün olur ki hemcinsine sbe ci kobeciden daha büyük yardım edebilir. Ağzını açıp dinleyeceğine, sen de bana yardım et te bu şişe nin mantarını çikarrver, Mübarek ne de sıkışmış kalmış. Vapurda da şimdiki gibi demim pek 'gani idi. Fakat ne tuhaftı ki bende ona hırs ve istah ile sak dırmak arzusu yoktu. Buna şaş ga şabildiğin kadar, Yalniz şünu da bil ki insanda, en şiddetli iptilâla ra karşı da bıkkımtı duyulan anlar oluyor, Üstümde mavi lâme bir gök. Altımda atlas bir deniz ve ho $a giden bir vapur. Süzülüp gidiyo ri p en, hele içkiye pupa yelken ettiğim zamanlarda yeme ye bile pek düşkün değilim, Fakat deniz.. Ah deniz! Yumuşak deniz, esen deniz, seven deniz, teselli eden deniz! Yavrum deniz! İnsanlardan daha adam deniz! Onda öyle bir cö mert sihir var ki.. “Eser denizde teselli havası her saat.” Açlıktan geberiyorum! Bir dilim kaşar pey nirinden başka birşey yemezken aç lıktan geberiyorum! Gıdası kuvvet Hi, üç beş türlü yemeği birden :s marlıyorum. Hem meze edineceğim hem oburlaşan midemin isyanını ya tıştıracağım. Gün kararırken su lar morarıyor, Ay Karadenize ini yör. Hamsi tutmak için değil, gö nül avlamak için, Sabah erer, gece gider, biter el bet bu melâl, Pakat heyhet! Hangi günde, han gi demde, saatte? O ne acayip duygulardı. Şezlon gumun çevresi sevdali gençlerle dolmuştu. Kimi orta mektebi bitir miş, askeri liseye girmek için gi diyor. Bunlar Türk üniformasına, Türk kılıcına sevdalı, Kimi sevip İ İ | (Türk parasımm kıymetini koruma hakkındaki 12 sayılı kararnamenin Deşrine devam ediyoruz: ) ? — Mevruları itibarile umumi sigorta şartları dahilinde bulunan ve mahiyetleri itibarile de hususiyet erzetmediği balde sigorta mebaliği ve tehlike derecelerine gö be umumi reasürans mulavelelerinde milin deriç azami fimitler fevkinde kalan riziko haramı Sigortalarına sit dövizler serbest olarak verilir, G) Sigorta mamtlâtından mütevelit dö- viz müsandesi #ncak sigorta şirketlerile re asürans şirketlerine verilir: H) Sigortaya müteallik döviz münade- İeri yalnız, Aokara, İstanbal ve İzmir kem biyo murakabe merilerince ber üç ayda bir verilir: Ancak D fılerasmdaki döviz md sandeleri işbu müddet kaydına tâbi değil dir: ç Madde 31 — Türkiyede icrayı faaliyet eden yerli ve ecnebi şirketlerin hariçte bu hinan kissedur ve bumillerine teğiyesi icap eden hissel temettü veya fnirin mıktacı ile bunlara tekabül eden kambiyo ibtiyaçları | şirket heyeti umumiyesinin tasdikma iktirak etmiş meclisi idare raporlarının mercilerin ce tetkiki suretile tesbit olunur: Bu suretle tesbit olunan mebaliğin transferinin seret ve samanı İcrası her sene ürümi dÖVİZ va rlyetine nazaran Maliye Vekâletince tayin olumur;. 1 R Madde 2 — Umumi, hususi ve mülhak bütçelerle idare olunan resmi devsirle me nafi umamiyeye hidim müssesatn balın duğu kanunen tanınmış olan müeseseler ve sermayesinin mıulından fazlasında Dev etin iştiraki bulunan girket ve müesseseler tarafmdan: > AA — Memuriyeti muvakkate ile gönderi lecek memur ve müstehdemlere (uriyeler müstesna) döviz mezuniyeti verilmesi İcra Vekilleri heyetinden karar iştiksaline mü tevakkıftır : Kuriyelere verileğek kambiyo miktarı merciinden verilecek venike istinat ederi B — Memuriyeti daime ile gönderilen. ler emmi seyahatte yapacakları zaruri mas raflara mukabil mensup oldukları daire ve müesseselerden getirecekleri vesülke İstina den bir aylik nisbetinde maaşları nisbetin de ve kambiyo murakabe mercilerinin vize gile döviz verilir, C — Tahsil, tetkik ve tetebbü için derileceklere muhtelif ecnbi meleketlerin hayat pahaldığını göre Maarif Vkâletince tayin olunacak hadler dairesinde İkamet masrafları vesair maytafları için mahtasi döviz kambiyo murakabe mercilerinin Me | #aniyetile verilir, | Madde 33 — Türkiyede mukim Türk ve ecnebilerden kendi nam ve hesaplarına tah | TAN Türk Parasını Koruma Kararnamesi sil, tetkik ve tetebbl maksadile seyahat ve ikame edeceklerden: A — Srahat edeceklerin beyannamelerine rüptedecekleri seyahat evrakı müsbitesi © larak vizeleri ikmal edilmiz pasaport: B — İkamet eden namma hareket eden lerin beyarnamelerine raptedecekleri mek teb kayıt ve müddeti devamı mübeyyin ma halindeki Tüirk talebe ( müfettişliğinden, bunlarm bulunmadıkları yerlerde mektep İdaresinin en büyük âmiri tarafmdan ma saddak mektep vesikası ibraz öylemeleri gartter, Mektep vesikası senelik devreyi tahsil müddetine şamil olmak üzere bir defa için taleb ve kabul olunur, Bunlardan tahsil için gideceklere avdet masraflarına mukabil ikinci mevki bilet es manı ve Türkiye haricindeki müddeti için ayda ayni ülke veya şehirde Hükümet veya resmi bir idare hesabma tahsilde bulunan lara verilen miktara kadar kambiyo veritir, € — Mesleki malâmatımı tevsi maksa dile gidenlere sebebi ikametlerini mübeyy'n konsolosluktan ve bulunmıyan yerlerde de vam ettikleri seüeneenelerden bir vesika ib rez etmek yartile ayni memlekette tahsil) de bulunanlara verilen miktarın azami bir migli fazlasına kadar kambiyo verilebilir. D — Tahsil ve tetebbü maksadile bulun Gukları memleketten diğer bir memlekete gitmek mecburiyetinde kalanların orada bu lundakları müddetçe — alikalar; aylık tah sisata ilâveten bu yüzden vuku bulacak se yahat masrafları tevsik edilmek şartile ay rıca verilir, Madde 34 — Sihhi ve ticari sebeplerle vaki olacak seyahatler için gidilecek mem leketin hayat pahalılığına böre ayda yüz liradan iki yür Tiraya kadar kambiyo ta lepleri doğrudan doğruya kambiyo mura- kabe mercilerince kabul ve terviç olunur, Bunların #vdet smasrafları için kambiyo müssadesi yine murakabe mercilerince ve rilir, A — Sihhi maksatla yapılacak seyahat Jara dövir müsaadesi verilebilmesi tam te şekküllü bir heyeti sıhhiye tarafından bas talığın hariçte tedavigine zaruret olduğuna dair verilecek raporun kambiyo murakabe mercilerine İbraz edilmesine miütevakkıf- vr. Sülihi sebeplerle seyahat ve ikamet eden lerin dahil oldukları hastane veya sanator yom müdürlerinden veya tabibi müdavi | leri olan profesörden masarifi şehriyeyi mübeyyin olarak alacakları fatura veya raporlar üterine murskabe (mercilerinin vizesile kambiyo müsaadesi verilir, Tev - sik edilen başkaca tedavi ve operasyon masrafları vafsa ayrıca nazarı o dikkate atmar, (Arkası var) Elün Ucuzlatılmasna Kat'i Karar Verildi (Başı 1 inelde) istatistiklerine göre, İstanbulda da gıda ucuzluğunu temin etmek lâzım- dır. Sureti umumiyode vatandaşla rın hayat şeraltini ucuzlatarak ko- laylaştırmak ve ilk ağızda onların sağlığını korumak için gıda madde- lerini birer birer ele alarak ücüz- latacağız. Bunun için her fedakâr- lığı yapacağız. Şimdi, İstanbulda etten başlıyoruz. Çünkü, burada et fiyatları fazladır. Türkiyenin hayvan yetiştiren bir memleket olması ve diğer vesaitin bununla uygun bir fiyat vasatisi gös- terdiği halde etin bu kadar pahalı olması aklın kabul etmiyeceği haldir. Harice yaptığımız fiyatlar itibarile ihracatta en ucuz #atan biziz. Fakat Türkiyedeki perakende fiyatlarımız, diğer memleketlerdeki satışlardan da ha pahalıdır, Bunun manasını anla» mak müşküldür. Et başlıca gıda mad desi olduğuna göre bu manzara yal- niz hükümeti değil, vicdanları da alâ kadar edecek bir mevzudur, Müli zaruret Sizden bu mesele hakkında kati ce- vap almak için içtimas gelmenizi rica ettim, Sizi davet etmeden evvel göyle | düşündük: “Çağırıyoruz, et fiyatını indirmek hususunda "talepte bulunca Ziz. Acaba bu meselede bize yardım ederler mi?,, fakat yine düşündük ki bü iş milli bir zarurettir. Bir kuman dan, cephede askerlerinden nasıl: fe- dakârlık istiyorsa bizim de sizden is- tiyeceğimiz mesleki cephenizde milli | maksat adma menfaatlerinizden bir fedakârlıktır. Bunu yapacağınızdan şüphe etmedik. Çünkü, milli karakte- ri olan her işin yapılacağı veyahut ———— —— —— aldığı kızı vücudünde peyda olan, doktorların galiba erzipel (yılan tık) dedikleri bir hastalığı tedavi ye götürüyor. O öyle, bu böyle Tır tıklasan her birinden yumak yu mak elem çözülecek. behemehal yaptırılacağı tabiidir. Verilen raporlar Banâ, bu mevzu etrafında mütend | dit raporlar verdiler, Hepsi noksan-| dır. Biz, masrafların hükümete, beledi. | yelere ve sair teğekküllere ait olan kısmından fedakârlık edeceğiz. Sizi de kendi hesabmıza bu fedakârhğa davet ediyorum. Bu, sizinle ilk git mek istediğim normal yoldur. Şayet | bu fedakârlığa iştirak etmezseniz, milli zaruret diye ifade ettiğim bu ne ticeyi sizsiz olarak tahakkuk ettirece ğiz. Ancak bu neticeyi normal şekilde sizinle beraber temin edebilir ve bu meselede çalışanların menfaatleri ile telif edebilirsek bizim için kazanç !ki katlı olur, Çünkü biz mlişterek me nafe kıymet veriyoruz. Tenzilât müstehlik için İndireceğimiz resimlerin, yapacağı mız fedakârlığın doğrudan doğruya müstehlikin cebine girmesi lâzımdır. Yani bu tenzilâtın tatbik edildiği gün müstehlik o nisbette ucuza etini ala- bilmelidir. Bu esaslar dahilinde sizden müta- Ica istiyorum, Gerçi buruya kadar ge tirmekle sizi yorduk. Fakat muvaf- fak olursak zevki büyüktür.Bu, hükü metin milletle elele vererek memle- kette iyi işler vücude getirmek âde- tine de uygun olur. Bermayenizin ve sâyinizin milf kuvvet olduğunu biliyorum, Bunları körletmek, asla istemem. Şayet “hü- kümet tedbirini biz biliriz, yaparmış gibi gözükelim,, diyen bulunursa © 8 dama da sadece acırım. Sözümü bitirmeden davetimizi ka- bul ederek gelmiş olmanızdan dolayı teşökklir eder ve hepinize muhabbet- le hoş geldiniz derim, İktısat Vekili bir ziyafet verdi Ankara, 16 (A.A) — de bulunmak Üzere buraya gelmiş o- lan et tüccarları şerefine Iktmat Ve- BULMACA DÜNKU BULMACAMIZIN HALL: 123456789 10 vsgarnuym © » SOLDAN SAGA; i — Eğlenceli resim 2 — Eski bir silâh — Kurtulaş 3 — Sancak taşıyan — Amma — Harla ziynet ve külfet — Kaba kumaş — Emir sigaşı — Demir yol — Ince ses — Akl — Hive — Sorgu — Viliyet — Yağmurda kalma 19 — Güneş (farisi) © YUKARDAN AŞAGI: 1 — Emir sigası — Fark; olouyan 2 — Bir nevi kuş — Akl 3 — Bir vapar idaresi — Birkaç renkli 4 — Diriltmek — Lâkirde $ — Kardan yapılan yavarlak — Yarım sin 6 — Birkaç renkli — Bir şehrin parça ları owsawua 7 — Başı ütünde yuvarlanma — Iki ba | accüp edatı 8 — Biribirinin üstünde 9 — Beyaz — Sayı 10 — Hayasız — Nota Radyo Bugünkü program: ISTANBU"LRADYOSU rim eee ne Saat J2,30 Plâkin Türk mus Havadis, 13,05 Plâkla Türk musikisi, 13,30 Muhtelif plâk neşriyatı, 14,00 Son AKŞAM NEŞRIYATI: Sant 18,30 Çocuklura maral: Bayan Ni ne, 19,00 Kriftizen o Asrmın kızı Nihal, 19,30 Radyo fonik temsil; Eeinönü halk evi gösterit kolu tarafından, 19,55 borsa haberleri, 20,00 Rifat ve arkadaşları tara fından Türk musikisi ve balik şarkıları, 20,39 Hava raporu, 20,43 BaysOmer Ri sa tarafından arapça söylev, 20,45 Bolma ve arkadaşları tarafından Türk musikisi ve halk şarkıları (saat ayarı), 21,15 rad yo fonik temsil stüdyo orkestrası refa katile (Madame Buterfiy), 22.15 Ajans haberleri, 22.30 Plâkla sololar, opera ve operet parçaları, 22,50 Son haberler ve ertesi günün programı, 23,00 Son, Ankara Radyosu OGLE NEŞRİYATI: Saat 12,30—12,50 Muhtelif piik neşri yatı, 1250—13,(15 Plâk: Türk musikigi ve halk şarkıları, 13,15—13,30 Dahili ve harici haberler, 17,30—18,30 Inkrlâp ders leri: Halkevinden naklen (Mahmut Esat Bozkurt), AKŞAM NEŞRİYATI: Sant 18,39—18,3$ Plik neyriyatı, 18,35 —19,00 Ingilizce ders Azime Ipek, 19,00 —I9,İ0 Türk musikisi ve halk şarkıları (Makbute Çakar ve arkadaşları), 1930— 19,45 Saat ayarı ve arapça neşriyat, 19,48 —20,1$ Türk musikisi, ve balk sarkıları, (Servet Adnan ve arkadaşları), 20,15— 20.30 Spor konuşması, Nisamettin Kar- #ân, 20,30—21,00 Plâkla dans musikisi, 21,00—21,15 Ajans haberleri, 21,15 —21,5$ Stüdyo salon orkestrası, 1 — Mozart Fantasie Mösaigue, 2 — Lacome: Saite Gotillen, 3 — Ziehrer: Liebesrecepte, 4 — Thomas: Biumengştraubzene, $ — G, Farancik: Danse lente, 21,55 2200 Ya fenki program ve İstiklâl marşı, . 12,50 SENFONİLER 23 Varşova: Senfonik ssusikinin Ne serleri, OPERALAR, OPERETLER 31 Belgrad: Opsrada verilecek piyesi nakli, ODA MUSİKİSİ 9,30 Berlin kısa dalgası: Yayfi kuartet musikisi (Schubert), 21,35 Bükreş: Oda musikisi kuarteti, 22,55 Peşte: Piyano tri yosu, HAFİF KONSERLER 710 Berlin kısa dalgası: Neşeli masi ki (8,15: Devamı) 10 Berlin kısı dalgası Frou - Prow'da balo (Dans) 7” Berfin kısa dalgası; Orkestra konseri, 13 Berlin ksa dalgası: Hafif mmisiki (14,15: Deya mu) 13,10 Bükreş Plâk konseri (14-30: Devamı) 16,30 Berlin kısa dalgası: Ak man marşları 1710 Brüno, Prag: V. marş ve operet musikisi, 17,15 Varşova: Charpentier, Dvorrak, Reger, Mascagni) 19,33 Peşte: Plâk konseri, 20,10 Lâypsig: 17-1- 988 Otto Pricke orkestrası, 2043 Viyana? #f halt akşam masikiri, 21 Peşte; Orkesii konseri, 21,10 . «g: Koro havaları, ”” Bükreş: Hafif musiki nakli, 23 Vara“ Radyo orkestrası, RESİTALLER 1518 Berlin kıa dalgası; Halk şar ları, 18,15 Varşova: Şarkı resit”* 3908 Varşova: Piyano ve tenor, 22,25 Prf Piyano resitali ve diğer gole musik konseri, 22,35 Viyana: Çift keman ve Zf bal solo, 23.30 Viyana, Graz: Plükla hur havalar (Tauber) PA.