30 Haziran 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

BUGÜN Ademi Müdahalenin ; Faaliyeti Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL İspanya harbine Ademi Müdahale Komitesi, bir karar daha vermeye Muvaffak oldu, Bu karar, yabancı gö| £ Müllülerin İspanyadan çekilmesini te iin edecek masrafa aittir. İngiltere- hin İspanyadan yabancı gönüllüleri je artık kabul edilmiş bulunuyor. Fakat bu blânı tatbik için iki buçuk milyon İs- İerline yakın para lâzımdı. İngiltere, İtalya ve Almanyanın iştira- bu para aşağı yukarı temin olun Muş ve bu devletler, taahhüt ettikle- * masrafın bir kısmım vererek bu i- tin içinden çıkmak azminde oldukla- göstermeye hazırlanmışlardır. Bütün bu kararlar tâli ademi mü- komitesinde verilmiş olduğu İm sonra vaziyet İspanyada dövüşen tarafa bildirilecek ve iki tarafın bu kararı tasvip etmeleri İstenecek- "ir. Acaba bunlar, bu kararı tasvip 6- İscekler mi? Vaziyet akıl ve mantık tetkik edilecek olursa, İspanyada- iki tarafın da bu kararları dakika muberipler memleketlerine döne- , İspanya Âdeta yeniden istiklâli- Be kavuşacak ve İspanyollar, kendi harbe son vermek imkânı da İki 1 yaramıyan yüzünden maddi, manevi birçok ara katlanmalarıdır. Diğer taraftan İngilterenin daha iden İspanyolları barıştırmak i- uğraştığı da haber veriliyor. Bu göre İngilterenin düşünce- İspanyada evvelâ bir mütareke yap daha sonra bitaraf bir hükü- işbaşına geçerek İspanya hal- irade ve dileğini anlamasını te- etmektir. Fakat bütün bu ihtimaller, ancak ale Komitesinin, lâzım olan yı bulduktan sonra da şimdiye çok ağır yürüyen adımlarını İaştırması ve çabuklaştırması, İs- ya harbi yüzünden Avrupanın ba ; önüne geçilmez bir felâket gel en evvel bu mühim işi başarına- beklenmektedir. Bakalım Ademi Müdahale bu işi bilecek mi?, Kral Piyer 7 İetmesine müsaade edilmiştir. HAR TAN Cİ HABER LER İNGİLİZ - İTALYAN ANLAŞMASI News Chronicle gazetesi a yor Mussolininin erkâmharbiye şeflerile görüşmesini mevruu- bahsederek Italyanın İepanya harbine son vermek (niyetinde olmadığımı, fakat İepanyoya ye- niden gönüllü göndermek im- kânsızlığı karşısında İspanya harbine son vermek için fevka- lâde bir teşebbüste bulunacağı- ma anlatiyor ve Sinyor Musso- Tiniyi bu teşebbüse sevkeden &- milin, Mister Chamberlain'in, istiyerek veya istemiyerek | İn- giliz — Itolyan itilâfını feshet- mesi korkusu olduğunu anlatı- yor. i Bir Alman vi Tayyaresi Çek Topraklarında Prag, 29 (A.A.) — Bir Alman tay- yaresi pazaftesi günü meşkük ahval dahilinde Çekoslovak arazisinin üze- rinden uçmuştur. Hava polisi tayya | reyi cenubi Bohemyada Şeske - Bude zoviç'de karaya inmeğe icbar et- miştir, Mektep tayyaresi tipinde, iki kişi Uk sivil teyyareciliğe mahsus işaret- leri hamil olan bu tayyare Ulm - Do renstadi mektebine mensup bir kü- çükzabit tarafından idare edilmekte idi. Zabit bir talim uçuşu yaparken yo Yunu şaşırdığını söylemiştir. Netice- ae Salamayaya doğma uşmağa devam MHodza'nın temasları Pragı 29 (Hususi) — Başvekil doktor Hodza bugün Lehistan ekal - liyeti mümessillerile | görüştükten sonra Macar ekalliyetleri mümessil- lerini kabul etmiş, daha sonra Al - man sosyal demokrat mümessillerile müzakereler yapmıştır. Görüşmeler yarın devam edecektir. AMERİKA Rooseveltin Nutku Vaşington, 29 (A.A.) — B. Ruz - velt, hükümetin yardım siyaseti ve Inafıa işleri hakkında kısa fakat çok mühim beyanatta bulunmuştur. B. Ruzvelt, demiştir ki: Hükümet, halihazırda İsveçlilerin refah devreleri esnasındaki nafıa iş leri masarifini tasfiye etmek için kul lanmış oldukları metodu tetkik et - mektedir. Nevyork Taymis gazetesinin Va - şington muhabiri, bu beyanatı 1943 senesindenberi ihtiyar edilmiş olan yardım ve kalkınma masarifi yüzün | den girişilmiş bulunan vaz'ı usülle- Lord Perth'le Kont Ciano İngiliz Gemileri Meselesini Görüştüler Yakalanan Danimarka Vapuru Londra, 29 (Hususi) — İngiltere Roma Büyük Elçisi | Lord Perth bugün İtalya Hariciye Nazırı Kont Ciano ile görüşmüştür. Görüşme bir saat devam etmiş ve görüş- menin mevzuu hakkında bir tebliğ neşrolunmamıştır. Fakat İngilterenin İspanya sularındaki gemilerinin ba- tırılması meselesinin konuşu! Haber alındığına göre Kont Ciya no, General Frankonun kumandası altındaki bütün kuvvetlerin hareket- lerinden mesul olduğunu izah etmiş, fakat İtalyanın da İngiliz gemileri- nin bombardımandan korunması için elinden geleni yapacağını söylemiş- tir. Sinyor Gaydanın bugün yazdığı makale mülâkatta neler görüşüldü- günü izah eder mahiyette sayılıyor. Sinyor Gayda da Frankonun nezâin deki bütün tayyarelerin onun emri altında olduğunu anlattıktan sonra General Frankonun İngiltereye ait gemilerin seyahat esnasında hiçbir taarruza uğramaması için emirler verdiğini, bundan böyle İngiliz bay- rağını taşıyan gemilerin diğerlerin- den ayırt edileceğini, ve meşru tica ret yapan gemilere bir liman göste- rileceğini ilâve ediyor. İngilterenin Paris sefiri bugün Fransa Hariciye Nazırı ile görüş - müş ve ademi müdahalenin İspan yadaki yabancı gönüllüleri geri al mıya ait kararları ve Romada ko - nuşulan meseleleri mevzuu bahset miştir, İngiltere kabinesi bugün mutat toplantısını yapmış, ve İngiliz gemi: lerinin Frankistler tarafından bati - rılması ile de meşgul olmuştur. İn “| gilterenin Burgos Ajam yarın Lon- draya gelecektir. Ajanın Almeria İ- manının bitaraflaştırılmasına ait tek lifler getireceği anlaşılıyor, Ademi müdahalenin tali komitesi yabancı gönüllülere ait masraf mese lesini de helletmiştir. (İngiltere, 7 Kasablanka, 29 (AA) — Iduğu anlaşılıyor. ÇE 7720 YAHUDİ "AVUKAT #| Viyana, 29 (A.A.) — Havas A. / jansı muhabirinden: Avukatlık #| g mesleği hakkındaki emirnameyi , tatbiken 720 Yahudi avukat Viya # na barosundan çıkarılmıştır. a ——— —— hal her biri 12,500 sterlin tediye ede cektir. Ademi müdahalenin heyeti| umumiyesi plânı kabul ettikten son- | ra plân İspanya Cümhuriyetine ve! Frankistlere teklif ve tasvip edildik- ten sonra tatbik edilecektir. Harp vaziyeti Frankistler Kastalon cephesinde Traya kasabasını Ribesalbes - Arge- lita, yolunu işgal ettiklerini Artana | kasabasının şarkına doğru #lerledik- lerini bildiriyorlar. Asilerden gene - ral Aranda, Ondobechi mıntakasın- da başladığı taarruza taze kuvvetler le devam etmektedir. Frankistler Ar tana şehrinin civarın& kadar yaklaş mışlardır. Bir Danimarka gemisi Silâhlı bir Frankist balıkçı gemisi tarafın. dan içi aranarak Ceuta limamma sev kedilmiş olan Jan ismindeki' Dani « marka yük gemisinin mürettebatı sa lı günü Kasablanka'ya gelmiştir. Vapurun süvarisi Jacobsen geri mürettebatının Armatör ve aileleri - le muhabere edemeden 26 mayıstan 24 hazirana kadar Ceutada kaldığını söylemiştir. Fransa ve Italyadan her biri (250,000) sterlin verecekler ve der - MACARİSTAN Farmason Cemiyetleri Budapeşte, 29 (A.A.) Dahiliye ne- zareti, münhasıran eski farmasonlar- dan mürekkep olan 4 iyilik cemiyeti nin feshini emretmiştir, Bu farmasonlardan bazıları ecne- bi localarına girmişlerdi. Naz —— e Neyi arları Londra, 29 (A.A.) — Kannas'dan Röyter'e bildiriliyor: “Prensseh de- Zil, Dantzig vapurunun Kleipeda'ya gelişi bildirilen arbedelere sebep olmuştur. Vapuru karşılamak zere limunda toplanan 7,000 Alman, Bir Bakışta Dünya Haberleri .eeikeekeeeeaee EEE 24 haziranda Frankistler vapurun Kardiften Orane nakledilmekie olan MEKSİKA Bir Tren Kazası Meksiko, 29 (A.A) — Dün San - Lui yakininde bir tren yoldan çık - mıştır. 20 kişinin öldüğü ve 32 kişi- nin de yaralandığı söylenmektedir. Dün iki trenin daha yoldan çıkmış olduğu haber verilmiştir. i Arasında Arbedeler Mussolini itilâfın bozulacağından korkuyor Ay MA Japonyada Bir Tayfunda 120,000 Ev Su Altında. Nevyork, 290 (Hususi) — Uzak Şarktan gelen haberlere göre, Japon lar, Sarı nehrin feyezan mıntakasın de mahsur bir halde kalan bütün kuvvetlerini kurtardıklarını bildiri. yorlar. Japon kaynaklarına göre tuğ yan alçalmıya başlamıştır. Tuğya- nın sahası 1000 kilometre kadar - dır. Tuğyana uğramış olan mıntaka ların garbinde Pekinden ilerlemiş o- lan Japonlar halihazırda Hankovu ele geçirmek için yeni bir teşebbüste bulunmak maksadile sarı nehri geç- miye hazırlanmaktadır. Nehrin şi - mal mıntakası, geniş bir müsellâh kainpı andırmaktadır. İngiltere Hariciye müsteşarı bu gün Ayam Kamarasında İngilte- renin Çin ülkelerinde kurulan hiç bir hükümeti, meşru hükümet pa- yidar oldukça tanımıyacağını söy- lemiştir. Japonya bir tayfuna uğramıştır. 18 kişinin öldüğü haber veriliyor. Tokyo ve Yokohamada 120,000 ev su altında kalmıştır. Anlaşma şartı Tokyo, 29 (A.A) — Harielye neza reti mümessili, ecnebi £ gazetecilere beyanatta bulunarak o muhasematın | tatili için zaruri şart olan Çiyang - Kay-Şekin çekilmesinin dah! kâfi gö rülmemektö “olduğunu beyan etmiş tir. Hariciyenin mümessili, ki: “Japonyanın © Çiyang.Kay-Şekin azimetinden sonra Kuomingtag'ın mukavemete devam etmiyeceği hak kında teminat alm lâzımdır.,, demiştir ———————— m... 1100 ton kömürden ibaret hamulesi nin terkedilmesini istemişlerdir. Danimarka konsoloshanesi, vapu - run mürettebatın memleketlerine göndermiştir. KANADA Har; Malzemesi Ottava, 29 (A.A.) — Müdafaa na- | pır Maekensie, millt müzlafaa neza- tetinin Canadian National Roilıcay atelyelerini tetkik ederek bu mrilesse selerin cephane, tank vesair harp malzemesi inşa etmek kabiliyetinde olup olmadiklertmi araştırmış oldu - ğunu bildirmişti Zönnedildiğine göre İngiltere ta « rafından yapılan silâh siparişlerinin bu atelyelerde inşası derpiş edilmek- tedir. İNGİLTERE Bir İfşaat Tımarhane Tevsi Ediliyor Yazan: B. FELEK Pek hatırlamıyorum, geçenlerde bir yerdeki ümran hareketinden bah- sedilirken “ihtiyaca gayri kâfi olan eski hapishanenin yerine bir yenisi- nin inşa edilmekte olduğu, galiba bir az mizahvari yazılmıştı. Timarhanenin tevslini ben o kabil telâkki etmem. Hakikaten bu müba-, rek müessese ne kadar genişletilir, ne derece vüsat peyda ederse o kadar memnun olurum. Çünkü akıllı ile de liyi biribirinden ayıran yegâne un- Sur, timarhane duvarıdır. Bu duvar ne kadar dar olursa akıl- liloyın mağşuşluk nisbeti o kadar ar- tar ve bilâkis duvar ne kadar geniş olursa bu karışıklık o kadar eksilir. Ötedenberi delilerle akıllılar ara- sında halledilememiş bir mesele var dır. Deliler akıllılara sorarlar: — Siz mi akıllısınız, biz mi?, 'Tabli biz akıllılar kendimizi akıl- lı olarak kabul ederiz ve bizim gibi olmıyanlara “deli” adını takarız. Delilerin iddiası kendilerinin akıl- ih olduğu merkezindedir. Fakat, diyorlar, çok olduğunuz i- çin bizi içeri tıkmışsınız, kendinize akıllı diyorsunuz, Halbuki dünyada herşeyin iyisi az, kötüsü çoktur. Zengin az, fakir çoktur. Temizlik az, pislik çoktur. Pahalı az, ucuz çok tur, güzel az, çirkin çoktur. âlim az, cahil çoktur. Sağlık az, hastalık çok- tut. Neşe az, kaygu çoktur. Daka sayabiliriz. Ve bütün bunla- ra mukabil de deli az, (sizin ölçüye göre) akıllı çoktur. Eğer hükümleri müvazi vermek İs tersek az olan liğin iyi, ve çok'0- lan akıllılığın kötü tarafta kalması, yani delilerin akıllı ve akıllıların de Ti sayilması icap eder. Delilerin bu iddiası akıllıca bir söz dür. Lâkin eğer bu adamların fikir- leri tahakkuk ederse timarhaneyi Çin duvarları kadar genişletmek icap edecektir. Bunada imkân olmadığı- na göre dünya bir muazzam timar- hane ve biz onun sakinleri oluruz. Şu halde vaziyette bir değişiklik hâ- ıl olmaz. Yalnız eskiden biz onlara ideli derken, bu sefer onlar bize deli- dir derler. Bunda da zarar yerine fay da vardır. Çünkü delilikte bir nevi söhret mi vardır ve bu ünvan kendisine verilenler bundan şikâyet etmezler. Deli Petrodan tutum da geçen dev- rin maruf paşaları hattâ (şimdiki sporcular arasında bile bu lâkabı zevkle taşıyanlar vardır. Zaten dilimiz de delilikte canlılık aramaktadır. Delikanlı, delişmen, de lidolu sözlerinde olduğu gibi, İdam Olunan Yahudi Genci Kudüs, 29 (A.A) — Affedilmesi için gerek Filistindeki ve gerek, ha- içteki Yahudi teşkilâtlarının sarfet miş oldukları mesalye rağmen bu sa bah Akkâda idam edilmiş olan Ya- hudi genci hakkındaki hükmün ic rasından dolayi Kudüs ve Tel-aviv- deki Yahudi mağaza ve kahvelerinin ekserisi kapatılmış ve pencerelere si yah bayraklar asılmıştır. Bu Yahudi genci İngiliz idaresi ta tafından idam edilmiş olan ilk Yahu Nazi marşları söylemekte ve “Heil Hitler” diye bağırmakta idi, Ci- varda demirli bulunan Perkunas ismindeki Tituanya vapurunun mü- rettehatı protesto makamında gemideki yangın tulumblaarnın hortum borularını Nazilere tevcih etmişlerdir. O aralık Almanlarla Lituanyalı lar arasında bir arbede çıkmıştır. 1 ölü, 50 kadar da yaralı vardır. aaaseeaeeeasasamaeeeme DUNYA İNTİHAR ETMİYE KARAR VERMİŞTİ. FAKAT NASIL? Londra, 29 (A.A) — Avam Kama dildir. Halk, Yahudi mehellelerinde rasında mebus Ducan Sandys tarafın | toplanmakta berdevamdır. Belgrat, 29 (A.A.) — Avala ajan- İyinin hükümet tarafından tetkik edil : mii gelm: İmei Pipe; dü amli elli sez ekle: blanduğu mhnasne: geliri çok büyük bir muvaffakiyetle si olduğu suretinde tefsir etmekte - çok iyi notlarla ikmal etmiştir. 'dir. Yahudi dan yapılan ifşant üzerine Çörçil'in İmakamatı, halkı süküne davet eden yeğeni tarafından istenilen tahkik ko İyeni bir beyanname © neşretmiştir. misyonunun teşkilire karar veril - İngiliz polisleri ihtiyaten çelik miğ- miştir, fer ve sopalarla teçhiz edilmiştir. NİHAYET BAŞKA ÇARE (BULDU Damdan atladı, olma, Zehir içti, olmadı.. RL AMMAN Kalbine kılıç sapladı, o Denize düştü, olmadı. Kendi kendini as > RR tı, olmadı...