23 Ocak 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

——— 5-.1-939 BUGÜN Suriyede Fransız | Siyasetinin Tahavvülü Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Fransanın yeni Suriye fevkalâ- de komiseri M, Puaux vazile- si başına geçtikten sonra söylediği Dutukta Fransanın iki taraf arasında 1936 da aktolunan ve Suriyeye istik lâl veren muahedeyi niçin tasdik et- Dİ Şu şekilde izah etmişti: “Bugünkü beynelmilel muvazene Şartları içinde Fransanın Suriyede bulunması Suriyenin arazi bütürlü- ünü ve istiklâlini koruyan biricik Müessir garantidir. Fransa çekle - “ek, yahut kuvvetleri zaafa uğrayâ- <ak olursa, Suriye vatan severleri €n aziz rüyalarının zeval bulduğunu Körürler,,, Sözler gayet sarihtir. Ve maksat Fransa bu rada çekilerek olursa, başka bir devlet derhal Suriyeyi işgal eder ve| Suriye, istiklâlinden ebediyyen mah rüm olur, b Fransız siyasetinin geçirdiği de - Gişikliğin sebebi bu ise, Suriyelilerin buna itiraz etmekte haklı oldukları Şüphe götürmez, Meselâ İngiltere de ayni sebebi ileri sürerek Mısıra istiklâl muahedeyi yapmaktan çekinebilirdi. İngilterede bugünkü şartlar içinde, Misirdan çekilecek olursa Mısır da *n feci tehlikelerle karşılaşır. Çün- kü Misir müdafaası henüz kurolma- mıştır. Ve Mısıra karşı istilâ emel - leri besliyen her hangi devlet, bu memlekete taarruz edebilir, Mısırın böyle bir tehlikeye uğra « ması, İngilterenin de hayati menfaat lerine uygun gelmediği içim iki törat aralarında -yaptikları ittifak muahe- desi ile bu mahzuru bertaraf ettiler, | Bu suretle hem Misir istiklâline sa- veren | sükün hüküm sürmiye başlamıştır. Suriyede Sükün Avdet Etti Şam, 22 (A.A.) — Polis tedbirleri sayesinde bütün memlekette yeniden Hükümet partisi ile İngiltere - İ- rak anlaşmasına müşabih bir mua- hedeye, Arap ittihadı fikrine ve Fran sa - Suriye müahedesi eklerine da- -anan bir politika istemekte olan müf partiler arasında bir anlaşma ya- ılamamıştır. Başvekil Mardam Bey, tabri bulunarak Fransa - iğine sadakatini te miş ve ezcümle demiştir ki: “Parlâmentonun dalma tam müza- beretini kazanmış olan politik; riyenin istiklâlini Fransanın dost ğu ile reslize etmektir. Suriye hal nin dirayet ve olgunluğunu göstere- ceğinden ve yeni Fransız yüksek ko-| miseri Puaux'ya İtimat edeceğinden emi, Yeni Lübnan Kabinesi Teşekkül Etti Beyrut, 22 (A-A.) — Kabine buh Tanı halledilmiş ve eski başvekil Ab- dullah Yafi yeni kabineyi teşkil et miştir, Lübnanın iki mühim partisi olan Meşrutiyet partisi ile cümhuri. yetçi birliği partisi arasinda İş birli- ği ortadan kalktığı için bu seferki ka | bineye yalnız ekseriyeti teşkil eden | cümhuriyetçi birliği partisi azası gir- miş bulunmaktadır. Milletler Cemiyeti ,Komitelerinde! Âzalarımız Cenevre, 22 (A. A.) Milletler hip olda, hem de müdafaasını koru» mak fırsatını kazandı. Fransanm da Suriyeye ayni şekil de hareket etmesi, ve bir taraftan Su riye halkım tatmin, diğer darafinm milli müdufnanın kurulmasını temi etmesi bekleniyordu. Nilg” muaheş reyillerde dEŞİ atilan zeyillerden mak - sat ta, bilhassa bu hedefi teyit et - mekti, İngilizleri Mısırlılar ve İraklılarla bu esaslar dairesinde harekete sevke den bir nokta da, bugünkü müdafa şartlarının büyümüş, genişlemiş ve p ağırlaşmış olmasıdır. Büyük devlet ler arasındaki rekabetler, çok ge bir ölçü almış olduğu için, yerli hal- Matta | | Cemiyeti celsesinde dat -İtetkik eden -İâmerika hükümet TAN Berlin, 22 (A, A.) — Japonyanın iplomatik ve sevi “Frankfurter Zeltung,, inin son zamanlar da ittihaz etmış olduğu kararların Ja ponyanın feci vaziyetini pek Iyi gös- termekte olduğu mütaleasmı serdet nn tahkimi kararı, Japonyanın aske» 1! bir çember altina alınmak tehlike- sine maruz bulunduğunu göstermek- tedir. Bu karar, Amerika, İngiltere ve Fransının Tokyoya tehditkâr notalar görtdermekte oldukları ve Amerikalı. İngilizler tarafmdan Çine ikraz larda bulunulduğu bir sırada veril miştir. erliner Boersen Zeitung, Ameri kanm vücuda getirmek tasavvurun- da bulunduğu yeni üssü bahrileri gös teren bir harta neşretmiştir. Bu üs- sü bahriler, bıhassa Hind okyonusun da vücuda getirilecektir. B Rooseveltin projesi, Amerika- wbu şarki istikametinde taar unmek fikrinde olduğunu Lenin'in Ölüm itesi azalığına me İbik umum mödürü Salâhattin Çam, intihap edilmiştir. Bu azalığın. pini eş MCiccOK Mususf Gel etler Cemiyetinin mü - makale ve transit komisyonu azalığı na hüküm et - liği konulan Nafia Vekâleti nakliyat şubesi reis vekili B. Ali Riza Akat'ı; intihabi işini tetkik ve İntaç edecek - tir, Bu ko: larımın mandala r. öç yıldır İngilterede Milli Gönüllü Teşkilâtı m AZ kı hoşnut etmeden ve dostluğunu ka zanmadan bir yurdu müdafaa inik lam dostluklar tesis et-| meden bir memleketi O müdafaaya| kalkmak, o memleketin müdafaasını yıkmaktan farksızdır. Çünkü hosnut- suzluklar, bilhassa tehlike zamanlar rında, tatmin edilmek fırsatlarını a - rarlar ve bulurlar, İngiltere hükümeti, bütün bu ha kkatleri gözönünde ni bulundurarak ugünkü şariları Mısırın ve İrakın istiklâlini tanımak aleyhinde değil, bil is istiklâlini tanımak lehinde görmüş ve ona göre hareket etin z vi e tir. Bu yüzden Mısırın kendini derle- yip topliyarak ordusunu ve bütün müdafaasını kurmağa girişmiştir. Ayni şartların Suriye aleyhinde kullanılması, Sur'yede derin hosmut- suzluklar uyandırmış bulunuyor. Bir İngiliz muharriri Suriyedeki bugünkü | vaziyetten © bahsederken fevkalâde Komiseri resmi nutkun » i ti. Suriyelilere “Biraz teselli, bi mit, ve biraz hareket vereceği. öylüyor. şılan bunlarda Suriye ileri tatmin etmekten çok uzak ka. gün sonra yeniden tay. 'dan Londroya hereket ey. ikan radyo artinlerinin #ki bin lik Hollywood şubesi, greve karar ver. r Berin — Doktor Göbbelein parti hkemesine çağırıldığı hakkindaki şa yinlar keti surette yalanlanmaktadır. | Londra — Başvekil Chamberlain İpazartesi akşamı radyoda utuk | öyliyerek gönüllü milli hizmeti için İkayıt muamelesini açacaktır, Liste, salı günü neşredilecektir. Zannedildiğine göre, kayıt muamele- si esaslı üç milyon vazifeyi ihtiva et- mektedir. Harp halin vazife. ye tayin edilmiş olacaklar oldukları yerlerde seferoer edileceklerdir. Dolmabahçe Tehkikatı Ankara, 22 (Tan Muhabirinden Dolmabahçe hâdisesi etrafında yapı- lan tahkikat evrakı Devlet Şirası| deavi dairesinden raportöre tevdi e) dilmiştir. Evrak raportörce tetkik olunduk e bu başlanacaktır. Ispanyadaki Italyan Askerlerinden Bir Müt Yıldönümü Moskova, 22 (A. yük bir toplantı olmuş ve bu toplan- tıda, parti ve hükümet teşekkülleri mümessilleri, stakanovistler, yüksek ilim, teknik, sanat ve edebiyat adam- ları bulunmuştur. Saat 19 da, toplantı salonuna Sta lin, Molotof, Kaganoviç, Voroyilef. Kalinin, Andreev, Mikoyan, Jdanov. Yejov, Dimitrov, Beria, Şkiriatov. Bulganin, Şvernik ve Yaroslavski girmişt tanıtıda bulunanların hepsi a- yağa kalkarak, “Leninin muakkıbi,, Stalini heyecan'ı alkışlarla selârula- mıstar. Mitingi, Jdanov açmıştır. Halk, a- yağı kalkarak, Len'nin hatırasını teb cil etmiş. bilâhare partinin Mos«ova komitesi sekreteri Şerbakov, bis mu | ) — Dün akşam tuk söyliyerek Leninin ölümürden- !i# beri geçen 15 sene zarfında Sovvet ler Birliğinin kazandığı tar.hi zafer. leri tebarüz ettirmiştir. Sinopta Yeni Bir Köprü Sinop, 22 (A.A) — Sinop - Aynı cık şösesinde Karası çayı de Nafia Vekâleti tarafından inşa etti- rilen betonarme köprünün kabul mu | üzerli amelesi fen heyeti tarafından yapı mıştır, Köprü beheri 16 metre geniş- ması ânde müzake- Yiğinde üç gözlü olüp boyu 50 met -| Bilhassa Ha redir, İş Başında N HABERLER (Amerika Yeni Deniz Üslerile Japonyayı İstihdaf Ediyormuş Amerikaya Göre de, Almanya Şarka Doğru Genişleme Siyasetini Bırakmış Garp Demokrasilerine Teveccüh Etmiş dilmiş olan vs her gün şiddeti artan ijtehdit, Tokyoda heyecan tevlit et - mektedir. Amerikalılar, Vaşingto - nun Japonya istikametinde muaz - zam bir ezici merdaneyi harekete ge trmek tasavvurunda olduğunu inkâr İedemezler, Amerika, otoriter devlet mektedir. Büyük Okyanus adaları -İlere, komintern aleyhindeki misaka | yaseti cümhur sarayında harbiye na| dahil memleketlere taarruz hususun- de dahili vukuat yüzünden zayıf düş müş olan Sovyet Rusyanın yerine ka im olmuştur. * Vaşington, 22 (A. A) — Alman - |yadan alman haberler siyasi Ameri- tir. bir buhrara doğru sürüklendiği- ni düşünmeğ” sevketmektedir. Bir çok kimseler Alman zimam Fu genişleme. siyasetini bir tarafa bı raktıkları ve müşahede edilen İ cemokrasilerine müteveccih kanaatindedirler, or Jeponyaya karşı tevcih e-| hinde ilk defa olarak iki totaliter dev İskenderun, 22 (A.A.) — Devlet reisi Sökmen, refakatinde Maliye ve- Kili Cemal Baki ve bir kısım mebüs- lar olduğu halde dün şehri rek gümrüklerde tetkiklerde bulun- muştur, Şehre girer girmez doğruca güm- rük idaresine giden devlet rsisı, bu- rada Başvekil Abdürrahman Melek ve gümrük umum müdürü İhsanla gümrük memurları tarafından karşi- lanmıştır. Sökmen gümrük teşkılâtı- ni ve depolarını gezmiş, bu arada gümrük umum müdüründen bazı İ- zahat almıştır. İthalât, ihracat ve bu rde transit muamelesi yapan #le- carlar devlet reisi tarafından züm- rükte kabul edilmişlerdir. Bu müna- sebetle Hatavdaki yeni gümrük vazi- yetinin tevlit etti de konuşmalar y neticeler üzerin- | Imiştr. İskenderun tac'rleri, Halep piya- sasının İskenderun yo'uyla yapmakta olduğu transit muamelelerin kösti- ginden buns mukabil tedbirier alın- lüzumundan bahsetmişlerdir. otomobil ve kamyoın- ların'n Suriye topraklarına girmesi- kun mahafillerini Avrupada vaziye- rının şirodiki halde “Şarka doğ yeni tezahiirlerin doğrudan doğruya garp olduğu Frankonun zaferi asrı hazır tari- letin Atlantik denizinde yerleşmesi- ni mümkün kılacaktır. Bu ise İngilterenin programımın vüsat ve tatbikini izah etmeğe kâfidir. Amerikanm silâhlanması işini ten İsike tevessül eden B. Roosevelt, ri - silâhlanma zırı B. Woodring, harbiye müsteşarı danı general Arnold, ordu erkânhar- silâblanma plânının ( teferrüatı Riyaseti cümhur konferansı diğer bir takım konfe: dirler Önümüzdeki konferanslarda bah ri program mevzuu bahis olacaktır. Sulh taraftarı olan o muh. |Rooseveltin talep ettiği silâh kadar kuvvetli oldukları görünmek tedir, Hatay Cümhurreisi B. Jhonson, hava kuvvetleri kuman- biye reisi generel Craig ve erkânıhar e ikinci reisi general Marschal ile ve kongrenin ensümenlerinde yapılacak ikat hakkında bir konferans | memurları, bu rın takip edeceğini beyan etmekte- iflerin tahsisa tunm Kabul edilmesine mani olacak Lİ, e a A Susmak Hüneri Yazan: B. FELEK öz gümüş ise, süküt altındır., diye her dile tercüme edilmiş, hangi millete ait olduğuna bilmedi- ğim bir lâf vardır ki, gerçek, levha yapıp duvara asılacak şeydir. Bir mecliste oturuyordum. Bahis mevzuu benim karışamıyacağım bir şeydi. Meselâ betonarme binaların unukavemeti yahut yarış (o atlarının gıda rejimi gibi tamamen cahili ol duğum bir mevzu, Ben sustum, Söyliyecek sözüm ol madığı için. Lâkin mecliste benim gibi bu bahislerden çakmıyan bir iki kişi daha var. Onlar Jâfa karıştılar. Birisi betonun içine pekmez karış" tırmayı, diğeri atlara Çerkestavuğu yedirmeyi teklif edercesine lüflar et- tiler, Kimse dudaklarile gülmedi. Lâ kin içten gülmek ne zehirdir yarab- bi, Eğer gülünç olan adam kendisi ne böyle içten gülündüğünü bilse, öy le susar ki, dilsizler onun yanında şakıyan bülbül olurlar, Söylemek bir ihtiyaçtır. Söyliye - rek ancak meramımızı ifade ed.riz. Lâkin susmak çok defa bir zaruret Bir icaptır, Meramımızı ifade için bi- ze verdik gülünç mahiyetimizi ortaya koymağa yarar bir şey haline getirmemeliyiz, Lâkin gel gelelim; bunu kime an- Tatabiliriz. Bir meclistö herkes söylüyor diye ri söz vasılasını söze karışmak çok defa susmak fır - satının kaçırılmasına sebep oluyor, Bazı mekteplerde ve kurslarda söz söylemek hüneri öğretilir. İyi söyle- mek istiyenler böyle yerlere giderler. Gidemiyenler, yahut böyle mektep bulamıyanlar da, “Hitabet, hakkın- yi enleri taklide çalışırlar. Sanki söz söylemek bir faydalı şeymiş gibi, Lâkin efendim! Neden hiç birimiz da eserler okurlar; söy İşlerini Tetkik Etti ne müsaade edilmemesi ve ayni mua. melenin Hatay hükümetince de ts biki dolayısile vesaiti nakliye İşleri- susmak, İyi susmak, yerinde susmak, faydalı susmak hünerlerini öğrenme ğe kalkmayız. — Mektebi yok ki! Demeyiniz! İn- san her yerde ve her yaşta öğrehir, ri susanlara, faydalı susanlara ba « kıp ibret almak gerekken lâf edip, falso söyleyip lâkırdı kavaflığı yap « mak reva midir? FELEK ize zele-| i tetkikatına devam etmiş, sonra refa- | larının ve halkın dileklerini dintemiş | kadı. nin tanzimi meselesi üzerinde durul- muş, Başvekil bu işi matluba muva- fık bir şekilde halledeceğini, me: lenin iki hükümet arasında müzake- re edilmekte olduğunu söylemiştir. Bu seneki ihracatın şayanı memnu. niyet olduğu ihracat tacirlerinin işle- rinin inkişaf etmekte bulunduğu sy- rıca kaydedilmiştir. Bu yıl zeytinyağı mahsulüsün on senedenberi görülmemiş bir bo olması ve Hatay zeytinyağlarının Av rupaya sevkedilmesi de bahis mevzuu olmuştur. Devlet reisi öğleye kadar burada Ben öyle yerlerde öylelerini gö- rüyorum ki, “Süküt altındır. sözü nü otların susmasına tatbik etsek “Süküt,, , “radyum,, olur. Lâkin ha- ni ya o susan! Amerikada Korkunç Bir Tayyare Kazası On Yolcunun Kurtarılması Pek Acıklı Oldu Niyork, 22 (A.A) — İmparatorluk katlerindeki zevat ile birlikte albay Şükrü Kanatlının davetine icabet 93e rek ordu evine gitmiştir. Yemekte An takya başkonsolosu Fethi Denli, İs- kenderun konsolosu Ahmet, İran kon | solosü Nimetullah Felâha- hazır bu-| hava arı İdaresine ait “Cavalier, lunmuşlardır. | ismindeki deniz tayyaresi motörleriz Ordu evinden sonra halkevine gi-İde husule gi ir ârıza yüzünden dilmiş, devlet reisi, burada İskende- | Bermudes'e 385 mil mesafede deniz run halkevi başkanı mebus Hamdiİze ihmeğe mecbur olmuştur. Selçuk tarafından karşılanmıştır. Bir | "Tayyarenin enkezına sarılan 10 müddet halkevinde tevakkuf eden | yolcunun kurtarılması pek acıklı ol- Sökmen, halkevi çalışmaları hakkın- muştur. Projektörl da Hamdi Selçuktan izahat almıs © İç rada hazır bulunan halkevi mensup- |$ in ışığı ile par- lanan karanlıkta fırtınanın gürül üsü, soğuktan donan ve halsiz kalan in arın imdat seslerinin işitilme- tir. Halkevi İzcileri İstiklâl marşını İsine mâni olmaktaydı. Tayyarenin söylemişlerdir. Bundan sonra haike- İenkazı her an batmak tehlikesindey- vinin kurmakta olduğu müze sa'onu İdi. 20 tonluk sıkletine rağmen tay- gezilmiş, burada da bilhassa İskende-İyare fırtınanın şiddetinden ikiye ay- run kolundan Hatay toprağına ilk gi- İrılmıştı. Yalnız konma desteklerine ren iki zabitimizin elbiseleri, ilk gi-İdayanan kanatları suyun üstünde ren Mehmetciğin postalı ve ilk ayak |yüzmekteydi. Kamaradan çıkan yol» basan atın nalları göze çarpmıştı. İcular, tayyarenin kanatlarına sarıl - Bundan sonra, devlet reisi Antak-İmışlardı. Bu vaziyette 10 sant kadar yaya, oradan da Harbiyedeki ikamet İimdat gelmesini beklemişlerdir. Yol- gâhına dönmüştür. culardan üçü bulunamamıştır. Bun - ların soğuktan bayıldıktan sonra dal alar tarafından sürüklendi min edilmektedir. İtalya Kralının Kızı Evleniyor İtalya kralmın küçük kizi Prenses) 12 gemi civarda araştırmalar yap” Pars İmakta ise de kaybolan yolcuların bu vermesi münsebeti'e Kral # yında büyük bir kabul res miş ve bu törende, Bulgar ki ini ve daha birçok yüksek bulunmuştur. lunacağı ümit edilmeme Museo | “Cavaller,. nin kurtulan sevat hazır bat ve yolcusu, Amerikan misine yerleştirilmiştir. m Esim. ge ..