8 Nisan 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

İFELE İpekböceği Gibi Yazan: B. FELEK — Dinlemiyor mu, anlamıyor mu7 Orasmı kestiremiyorum, Lâkin sö- zümün tesiri olmuyor. Ha ona süy- lemişim, ha dikilitaşa. Doğrusu gay- retim kırıldı. İflâhim çoktan kesil di, Ümidim de kesilecek diye kor- SA — 6.4939 Iİ 4 BUGÜN Irak da Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL ziz komşumuz Irakın genç ve kıymetli hükümdarı Birinci Gazinin ölümü üzerine merhum kra- lin henüz dört yaşındaki oğlu İkinci Faysal unyam ile kral ilân olunmuş Ve yeni kralın dayısı Prens Abdullah Almanya Orta Avrupanın Çin Taarruzu Muvaffak muvakkat bir surette saltanat naip - liğine tayin edilmişti. Bağdattan ge - len haberlere göre Irak parlâmento- #u toplanmış ve prens Abdullahın Saltanat naipliğini tasdik etmiştir. Bunun üzerine Nuri Sait paşa isti - fasını vermişse de tekrar kabineyi teşkile memur edilmiştir. Son elim hâdisenin bu (kadarla geçiştirilmiş olmasını ve Irakin ileri yürüyüşünde geniş adımlar atmağa devam etmesini temenni etmek bi - zim için büyük bir vazifedir. Kardeş Iraklıların gösterecekleri (o metanet, ve bilhassa daima sağlamlağama ça- ışacakları milli vahdet, bu samimi temennilerin tahakkukuna hizmet €. decektir, Muhtelif yabancı kaynaklar, kral Gazinin ölümü üzerine kardeş ve dost memleketin vaziyetini (o sarsık göstermek için türlü türlü neşriyat yapmışlardır. Bunların kimi Trakta mutediller ile müfritler arasında şid- detli bir kavganın vukubulduğunu, bu kavganın memleket emniyetini sarsacak bir mahiyet aldığını anlat - tı. Kimi ordunun tatmin edilmemiş bir halde olduğunu ileri sürdü. Da - ha başkası bedevi kabilelerin hoşnut suzluğundan dem vurdu. Nihayet ba- zıları da memleketin uzun bir dev - reyi saltanat niyabeti ile geçiremi - yecek. derecede istikrarsız bir halde olduğunu iddia etti. Biz bütün bu iddinlaraı yerinde olmadığına, hattâ esassız olduğuna, kardeş Irakın her gaileden açık alın- la ve tam bir muvaffakıyetle çıkaca- ğlna inanıyoruz. Irak, genç bir memlekettir, Her memleket gibi, şüphe yok ki, onun da meseleleri vardır. Fakat bu yolda hiç bir memleket istisna teşkil et mez, Her memleketin dahili, siyasi, kuvveliyle bunlarla meşguldür. Bi- naenaleyh Irakın da kendine mahsus bir takım meseleleri © bulunmasını gayet tabii görürüz, Fakat bu mese- leleri mübalâğalandırmak ve bunla- rı tehlikeli birer gaile şekline sokup ileri sürmek ancak bethahların kârı- dır. komşumuzda, Biz bilâkis Irak eski yeni taraftarı bulunmasını, bun ların milli meseleleri münakaşa et- melerini, hayırlı bir hareket say - mak isteriz. Münakaşa, © mücadele mahiyeti almadıkça, kavga dövüşe gevrilmedikçe, müfit olur. Iraktaki fikir ayrılığının da ayni mahiyette olduğuna hükmediyoruz, Ve hâdise- lerin hükmümüzü teyit edeceğine İ- nanıyoruz, Iraklı kardeşlerimizin — bilhassa milli vahdeti sağlam tutacaklarına, ve onu dalma, sağlamlaştırmayı, en esaslı vazife tanıyacaklarına eminiz, Bütün dünya hâdiselerinin, bütün dünya milletlerine verdiği en büyük ders, milli vahdeti uzak yakın, kü . şük büyük her ayrılıktan korumak Yüzumudur. Iraklı © kardeşlerimizin bu hakikate yakın vakıf olduklarına Iraklı kardeşlerimizin her milli meselelerini kendilerine en uygun şekilde halletmelerini temenni eder ve Iraka saadet ve refah dileriz. “Irak Saltanatının Niyabeti Bağdat, 7 (A.A) — Parlâmento toplanmış ve Emir Abdülilân'n ni- Yabetini tasvip eylemiştir. Nuri Sait Paşa kabinesi, Kanunu Esasi muci- bince istifa etmiş, faket yeniden a ni zevattan mürekkep olarak teşek- kül eylemiştir. Pe İŞE İki İngiliz Gemisi Milânoyu Ziyaret Etti Milânot 7 (A.A) — Warspile ve Aberdeen İngiliz gemileri San - R3- Mo'ya gelmiş ve limanda demir et- miştir. İngiliz amirali ile San - Remo ve İmperia İtalyan makamları ara- $ında nezaket ziyaretleri teati edil miştir, Sahibi Olmak Istiyor Hitler, Bütün Orta ve Şarki Avrupa İçin Muteber Olmak Üzere Monroe Prensipine Benzer Bir Prensip İlânı İçin Hazırlanıyormuş Londra, 7 (A.A) — Daily Mail ga- zetesi, Berlin muhabirinden aldığı a- şağıdaki haberi neşrediyor “Almanya, bütün Orta ve şarki Avrupa için muteber bir Monroe pensipini ilân etinek niyetindedir. Almanya, bu suretle, hariç devlet. | lerin buraya her türlü müdahalesinin | karşısına geçecektir. Almanya garp- ta Siegfrled hattından, şarkta Sov- yetler Birliği ve Karadeniz hudutla- rına kadar uzanın sahada hürdür Nasıl Amerika Relsleimhuru Monroe Amerika Amerikalılarındır, dediği gibi Hitlerin hükümeti de Orta Av-| Milli Takım Güreşçileri Geliyorlar Ankara, 7 (TAN Muhabirinden)— Bu ayın yirmi beşinde Osloda yapı- lacak Avrupa güreş şampiyonasına iştirak edecek güreşçilerimiz bu ak- şam İstanbula hareket etmişlerdir. MUM takım ağında Mehmet Çoban, 87 kiloda Mustafa Çakmak, 79 kilo- da Ahmet Mersin, 72 kiloda Celâl Atik, 66 kiloda Yaşar Doğu, 61 kilo- da Mustafa Batu, 56 kiloda Kenan Olca'dan mürekkeptir. 66 kiloda Doğan ve 79 kiloda Ad- nan Yurdabr ile 61 kiloda Ahmet Işık ta yedek olarak seyahate iştirak Federasyon Başkanı Vehbi Emre ve Asbaşkan Tayyar Palaz ile antre- nör kafile ile beraber gitmektedir. Ter, Bugünkü Yugoslav Hükümetinin Muvaffakıyeti Belgrad, 7 (A.A.) — Samuprava gazetesi, baş makalesinde bilhassa şöyle yazmaktadır: “ Çvetkoviç hükümeti, bütün ef- kârı umumiye ve bütün milletçe bir uzlaşma ve anlaşma hükümeti, bü- yük milli bir vazifeyi başararak bü- tün Yugoslav milleti için daha iyi bir istikbalin temellerini atacak bir! hükümet olarak karşılanmıştır. Bun- dan başka bu hükümet umumi men- faat namına eski hürriyet ve anane zihniyetini, kardeşlik zihniyetini ve rupa Avrupalılarındır, diyecektir. Bazı profesörler, bu doktrinin ana hatlarını tesbit için Hitler ile konfe- rans halindedir. Bu doktrin mucibin- ce, Almanya, dünyanın bu kısmında en esaslı milleti teşkil eylemektedir Hitler, bu doktrini Almanyanın ge- nişleme hareketini meşru göstermek için yakında dünyaya ilân edecektir. İnssbruk görüşmeleri bitti Berlini 7 (Hususi) — Alman erkâ- nı harbiye relsi general von Keitel, ile Italyan generali Von Pariani a- rasında İnssbrük'ta yapılan görüş” meler bitmiştir. Londra, 7 (Hususi) — Polonya Hariciye Nazırı Beck, İngiliz devlet adamları ile yaptığı görüşmeleri bi- tirerek bu sabah Londradan ayrıl - mıştır. Almanyanın taarruzuna karşı ha- nrlanan İngiliz . Leh mütekabil yar dım muahedesinin Beck'in Varşova- ya avdetinden ve Polonya hükümeti 'ile nazırın yapacağı İstişarelerden jsonra kaleme alınacağı salâhiyettar saskin Gİ€TURE SUYMEMLEEK YEGM, Eniğiliz - Leh muahedesi kati surette Akde- dildikten sonra İngiltere ile Roman- ya arasında İngiliz - Leh müzakere- lerine benzer iki taraflı müzakerele- re başlanacaktir. Garantinin esasları geniş muahedenin ne zaman tatbik edil . mesi lâzım geleceği tasrih edilecek - tir. Öğrenildiğine göre Polonyaya verilen garanti Almanya. tarafından Holanda, İsviçre ve Fransaya karşı vukubulacak bir taarruza da şamil - dir, İngiltere hükümeti daha (o sonra Yunanistan ve Türkiye ile de bu şe- kilde anlaşmalar akdi için müzakere- lere girişmek, hattâ Macaristana bir taraflı bir garanti vermek tasavvu - Tundadır, Şimdiki halde, İngiliz - Romen itilâflarının tanzimi için Ro- men elçisi Virgile Tilea ile daimi su- retie temas edilmektedir. İngiltere hükümetinin Polonyalt yahudilerin bir kısmının ingiliz müs- temlekelerine yerleştirileceğine dair yapıcılık zihniyetini ihya etmek üze- Te iktidar mevkiine gelmiştir. .—.... .—... KISA HABERLE İmemesa ———.... © Amerika meden sanâyi! erbabından Oscar Rach, mevcut bütlin madenlerden daha hafif ve daha muksvemeti ve pas tutmaz bir çeliğin sanayi sahasında inki- #afı hakkında tetkikatta bulunmaktadır. Bu çeliğe Bachite ismi verilmektedir. © Cekoslovakyanın büyük kundura fabrikaları müessisinin oğlu Thomas Ba-| ta New - york'a gitmiştir i © Mareşal Göring, San - Remo'dan| hüroket etmiştir. Az bir müddet Floransa» da oturduktan sonra Tegrio'yu gidecek ve oradan da vapurla Trablusa geçecektir. © İsviçre — Yuyoslevye ticaret mun- hedesinin munzam protokolu imza edi- migtir. © Başvekil OChamberisin İskoçyada Aberdenshire'deki Forbes şatosuna git miştir. Oradu Lerd ve Ledi Forbes'in mi- safiri olarak balık avına çıkacaktır. g Buenos - Aires Federal Mahkeme! Reisi bütün hükümet makamatına bilhas- sa Patagonya hükümetine bir telgraf çe- kerek bütün Nazi teşkilâtlurnda araşiar- | malar yapılmasını bildirmiştir. Becke vaadelerde blunduğu iyi haber alan mahafillerde beyan edilmekte - dir. I Berlinde çıkan Völkiseher Be - obachter gazetesinin bildirdiğine gö- re Almanya Polonyaya 25 senelik bir garanti mukabilinde ( Dantzigin Almanyaya devredilmesini ve Şarki Prusya ile Alman toprakları arasın - da irtibat tesisini teklif etmiştir. Beck, Parise de gidecek Fransız matbuatı, anlaşmayı ga yet iyi karşılamıştır. Dün akşam hariciye nazırı Bon- net İle Polonya sefiri Lukascieviez arasmda yapılan mülâkat dolayısiy- le iyi haber alan mahafiller, Beckin gelecek mayıs bidayetinde Parisi zi- yaret edeceğini teyit etmekteğirler. Setir, bu sabah Calaisye hareket edecek ve oradan Brüksele kadar Be- ke refakat edecektir. Mumaileyh ha. riciye nâzırına halihazırdaki diplo - matik görüşmeler hakkındaki Fran. sız noktai nazarına dair izahat ve - recektir. Varşova vaziyetten memnun Bütün Varşova gazeteleri, Londra Polonya Hariciye Nazırı Londradan Ayrıldı Alman Gazeteleri Polonyanın Bir Tuzağa Düşürüldüğünü İddia İngiliz - Leh muahedesinde bu | Mareşal Pietro Badoglio da İns brück'te yapılan bu görüşmelere işti- rak etmiştir. General Pariani, Inssbruk'tan dö-| ner dönmez, general von Keitel ile yaptığı görüşmeler hakkında raporu- | nu vermek üzere Mussolininin nezâi- ne kabul edilmiştir. İnsbrük, görüşmeleri esnasında Çek harp malzemesinin Italya ile Almanya arasında taksimi ve Skoda fabrikalarından Italyaya harp malze- mesi gönderilmesi meseleleri mevzuu bahis olmuştur. Ediyorlar Bek, Lord Halifax ile görüşürken 'da tahakkuk sahasma isâl edilmiş o- lan Polonya — İngiltere itilâfının yüksek ehemmiyet ve şümulünü te- barüz ettirmektedirler. Express Poranny, ki; “Leh — İngiliz beyannamesi, çok mühim bir hâdise teşki: etmektedir ve gerek Tamis, gerek Vistule kıvı- larında memnuniyetle karşılanacak. tır. Polonya, Avrupadakı muvâzeno- nin yalnız bugünden itibaren mili gözetesi diyor Oluyor Hongkong, 7 (A.A) — Cepheden gelen haberler, Çinlilerin Nanşang muharebesinde fevkalâde bir kahra- manlık gösterdiklerini bildirmekte- dir. Muharebelere yekünu yüz bin ki- $i tutan dört Japon fırkası iştirak et- miş ve düşman 15 bin zabit ve nefer ölü vermiştir. Yaralıların adedi belli değildir. Kiangsi ve Hupen vilâyetleri için- de faaliyete geçen Japonların bu su- retle şimal Çinindeki mevzilerini za-| yıflatmış olmalarından istifade eden | Çin kıtaları taarruza geçerek Anhuci vilâyeti içinde Lunghal demiryolu ü- zerinde mühim beş şehri istirdada muvaffak olmuşlardır. Bir düşman tayyare filosu Kiang- si vilâyetindeki Fongçeng ve Fen" ye baskin yapmıştır. 7 tayyare düşü- rülmüştür. Amerika Harpten Korunuyor Vaşington, 7 (A.A.) — Ayan mes- lisi Hariciye encümeninin biteraflık kanununun yeniden gözden geçiril- mesi için akdetmiş olduğu ikinci cel- sede Baruch'un beyanatı dinlenmiş- tir Bürüth;“Pittmanh, kanun projesi- İns müzaheret etmiştir. İ Baruch, mütaarrızlar, Atlas Okya- nosu ile Büyük Okyanusta tam bir deniz ve hâva hâkimiyeti tesis etme- dikçe Avrupa veya Asyadan Amerika rusıf kürresine karşı muvaffakıyetli bir askeri taarruz icrasına ihtimal vermemekte olduğunu beyan etmiştir Barüch, hakiki bitaraflığın *ahak- kukuna imkân mevcut olmıyan haya- M bir ideal olduğunu söylemiştir. Mu- maileyh, Amerika için en iyi siyase- tin kendisini harbe sürükliyecek her türlü hareketin önüne mek, mu- hariplere karşı adalet dairesinde ha- roket eylemek, memleketin müdafas- sını ıslah etmek ve milleti iktisadi bir felâkete karşı himaye eylemek olduğunu beyan etmiştir. “Bitaraflık kanunu” na telmih e- den hatip, şöyle demiştir: “— Şimdi esliha Ihracının mut- lek surette memnuiyeti karşısında bulunuyoruz. Fakat bu memnulye - tin münakaşa etmekte olduğumuz İ- ki prensiple yani bitaraflık o ve her türlü blok haricinde (kslmak İ prensipleri ile bir güna münasebeti yoktur. Bu memnuiyetin ifade et - mekte olduğu daha yüksek bir ma na yardır: Memleketimizi insanların birbirlerini öldürmelerine yarayan silâhları satmasına mani olmak. Bu da bir müessese gibi telâkki edilen harbi tekip ve tevbih etmek demek- tir, Fakat böyle bir memnuiyet, har be mani olamıyacağı gibi bizim her- hangi bir harbe sürüklenmemizin de önüne geçemez.,, Salâhiyettar mahafil, hükümetin bitaraflık kanununun tadili halinde kuyorum, — Sakın ha! Verdiğin nasihatle- rin yerinde olduğuna, onu sevkef- mek istediğin yolun doğruluğuna ve telkinlerinin | isabetine emin isen, üst tarafı yalnız bir sabır meselesi- dir. Dünden bugüne herşeyi istedi ğin kılığa sokamazsın! Çocuk bile doğur doğmaz ilerideki yaşayış şart- larma birdenbire giremiyor. Gör müyor musun? Tabiat ne kadar sa» bırlıdır. Sabrı tabiatten öğrenmeli. yiz. En çabuk yetişen civciv yirmi iki gün kuluçka altında bekler, Fikirler, telkinler, nasihatler hu- lâsa manevi tekâmül unsurları çok ağır işler. — Evet, haklısın! Lâkin beni nev mit eden şey sözlerimi fikriyle mu- hakeme edecek yerde hissiyle ölçe mesldir. — Tamam! Normal olan da bu- dur. His akıldan eskidir ve daha yaşlıdır. Akıl daima hissi kontrol al. tına aldığı için hissin pek hoşuna gitmez, İşte asıl mesele buradadır. Telkin ve terbiye sahasında —nasıl terbiye olursa olsun— yavaş fakat emin yürümek Yâzımdır. Bir adrmm İyice atıldığmdan tamamen emin ol- madan ötekini atmamalıdır. — Buna ean mı dayanır?. ? — Dayanır. Fikirlerin hayatı © bedidir. Bir fikir etrafında çalişan lar o fikrin ebediyetine iştirak et- meli; yorulmamalı, bezmemeli ve yilmamalıdırlar. Bilhassa bu sahada yani fikir ve manevi inkişaf sahasında hulül, da- ima aheste olmalıdır, Gerçi doktor. lar şırınga yaparken iğneyi çabük batırırlar. Bu doğrudur. His uzun daimi bir tazyika mütehammil de- Lâkin skıl ve muhakeme bu- iksidir. Ruh, sert hareketleri güç hazmeder, Bir kere de hazm- sızlık başladı mı iştiha kesilir. O 78- man gıda alamaz. Onu bu hale ge- tirmemiye çalışmalı. Bu gibi haller. de pek dikkatli bir müşahit olmak lâzımdır. Verilen devanın ne taham- mülden fazla, ne lüzumundan eksik olmamasına dikkat gerektir. Dedim ya! Sabırlı olmalısın! — Sabırlı olmak bilmem işe ya. © rar mi? j — Yarar, hem çok yarar, sen işit. medin mi? Sabırla dut yaprağı atlas olur derler. Düşündün mü? Dut yap- rağmı atlas yapan İlk amele nedir? Çivi kadar bir böcek değil mi? Bu kadar âciz ve çelimsiz mahlük yap- rağı Ipek haline getirirse senin gil münevver ve aklı selim sahibi birisi neden muvaffak olmasın? a — İyi amma şimdi zaman sürat © * İşte burada aldanıyorsun! Evet devir. sürat devridir. Lâkin yolda, nakil vasıtasında, iniş çıkış geliş gidişte, Tabiat kanımları ve ru- hiyat âlemi bu süratin daima dışın dadır. Yözlerce asırdanberi İmsan hep dokuz ayda doğar. civciv hep Yirmi iki günde çıkar, Arzm güneş etrafındaki devri hep 12 aydır, Bu- mu yarım saat çabuklaştırabildik mi? g kendisine kanunu esası dairesinde verilecek tam hürriyeti kullanmak değildir. Polonyanın siyaseti, bütün dünyanın tasvibine mazhar olmuştur. Zira, hüsnüniyet sahibi olan insan- ları bu siyasetin mantıki fikri takip ve azim eseri olduğunu tanımamaz- lik edemez., Berlin mutbuatı, anlaşmayı İyi karşılamamışlardır. Hemen hepsi, Polonyanın anlaşmayı imza etmekle bir tuzağa düşürülmekte olduğunu anlatıyorlar. Völkisehe Beobachter diyor ki: “Polonya Hariciye Nazırı Berk, İngilterenin Almanya etrafımda vü- cude getirmek istediği muahedeler zincirinden birisini teskil eden bir karşılıklı İngiltere — Polonya yar- dım anlaşmasını imzalamıştır. Po- lonya, bu suretle, Avrupa sulhüne karşı tertip edilen öuikastin cürüm şeriki olmuştur. hususunda her türlü sultefehhümle- ri izale arzusunda bulunduğunu be - yan temektedir. Toprak Mahsulleri Ofisi Ankara, 7 — Deverah eden riva- yetlere göre, İktisat ve Ticaret Ve. kâletlerinin teşkilâtı sırasında top- rak mahsulleri ofisinin kaldırılması mevzuu bahsolmuştur. Buğday kısımlarına sit işlerinin eskisi gibi bu işi idare etmiş olan Zi- reât Bankasmca yapılmasına ve af- yon şubesinin de uyuşturucu mad - deler şubesi halinde inhisarlar ida - resine raptedileceği veya afyon ti « caretinin hükümetin mürakabesi al tında serbest bırakılacağı (o yolunda bazı şaylalar vardır . Yanılmamak, ümitsizliğe düşme. mek istiyorsan sabırlı ol ve sabır dersini tahiatten al, Osyol ağır, fakat emin yoldur, Anladın mu destum! Belgradın Nüfusu Belgrat, 7 (Hususi) — Vreme gaze tesinin yazdığına göre, Belgrrdm nüfusu 405 bin kişi olmuştur. Bunun, yüzde 77.7 Braslav. yüzde 15.3 kato- lik, yüzde 3.3 yahudi ve yüzde 1.3 ü de Müslümandır. ğ Milliyet itibarile Belgratta 18 bin Nemseli ve 16 bin kişi de Rus yaşa maktadır. â Gazetenin işaret ettiğine göre. ha- len Belgratta 2,501 milyoner yaşa makta ve mevcut 20 bin yapı ve bi nası 3 buçuk milyar etmektedir. 1820 de Belgradın nüfusu 5000, 1887 de 35 bin, 1900 yılmda 70 bin. 1884 de 35 bin, 1900 yılnda 70bir miş. >