May 16, 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

pPENCEREMDEN Ruhlar Konuşsaydı Yazan: M. Turhan TAN M eslekdaşımız İtalyan gazeteci” ler, ırkdaşlarıı - şüphe yok i, herkesten iyi tanırlar ve ondan türü her fırsatta o millet gençlerini cesur olmya teşvik ederler. Çünkü İtalyada, altm ve petrol gibi, tabla- tin esirgediği nimet ve kıymetlerden biri de cesarettir, musikide, resimde, mimaride ve hattâ edebiyatta şahe- serler yaratmış olan İtalyanlar ha- masif vadilerde daima beceriksiz ve yaya kalmışlardır. Bu hakikati yalnız tarihte oku- makla değil, 1916 yılında, iki Alman fırkasının —tek bir hücumu müts. akıp— Po vâdisine kadar iniver- diklerini gözleriyle görerek bü acılığı ile kavramış olan e meslek. taşlarımız faşizmin teessüsündenbe- ri genç faşistlere cesaret telkin et- miye çalışmakla İşte bu tabii noksa- nı sun'i asuller İle telâfi etmek ül. küsünü O gütmektedirler. Almanla- rın kömürden benzin, camdan pi muk, odundan tereyağı çıkarmalarr- na bir nazire olarak İtalyada da sun'i dür. Fakat tarihe geçmiş hakikatle. rin yine hakikat olarak kalaca; —her halü kârdn— unutülmamak gerektir. Fakat sayın İtalyan meslektaşlâ- rımız, sun'i cesaret İmalini mümkün kılmak için neşrettikleri bentlerde —kasti ve iltizami olarak— tarihi de ke meramlarına göre, kulla maktadırlar, Mselâ Sinyor Musse- linin son mutkunu neşrederken de Piyemontelilere | bermu'tad telkin etmek istemişler ve montelilerin şerefle dolu askeri ta- rihlerinde | İtalya topraklarında bir gezinti yapmanm pek sıbhi bir şey olmadığını gösteren unutulmaz saf- halar vardır, tarzında yazılar bas- mıştır ki tarih bu sözü kolay kola; kabul edecek durumda' değildir. Ben bu: cümleleri okutken ht yarsız Napolyon Bonâpartı hatırln- dime-ve henliz yaşıyanların sözlerine ölülerin —ruhları cesaret “Piye- vasıtasiyle— ce- vap vermelerine imkân bulunduğu takdirde . Napolyonun © cümleleri kullananlara nasıl hir cevap verece- | Bini düşündüm. Malüm olduğu üzere | Birinci Fransuvalardan, Sekizinci Şarllardan, Hah«burglardan çok son- ra ve on dokuzuncu asrın İlk yılla- ma doğru Napolyon Bonapart İtal- ya topraklarında hayli uzun süren bir gezinti yapmıştı. Gerçi o, ilkin İtalya yoluyla Viyahâya gitmek için Alp dağlarım aşmıştı, bütün Şimali ve Şarki İtalyayı dolaşmıştı. Lükin sonra, hayata henüz gözünü açan oğ-| Tunu Roma Kralı ilân edecek kadar İtalyaya ve İtalyanlara tasarruf et- mişti, Şu tarihi hakikat ve ruhların ko- line göre Napolyo- nun cevabı şu şekilde olabilir: “Aziz dostlarım, Bugüne ve yarı- pa ait sözlerinize karışmam, lâkin geçmişten bahsederken tarihin hak- kını ve tarihe karışan bizlerin hak- kımızı lütfen unutmayınız. Ben 1796 yılında ve yalınayak, baştkabak kırk beş bin Fransız askerinin bâşında Alpleri geçerken hiç bir güçlükle kar sılaşmadım. Elbette kitaplarda oku- dunuz, 6 sırada ben henüz yirmi ye- di yaşındaydım, askeri şu sözlerle sevke getirmiştim: — Asker! Sizin hiç bir şeyiniz yok. Şimdiye kadar vatan size b. kamadr. Yiyeceğinizi, giyeceğini tedarik edeme ix her türlü mah- rumiyete katlandınız, her türlü feda- kârlığı gösterdiniz. Ben şimdi talyanın mamur sahralarma yerum, yiyecek, giyecek, bolluk, servot ve hususiyle şanü şeref sizle- #i orada bekliyo: “O'ndan ötesini ve hele Baron Kol- Ti kumandasındaki Piyemonte ordu- sunun önümden nasıl savuştuğunu sir de benim kadar bilirsiniz!!.,, Evet, ruhlar —arasıra olsun— ko- Muşsaydılağ ne iyi olurdu? ——ğ—— ek Süvarilerimiz Geliyor Avrupada muhtelif müsabakalara İştirak etmiş olan süvarilerimiz ev- welki gün Brindisi'den Kirinale va- purile hareket etmişlerdir. Vapur çar samba günü öğleden sonra İki ile üç arasında limanımıza gelecekti cesaret imali belki mümkün. | GÜNÜN RESİMLERİ : Hapishane Dün Tamamen Boşaltıld Yeni Bina Bir Sene İçinde Bitirilecek Adliye Veki 5 nin derhal tahliyesi için müdde Müddeiu- hküm- mumiliğe emir vermişti müumilik burada bulunan ms ları İstanbul ve Usküda: teykifbane- leriti& naklediyorda, Dün akşam son kafileyi de çıkarmıştır. Hapishanede yalnız hasta mahkümlar kalmıştır Adliye Vekâleti binanm yıktırıi- ması için 44 bin liralık tahsisat gön- | dermiş ve yıkma işi de bir mi de ihale edilmişti teahhi- Müteahhit dün pishaneye giderek! yıkılma işini tetkik etmiştir. Adliye Vekâleti yeni bina igim 600 | bin lira ayırmıştı. Bina hapishsnenin mühendislerle yulunduğu yere yap yolu üzerine de biz ecphesi | çin 250 bin | pılmıştır. Abi göre, Adiiy yesini sıkmtıda i binanın yapılmas etmektedir. ik bir zam daha ya- radan gelen haberlere âleti İstanbul adli sene yeni Bir İngiliz Ticaret Heyeti Geldi Evvelki gün şehrimize üç İn- giliz fabrikası mümessilinden $İ mürekkep bir heyet gelmiştir. İngiliz mümessilleri piyasaları. $| mizda bilhassa zeytinyağ, sade- $' yağ ve diğer nebati yağlarla hayvani yağlardan mübayaa et- mek üzere görüşmelere başla- muşlardır. Haber aldığımıza gö- re, Almanyanın memleketimiz» den aldığı her nevi maddelerin fiyatları ve piyasalarını tetkik eden İngiliz müesseseleri, bu sene bu maddeleri, daha ziyade toplamak için piyasamızla Ya- $| kından temaslar yapmaktadır. lar, a... i al S. — İlk Türk gazetecisi kim- dir?. C. — Esat Rfendidir. 1786 da doğmuş, bir müddet Babıfetvâya devamdan sonra vakayi kâtibi ol muştur. 1823 de Yeniçerilerin lâğ- vına dair olan ferman Sultanah- met camli minberinde okuyarak şöhret bulmuş ve 1826 da vaks- nüvia olmuştur. 1831 de de Tak- vim Nezaretine tayin edilmiştir. Fsat Efendi, Takvimi Vakayi neşre memur ilk gazetecimizdir. S. — Pazar günü İzmirde yapı- maçta Fenerbahçe takımında Mehmet Reşadın da Ihukl, Tai Ali Riza ile oynadıklarım okuduk. DAHİL a Iğ İn Şehir Meclisinde Bu Yüzden Münakaşalar Oldu Belediye Su Fiatlarına Bir Kuruş Zammetti Şehir meclisi, dün; vali ve beledi- ye relsi Lütfi Kırdarın riyasetinde toplanmıştır. Dünkü toplantıda Ha. liç vapurları işletme idaresi 98 se- nesi bilânçosile araba isk. ndeki araba alım satimınn eski gedik usu- lünü iktisap etmemesi için belediye zabrtası talimatnamesine bazı madde- lerin ilâvesi hakkındaki teklifler alt oldukları encüm gönderildik- ten sonra beş milyon Niralık istikrazın sarfedileceği y. akkında bütçe encümeni mazbatası okunmuştur. En- cürhenin masbatasımı göre bu beş milyon liradan üç“eiiyor Krası şeh- EE ACER eya mmimeke Yapılacak y ve diğer imar islerine esas teş. kil edecek olan istimlâk işlerine; bir milyon lirası Avrupadan getirilecek otobüslerle bu otobüslerin bulunaca- ik garajlara, yüz bin lirası Istanbul- da yapılacak olan süt fabrikası inşa- atına, üç yüz bin lirası Mısır çarşısı nın yardımcı bie hal şekline ifrağı maksadile bu muh istimlik ve wlahına sarfedilecektir. Encümen, bu paradan yüz bin liranın ötede be- ride kiralı binalarda oturan tanzifat amelesi bölüklerin? koğuş yaptırıl ması ve motörlü vesa't İçin garaj, tanxifat hayvanları için ahır inşaatı na Sarfedilmesi hakkındaki teklifi reddeylemiş, bu paranın da daha müsmir işler: hâsredilmesini, beş yüz bin lirası da. belediye na na yaptırılması henüz tasavvur ha de bulunan ekmek fabrikası insaat na sarledilmesini muyafık görmüş - tür Mazbata ok lardan bazıları ler ma nduktan sonra öz alarak (inşası rus tasavver) kaydine itiraz etmişler. dir. Azalardan birisi, bu memleket halkının en mühim gıdasının ekmek olduğunu, bu sebepten dolayı hiç ol- mazsa halka sıhhi bir ekmek vermek icap ettiğini ileri sürerek bundan ta- savvurla değil, katiyetle bahsedilme- sini teklif etmiştir. aza-! ' İsi Lütfi Kırdar, belddiyenin fabrikası inşası hakkındaki kararının İbir tasavvur değil, bir kat ğunu ve para alındıktan sonra fabri- İkanın inşaatına başlanacağını, esasen İlcap eden etütlerin ds yakinda yapı- lacağmı söyledi. | Bu İzahattan'sonra mazbata ka bul edilerek Sular idaresinin Anado- Yu ve Rumeli cihotleri su tarifesi hak- kında muhtelif terek mazbatasi okundu. göre; Rumikli ve Ana- suyun beher met- ştur. Senelik sani kiraları ise milimetrelik miktarları: ha göre 4, 540, 6.20, 20, 12, 18, 28.00 liradır. Id yolu kirası, beher metrelik borunun senelik kirasi 50 kuruştur. Abone mali olan şube yolunun senelik ta - mir've bakım bedeli bir lira, Ayar e reti, saatin büyüklüğüne göre 1.3, 2 2.5 liradır. Ana musluğun açılması 30 kuruştur. Bu tarife okunduktan azalar itirazda bulunmuşlardır, Hal kın o kadar şikâyet ettiği eski şirket zamanında behör metre mikâbi su- enem İ, k sonra bazi yun 15 kuruşa satıldığı halde, Bele- diye Sular'idaresinini bunur'16 küru- şa çıkarmasının doğru olamıyâ nı ileri sürmüşlerdir. Bu itiraz üzeri. ne Belediye Sular idaresi müdürü Yusuf Ziya izahst Terkos $irketi zamanında beher metre mi- kâbi suyun 15 kuruş olmakla bep ber halka yükletilen tekâlifi metre mikâbının 16 kuruşu geçtiğini, halbuki bu tarife ile halkin bu kadar para veremiyeceğini söylemiştir. Bazı azalar da su saatlerinden şi- kâyet etmişlerdir. Bir abonenin koç sene İçin saat kirası vereceğini, in bir amortisman hesap edi- lip edilmediğini sormuşlardır. Buna cevap olarak verilen izahattan su sa- su Bunun üzerine vali ve belediye rei- | atlerii öş-| mali olan şebeke | ancak 15 sene dayandıkları: ekmek İni, bu sebepten dolayı şirsdiye kadar bir amortisman müddeti hesap edil. mediğini, önümüzdeki sene zarfında bunun da tetkik edilip meclise arze dileceği anlaşılmıştır. Su tarifesi, Idarenin teklifi veğhile kabul edilmiştir. Bundan sonra da vi- lâyetin üç senelik nafıa yol progra- mı hakkında pafıa encümeninin mâz- batası okunmuştur. Bundan sonra da kendilerine ucuz tarife ile su verilmesi da ha- marhetların'şehir'mu inderdik Yarat okunmuş, tetkik edilmek üzere Üiliye YALIMERlE leh tir. MÜTEFERRİK: Desen Sergisi Açıldı Bir kaç ay evvel Taksimde açılan resim ve heykel sergisinin on baş gün lik sergiler serisinden dün bir De- sen sergisi açılmıştır. Sergide, bir çok değerli desenler teşhir edilmek- tedir. Sergide Halil Dikmen, Zühtü Müritoğlu, Elf Naci, Ercüment Kal- mık, Ari? Kaptan, Hâmit Görel, Ze- ki İzer, Şeref Akdik, Arif Dino, Ke- mal Zeren, Nusret Suman; Bedri Rah imi, Eren Eyüboğlu, Cemal Tollu Nürullah Berkin eserleri vardır. Sergi on beş gün açık kalacak ve herkes her gün sabahtan akşama ka- dar sergiyi parasız gezebileceklerdir. İstanbulda Japon Bankası Japon hükümetinin, Türkiye ile ik- tısadi ve mali münasebetlerini. ge- »işletmek arzusunu İzhar etmesi ü- zerine merkezi Yokohamada bulunan Stecie bankın mümessili Takahasi, dün semplon ekspresile şehrimize gel miştir. Istanbulda tetkikatını ikmal ettik- İten sonra mensup olduğu bankanm İstanbul şubesini açmak için hazır. Jıklarda bulunacaktır. KARİLERİMİZİN SUALLERİNİ BURADA CEVAPLIYORUZ onlar giden kafilede yoklardı. C. — Fenerbahçe, cumartesi günü oynıyan Ateşspor maçını güçlükle (kazandığından, ertesi günkü maç için, bu iki oyuncu İs- tanbuldan tayyare ile İzmire ge- tirtilmişlerdir. . S. — Yünlü ve koyu renkli el- biselerin temizlenmesi için ne yap- C. — Yün örgü ceket veya blüz, yün çorap gibi eşyayı temizlemek için evvelâ ılık suya batırmak lâ- zımdır. Eğer renkleri birbirine ka- rışıyorsa, hemen sudan çıkarıp, gölgede ve düz bir satıh -üzerinde kurutarak temizlenmeğe verme '- Widir. Renkler birbirine karışmı - yorsa, ılık suda bol sabun köpüğü yapıp, iki kaşık sirke ilâve ederek asla çitilemeyip, ellerin arasında sıkıştırarak ovmalı ve sonrada yine sade ılık suda durulamalı ve bir masanın üzerine yayılmış © lan havlu parçasının üzerine Ya- arak tekrar üzerine bir başka, a veya eski koyup bir şişe- ye sıkı sıkı sararak suyunu gider- meli, Bezleri ve şişeye sarma işi, ne kadar tekrarlanırsu, eşya da o ka- dar çok kurutulmuş olur, Bundan sonra da, artık nemli hslde kalan eşyayı düz bir yerde kurutmalı dır. — Deri ceketlerin temizlen- mesi İçin kolay bir usul var mi dır?, Deri cekelin kirlerini t€- Ke İçin bir parça beze bir kaç damla gliserin damlatarak kirli Yerleri silmek lâzımdır. Bir müddet açık havada bıraktıktan sonra, yünlü temiz bir kumaş par- çası alarak onunla tekrar silme- idir. Eğer süet ise, bezle silecek yerde madeni fırça ile fırçalanias. lıdır, Fakat ceket çok kirliyse, te- mizlenmeğe vermek murvafıktır. 16- 5-939 Tarihçi İhsan Şerif Dün Vefat Etti Cenazesi Bugün Merasimle Kaldırılacak 48 senedenberi muhtelif meklep- lerde tarih muallimliği yapmış, bu müddet zarfında memlekete 30 bin. den ziyade münevver genç yeti: miş olan tarih muallimi Ihsan Şerif dün vefat etmiştir. Muallimler arasında (Baba)'isi tanmmış bulunan Ihsan Şerit 1283 tarihide doğmuş. tahsilini bitirdik- ten sonra İBİT Senesinde yuallim oi- Touştur. Ihsan Şerif Meşrutiyetten evvel talebelerine hürriyet fikirleri aşıladığı için Urfaya sürülmüş ve 1908 senesine kadar orada kalmıştır. rahk Bursa idadi ettikten sonra © zamanki inde murllimlik Galatasa- rey sultanisine tayin edilmiştir. Bun- dan sonra da Darü de, kız ve erkek muallim mekteple- rinde ve en son da İstanbu) erkek li- sesinde tarih muallimliği yapmıştır. Vefatı müallimler arasında büyük bir teessür uyandıran Ihsan Şerifin Gönüzesi bugün saat 15 te Gülhane hastanesinden kaldırılarak namazı Beyazıt camiinde kılındıktan sonra Edirnekapıdaki şehitliğe defnedile- cektir, Orta tedrisat muallimlerinin ek$erisi ve bir çok ta mektep talebe- leri cenaze merasimine İşlirak ede- ceklerdir. rik vd ella Yugoslav Başvekilinin Eşi Vilâyete gelen bir telgrafta Yugos- lavya Başvekilinin eşi ile annesinin şehrimize müteveccihen hareket et- tikleri bildirilmiş, vali Lütfi Kırda- rm eşi misafirleri karşılamak Üzere dün sabah Sirkeci garına gitmiştir. Fakat telgrafta hareketleri bildiri- len misafir bayanlar konvansiyonel ve ekspres trenlerinde çızmamışlar- dır. Misafirlerin bugünkü trenle gel- meleri ihtimali gözönünde tutularak tekrar istikballerine çıkılacaktır. m — ———> TAKVİM ve HAVA SALI , 16 Mayıs 1939 Hizar ni Rumi: 158 Mayıx 3 12.10 10.19 8 inday Gün: 31 Arabi: 1858 Öğle: Yeşilköy meteöreloji stasyonundan a1“ nan malümata göre, düm hava yurdun ce” subu şarki Anadoluşunda açık, orta Ans” dolüda az bulutlu, değu Anadoluda bw” Yutlü, diğer yerlerde çök bulutlu geçmi rüzgârlar cenup bölgelerde şimali, Kara” deniz kıyıları ile Trakyada cenubi istik$” metlen kuvvetli, diğer bölgelerde garpi3” orta kuvvette ermiştir. Dün İstanbulda heva bululu germi rüzgâr cenubu şarkiden saniyede 7 - metre hızla esmiştir. Saat 14 te hava tef” 1 rlliber âdi, Sühünet azmi 246 1 10.9 santigret olârak kaydedi”