16 Mayıs 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

. Anlaşması Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL 1 ngiltere hükümeti tarafından Romanyaya gönderilen tica- ret heyeti vazifesini ikmal ederek Bükreşte iktisadi bir anlaşma imza- lamış, daha sonra Yunan tütünleri- nin İngillere tarafından satın alın- masını temin için Atinaya giderek çalışmalarına başlamıştır. İngiltere — Romanya ticaret an- laşması, iki memleket arasmdaki ik- tısadi münasebetleri daha sağlam e- saslara bağlamakta ve Romanyanın siyasi istiklâli gibi Iktisadi istiklâlini korumak imkânlarını temin etmek- tedir. İngiltere hükümeti, Roman- yanın âcil ihtiyaçları için beş milyon Sterlinlik bir kredi açıyor, ve yeni senenin mahsulünden 200,000 ton buğday alarak Romanyanın İngilte- reden alacağı eşyanın bedelini öde- mesine de imkân veriyor. Anlaşma, iki memleket arasında karşılıklı ticareti normal kanallarla ilerletmeyi Istihdaf ettiği için büyük bir kıymeti haizdir. İki memleket arasındaki tediyat anlaşması tâdil olunacak, her mem- Teket mahsullerinin diğer memleket piyasalarında kolayca satılması için iki taraf ticaret teşkilâtı yapacak ve bu teşkilâttan istifade edecektir. İngiltere, Romanyaya karşı vuku bulacak her tecavüze karşı teminat verdikten sonra Romanya ile iktısa- di bir anlaşma yapmakla, teminatı, Dobrica Hâdisesinin Akisleri Romen Ajansı Vakaya Ait Yeni Tafsilât Veriyor Bükreş, 15 (A.A.) — Dobricada Bulgar ekalliyeti ile meskün bir ka- sabada taşkmlıklar yapıldığına dair Bulgar menbalarından verilen ha- berleri yarı resmi Rador ajansı; mü- balâğalı, yanlış ve kasde müstenit olarak tavsif etmektedir. Rador ajansma göre hâdiseler şu suretle cereyan etmiştir: Bir tayyare fabrikasının müdürü olan mühendis Zamfirescu, refaka- tinde 11 kişi olduğu halde geçen hafta Dobricadaki melikânesine gi- derken 20 kadar haydudun tecavü- züne uğramıştır. Mütecevizler jandarmalar tarsfından yakulanmışlar ve eürüml tamamile Hiraf etmişlerdir. Bunların büyük bir bazıları da Ramer idi- dliye makamlarına tes- üzere kaza merkezine doğru yela çikarılmışlar ise de yolda mukavemet gösterdiklerinden jandar- |, meler silâhlarını kullanmak mecburi- yetinde kalmışlar ve haydutlardan biri Ramen almak üzere birkaç tanesini | “dürmüşlerdir. Diğerleri kaşmağa muvaffak ol- muşlardır. Müddelumumilik tarafın. dan yapılan tahkikat neticesinde Jan- sağlamlamış ye, hamarıtansIŞfir. ayni heyetin oAtnada muvaffak | bulundukları sabit olmuştur. olması beklenmektedir. * a “Berlin,,in arapça neşriyatı: ği e a Xİ önitenbiüri mağrelsinlerlisa ça neşriyat yapmıya başlamış, ve Romada yapılan Arapça neş takviye etmiştir. Romada pılan tın hedefi, Arap ef- İngiltere ve Fri sa aleyhinde tahrik etmektir. Berli min de ayni maksadı istihdaf ettiği şimdiye kadar (akip ettiğimiz neşri- Yatından o anlaşılıyor. Evvelki gün İki radyo merkezi de Trak Kralı Bi- rinci Gazinin ölümünün kırk gün geçmesi münassbetiyle matem tuttu ve merhum kralı hatırasını yaşat mak için mersiyeler okudu ve ha timler in. Hattâ bu münasehet- Ve çalan musiki dahi, matem hava- larından müteşekkildi. Berlin ve Roma radyolarının Kral Gazinin hatırasına gösterdikleri bu vefakirlığın samimyeti () herhalde Arap âleminde çok derin akisler Yapmış olacaktır! İşin garip tarafı, bizzat Arap rad- Yolarının bu derece vefakârlık gös- termiye lüzum görmemeleridir. A- Yap radyo istasyonları bütün Şark milletlerinin kalbinde çok derin ix bırakan faciadan bahsetmiş, bu mü. Nasebetle Bağdatta yapılan merasi- Mİ anlatmış, merhumu rahmetle an- MŞ ve bu suretle samimiyetini ifa- e etmiştir. münasebetle geceler tertip etmeleri- sebebi şüphe yok ki bambaşka- 'r. Maksat, Araplardan fazla Arap Körünmek, ve bunu da Araplara ka- ettirmektir. keraplarm aklı selimi herhalde, ndilerinden daha Arap, daha ko- Yu Müslüman görünmek istemekteki Müstetir hüveyi anlıyorlar. Tesan a. İİ KISA HABERLER | in * ere Dair. Herald gazetesi, Fransanın Suriye ç indeki mandası hitam bulduğu tuk- e sabık Arnavutluk OKrah “Zogorun *Ye tahtına mamzetliğini koyacağını saktadır, a İngiliz. hükümdarların Kanadaya HM J9n vapur, six ve seyyar buz kütlele- * İzini ilâve eylemektedir. Roma ve Berlin radyolarının bu|mektedir. darmaların meşru müdafaa halinde Rador ajansı, milli rönesans cep hesindeki “Bulgar mümessillerinin Başvekil Armand. Calinescuya bir muhtıra göndererek haydutluğa te- şebbüs eden millettaşlarının bu ha- senet MY emeMAKMELAK VE iaY- dutluk vakalarma nihayet verilme-| Tondra, 15 (Husnsi) — Japon Do- mei ajansının Amoydan “ildirdiğine göre, Kulangsu enternasyonal mın- takasmın Japonlar tarafından işya- linden sonra iki Ingiliz torpitosu A- moy limanına gelmiştir. Çin sularm- daki Ingiliz filosu kumandanı Ami- sine yardım edeceklerini bildirdikle- Calinescu,' dahiliye o müsteşarmın Bulgarlarla meskün kasabaları teftiş ederek Bulgar ahalinin haleti ruhi- yesini tetkik etmesine ve icap eder- se lâzım gelen tedbirleri almasma karar vermiştir. Filistinde Yeniden Nümayişler Oluyor Kudüs, 15 (A.A.) — Beyaz kitabın çarşamba günü neşredileceği haberi muhtelif tezahürata #6bebiyet ver- miştir. Polis, eski idare şeklinde her hangi bir tebeddül vukuuna muariz olan bir nümayişçi alayını dağıtmış- tır. Telavivde bir çok muhariplerin evinde araştırmalar yapılmıştır. Mü- teaddit amele ve sendika teşekkülleri aralarında toplantılar yaparak mer- kezi teşkilitın mukarreratına göre, hareket etmeği kararlaştırmışlardır. Bağdat, 15 (A.A. — Filistindeki isyanı idareeden Ari? Abdülrazzak, Palmire gelmiş ve orada teslim ol- duktan sonra tekrar firar etmiştir. Beraberinde büyük müftinin akraba- sından biri vardır. Abdülrazzak, Şükrü Saka namı altında seyahat et- ral 26 Subayiara Ait Yeni Barem Ankara, 15 (Tan Mukabirinden) — Bütçe encümeni, subaylarla askeri memurlara ait yeni baremin tetkiki- ni tamamlamıştır. Projede askeri ba- rem için 13 âcrece tesbit edilmiştir. Idare hususiyeler ve belediyelerde hizmet eden memurların bu hizmet- lerde geçen müddetlerinin tekaütlük- te hesap edilmesini temin icin teksüt kanununda değişiklik yapılması ka- rarlaşmıştır. —— op Macar - Leh Münasebetleri Budapeşte, 15 (A.A.) — Loh - Ma- ear dostluğundan bahseden “Magyar de? Zöndeni çek ağır bir geleilde ilerleme” mecbur kalmışlar, © Vüroslav Başvekil Svetkoriç, Yuz Yenlavyadal m cemiyeti bulunan Kalturbund'un e enamesini tasvip edeceğini, Alman 1 Pranaham'n vandetmiştir. Alman ekalliyetine sit birİ den daha kuvvetlidir. Çünkü kötü Nemzeti” gazetesi diyor ki: “Bu dostluk halihazırdaki ahval- kültür sıhriyeti ve silâh arkadaşlığı tarihe gömülüdür. i pa v La Yiğen Kral Waibi Prens Paul ve Prenses Olga, dün dönmüşlerdir. Bu resimde Prens Paul'ü Romada İtalya kralı ve Mussoli- tarafından karşılanırken görüyoruz. İngiltere Protesto Ediyor il Pörey'nin 16 mayısta Amoya gel- mesi bekleniyor. Ingilterenin Tokyo sefiri Robert Craigia, Japon Kkıtalarmın Kulangi- suya ihraç edildikleri esnada İ | ettikleri tarzı hareketi, Japonya hü- kümeti nezdinde protesto etmek için talimat almışır, Bir Çin - Sovyet anlaşması hak- İkinda Japonlar tarafından yayılan haberler Çin makamatı tekzip olunmaktadır. tarafuyan * Merkezi Çindeki Japon ordusunun bir tebliğinde Huped- Japonlar tara- fından yapılan taarruz neticesinde Çin fırkasının mağlâp olarak şi- rasle doğru ricat ettiği ve çete harp- leri yaptığı bildirilmektedir. ——— a an a m HÂDİSELERİN İÇYÜZÜ © Berlin . Roma mihveri Yugoslavyayı sıkıştırmaktadır. Romada bulunan Prens Paul'e şu teklif yapılmıştır: 1 — Yugoslavya, Berlin - cektir. 2 — Antikomintern paktı imza edecektir. 3 — Yu- goslav ordusuna Alman caktır. 4 — Hırvatlarla cereyan eden müzakereler uza- tılacaktır, 5 — Yugoslavyarın iktisadiyatı mihverin ih- tiyacına göre tanzim edilecektir, © Vuçoslavya bu teklifleri kabul etmezse, Berlin - Roma mih- veri Yugoslavyayı parçalamak için şu tahrikâtı yapacaktır: Slovenler Banat şehrini, İtalyanlar Dalmaçyayı istiyecekler, Ma- carlara da istedikleri verilecektir. Fakat Türkiye » İngiliz anlaşmasından sonra (müzakereler sarpa sarmış, ve arada hiç bir anlaşma imzalanmamıştır. Mı mıyacaktır. ——.... Floransadan Belgrada Madrit Çekyada Almanların Tazyiki Almanlaştırma Gayretine Karşı Şiddetli Bir Mukavernet Var Prag, 15 (A.A.) — Havas ağa: muhabirinden: : Çekler Alman kıtalarının tehdidi- ne rağmen kendilerinin Almanlaştı- rılmasına karşı şiddetle mukavemet etmektedirler. Hulkın ekseriyeti, Ha- şanın vaziyetini bilhassa Hitlerin 50 inci yıldönümü münasebetile Berli- ne giderek Alman devlet reisine t&- mennilerini arzettiği gündenberi ten- kit etmektedir. Hitlerin Avusturyada ve Südet a- razisinde olduğu gibi bir plebisit yap- mak istemiyerek eski Reisicümhur Haşanm hüsnü niyetini istismar et- tiğini tercih ettiği beyan olunmakta- dir. Bundan dolayı, Haşanın politika- sına efkârı umumiyenin de müzahe- ret ettiği şeklini vermek maksıdile bir milli birlik partisi teşkiline karar verilmiştir. Bu parti, memlekette te- şekkülüne müsaade edilen biricik parti olup herkes oraya yazılmakta. dir. Halk dünyada çereyan eden vu- kuattan bihaber bulunmakta, Alman- lar da Südetlerin yardımile bütün 13- tihbarat teşkilâtını kontrol etmektle- dirler, Berlin fırkasinın eski matbuat Alayı Geri Kalıyor şefi, şimdi matbun* sansürü olmuş- tur, Südetler, radyo ve filmleri de kontrol etmektedirler. Mütehassıs amele sıkıntısı Almanyaya Çek amelesi gönderil- Madrit, 15 (A-A,) —. Henüz res İmesi üzerine Bohemya ve Moravya- men tesbit ediliniyen fakat 19 ma-İ nın endüstri müesseseleri, mutahas- yısta yapılması derpiş edilen zafer geçit resmi Madridin tekrar Ispanys- nın hükümet merkezi olarak kabulü ve memleketin normal sulh şartları- ma avdeti İçin bir vesile teşkil ede cektir. Geçit resminin ertesi günü Madritte ilk defa olarak nazırlar, Frankonun riyasetin le toplanacaktır. Bununla berâber nazırlar, Madride ancak Franko, yaz nihayetinde te- melli olarak geleceği zaman yerleşe ceklerdir. Şimdi yalnız beş nazır, vazile görmektedir. Kondor. lejyonündaki Alman gö- nüllüler, 22 mayısta Vigodan AL manyaya vapurla hareket edecekler. dir. Bu münasebetle büyük bir teza hürat yapılacaktır. Madritte Nevşehirde Dolu Nevşehir (TAN) — Bir saat uzak- taki Çat köyüne ve Seğidin mevkiine Mısırda İtalyan Generali Balbo, Kral Faruk ile uzun bir mülâkat yapmış ve bu mülâkattan sonra Mısır ve Trab- lus hududundaki gerginlik zail olmuştur. * Fransa ile İtalya arasında müzakereler başlamak üzeredir. son nutku, bu müzakerelerin başlamasına mâni ol- yarım saat, nohut büyüklüğünde do- lu yağmıştır. Roma mihverine iltihak ede- ve İtalyan muallimler alına- * * sis amele tedar!ki hususunda güçlük çekmektedirler. Şimdiye kadar Almanyaya 20 bin mütehassıs Çek amelesi gönderilmiş- tir, Endüstride kullanılan makineler ve tesisat da Almanyaya yollanmış. tır. Çek sanayi mahfillerinde söylen- diğine göre bu usulün tatbikine de- vam edildiği takdirde memleket sa- nayiinden eser kalmıyacaktır. ——— o . Ölen Sovyet : . Tayyarecileri .. ... |; ze Dün Gömüldü Moskova, 15 (A.A) — Dün Kızıl Meydanda Moskova işçileri geçen gün bir hava kazası esnasında ölen Sovyet tayyarecileri Serol ve Paw linosipenkonün küllerini Kremlinin duvarına gömmüşlerdir. Saat 16,30 da cenaze alayı bir müfrezenin refakatinde olarak Kızıl Meydana gitmiştir. Orada binlerce ve binlerce İşçi murahhasları top- lanmış bulunuyordu. Ölen tayyare- cinin küllerinin konulduğu sandu- kaları Molotof, Voroşilof, Kagano- viç, Andryef, Mikoyan, Çanol ve Be- ria taşıyorlardı. Bu esnada Kızıl Meydanın üstünde avcı ve bombar- dıman tayyareleri filoları gözük- müştür. Sovyet tayyarecilerinin ö- len arkadaşlarına yaptıkları bu son ihtiram geçidinin başında Sovyet kahramanı Eremenkonun idare et- tiği tayyare uçuyordu. lera Komiserleri heyeti ve Sovyet komünist partisi namına Müdafaa Komiser Vekili Meklis, Moskova Sovyet Meclisi ve Partisi namına Şermakof ve Sovyet tayyarecileri namına da Şevçenka birer nutuk söylemişlerdir. Bu ihtifalden sonra Stalin ile si- lâh arkadaşları ve Sovyet kahıraman- ları sandukaları Kremlinin duvarına İ götürmüşlerdir. Toplar salvo ateşi yaparken, tay- yarecilerin külleri Kremlinin duva- rına konulmuştur. de İZİN ike kekkdn Hak K FELİ Anlamam! Yazan: B. FELEK ir ufak hâdise üzerinde ehem- miyetle duracağım, Geçenler. de vefat eden meşhur Türk pehliya- nı Kurtdereli Mehmedi şahsen gör memişseniz bile adını, sanını elbette işitmişsinizdir. Bu adam gerek Türkiye içinde ge rek Avrupada, hattâ Hindistanda şöhret almış dehşetli bir adam idi. Kuvveti, vücudünün tenasübü haki- katen “Türk gibi kuvvetli,, meselini teyit eden canlı vesikalardan olmuş- tar, Ben bu adamı tanıdığım, güreşle- rini seyrettiğim zaman pek genç de- gildi, Fakat hâlâ kuvvetini ve vücut güzelliğini muhafaza ediyordu. Büyük Türk pehlivanları neslin. den tek kalan bu nümune de geçen- de gözlerini bu fani dünyaya yum- du. Beden Terbiyesi Umum Müdürlü- iü yerinde bir kadirşinaslık göstere- rek ailesine yardım etti, Mezarının yapılmasını temin etti ve daha İyisi bu ünlü yiğitin namını yâd için ala- turka güreşlerin başpehlivanına ve- rilmek üzere bir de altin kemer yaptırdı. Bunlar güzel şeylerdir. Keşke her kıymetimize böyle kadir- ıinaslıkla mukabele etsek. İnsan ağacı ancak böyle teşvikler- le yemiş verir. Lâkin bu arada bir şey öğrendim ki hiç hoşuma gitmedi. Kimin karar verdiğini, neden ka- rar verildiğini bilmiyorum. Fakat İ gazetelerin yazdığına nazaran Kurt- derelinin mezarı gömülü olduğu asıl meskatiresi olan “Kurtdere köyün- den Balıkesire nakledilecekmiş. Neden? Böyle meşhur bir pehlivanı yetiş- tirmiş olan bir köy halkı onün mezâ- rına gidip bir Fatiha okumak ve bu. mezarı çocuklarma: — İşte bizim köylü, meşhur cihan pehlivanı Mehmet pehlivan burada medfundur. Siz de bunun gibi pehli- van olunuz ve adınızı cihana sah- niz! Demek hakkına sahiptir. Niçin onları bu haktan ve bir cihan peh- livanı yetiştirmiş olan bir köyü onun mezarını taşımaktan mahrum etme ii? Ve nihayet kendi vasiyeti olma. dıkça bir adamı tabii olan medfenin- den kaldırıp başka bir kasabaya nakletmekte ne mâna vardır? Küçük köyde büyük pehlivan din- lenmez mi? sa hemen durdurulması ve bu fikir henüz proje halinde ise bundan yaz- geçilmesi ciddiyet namına temenni- ye şayandır. Ter şöhretin en tabii yeri doğduğu topraktır. Bırakalım Kurtdereliyi de bütün hayatında a- dımı adına eklediği köyünün topra- ğında dinlensi; Almanya - Litvanya Arasında Müzakereler Kaunas, 15 (A.A) — Almanya ile Litvanya arasındaki iktisadi müza- kerelere Berlinde devam edilmekte- dir. İki memleket arasında ticari bir anlaşmanın gelecek cuma günü im- zasına imkân hasıl olacağı tahmin o- dilmektedir. Bu anlaşma ile Çekos- lovakya İle Avusturyanın Almanya tarafından işgalinden sonra hüdiş 0- lan vaziyete göre iki memleket ara- sındaki mübadeleler yeni bir şekle konacaktır. Muabedenin - mer'yet müddeti iki senedir. Memelde Lj& vanyaya mahsus bir serbest liman tesisi meselesi, bilâhare bunun işin teşekkül eden komisyon tarafından halledilecektir. Bu müddet zarfında Litvanya evvelce olduğu gibi Mes | mel limanından istifadeye devami & decektir. * Varşovadan avdet eden General Rastikis, Reisicümhur Smetowa ta- rafından kabul edilmiştir. Genet devlet Reisine Polonya ricalile 3 tığı temaslar hakkında vermiştir. Eğer füle geçmiş bir teşebbüs var.