16 Mayıs 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

16-5-939 16 Mayıs 1938 TAN ABONE BEDELİ Ecnebi | 1 Sene 8 Ay say tay 2000 Kr. | wo * 800 400 1400 Kr, ârası posta fitihadına dahil ayan memleketler İçin abone betleli; müddet” sırasiyle 30, 16, 3, 3,8 liradır. Abone Bedeli peşindir. Adres d mek 25 kuruşlur. Cevap için mektuplara 10 kuruşluk pul ilâvesi Lüzemdir. Şehitlerimiz D*. bütün millet, tayyare şe- hitlerini andı; Fatih meyda- nında yapılan muazzam merasimde söz alan genç hatipler, hava şehitle- rimizin ruhlarına, sonsuz saygıları. mızı bir defa daha haykırdılar, Dün, Türk milletinin tarihi ve ezeli kah-| ramanlığını, yeryüzünden gökyüzü- ne götürürken hayata veda eden tayyarecilerimizi ananların gözleri yaşlı, fakat, göğüs! Çünkü, kaybettiğimiz. ler, millete derin bir teessörle bir- likte, büyük bir gururu da miras biraktıl İ Bugün, göğüslermizi kabartan is- tiklâl; bize, denizde, karada ve ha- vada çarpışa çarpışa tan vermiş olan şehitlerimizin en mukaddes mirası dor: Biz bugünkü istiklâl ye hürri- yet icinde, o kahramanların şetetli i inde — yaşıyoruz. On iİmesini bilmiyenlerin | Türk! icabında ne kadar fera-| gatle ölebileceğini isbat etmiş-vlan kahramamlardır; O Kahramanlar, o şerefli ölümlerile, mensubu bulun-| dukları bu asil milletin yüksek vic- danında, hafızasında ve kalbinde e- bedi bir hayat kazanmış oldular... Yeryüzünde, hiç kimsenin ebedi- şen payidar olamıyacağı malümdur. İu ılıbarladır kı, buzunun en olgun xekâsı, sade iyi değil, iyi ölmesini de bilen © milletlerin başmdadır: Ve| Türk milleti, bu mesut milletlerin de | en başmda gelir. Biz, şehitlerimi çokluğile müf- tehir bir milletiz. Çünkü şehitleri bol olan bir millet, istiklâl, hürriyet, | Adalet, namus ve şeref uğrunda ka- hını hiç tereddüt etmeden akıtması- hı bilen millet demektir. Biz, yaşa- masmi da, Yaşatmasını da, ölmesini de, öldürmesini de bilen bir mille- Tarihimiz, göğsümüzü kabartan bu hakikati, dostlarımıza da, düş- manlarımıza da isbat eden sayısız misallerle doludur. Dün, bu millet uğrunda canlarmı vermiş olanların ne derin bir heye- canla anıldıklarını gözleri yaşara ya- $ara görmüş bulunanlar, mukaddes bir gaye uğrunda ölmenin, insanları kavuşturduğu ( yüksek mertebeye mutlaka imrenmişlerdir. Bu asil imreniş, bütün Türk mil. letinin içindeki duygudur. Tayyare- il dai devirlerinde, yani sa. areye binmenin bile kah- Tamanca bir cesaret istediği günler. de bulutlar arasa karışan Türk ço- *ukları, bugünün mükemmel tayya- telerile Manlıklar dir ki, onlar, kendi milletlerinin tak- dirine, saygısna, sevgisine olduğu kadar, bütün dünya insanlığının Mayretine de lâyıktırlar.. Onların kahramanlıkları, düşman- “imza saygı vermese bile, mutla- hayret duyurur: Zira Türk tayya- "etilerinin, Türk şehitlerinin kahra- Manlık tarihleri, havsala hudutlari- in dışma taşmış menkibelerle do- ar, Merarlarında, vazifelerini şerefle tamamlamış, ve beşeri mertebelerin €» Yükseğine kavuşmuş bulunmanın Uzurile uyuyan Türk tayyarecileri İc, tipki Sakarya, Dumlupinar, Ça- Dakkale şehitleri gibi, bize iftihar, #urur, sevgi ve saygı veren ebedi bi Ter nümünedir! Foçada Satılamıyan » Tütünler Oç& (TAN) — Bu yıl satılamayıp 4 tahsil elinde kalan 1400 balya tü- inü muhafaza etmek için inhisarlar “resinee bir depo kiralanmıştır. TAN Aşagıdaki Mısır Mektubundan Kahiredeki Vaziyet Anlaşılıyor Harp Rüzgârı Mısırda da Esiyor Keşredilen 3,000 Senelik Mezarlar Akdeniz va: eti gerginleştiktenberi Mısır civa- rında harp kokusu duyulmıya başlamıştır. Bu ağir havaya rağmen diğer taraftan âlimler Firavunla- rın 3,000 senelik mezarlarını meydana çıkarmak gayretini gevşetmemişlerdir. Hafriyat esnasında ll hadın mumyalarından. Bu mumyanın üstünde” bir nasla yapısık cıkmıstır. Puslada vaktiyle cok güzel olan bu kadının yirmi yedi yaşında öldüğü yazılıdır. KAHİRE MEKTUBU N il vâdisinin bulutsuz se- masında: tam mâna- sında bir müdafaa ve korun- ma havası esiyor. Avrupanın bazı tedbirsiz ve ihtiyatsız milletlerinin ani bir surette düşmana kurban düştükleri- ni gören Mısır, apansız inen yıldırımlara karsı korunma- ya azmediyor. Gazete sütuniarı memlekette aır- nan ve alınması mutasavver ölan müdafaa tedbirlerile dolu. Eczane- ierin vitrinlerinde perakende fiya- irmi iki Miser kuruşu olan (150 a muadil) İngilterede imsl edilmiş ve orada da ahaliye satılan gaz maskeleri teşhir olu- nuyor, Projektörlerin beyaz şerlt- lâş, merak yok, kahve larda,yazıhaneleri devam ediyor lük meşguliyeti fe bire patlayabilecek bir disine şahsen terettüp edecek va- zileleri düşünüyor. ailesini, çolu- yor. Bir harp takdirinde Kanalın müdafaası H> takdirinde bu defa Mi- sırm gayst mühim bir sa- ha olabileceği hedihidir. Akdeni- zin hakimiyeti şimsliki “buhranın en canlı nok mdandır. Bu ha- kimiyetin de belki en mühim isiti- natgâhı Süveyş kanal: olması b: sebile, İtalya ile Ingiltere arasın- da çıkabilecek harpt: Italyan derhal kanalı tehdit edip ele geçir- meğe ve bu kabil olmadığı takdir. lişacağı zarur! g kat her ne kadar Süve nelmilel bi Misir Nülknkiarli'E bilön V4'km' ki tarafı Misir hudutları dahilinde bulunan bir menfezdir. leyh, Misir, Ing olmasaydi bile, Söveyşe' Yapılan a bir taarruza kar Bunu bilen 1 birinci harp hare! Ml Kanun Karşısında: Yanihaney& heyecanla gelen ih- Gyar çifti dikkatle dinliyorum. Önce baha söylüyor: — Ben şimdiye kadar iki oğ- Turdan “da hiçbir şey İstemedim. Bugün onların yardımına mühta- cım. Dâva açtım. Bin türlü müş- külât gösteriyorlar. Çok asabi olan yeni müşterim! rkaç kelime söyliyerek teskin etmeğe çalıştıktan sonra devam €- — Kanun herkesi, yardım et- mediği surette zarurete düşecek olan baba ve anasına muavenetle borçlu kılmıştır. İki oğlunuz da size yardım edeceklerdir. Fakat hâkim huzurunda © çocuklarınızın yardımı olmaksızm — zarurete dü- şeceğinizi isbat etmeniz icap eder. Muhatabım birdenbire doğruldu. Ve. — Yirmi lira tekaüt maaşım var. İki evim vardı, Birinde otü- Yurum. Diğerini kiraya veriyor- dum. Gelen (15) lira ile karı koca geçinip gidiyorduk. Kiralık ev yandı. Nafaka davasını bunun için açmıştım, Önce küçük oğlam ike metgâhinin Adanada olduğunu, A- dana mahkemesinin bu davayı göt- miye salâhiyetli bulunduğunu ve benim zarurette olmadığımı mas- $imin ve evimin olmasi nafakaya ti, Konyadaki büyü şekilde istida gönderdi. İhtiyar hiddetinden yerinde du- | ramıyordu. — Oğullarınızın nüfus kayıtları nerededir. Bulundukları yerlerde ne zamandanberi oturuyorlar. İkisinin de nüfus kayıdı bu- radadır. Her iki oğlum bir İki ay b pf si ii Ni we Birinci Shes Lon- gün 'ollen pandikalı sodzrla ME), feden heyetin reisi Pierre Montet kenderiye ve deltanın sair mühim merkezlerine ani tayyare hücümla- rı yapmak olacağı buraca pek muh- temel addediliyor. Italyanın Trab- Mustakil hazırlıklarda k ye kuvvet veriyor. Hava müdafaası hazırlıkları er-ihtimale karşı, Mısır hü- kümeti ve si şimdiden şehirlerin tahliy vi) ahali. nin korunmasını, ve memleketin araziye Baba ve Ana Nafakası evvel. Antalyada bulunuyorlardı. Şimdi muhtelif yerlere dağıldılar. — Nüfus kayıtları burada olan her iki çocuğun yaptıkları salâhi- yet itirazının ehemmiyeti yoktur. Reddi mahkemeden istenebilir. E- sasa karşı yapılan itiraza gelince. Sıhhatinizden etiniz var mu dır?., — Ben vücutça iyiyim. Fakat daimi tedaviye muhtaçtır. — Karınızı tedavi eden doktor. dan rapor alıp mahkemeye ibraz edeceğiz. — Hayır, Eğer çocuklar yardan etmezse belki de şimdiye kadar yapmadığın şey vâki olacaktır. — Sizin iç hayatımıza giren, eyv- veli şayışınız ile bugünkü ya- Şayışmız arasındaki göze görünen Açık farkları bilen insanlar var mudır?... — Yedi sekiz dostum vardir ki.. Bütün aile sırlarıma vâkıftırlar. halde; mahkeme huzu- tunda sizin zarurette yaşadığımızı, refikanızın ilâemi, ihtiyarlı; icap ettirdiği gıda ve giyim mas- kasına muhtaç kıldığını bu şahit ler bavan edebilecekler midir?. — Eyet.. Çünkü biliyorlar. — Eğer bütün bunlardan sonra hâkimin kanaat takviye eder kuvvetli bir müdafaa yapılır ve hâkim de çocuklarınızın yardım etmediği şekilde zarurete diiğece- Mısır üstünde son . görüle “ulıyık olduğuma ik kaşlardan bir filo. müdafaasını temin etmek üzere lâzım gelen ihtiyati tedbirleri etüt ediyor, birer birer tatbik ediyor. Yalnız Kahireds, resmi 'memurla- ra mahsus sığınaklardan maada, | her biri iki üç yüz kişi alabilen 0- | tuz yedi tane sığınak inşa edilmiş- tir, Bunların adedi de günden gü- ne artıyor. Büyük şehirlerde, ta; yare hücumlarma karşı sivil mü- dafsa manevraları yapılıyor. Mew- leketin hör tarafında pa: tertibafr ve bir taarruz vukuunda ahaliye yardım ve korunma mua- veneti verebilmek için yetiştirilen gönüllü kütleler hazırlanıyor. Yeni bir ordu kuruluyor DE taraftan Mısır yeni ve modern bir ordu kurmak i- le meşguldür. Hariçten silâh ve mühimmat almakla beraber, hafif eslâha ve cephane imali için mem- Jeket dahilinde üç fabrika kurulu- yor, Müstakbel ordusuna b meti yapacak olan - çük Ordusunda subaylar yetiştiri- yor. Ayni zamanda, Yısırın bik ettiği usulün tamamen aksini burada takip ediyor, Az konuşuyor, fakat hinihacette müttofikine der. hal yardım edeceği fülen hissolunu- yor. İskenderiye Jimarında bulunan bir kaç İngiliz harp gemisi Tagiliz filosunun pek uzakta olmadığını hatırlattığı gibi, şehir sokaklarda görülen tek tük İngiliz neferleri de İmparatorluğun belkemiği olan Süveyş kanalının ve Mısırin mü- dafaasına Büyük Beltanya ordüsu- nun da hazır bulunduğunu isbat e- diyor İtalya ağzını değiştiriyor ki müttefikin bu müdafaa azmi önünde, Italyan pro- pagandası bir müddettenberi Ital- yanın Keriz katiyen tecavüz et - İmadığını bildiri- yor. Fakat bir kaç ay zarfında Trab- lustaki askeri hazırlıklara gerek İ- talyanın, gerek Almanyanın verdi- ği ehemmiyeti gören Mısır, ken- disinin de İtalyaya karşı hiçbir sui niyeti olmadığını bildirerek korun- ma tedbirlerini almağa devam edi- yor. Garip bir hava misafiri B*- bir hava içinde, Trab- lus valisi ve kava mareşeli Balbo geçenlerde tayyaresi ile Al maza meydanına inerek Xahirede Italya sefirine misafi fine verilen ziyafeti ve Kral Faruk tarafından kabul o- lundu, Sırf hususi mahiyette oldu- ğu Italyanlar tarafından iddia o- lunan Balbonun bu ziyareti, asil ne maksatla yapılmış olduğu el- bette bir müddet sonra belli olacak» tir. Fakat bu hususta Mısirın his- | siyatını şimdiden tahmin etmek | güç değildir. Balbonun muvasala- tmda nimresmi “Al Balağ” gaze- ği makale pek mü- gazete italyanın Mısıra karşı ilân ettiği dostluğun mukabili Mısırın eskidenberi I- talyaya gösterdiği dostluk o'duğu- nu hatırlattıktan sonra Mısırın hiç bir araziye göz dikmediği ve ecne- bi memleketlerin her biri le dost kalmak istediği malüm olduğu hal Zinize kanaat getirirse, müa; hir miktar parağ rınızdan almak mü Avukat: Reşat KAYNAR de Italyanın Trablustaki büyük as- keri hazırlıklarını tebarüz ettire- rek, bunların ve Trablusta Italyan İbir İgöstermek, Türkiyenin OPÜSLEP . Radyosu Niçin Konuşuyor? Yazan: Sabiha Zekeriya Sertel B ari radyosu, muntazaman yap- tığı Türkçe neşriyat ile, Türk Jefkârı umümiyesine kendi davaları- nn doğruluğunu kabul ettirmiye ça- lışır. Türk efkârı umumiyesi başl larının davalariyle alâkadar değil dir, fakat bu Türkçe neşriyat kendi işleriyle © uğraşmuya en büyük alâkı memleketinin başladığı zaman, duy İngiliz — Türk anlaşması münase- betiyle yaptığı meşriyatta Bari rad- yosu, bu anlaşmanın doğrudan doğ- ruya İtalyaya karşı tecavüzi mahi- yette olduğunu, ve bu anlaşmanın İ- talyan — 'Türk anlaşmasına muha- Nif olduğunu, Türkiyenin bu anlaş- maya girmekle, Türk vatanma za- rarlı bir İş yaptığını ilân ediyor. Türk —İngiliz anlaşması, iki mem- leket Başvekillerinin ilân ettiği gibi hiç bir devlete karşı tecavüzi mahi- yete değildir. Eğer bu iki devlet tecavüze | uğrarlarsa müşterek müdafaa icin aralarında yapılmış bir anlaşmadır. Şayet hiç bir memle- ket tecavüze geçmezse, bu anlaşma sulhü temin eden bir garantiden bâş“ ka bir şey değildir. Bunu Türk efkâ- rı umumiyesine tecavüzi mahiyette işlerine mü- dahale etmek olur. İtalya, Almanya ile Japonya ile ittifak yaptığı zaman Türkiyede hiç bir gazete, Türk rad- yosu, bu anlaşmanın ne tecaviizi m. hiyette olduğunu ilân etti, ne de fi- kir beyan etti, Türkiye ile İtalya arasında mev- cut olan anlaşma, hir dostluk anlaş- teşekkül ettiği zaman Türk radyosu ve matbuatı bu anlaşma ile Türk — m anlaşmasının bozulduğunu iddia etmedi. Her memleketin kendi menfaati. umlu iktsadi, lar yapınası, muhtemel tecavüzlere karşı tedbir alması, en mukaddes bir hakkıdır. Bir taraftan anlâşma- lar yapılırken, diğer tarafın hiç hir müdafaa tedbiri almaması mek, karşı tarafa emniyet değil bi. lükis şüphe iras eder, Ve bu anlaş maların ne kadar lüzumlu oldağunu ispat eder. asi anlaşma» tiyor, Türk efkâ; faatinin nerede olduğunu. anlamış. tır. Bu sebepledir ki Türkiye Cüm- huriyet hükümetinin İngiltere ile yaptığı bu anlaşma, bütün memle- kette büyük bir huzur ve sevinç yandırmıştır, Kararsız bir dünya içinde, siyasi ve iklisadi vaziyetini sağlam temeller üzerine kuran hü- kümeti bütün memleketin matbuafı ve halkı samimiyetle | alkışlamıştır. Bozuk bir Türkçe ile "Türk efkâr, umumiyesini zebirlemiye çalışan bu neşriyat, tesir yapacağı yerde, bilâkis Türk efkârını sinirlendirmek- ten başka bir tesir yapmıyor. Tü kiye tecavüzi bir emel beslemediği içindir ki, hiç bir memlekette kendi hesabina böyle bir propaganda yap- mıya teşebbüs etmemiş İt mademki bizimle dosttur, Bari rad- yosu niçin konuşuyor? nın son zamanlardaki faaliyetleri. hin de mukabili Mısırın ancak ko- runma hazırlıklarına devam etme si olabileceğini söylüyor, Istiklâi ni her kime karşı müdafua etmiye hazır olan Mısırlılar, vatanlarının bir harp sahası olmasına da misa- ade edemiyeceklerini bildirerek, I- talya Mısıra garşi dostluğunu yal- nız beyanatla değil, Trablustaki âskeri kuvvetlerinin miktara indirilmesile isbat etmesi icap et- tiğini ve ancak bu sürette Mısirin emniyetini kazanmak ve Misirlıla- rın şüphelerini izale etmek kabil 0- lacağını ilâve ediyor. “Aİ Balağ” gazetesinin bu maka. lesi Misir efkârı numiyesinin tar. cümanı olduğuna sünhe yoktur. Bir taraftan bu heyecanlı hava içinde yaşanırken, diğer taraftan bir heyetin meydana çıkardığı 3.000 senelik som altından mezar bi muna uğramış bir haldedir. Her gün binlerce kişi “o taraf gidiyor Bari radyosu beyhude nefes tüke» tarihçilerin ve murakıplarin hücü- |