August 20, 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

20-8-939 BUGÜN Mısır Askeri Heyeti Şehrimizde Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL ost ve kardeş Mısırın ordusunu temsil eden askeri heyet bu- gün şehrimize geldi ve en samimi muhabbet tezahürlerile karşılandı. Mısır Hariciye Nazırının memleketi, mizi ziyaretiyle iki memleket ara. sında yenilenen, kuvvetlenen ve da- ima kuvvetlenmiye nâmzet olan bağlar, iki memleket müdafaasını ve ordusunu temsil eden Heyetler a. rasındaki samimi ve İstifadeli te. maslarla, şüphe yok, kat 'kat inkişaf edecektir. Bu sütunda evvelce de, her fırsat- tan istifade ederek izah ettiğimiz veçhile Şarki Akdenizin en kuvvetli iki devleti Türkiye ile Mısırdır. İkisi de Akdenizin, bir çok milletlerin mukadderatiyle alâkadar olan geçit. lerine hâkimdirler. Bu vaziyet iki kardeş ve dost devlete beynelmilel alanda müstesna bir mevki vermek. te, bilhassa onların elele vermeleri, en yüksek ve en hayati menfaatler iştirakine dayanan iş birliğini ve be- raberliğini ileri (götürmeleri, bu müstesna ehemmiyeti haiz mevkii kat kat yükseltmektedir. Bu iş birli. ğini ve beraberliğini ileri götürecek olan siyasi anlaşmalar, iktısadi inki. şaflar, yanında askeri teşriki mesai çok geniş bir yer İşgal eder. Bilhas- sa dost ve kardeş Mısır, milli müda. faasını heniz kurmakta olduğu için bu teşriki mesalnin kıymeti ve veri. mi son derece geniş olacaktır. İngiltere ile Mısır arasındaki itti. fak muahedesi, Mısırın askeri husus. larda, İngili? azdım! her yardima teretli etmesini icap ettirir. Fakat bu muahedenin İmzasındanberi vaziyet ne kadar değişti. Muahede imzalan. dığı zaman İtalya, Tlabeşistan İsti- lâsiyle meşguldü ve Süveyş Kanalı. nım kapanması, İtalya ile Habesix. tanda harp eden İtalyan orduları a- rasındaki irtibatın kesilmesi ihtima. line karşı Libyada askeri tahşidat yaparak Mısırı tehdit ediyordu. Bu tehlike İngiltere ile Mısırın anlaş. masını çabuklaştırmış, ve artık İn- gilterenin tek başına Mısırı müda. faa edemiyeceği anlaşılmış, İngiltere Yeni Mısır Kabinesi Kuruldu Liberaller Kabineye Müzaheret Edecekler Kahire, 19 (Hususi) -— Yeni Mısır kabinesi Ali Mahir Paşanın riyaseti altında teşekkül etmiştir. Başvekil, Hariciye ve Dahiliye Nazırlıklarını deruhte etmiş bulunuyor. Maliyaye Hüseyin Sırrı, Maarife Nokraşi, Münakaleye Mahmut Çelebi, Adliye. ye Mustafa Çorbaçı, Zirante Hifnavi, | Sıhhiyeye Hâmit Mahtaut, Nafıay Eikavi Ahmet, Milli Müdafaaya Sa- lih Harp, İçtimat Muavenete Şezi Paşalar tayin olunmuşlardır. Evkaf Nezaretine Türkiye elçisi Abdurrah- man Azâm getirilmiştir. Yeni Müdafaai Milliye Nazırı Sa. lih Paşa, Büyük Harp sırasında Trab lusgarpte İtalyan emperyalizmi ile mücadele etmiş, daha sonra Türkiye- ye gelmiş, senlerce askeri tetkikat ve etütlerle meşgul olmuş ve yüksek a — — — süz slkeşi” Köyeli il kaplin ll meyli” dünliyorlür Bar Kajal Tüirire le AskeriHeyete Galata Arnavutluk Rıhtımında Büyük Merasim Yapıldı Dost Mısır ordusunun topçu ko. mutanı Tümgeneral Hüsnü Ezzeydi Paşa riyasetindeki Mısır askeri he- yeti, dün saat 16,35 te, Romanya bandıralı Transilvanya vapurile şeh- rimize gelmişler ve Galata rıhtımın. da büyük askeri merasimle &arşılan- mışlardır. Askeri heyette bir albay, iki bin- başı ve üç te yüzbaşı vardır. Misir askeri heyeti Galata rıhtımında İstanbul komutan vekili Tümgenerel Osmun Tufan, gaz komutan Tüm. general Hüsnü Rıza, Merkez komu- tanı Albay Hüseyin Hüsnü Ertaş ve heyetin mihmandarları kurmay sl- bay Hâmit Doğruer, ile kurmay ön. yüzbaşı Münir Aral, başta bando mır- zika olduğu halde bir bölük “asker, Mısır maslahatgüzarı Mehmet Mu- harrem ve Mısır konsolosu tarafın. dan karşılanmıştır. Misafirleri karşılıyan Türk askeri heyeti, vapur rıhtıma yanaştıktan sonra vapura girerek dost memleket İ askeri heyetine (hoş geldin!2) demiş- | Türk askeri müesseselerinde çalışmış İller, bunu müteakıp Hüsnü Bzzeydi ile Misırın elele vererek tehlikeye! daha sonra Mısıra dönerek parlâmsn- | Paşa ile refakatindek! zevat rıhtıma karşı koymaları kararlaştırılmıştı. Mısırın müdafaa kuvvetlerini kur. ması ve her tehlikeye karşı en tesir- li tedbirleri alabilecek vaziyete gel. mesi üzerine Mısır da kendi miida. faasını tek başıma deruhte edecekti. Normal şartlar içinde bu program adım adım, ferah ferah tatbik olu- nur, Mısır da kendini fazla yorma, dan, gayretlerini yalnız milli müda. faa üzerinde toplamadan yürüyebi- lirdi. Fakat Habeş O harbini, normal günler ve seneler takip etmedi. Bİ. lâkis bütün Akdeniz, bütün Avrupa ve bütün medeniyet dünyası için da. ha tehlikeli buhranlar takip etti. Ve Mısır da bu vaziyet karşisinda mü- dafaa işini herşeye üstün tutmıya, bütün, kuvvet, gayret ve kaynakla. rını müdafaa İşi üzerinde teksile mecbur oldu. Mısırın bu mecburiyeti hissettiği anda evvvel beevvel eski dost ve es. ki kardeş Türkiyeden istifadeyi ka- rarlaştırması, iki memleket arasın. daki samimi iş birliği ve *menfaat beraberliğinin Mısırda çok İyi hisse. apaçık gösterir, Mısır ordularınm yüksek başku- mandanı Majeste Kral Farükün Mı, sır müdafaasını en sağlam temellere istinat ettirmek ve süratle inkişaf etiirmek hususundaki kati azmini al. kışlarken Mısır ordusunu temsil e- den General Zeydi Paşayı ve muhte. rem Mısır heyetini hürmet ve mu- habbetle selâmlarız. ——— ———— Bin Metreden Atlayıp Hayatını Kurtaran Zabit Paris, 19 (A.A.) — Askeri bir tay- gare Rennes civarında bir hava mey- danına düşmüştür. Ateş haçlıların gefi Miralay La Rogue'ün oğlu mülâ. zim La Rogue bin metreden para- şülle atlamak suretile hayatını kur- tarmıştır, Pilot ölmüştür. toya girmiş, daha başka hükümet da, irelerinde yüksek mevkilerde bulun- muş çok kiymetli bir askerdir. Yakınlarda Türkiye sefirliğine ta- yin olunan Abdurrahman Azam Bey bu defa Evkaf Nazırı olarak kabine. ye girmiştir. Liberaller yeni kabineye girme - mişler, fakat miizaharet vaadinde bulunmuş olduklarından hükümet ekseriyeti muhafaza edecektir. inmişlerdir. Bu sirada bando. Mısır ve Türk milli marşlarını çalmış ve Misir askeri heyeti marşları ihtiram İ vaziyetinde dinlemiştir. Bundan sonra Mısırlı kumandan askerimizi teft'ş etmiş ve leftisi mü- toakıp İstanbul komutan vekiline hi, taben şu sözleri söylemişir: — Türk aşkerinde gördüğüm cid- diyet ve İntizam beni fevkalâde mem nun ve mütehassis bırakmıştır. Bize TAN SON HABERLER Mısır Askeri Heyeti Geldi | karşı gösterilen kıymetli alâkaya karşı da şükranlarımı arzederim.,, Misırlı Tümgeneral Hüsnü Ezzey- di Paşa, ile diğer askeri heyet aza. ları Perapalas oteline misafir edil mişlerdir. Bugünkü program Heyet reisi Hüsnü Ezzeydi Paşa, bu sabah saat 11 de Taksim Cümhu- riyet âbidesine bir çelenk koyacak ve şehirde bazı gezintilerde bulunacak. itır. Heyetin bu akşam Trakya ma- nevralarının son harekâtında bulun- mak üzere Trakyaya hareket etmesi muhtemeldir. Almanya - Fransa Arasında Bir Hâdise Berlin, 19 (A.A) — D. N. B. ajan- sı, Leidingen civarında, Fransız hu- dudunu yanlışlıkla geçen Alman or- dusuna mensup iki kişi ile bir Fran. sız gümrükçüsü arasında bir hâdise vuku bulduğunu bildirmektedir. YE LA Fransız Reisicümhuru Majino Hattını Gezdi Metz, 19 (A.A) — Fransa Reisi cümhuru Lebrun refakatinde Metz askeri kumandanı general Loiseau olduğu halde, dün Maginot hattını ziyaret etmiştir. Thionville mıntakasındaki tahki- matı gezen Lebrun bu mıntakanin geçilmez bir hale geldiğini müşaha. de etmiştir. ılamızı teftiş ediyor İstismar Ediliyor Kont Ciano Tayyare İle Tirana Gitti Roma, 19 (Hususi) — Kon: Ciano, bugün tayyare ile Tiranaya hareket etmiştir. İtalya, Arnavutluğu istismar için 1380 milyon liret sarfına karır ver. İ miştir. Bu para ile Arnavutluk mo- dem bir hale getirilecek ve İtalya- nin kendi yağı ile kavrulma siyaseti hesabına istismar edilecektir. Para. rın kısmi âzsmı arazi kazonmak ve i yükseltm, A ikta ekil raktan istifade edilecektir. Ekilmekte olan arazide ziral usul yükseltilecek, bataklıklar kurutulacak, bilhassa sa- hil mıntakasına ehemmiyet verile. cektir. Arnavutluğun en belli başlı mah- sulü buğdaydır. Geçen sene 250 bin akr ekilmiş ve 30 milyon kile ver. miştir, En kısa zaman zarfında bu miktarın iki misline iblâğı umulu. yor. Geçen yıl 100 akr buğday e kilmiş-ise de bu buğday sahasi ge nişletilecektir, Arnavutluk köyun've davar yetiş- tirmiye de müsaittir ve Arnavutluk. he bir milyon koyun, 600 bir davar bulunmaktadır. İtalyanın ihtiyacı do layısile bu işe daha fazla ehemmiyet veriliyor. Arnavutlukta 300 bin at ve 16 bin domuz da yardır, Fakat İtal yanlar koyun ve davarla daha fazla meşgul olacaklardır. © Gizli kalan haberleri bulmakla meşhur olanların istih- baratına nuzaran, Hitler Danzig meselesinin mevzii bir şekilde ve sadece Almanya - Polonya arasında giz- lice yapılacak bir anlaşma ile halini temine uğraş mwekla, Polonyayı garanti eden İngiliz siyasetinden a- yırmayı da kolladığı ve ortaya yine bir taraflı anlas- malar siyasetini çıkarmak istediği muhakkaktır, * harpsiz olarak döneceğine yi işlemek. 2 — Macaristandaki Alman ekalliyetini Macaris- tanın yakında Almanya ile birleşeceğine dair hazırlamak. 3 — Avrupada arazi meselelerinin Führerin mu- vafakati olmadan halledilemiyeceğini Bulgar ef- kârı umumiyesine yaymak. 4 — Sulh cephesinin mukavemet azmini tehlikeli bir blöf olarak göstermek. $ — Yugoslavyarın mihvere artık iltihak etmiş addedilebileceği şayiasını yaymak. * Almanya Balkanlardaki propaganda ajanlarına şu gizli tamimi göndermiştir: 1 — Danzig ile Koridorun yakında Almanyaya dair efkâr: umumiye- Avrupalılara karşı Japonyanın takip edeceği siyaset hakkında bir karar vermek üzere Japon nâzırları bir konferans akdetmişlerdir. Konferansı müteakıp, mihvercilerle demokrasilere HÂDİSELERİN karşı bir askeri ittifak aktedilmesine karar verildiği hakkında bir haber sızmamıştır. Fakat mevcut antiko- mintern paktın daha kuvvetlendirilmesi ve şümüllen- dirilmesi için, Berlin ve Roma elçilerine yeni talimot gönderdiği, ber alınmıştır. demokrasilere karşı nin Hitlerle olan takip etmektedir. y kiyetle teeriibe edil Zin yazıyorlar. muhafaza edilen ketümiyete rağmen, ha. Bu hareketiyle Japonya, mihvercilerin teklif ettikleri askeri ittifaka kolayca yanaşmı- yacığını göstermiştir. * İngiltere, Danzigdeki Cemiyeti Akvam komiseri. âni mülâkatını ehemmiyetle İngiliz Hariciye Nazırı Lord Halifax bu hususta Cemiyeti Akvam komiserinin Hitlerle mülâkatında görüşülen mevzular hak- kında verdiği raporu tetkik etmektedir. * İtalyada harp havası esmeğe başlamıştır. Bütün Ütal- yan matbuatı bir taraftan dahilde halkı teskine, bir taraftan da harbin artık zaruri olduğuna dair neşri- ile doludur. İtalyanlar harpten korkmağa başla- dıkları için, matbuat karşısında korkudan titremekte olduklarını, zaten İ- talyan silâhlarının Habeşistan ve İspanyada muvnffa- demokrasilerin İtalyan kuvveti idiğini, İtalyanın korkusu olmadı- Ayni zamanda demokrasileri artık sulh masasına oturtmanın imkânsizliği karşısında harpten başka yapacak bir şey kalmadığını söyliyerek tehditler savuruyorlar, k, İdeniz kenarına SE ELE Katil Mahkümları Arasında! Yazan: B. FELEK diye Vekili Fethi Okyarın na- zik bir daveti üzerine dün de. gil evvelki gün İmralı Adasına git. tik ve orada henüz tesis edilmiş mo. dern hapishaneyi gördük. Hemen söyliyeyim ki; bu maka. lemle bu hayırlı ve muvaffak mü. essesenin övmesine çalışmak niye- tinde değilim. Zaten geçen sene de ayni şekilde bir gazeteci ziyareti ka. bul etmiş olan bu ada hakkında o zaman icap eden şeyler yazılmış idi. Ben sadece mahkümlar arasında ge. çirdiğim bir günlük zühdelenmiş in- tıbalarımı yazıvereceğim. Bilmem hiç gittiniz mi İmralıya? Zannetmem. Çünkü huraya git. mek için —Hak saklıya— ya mah. küm olmalı, yahut o müessesede memur ve nihayet senede ya, iki s6- nede bir davet edilen gazetecilerden birisi, İmralı ismi, (Kamusulâlâm) a gö. re orayı ilk fetheden Emir Ali'nin isminden alınmıştır. Eski adı Kalo. limnos'tur. İyi liman demek oluyor- muş. Ada İstanbuldan 33 mil uzakta ve Mudanya yolunun biraz sağında. dır. Eskiden iki küçük Rum köyünü besliyen bu adada harpten sonra kimse kalmamış. Dört sene evvel de aöliyemizin kıymetli bir takım hapishane tesis edilmiş. Hapishane diyince hatıra önünde silâhlı bir nöbetçi duran kapalı ka. pilar, kalım demir parmaklıklı, ufak pencereli o zindanlar, gardiyanlar. Jandarmalar, silâhlar ve zincirler gelir değil mi? İmrahda bunlardan hiç biri yok. tur. Onun için buraya hapishane demiye doğrusu dilim varmıyor. A. danın iki eski köyünün yerine ve pılmış olan büyük pencereli sıhhi binalarda 750 mah. küm yatar, kalkar ve çalışır. Bup. larm başında genç, ateşli bir müdür. le bir avuç memur ve dışardan ada. ya gelmek ihtimali olan ka bilere karşı adayı muhafaza jandarma vardır. İmralı sakinlerinin hepsi katil mahkümudurlar. Genç, orta yaşlı ve İihtiyarlardan mürekkep olan bu ta. İlihsiz adamların hayattaki yegâne saadetleri memleket zindanlarından kurtulup bu güzel havalı adaya ve kâmil insanların eline düşmüş olma. İlarıdır. Adada sıhhi ve muntazam İbir gündelik program tatbik edil. mektedir. Herkes mesleğine göre İmutlaka çalışıyor. OÖğleyin bir saat İuyuyor. Hiç bir hapishanede görül. miyen şekilde yağlı ve etli, sebzeli, iyemişli yemek yiyor. Kundurasından tereyağına kadar kendisi yapıyor. Buğdayından karpuzuna kadar ken. disl yetiştiriyor ve her çalışan adam milddeti bitip çıkarken almak üzere sâyine mukabil ufak bir yevmiye biriktiriyor, Her biri işine göre bir, iki kişiyi öteki dünyaya göndermiş olan bu a- damların hususi ahlâkları çok dü, rüst olduğuna şehadet Zaten adaya gelebilmek hapishanelerde en az bir sene kal. mak ve İyi not almış olmak şarttır. Yemeklerini gördüm, ekmeklerini yedim, yoğurtlarını, tereyağlarım tattım ve sahnelerinin resmini al. dım, Bir hayatı yok ettiği için hayatı berbat olmuş olan bu adamlar, İm. ralıda dünyadan ayrı yeni bir hayat yaşamıya başlamışlardır. İçlerinde soymak için, ırza dokun. mak için, yol kesmek için udam öl. dürmüş kimse yoktur, Ya bir na. müs meselesi, ya bir kabadayılık davası veya bir toprak münazaası neticesi çektiği silâh: kullanmadan yerine koyamamış bedbahtlardır. Görüştüm. Yüzde altmışı kadın. yüzde otuzu toprak, geri kalanı —onlarm tâbirince— tabillik eseri katil olmuşlardır. Bu adamların a. dadaki hayatında hiç bir eksikleri yoktur. İki şeyden başka Kadın ve hürriyet. Onun İçindir ki; bu uslu katillerin adada geçen herzünl çift sayılır ve mabkümiyetlerini | bitirip çıktıkları (Devamı 4 üncüdr” unsurlarının himmetiyle orada bir