16 Ocak 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 4

k R Ekonomik hayat Şeker resmi hakkında yeni kanun p Daima beklenilmiyen sürprizlerle karsılaşması “mümkün bir endüstri şubesi olan şeker için gösterilen alâka ve hassasiyet çok yerindedir Ekonomik bünyemizde hareket varlık yaratan şeker endüstrisinin yur- dumuzda kurulmasındaki isabet, yıllar Beçtikçe tebarüz ediyor. Bilhassa Zim gibi milli servetini toprağın üstün- den ve altından temin eden memleket- derde bu endüstriye verilen kıymet ve ehemiyeti takdir eden İnönü hükümetinin 1926 danberi bu yolda aldığı koruyucu tçdbirlerin ne kadar yerinde olduğu da her gün bıraz daha iyi anlaşılıyor. Şeker endüstrimizin rasiyonel bir çalışma tarsına kavuşmasını temin için 1935 haziranında verilen fabrikaların bir elden idaresi kararı ve bu — kararı derhal takibeden ucuz şeker davasının tahakkuku, müstehlikleri sevindirdiği kadar bu büyük ve millr endüstri şu » besinde esaslı bir inkişaf temin etmiş bulunuyor. Şeker ucuzlamadan — evvel bir aralık yurdun istihlâk yekünu 55.000 tona kadar düşmüşken, bugün 72.000 to- u dahi geçtiğini görmekteyiz. Fakat el de edilmiş olan bu merhale ile de ikti fa etmiyerek 72.00€8tonu daha da geç ek temennisini izhar, ekonomik bakıra dan olduğu kadar sıhat bakımından da temenniye değer. Zira uzun zamandan. beri şeker istihsal eden bir çok mem - Jeketlere nisbetle, bizdeki bugünkü şe- ker fiatı hiç te yüksek olmadığına ba- kılırsa, adam başına — istihlâk edilen gekerin 5 kiloyu dahi bulmadığını göre mek; üzerinde durulmaya değer acr bi “hakikattir. Almanya'da şekerin kilosu 38 kuruşa satılıyorken adam başına i tihlâk nisbeti 23,7 dir. Çekoslovakya'da 32 kuruşa satılan şekerden adam başına düşen nisbet 25 dir. Avusturya'da 32 kuruştan biraz daha pahalr olan şeker, gene adam başına nisbeti 25.8 den aşağı Güşürmemekte, Macaristan'da bile 47 kuruşa olan şekere — karşı bu — nisbet 10,8 i bulmaktadır. Bu münasebetiç dün Büyük Mület Meclisinde görüşülerek kabul edilen ve geker endüstrimizi yakından alâkadar €den bir kanuna temas etmek isteriz. Bu kanün fabrikaların - istihsalleri art — tığından şekerden alınacak olan istih- dâk resminin yeni hadler dahilinde tan- zimini istihdaf etmekte idi. Ayni kanun, İş, Sümer ve Ziraat Bankalarının işti takiyle teşekkül eden ve sermayesi Z2 milyon lira gibi mühim bir yekün ifa- de eden “Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi” tarafından idare olu- 'nan geker endüstrimizi yalnız korumak noktasından değil, bugünkü şeker fiat. Jarını da değiştirmeyerek ucuz şeker davasının muhafaza ve idamesini - de temin edeceğinden; yurddaş lehine alın- mış mühim bir tedbir olmak vasfını da aiz bulunmaktadır. Sırası gelmişken şunu da söylemek lâzımdır ki, her zaman beklenilmeyen hüdiseler ve sürprizlerle - karşılaşması mümkün bi: endüstri şubesi olan şeker için hükümet her daim yakın bir alâka 've hassasiyet göstermekle beraber, bu endüstriyi her fırsatta mürakabe et - mekten geri durmamaktadır. Bu arada den biri olan Alman şeker enstitüsü di rektörü Pr. Spengler ile gene tanınmış şahsiyetlerden olan Direktör Mayer ge- gen yaz aylarında şeker fabrikalarım: zın çalışma vaziyetlerini yakından tet- kik etmişlerdi. Bu endüstrimizin gerek kuruluşu ve gerek bugünkü çok modern vaziyetleri hakkında raporlarında ifa- de ettikleri kanaat göğüs kabartacak mahiyettedir. Fakat duyduğumuz doğru ise, da- 'vet edilen mütehassıslar, fabrikaları » mızın vaziyetlerini birçok memleketler için gıpta edilecek bir. seviyede bul- makla beraber; pancar ziraatinin bu - gün olduğu gibi üzerinde daha pek çok emek sarfetmeğe ihtiyaç gösterdiğini iğaret etmişler ve şeker endüstrimizin daha on, önbeş yıl bir çocuk gibi hü metimizin müzaheret ve — dikkatine muhtaç olduğu noktasında durmuşlar ihtiyat ve amortismanlarının tezyidine lüzum göstermişlerdir. Bundan da an- Jaşılıyor ki, alınmış bir çok / tedbirler yanında daha da alınacak tedbirler var- dır. Netekim bu yıl pancar/ ziraatinin yepyeni bir bastalıkla karşılaşığı e bu yüzden fabrikaların birar müşkülâ- ta uğradığı da malümdur. Pancar zira- atinin zirai kalkınmamızdaki “—mühim ve büyük rolü göz önünde tutulacak o- lursa, pancar istihsal vaziyetini tam bir emniyet altına almak için ziraat işle - rinde şeker girketinin yeni tedbirler a- Tacağını takdir etmek Tâzımdır . Henüz on yaşını doldurmuş ve bu müddet zarfında yürt ihtiyacını tama- men karşılayabilecek bir vaziyete da - hil olmuş bulunan şeker endüstrimizin kısa zamanda elde ettiği muvaffakiyet, daha çok genişlemiye müsaid olan bu endüstri şubesi için ümit ve emniyet vermektedi Aksiyon frânsez gazetesinin Fransanın cenub hududundaki hâdiseler hakında ifşaları Paris, 15 (A.A.) — Aksiyon Fran- #ez, dün cenub hududu mıntakasındaki hâdiselerin inkişafıyla alâkalı bir ta- kım ifşaatta bulunmuştu. Bugün ayni Mevzua dönen bu gazete diyor ki: “Halkçılar cephesi gazetelerinin Al- manya aleyhindeki —bütün bücumları- 'nın mesüliyetini alman gazetelerinin Gzerine atmak fırsatını kaçırmıyacak- darı bedihidir. Ve bizim fikrimize göre fenalık, sözlerde değil, yapılan işler- dedir. Rlum hükümeti, halkçılar cep- hesine ve sosyalist ve komünist müt- tefiklerine karşı göstermiş olduğu çir- kin zaafla kızılvlikin Fransanın cenub eyaletlerine ve bilhassa Roussillon e- yâletine hâkim olmasına müsaade et © amiştir. Biz bu hükümetin hattâ ecnebi memleketlere hitab ettiği zamanlarda da yalan söylemeğe hakkı olduğunu kabülden imtina ediyoruz. Bu mınta- kaların bazı ufak tefek politikacıları- “Run yapmış oldukları tekzibler, hiç bir Şeyi değiştirmemektedir. Şurasını bil- mek gerektir ki şarkt Prene ahalisi, mahalif memurların İspanyanın halk- grlar cephesi ile teşriki mesai etmeleri karşırında son derece şaşırmışlardır. Monpeilliyer'de çıkan Ekler gazetesi ile Lö Jurnal, Eko dö Pari ve Entransi- jant ispanyol halkçılar cephesinin Fran- #a hududunda birçok dalaveralar çevir. mekte olduklarını meydana çıkarmış ol- dukları söylenilmektedir. Aksiyon Fransez, netice olarak, di yor kiş Perpignan'da neler olup bitmekte ol- duğunü fransırlara göylemek süretiyle memlekete hizmet etmeğe devam edece- #iz. Zira orada her gün bitaraflık itilâf- ları ihlâl ve komünistlerin diktatörlüğü daha şimdiden izhar edilmektedir. Kaydı silinecek hazine alacakları Maliye vekâleti 1929 senesi sonuna *kadar harine alacağı olarak muhtelif he- sablara kaydolunan paralardan bazıları- 'mın kaydının terkinine dair olan 2269 No. Ju kanuna tevfikan silinmesi lâzım gelen zimmetlerin ne suretle silinecek- deri hakkında alâkalılara bir tamim yapmıştır. ULU ULUS: Başbetke ŞAŞMAZ BİR ESAS (Başı 1. inci sayfada) yeti olmuyacağını biliriz. Barış çin, — kollektif. emniyet — için, bölge paktları için, bütün dost. luklarımız için, esas tuttuğumuz nokta, teahhüdlerimizi yerine ge- irmek hususundaki kuvvetimize sanmak ve buna inandırmış olmak kanaal Kimsenin yükü ol madık ve olmayız: Eğer mü- lafaa edilecek menfaatier pren- siplerimize uyğunsa, onun bü- tün yükümlerini vazife ve me- suliyetlerini herkesle paylaşmak- 'tan çekinmedik ve çekinmeyiz. Ancak bu menlaatin, barış ve in- sanların saadeti hayırına olmasına dikkat ederiz. Eğer bizim her han- ği bir teşebbüsümüzü, emniyet korkusuna atfedenler bulunmuş- sa, gaflet etmişlerdir: Böyle bir saik ile, müşterek emniyetlerin her taraflı veya bir kaç taraflı el birlikleri ile müdafaa edilmesi ter- tibi arasıada, bütün kıymet ölçü- lerini alt üst eden bir fark vardır. Dostlulkciarı ve teahhüdleri tam pa- hasr ile ödemek kudretinde ve an- anesinde bir millet olduğumuz i- çindir ki hakkımız ve şerefimize taalluk eden teahhüdlerin, mutlâ- ka, yerine getirilmesi hususuna ri- ayet edilmesini, gerektiğinde her türlü fedakârlığı göze aldırır bir prensip olarak isteri Falih Rufks ATAY Nureddin Arzumanı kaybettik (Başı 1. inci sayfada) açıldığı Ankara Halkevinin gün. denberi sosyal yardım, halk dershane- leri ve tertibkomitlerinde yorulmak bil. mez bir fedakârlık ve feragatle çalışmış 'olan Arzuman'ın ölümü, muhitte büyük bir teessür uyandırmıştır. Henüz, memlekete değerli - hizmet. belediye meelisi, gerler cemiyeti azlı Arzuman 1302 de doğmuş, askeri cc- zacı ve kimyagerler mektebinden çık. mış, Balkan, Yemen, Trablüsgarb, mumi harb ve Anadolu mücadelelerine iştirâk etmiş ve binbaşılığa kadar terfi ettikten sonra gönlü ile tekaüid olmuş ve Ankara eezanesini açarak çalışma- ya başlamıştır. Arzuman son derece hayırsever ve memleket ve millet işlerinde canımı ve- rircesine çalışır, halksever bir insandı, bilhassa Ankara Halkevi içinde gördü- #ü hizmet bütün arkadaşlarına örnek olacak kadar değerli idi. Arrümanın cenazesi — bügün mera: simle 12 de Hacıbayramdan kaldırıla- rak Cebeciye defnedilecektir. Ankara Halkevinden Değerli arakadaşımız Arzuman'ın bu. gün Saat on ikide cenazesi Hacıbayıam dan kaldırılacaktır. Evimize bağlı üye- lerin bu saatte - Hacıbayramda bulun- malarını Ankara Halkevi — Başkanlığı rica eder. Harç pullarının basıl- ması için getirilecek kâğıtlar Harç pullarının tabında kullanılmak üzere Viyanadan getirilecek olan 10845 kilo ağırlığındaki kâğıdın şimdilik mem- leket içinden tedariki mümkün olmadı. #andan kontenjan dışında memlekete so- kulması icra vekilleri heyetince kararlaşı tırılmıştır. Gümrük ve inhisarlar umum müdürlüğü Yenişehire taşınıyor Yenişehirdeki İnhisarlar Umum mü- dürlüğü binasına taşınacağını - evelce bildirdiğimiz. Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti dün bu binaya taşınmaya baş. lamıştır. 16/1/1937 —a Umumi meclis toplandı (Başı 1. inci sayfada) yeni seçim yapılıncaya kadar dalmi encümen azâlarına salâhiyet verilmiş- tir. Umumi meclis toplantı münasebe. tiyle Atatürke ve diğer büyüklerimi- ze tazimlerinin arzedilmesini alkışlar. Ja kararlaştırmış ve perşembe — günü toplanılmak Üüzere itçimaa #on ver- miştir. Vilâyetin umumi meclise arzettij izahname Ankaranın bir senelik çalış- ma faaliyetini göstermesi itibariyle e- hemiyetli bulunmaktadır. İnşaat işleri: Geçen sene - yarış yerinde - bir sınıf tribün tevsi ve ikinci — sınıf tr bün inşa olunmuştur. Manialı koşu pistinin yapılması suretiyle - yarış ye- rinde noksan kalan bina ve tesisat ik- mal edlimiştir. Stadyom kısmında da iknci ve üçüncü mevki tribünleri in. şa edilmiş, stadyom müdürlüğü binası, ser, depo ve atölye binaları ile radyo tesisatı yapılmış, Maarif — vekâletinin önünde İdarei hususiyeye aid yere, altı dükân inşi olunmuştur. Tar ler: Hususi idareye aid bilâmum gelir- ler ile mekteb binalarının mevcut tah- sat içinde esaslr tamirleri - tamamen yaptırılmış yeniden tamirlerine Tüzum görülen akar ve mektep binalarının ta- mirleri için icab eden tedbirler alına» rak mevcud hüsnü muha- fazaları ehemiyetle dikkate alınmakta bulunmuştur. Yol işleri: Ankara - Ayaş - Beypazarı - Nallı han - Mudurnu yolunda 19 kilometre- Tik esaslı tamirat ve 5240 metre tu- lünde 5$ menfez ve köprü yapılmıştır. Bu malf yılın sonunda Ankara - İstan- bul yolu her mevsimde geliş ve gidişe müsaid bir hale sokulacaktır. Ankara » Balâ » Kırşehir yolunda yirmi kilometrelik bir yolda esasir ta- Mirat yapılmış ve 19 buçuk metre w zunlukta 16 menfez inşa olunmuştur. Ankara - Kalecik - Çankırı hududu yolunda bütün yol üzerinde - tamirat dil işi Ankara - Kızılcahamam » Gerede yolunda yeniden 19 köprü yapılmıştır. Ankara civarı yollarında - mütema: di tamirat ve kumlama yapılmış ayrıca 1945 metre esaslı tamirat - yapılmıştır. Polatlı . Haymana - Sarıcalar - Çubuk yolunda esaslı tamirat yapılmış ve Sa- tıcalar - Çubuk yolu geliş ve gidişe el- verişli bir hale getirilmiştir. İkinci dee recedeki yollar da mütemadiyen tamir edilmiş ve bu yollar için taş ve kum ihzar edilmiştir. Vilâyetimizin ana / yollarında mev cud olan ahşap sınai imalâtı beton ar- meye çevrilmiş ve bu suretle büyük köprüler hariç olmak üzere 233 metre tulünde 114 köprü ve menfez bitirilmiş bulunmaktadır. isinde / maarif İşlerine lâ- zım gelen ehemiyet verilmiş ve 40 köy- de yeni mekteb inşasına mevcud mek- teblerin tamirine ve yeni mekteblerin inşasına muvaffak olunmuştur. Bu se- 'ne Eskişehirde Çifteler çiftliğinde 4 ay kurs gören orduda küçük zabitlik, çavuşluk, onbaşılık yaparak terhis e- dilen yurddaşlar 80 köye tevzi edilmiş. 've bunlardan müsbet faydalar temin e- dilmeğe başlanmıştır. Ziraat işleri: Sene içerisinde çiftçiye 1.500.000 kilo tohumluk buğday 150 pulluk, 210 araba tevzi edilmiş, 10000 pulluk ve sa- ir alâtı ziraiye almarak çiftçiye dağı tılmak üzere Ziraat bankasından bir is tikraz yapmağa girişilmiştir. Bunlardan — başka buğday - ve arpa mahsulleri için toprak veriminin artı rılması ve tohumların islahı için çalı Şilmiş, ağaçlara musallat — olan müzür böceklerle ve yabani hayvanlarla esas- 1t mücadele yapılmıştır. Vilâyetin muh telif mıntakalarında — bulunan — yabani ağaçlarm aşılanmasına başlanmış, Nal- lıhan ve Beypazarı kazalarında yaptlan ipek böcekçiliği fanliyetinden müsbet meticeler alınmıştır. Kazalarda köylüye peynir yapılma- #t öğretilmesine devam edilmiş ve se- tedariki etrafında lâzım - gelen tedbir- ler alınarak 800 ze yakın - sifat yapılı mişti Stadyom ve hipodrom işleri: 19 hafta devam eden at koşularına 25687 seyirci gelmiş ve yarışlardan ce- man 20527 lira gelir temin edilmiştir Stadyom yalnız 15, 16, 17 birinci kânun ayında açılmış ve bugünlerde #por ve Zençliği teşvik maksadiyle yapılan maç- darı 30,000 seyirci parasız seyretmiştir. Sıhat işleri; Merkez ve kazalarda meveud sıhhi teşkilâtla halkın ahvali sıhhiyesi yakınen takib edilerek alınan tedbirlerle vilâyet halkının sıhhi dürümü / mucibi memnus niyet bulunmuştur. panserlerin kısmen — mühim ihti- yaçları temin olunmuş balkın sıhi duk Tumlarının icab ettirdiği bütün tedbir leri almağa müsaid bir şekle konulmuş- tur. Bilhassa bu sene de mübayaa edil miş olan 5 tane seyyar etüv makinesiye le tekmil kazaların bu mühim sıhi ihti- yaşları temin ve itmam edilmiştir. 936 başındanberi mevcud dispanser- Tere 19628 hasta müracaat etmiş ve muh- telif mıntakalarda —meccanen ilâç veril- mesi, hasta kabul edilmesi basit lâbora- tuvar müayeneleri yapılması gibi hize metlerin derhal ifa edilmesi halkın mem- Nuniyetini mucib olmuştur. Bu sene muhtaçlara 83 buçuk kilogram kinin da- üttılmıştır. Hulâsa: Vilâyetin umuml ihtiyaçlarınm temi- ni için mahalli hizmetlerin icab ettirdiği bütün tedbirler almmış, vilâyetin um- Fanı, halkın refahı, maarifin tamimi, si- raat ve iktisadi durumun İnkişafr husu- sunda elden geldiği kadar çalışılmıştır. Adanadaki felâketzedelere yardım için Ankara futbolcuları bir turnuva tertip ediyorla futbol zar günü başlıyacak olan bu tuzmuvanın, bütün hasılâtı Adanada su basmasından zarar gören yoksulların yardımına tahe sis edilecektir. Fikstürünü — yarın neşredeceğimiz turnuya, Ankara eporcuları arasında büyük bir alâka ile karşılanmış ve ku- Tübler şimdiden hazırlıklarına başlamış- dardır. Bilindiği üzere, Ankara Gücü lik maçlarının puvan itibariyle en başında bulunan Gençler Birliği ile beraber şam * Piyonluğun n kuvvetli namzedi idi. Fakat eski kuvvetli vaziyetini alan Mur bafız Gücü, Ankara Gücünü 2 - 3 yeme di Gençler Birliği hiç yenilmeden ve Küzel oyunlar çıkararak bölge şampiyo- Nu oldu. Takım her hangi bir maç için hazır vaziyettedir. Demir Spor pazartesi sayımızda da yazdığımız gibi kulübe son zamanlarda iltihak eden yeni elemanlarla kuvvetli bir şekil almıştır. Altınordunun geçen senelerde kazanı dığı şöhreti muhafaza için bu turnur ada iyi bir netice almağa çalışacağı şüphesizdir. Çankaya kulübümüz — ise enerji, ve gayret ile bu turnuvann em Tühim unsurlarından olacaktır. Bu sebeblerle mıntaka şampiyonlur Hunun neticesi belli olduktan sonra tem tib edilen bu müsabaka, bem kulübleri. mizin kuvvet ve kudretlerini ölçmeğe vesile olacak, hem de bir hayır işi için türk sporeuluğunun gösterdiği ve gö tereceği iyi hislerin tecellisine - vesile verecektir. Ziraat Vekâleti teşkilât kanunu projesi Zlme eli saklit Ka ai ee papala a İpek böcekçiliği kanunu projesi Kaf Kirlek ea Göcekşiliği Kat penjenlel i dün ipek müzakek 'neden seneye artan damızlık hayvan resine başlamıştır.