20 Mayıs 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

ya e p satışlarına tavas- e — 4 —VAKIT 20 Mayıs 1330 WAVRIT Posta idaresi ve matbuat Dekiive vekili Şükrü Ka; iye B. | Posta ve telgraf teşkilâtını memleketin fikir ve irfan hayatma dahâ faideli bir hale getirebilmek için güzel bir teşebbüste bulunmuştur; bu te- şebbüsün esası posta idarelerine gazete ve kitap aboneleri kay- detmek ve satmak salâhiyeti ver- mektir. Vakıa bugün elde mev- cut posta ve telgraf kanunu mucibince zaten posta idareleri gazeteler için abone kaydetmeğe mezun (bulunmaktadır; ancak şimdiye kadar yapılan tecrübeler bu usulden beklenen gayeyi te- min edemiyordu. Bunun sebebi de posta dairelerinin gazetelere abone kaydetmeleri için muayyen abone bedelinden fazla olarak 50 kuruş kadar bir ücret istemeleri idi. Doğrudan doğruya (o gazete idaresine müracaat edenler için böyle (Obir ücret vermeksizin abone yazılmak imkânı mevcut iken hiç bir kimsenin posta ida- resine gitmiyeceği aşikârdır. Şükrü Kaya Bey bu mahzuru bertaraf etmek için bir kanun projesi hazırlamıştır. Bu proje Meclisten geçerek (o kanuniyet kesbettikten sonra Posta ida- releri yalnız gazetelere abone yazmak değil, ayni zamanda yevmi gazete, ri- sut etmeğe mezun olacaktır. Gazete, risale ve kitap ba- sanlar alelumum bayilere ver- dikleri 9625 nisbetindeki bey'iye ücretini posta idaresi şubelerine terkedecekleri için bunun (9610) u posta ücreti olarak idare hesabına (kaydedilecek, (9015) i abone kaydında ve sa- . bş muamelesinde hizmeti görü- len posta memurlanna bir nevi ikramiye şeklinde verilecektir. Bu suretle Anadolunun en sapa köşelerinde bile halk değeri ba- hasına muntazamen gazete ve kitap alabilecği gibi posta me- murlarnın gazete ve kitap satışı ile alâkadar edilmeleri neticesi olarak neşriyat hayatı yeni bir inkişaf (o kuvvetine mazhar olacaktır. Yarım asır evvelki : VAKIT 20 MAYIS, 1880 Sultanahmet meydanın- da müceddeden inşa olu- nacak Defterhane dairesi ebniyesi için külliyetli Kâhtane tuğlası ve kireç ve kum mübayas oluna- cağından Mecidiye yirmi kuruşa olmak ve akçası peşinen verilmek üzere mahı heli Ruminin yirmi dörci cü merşembe ve yi İ altıncı oumartesi günleri münaka -! İcra kılınacağından tuğ'a ve kre ve kumu verm talıp lanların omezk günlerc. dairei mezküre civarında olunan ebniye Bir memlekette yaşıyan insan- lar arasında milli tesanüt vücu- de getiren yegâne kuvvet ve ra- bıta müşterek fikirlerin ve his- lerin en kısa zamanda en büyük bir süratle intişar kabiliyetinden ibarettir. Bu ise ancak milli fi- kir ve hisleri nakil vasıtası olan gazete, risale ve kitapların sü- huletle intişarı sayesinde temin olunabilir, Hali hazırda memleketimizde matbuat vesaitini esasen neşir ve tevzie vasıta olan hükümetin posta teşkilâtı olduğu için Şük- rü Kaya Beyin düşündüğü yolda bu teşkilâta yeni bir veçhe veri- lirse memleketin fikir ve irfan hayatına büyük bir hizmet edil- miş olacağı şüphesizdir. Maamafih mevzuu bahis tetbi- rin hedefi İstanbul, İzmir, Anka- ra, Bursa gibi büyük şehirler değildir. Çünkü bu gibi yerler- de bugün gazete ve kitap abo- nesi yazmak ve satmak için hu- susi bayi teşkilâtları ve kitapçı- dükkânlafı vardır. Onun için Dahiliye vekâletinin posta ida- relerine vermek istediği hususi salâhiyetin faidesi bu kitap ve gazete satıcısı bulunmıyan küçük kazalarda görülecektir. Maarif vekâleti de bir müddetten beri nahiyelere kadar kitap ve gaze- te satarak teşkilât vücade getir- iyordu. “Tep“müAllirileriği reğifien Mörür etmek imkânları araştırılıyordu. Şükrü Kaya Beyin teşebbüsü Maarif Vekâletinin maksadını da vasi mikyasta teshil edecek bir tetbirdir. Bu itibar ile bahsetti- ğimiz ğüzel teşebbüsün bir an evvel filiyat sahasına geçme- sini temenni ederiz. Mehmet Asım “ İLik maçlarına bu hafta devam edilecek Istanbul Futbol hey'etinden: 23 Mayıs 930 cuma günü Taksim Stadyomunda yapılacak maçlar aşağıda yazılıdır. Beşiktaş-Vefa saat 14 hakem Necmi B. Milliyet kupası, Istanbulspor - Vefa saat 15,15 birinci takımlar. Beşiktaş: Fenerbahçe saat 17 birinci takımlar. Bu kulüplerin ikinci takımlar müsabakası 25 mayıs 930 pazar günü saat 16 ve 17de yapıla- caktır. Kadıköy Stadında yapılacak Milliyet kupası ve ikinci küme maçları ve hakemleri yarın ilân edilecektir. Fenerbahçe tenis tur- nuvası yapıyor Fenerbahçe tenis kaptanlığın- dan: Fenerbahçe spor kulübü tarafından senelik bir tenis tur- nuvası tertip edilmiştir. 1930 se- nesi turnuvası 7 haziran cuma günü saat 10 da Fenerbahçe ulübü sahalarında başlıyacaktır. Müsaakalar şimdilik yalnız tek srkek ve çift erkekler arasında 'cra edilecek ve bilimum ama- örler iştirak edebilecektir. kemisyorır o gelmeleri. Duhuliye ücreti: bir oyun için ER Sİ DYNN Daha ilk adımda!.. a heyecanlı havadis kıtlığın- Van günlerin durgun havasına biraz hareket katıştır- mak ihtiyacından ortaya yeni bir mesele atıldı. Sokakları ka- dınlar mı erkekler mi eskitiyor? Bunlardan hangisi daha çok geziyor ve hangi sınıftan yol pa- rası daha çok almalıdır? Böyle düşünce belki derin biriz br rakmazdı, fakat kadınlar Birli- ğinin daba ilk memleket mükel- lefiyeti karşısında aldığı vaziyet işe birdenbire alevli bir mahiyet vermiş oldu. Apaçık çizgiler ve * berrak seslerle hafızamda yaşıyan yakın bir mazi var. Burada kadınların hak dava edişlerini bütün he- yecanlı çarpışmalarile görüp işi- tiyorum. Onlar, neler söylememişler, ne büyük hamlelerle ortaya atık “mışlardı!. Eski tarihin bütün mu- sibetlerini, idare (makinesinde kadın. ellerinin bulunmamasına veriyorlar ve gerçek bir sabahın ancak o yumuşak ellerin örecek- leri güneşlerden doğacağını iddi- a ediyorlardı. Efsane ve esatirden başka ka- dın saltanatını kaydeden bir müsbet devir olmadığı için ölçü kullanmıya, hüküm vermiye im- kün yok. Bu sebepledir ki onla- ra: “Hayır elinizden güneş doğ- maz, kudretiniz tecrübe edil miştiri,, e Diyemiyeceğiz. Hatta gene bu sebepledir ki onlarla beraber: “İnşallah, söyledikleri- “iz “doğru çekari;. Diyoruz!“ “508 tezaliirdün"söntü bilmem artık “diyoruzl,, demek doğru olur! mu? Niçin saklıyayım, yılda on lira- dan ibaret âdi bir yol parası karşı- sında kaçamaklı cevaplar veren, karşılaştıkları bu ilk mükellefi- yet, birinci vazife önünde inkâr siperlerine giren kadınliktan de- rin şüphe ve ondan daha derin bir hayret uçurumu ile ayrılıyo- ruz. Üç günde eskittikleri bir ipek çorap pahasını yılda bir kerre vatan için sarftan çekin- mek... Bu, hakikaten hepimizi çileden çıkarsa yeridir. Avaz avaz hak istiyorlar, bu davaya kalkışmadan evvel her hakkın bir vazife ile bağlandığını ög- renmeli idiler. Seyyah Ticaret odası Yarınki iştimada neleri konuşacak ? Ticaret odası meclisi yarın 15 de toplanarak ihracat eşya- mızın tanzimi ve Karaköy Köp- rüsünün kaldırılması hakkındaki iki raporla bazı esnafın tecziyesi kararını müzakere edecektir. 2- ve iki oyun için 3- liradır. Nihai müsal galiplerine kupa mağlüplarına da madalya verilecektir. Dönlop topları kul- -lanılacaktır. Sahaya (o dubuliye ücreti 50 kuruştur. Bu müsaba- kalara iştirak edecek oyuncular 4 haziran Salı günü saat 17 ye kadar atideki mahallerde kay- dolunabili rler: 1 — Fenerbahçe spor klübü, 2 — Zeki Rıza Milli spor ti- caretanesi, İstanbul. 3 — Taksimde “Top: Lav Tennis Clup,, Kâtibi Kibar B. Ee ennet.. ir XD A» eolayileri Muharriri ; Ömer Rız? Mehdinin neticesiz kala Mısır seferleri Bununla beraber Mehdi öldüğü zaman muhkem bir devlet kurmuş bulunuyordu —ği2i2 ! 3 İsmaililerin devleti i Meymunun hafidi ve ya demirci yahudinin oğlu Übey- dullahın Kirvana girişi İsmail. ler için büyük bir bayramdı. Hicretin 297 senesinin Rebiulâhır ayımın son on günü zarfında vu- ku bulan bu hadisenin son cu- masında (Übeydallah namına Magribin her tarafında hutbeler okunmuş ve kendisi Mehdi olarak © tanınmıştı. o Cumadan sonra daileri arasında oturan Mehdi, bütün Kırvan halkını kendi mezhebine davet etmiş, mezhebi kabul edenleri taltif ve etmiyenlerin kimini haps, kimini katlettirmiş, her tarafa valilerini ve hakimlerini göndermiş, Mısır hududundan aksaya kadar hü- kümran olduktan başka Sicilye adasına valisini göndermişti. İsmaililiğin hakimiyetinde dev- let kurulduktan sonra onu bü- yütmek kalıyordu. Übeydullah, 301 den itibaren Mısırı fethet- mek istemiş, buna muvaffak ol- | I-makla beraber onun-idaresi al- tında bâreket öden Kırmitileri teşvik ederek rakipleri olan Abbasileri ezmeğe ve onların devletini içinden yıkmağa çalış- Übeydullah, Mağrıpta yerleş- tikten sonra bir taraftan vaziye- tini temine çalışırken diger taraftan mezhebi ve daileri için emin bir merkez vücuda getir meğe ehemmiyet veriyordu. Mehdi, bu merkezi bulmak için bizzat Tunusta ve Kartace- nada dalaşmış, deniz kıyısında bir yer aramış nihayet Mehdiye namile anılan yerin aranılan evsafı cami olduğunu görmüş- tü, Burası hem güzel, hem müs- tahkem bir yerdi. Allâme İbnül Asir burasını tarif Oederken derki: «Mehdiye mevkii kol ile mut- tasıl bir el gibidir. El kısmı, denizde bir odaya müşabihtir. Übeydullab Oburada bir şehir kurmuş, şehrin etrafında son müstahkem surlar inşa ettirmişti. Surların, her bir kanadı yüz kantar sıkletinde kapıları vardı. İçerde dağın içinde oyulmuş büyük mahzenler vardı. Su mah- zenleri, erzak mahzenleri çok cesimdi. Bundan sonra köşkler ve evler inşa edilmiş, bu da bittikten sonra Übeydullah de- rin bir nefes almıştı.,, Mehdi, Mısıra karşı bir sefer hazırlamış, denizden do- nanmalar, karadan ordular gön- dermiş, onun askerleri en deriyeye girmiye muvaffak ol- muş, fakat neticede bu sefer ler akim kalmıştı. Maamafih Mehdi 322 sene- sinde öldüğü zaman, yerinden kolay kolay oynamıyacak, olur olmaz bir sadme ile yıkılmıya- çak bir derlet besin ein ri unuyordu. Bu devlet kısa bir as” büyük bir e onun e Kaim devletin dunu genişletmiş, bir Fasa kadar uzandıktan donanmasile Romalılara hareket ederek Ce vovay, Er z e N bu saltanat bir harici hi öce sında izmiblâle uğramak si, geçirmiş ve ancak bin ile bu hariciden kurtulmüf 4 imden sonra gelen onu takip eden Muiz ile di lerin devleti kemaline “4 Muiz 385 te Mısırı ua ve Suriyeye girmiş," bu gs Şamdan Fasa kadar imtidst / uzun saha İsmaililerin geçmiş, Mısır ve Şamin Ibni Meymunun istediği torluk tecessüs etmişti. İbni Meymünun .f« peratorluklarını tesis ile iken, mezheplerinin ihmal etmek O mecburij ui sisi, onlara göre, m vicine hizmetten yekti. bir kerre İmperatorluk derse onun temin menafii mezhebin neşrin& etmek mümkün olur, peratorluğun içi, ZU vaşi bir cevlângâh sie İmperatorluk ta vücut tan sonra Di skpereriden olmana olmuştu. gf Bir ai karşı ml Krm Kırmitileri yoktan ver İbni Meymünun bu hafidi 7 ra yazdığı bir mektupt$ v bareketiniz mahza bizim o zim ecdadımız içindi. » Kırmıtiler buna ragmen ettiklerinden ağır bir uğramışlardı . ei İ