26 Mayıs 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2
— 2 — VAKIM 26 Mayıs kası için çağırdı. Esasen devlet bankasınm bu memlekete en lü- | zumla ihtiyaç olduğunu düşüne- vek çok evvelden böyle bir te- şekküle vücut vermek teklifinde bnlunmuştum. Bu son timde yalnız bu meşele ile meş- gul olarak tetkikat yaptım. Fi- kirlerimi ve tetkikatımın netice- | sini hükümete bildirdim. Bu rapor şimdi heyeti vekileye arzedilmiş (o bulunuyor. Benim belki “biraz odaha Türkiyede kalmaklığım icap ederdi. Bunu ben de senei dersiye imtihanları dola- yısile beni bekliyen ve çok sevdiğim Lozan darülfünununun talebelerine kavuşmağa gidiyo- rum. Türkiyede bir Devlet ban- kasının mutlaka lâzım olduğunu söylemiştim. Fakat bu banka için bir çoklarının söyledikleri gibi hari- ci bir istikraza kat'iyen lüzum yoktur. Şimdilik yalnız 25 mil- yon Türk lirası kâfidir. Bunuda dahili servet temin edebilir. Yalnız burada fevkalâde dik- kat edilmesi lâzım gelen bir mesele vardır ki o da sermaye temini için çıkarılacak olan ak- siyonlardır. Bu aksiyonların o şirketler- den ziyade halkın elinde bu- lunması şayanı temennidir. Bunu da temin etmek meselesi reklâm ve yazı tenvir ve aksiyonun faidelerin- den bahsetmek gazeteciliğine düşer. Bu şekilde Devlet aksiyonları çok revaç bulacak ve az zamanda taammüm ede- cettir. Aksiyonlar evvelâ yüzde 8 temettü ile başlıyacak fakat ilerde çok yükselecektir. Devlet barkası aksiyonlarına sahip o- lanlar pek az zaman sonra | kazandıklarını anlıyacaklardır. Şunu tekrar söylemek iste- rim ki aksiyonlar (şirketlerden ziyade halkın eline geçmelidir. Türkiyede nazarı dikkatimi celbeden bir şey bu sene mah- sulün çok olması ve buna mw kabil pazar yerlerinin çok dar ve mahdut bir sahaya inbisarıdır. İhracatınızı süratle (tanzim etmek için ibracat mallarınızı an evvel ıslah ederek seyaha- | isterdim. Fakat | vesaitile halkı | suretile Türk | bankası | 1920 | . İki dava Maliye vekâleti 100 bin lira istiyor Doyçebenk da Maliyeden 400 bin lira dava etti Ankara, 25 (Telefon) — Ma- liye tarafından İstanbul ticaret mahkemesinde Doyçebank aley- İ bine yüz küsur bin liralik bir alacak davası açı'mıştı. Banka tarafından da Arkara ticaret mahkemesinde Maliye Vekâ'eti aleyhine dört yüz küsur bin lira- lık bir alacak davası açılmıştır. Bu dav:da Maliye Vekâletini Burdur meb'usu Mustafa Şeref ve maliye avukatı Cafer Tayyar Beyler temsil ediyorlar, davanın rüyetine başlanmıştır. Havzada Gazi günü coşkun bir şekilde kutlulandı Havza, 25 (Vakıt) Büyük yurdukları 25 mayıs 335 tari- hinin yıldönümü dugün coş kun tezahüratla kutlulandı. Her İ taraf süslenmiş, halk merasim İ yerine toplanmıştı. Bu münase- betle nutuklar söylenmiş, Ga- zimize karşı sönmez hürmet ve sevinçle izbar İ tazim duyguları | edilmiştir. kibrit inhisarı muka- velesi rit“ inbisarma'* talip “olan İ veç grupile Maliye arasında i parafe edilen mukavele yarın | ! cektir, vasi, emniyetli yapmalıdır. Aksi halde ihracat tenakus | eder ve Türk parası kiymetini kaybedebilir. Maamafih devlet | bankası Türk parasının kıyme- | tini yükseltecektir. Esasen bankadan beklenen | en mühim şeylerden biriside budur. Bu meselelerle yeniden uğ“ satış taşkilâtı raşmak üzre tekrar Türkiyeye gelmek ihtimalim vardır.,, VAKIL ın tetrikası: 182 Yazan : Hüseyin Rahmi Her milet topunu, tüfeğini cilâlamak, süngüsünü bilemek, cepbanesini yığmakla meşgul... Dos'luk, kardeşlik, huzur, itimat nerede? Anlıyan, anlamıyan ka- faların o ağızlarında o muharebe sözü dolaşıyor.. Olacak - Ne vakit? - Beş sene on sene sonra mutlak olacak.. Yine ortadan kaldırlarak tere- keleri paylaşılacak zaif milletler var,.. Kuvvette her memleket biribirine müsavi oluncıya kadar bu canavarlık devam edecek. Bu tesavi kabil mi? Kabil değilse insaniyete | hayırhablıkla çalışır görünen diplomatların,filozofların | vücutlarına ne lüzum var? Fun- ların mesaileri barbi bir kaç yıl daha öteye atabilmetken gayri ill Sn in ağla bir şeye müfit olabiliyor mu? Gözlerimizin önündeki bu çok müthiş hakikatlerden şu neticeyi çıkardım: Hiç bir vakitte harpsiz insa- niyet olmıyacak.. Arasıra dünya kanacak? Beşeriyet hangi günah- kârların yoluna bu kadar acı kefaret veriyor? Bir şeye daha dikkat ettim. Büyük harplerin fasılalarında a- tamizda küçük harpler hiç eksik © miyor, Memlekette, çarşıda, pazarda, mahallede, bir aile için- de daima biribirimizle muharibiz, Gazimizin Havzayı ilk teşrif bu- İ Ankara, 25 (Telefon) > Kip. | İs | i kün olan vekiller heyetinde tetkik edile- | | yüzü masumların kan sellerile yı! Çünkü daima aramızda paylaşa- madığımız menfaatlerin didişme- lerile yaşıyoruz.. Bazan bıçaklar kınlarından çıkıyor. Kurşunlar Tedbir alınıyor Annamda komünizm Paris, 24 (A,A) — Müstem- likât nazırı geçen gün Annam- lılar tarafından yapılan nüma- yişler hakkında polis ve emni- yeti utnumiye müdürlerile görüş- müştür. Nümayişçilerden per- şembe günü * tevkif edilen 11 kişi zabıta memurlarına karşı geldiklerine dair polis o müdüri- yelinde tutulan zabıt Üzerine müddei o umumiliğe sevkolu: caktır. Bundan başka komü Göyenvandao' hakkında da dev- letin OEemniyet ve -selâmetine karşı tabrikâtta bulunduğundan dolayı . takibat yapılacaktır. Diğer taraftan müddei umumi- lik makamı | Annamlı o talebe cemiyetinin feshi mes'elesi hak- kında tahkikata devam etmek- tedir. Arada sırada gürültü ve patirdı çıkaran bazı anasır hak- kında da lâzım gelen tedbirler alınacaktır . Hindistanda Karaşi , 24 (A.A) — Zabıta, | kanuna * mugayir olarak açılmış | olan bir tuz deposunda taharri- | yat yapmış ve külliyetli mik- tarda tuz müsadere etmiştir. Bu esnada çıkan arbede de bir çok (kimseler Tehditkâr bir vaziyet alan ahali deponun (o dışarısında (o birikip toplanmağa başlamıştır. Bunun üzerine zabita halka sopa ile hücum etmiştir. Nihayet topla- nan halkın bir kısmı bir alay teşkil ederek mecusilerle mes- mahallelerde dolaş- mıştır. Bu nümayiş esnasında ihtilâlkârane sözlerde sarfedil- miştir. Bir müddet sonra sükün ve huzur iade edilmiştir. Amerikalılar içmek istiyor! Nev-York, 25 (A.A) — Ame- rikada içki memnuiyeti hakkın- da büyük bir Amerikan mec- İ muası tarafından arayı âmmeye i vuku bulan müracaat neticesi olarak çok büyük bir ekseriyet içki memnuiyetinin kaldırılması lehinde bulunmuştur . i Milyarderlere mahsus!.. Nev-York; 25 (A.A) — Dün- yanın en süslü ve (mükellef deliyor.. Gücü yeten yetmiyenden öcünü alıyor. Kanlı kansız daima kavga, niza,, Hüsnü muaşeretle biribirimizi o serebilmemiz . için menfaatlerimizin - denk - gelmesi lâzumdır ki bu da büyük harp- leri doğuran sebeplerin aynen küçük nümuneleridir.. Ben gücü- mün yetehileceği bir zaifin elinde beni tamaha düşürecek bır şey görünce derhal ona çengeli atıyorüm.. Buna kanuni bir şekil © verebiliyorsam o—overi yorum veremezsem O© , göz diktiğim şeyi her türlü vasıtayla kabullanmağa uğraşıyorum. Esas elinizdeki şeyi kaptırtacak dere- cede kimseye âciz görünmemek- tedir. Bu da iptideiliğin güya medeniyet “terbiyesile örtülmüş | bir şeklidir. Içten içe hâlâ biri- birinin ağzından lokmayı kapan | hayvanlarız.. İşte ben hayat nazariyelerimde seçebildiğim bu düsturlera hare- ketlerimi tatbikle yaşadım. Bana utanmaz adam lâkabını verdiler. fakat ben hep bunları AA ai eml bak kl ei st | fırkası merkezi heyeti azasından | yaralanmıştır. | KUT ın TELGRAFveTELEFON HABERLERİ e Bitaraf azaları ka- bul edecek Ankara, 25 (Telefon) — Muh- telit mübadele kom syonu bita- raf azaları dün Hariciye vekili- mizle görüştüler. Yarın Başveki- limiz tarafından kabulleri mu- karrerdir. Türk -Alman Ticaret mukavelesi bugün irmzalanıyor Ankara, 25 (Telefon) — Al man - Türk ticaret mukavelesi parefe edildi. Yarın imzalanasak, ! bu münasebetle heyeti murahha- samız reisi Zekâi Bey tarafından Alman murahbaslarına bir ziya- fet verilecektir. Bulgaristanla da ticaret müza- karesi Litmiştir. Mukavele salı günü imzalanacıklır. , ys Maliye vekilinin davası (Üst terafı 1 nci sayılamızdadır | şahsen Şükrü Beye hürmet ve sev- giden başka hiç bir duygu ile mü- te kass's olmadığını, eğer hakaret anlaşılmış ise kendisine besledi- ği sevgiye bağışlanmasını ifade etti, Maliye Vekilinin vekillerinden İbrahim Rauf B.: tarziye telâkki ederek davadan vazgeçiyotuz,, dedi. ” Arif Oruç B. “Hakaret yoktur- ki bu tarziye olsun, dedi ve vekili Nuri Beyde bu ifadeyi teyit etti. Müteakiben müddei umumi beyanatın tarziye mahiyetinde telâkki olunarak davanın suku- tunu istedi. Heyeti hâkime müzakereden sonra, müşteki Şükrü Beyefen- dinin Arif Oruç Bey hakkındaki davalarından vazgeçmeleriie bu davanın sukutuna ittifakla, karar verdi, hözlünesinin. açılış resmi dün yapılmıştır. Bu hastane yalnız milyarderlere mahsus utanır görünen adamlardan te- messük ettim.. Herkesin doğru eğri yollardan gelen kazancına bugünkü (kargaşalık arasında kat'iyen bir helâl veya haram menbai tayin etmek mümkün de- ğil gibidir.. Adam öldürmedim. Sokakta | İ karmanyolaya getirerek bağırta çağırta kimseyi soymadım,. Ce- miyet arasında kanygrenli daimi birer çıban gibi işliyen soysuzlara çattım. Bu kanun kaçakçılarının kazançlarından vergi aldım. Per- | vasız tecavüzlerindeki cesaretle- rini kırdım. Amma diyeceksiniz ki sarikten alınan şey ayni sirkattir. Bu nok- | tai nazardan ince düsünürsek ! bu dalavereli medeniyet âleminde | İ sirkat olmıyan pek az şey var- idir. Fakat hepsi bunlar nezaketle İ usulünde yapılan sirkatlerdir Bir mecburiyet altına sokarak hoşnutsuzlukla elinden parasını aldığınız adamın size karşı olan göynü nedir? Kazançlardan ver- gi alınıyor. Fakat hep bu ka- zançlar tamamile hileden, sir- Biz misafirperveliğin idarım hiç görmemiştik. Bun ! kiyede bulmakla çok.müt 1Z, olduk. Başvekil İsmet İrefikaları hanım “ile çocukla gördüğümüz samimiyeti mın sonuna kadar unutamıy ğımı zannediyorun. Ank j bir çok uçuş tecrübeleri yp ve halktan istiyenleri uçur vk 1 Türk kadınları t yjarecilğ€ tün erkeklerden daha teşn* daha mütahammil. Yapılar bir çok uçuşlar esnasında “ keklerden çoğu rahetsız olduğ halde kadınların hiç birisi e inmek istemedi; hatta bir kadınlar havada takla atmak | ğimiz için rica ediyorlardı. Dün gece Ankara Türki kot İ ğnda şerefimize bir "yaş verildi. Suvareyi İsmet Paş# İ retikaları, Kâzım Paşa, di oğlu Şükrü Bey şereflendiriY””. lardı. Çok memnun olduk. .. Amerikalı (o tayyareciler * sabah saat 8,36 da Anka hareket etmişler 9,45te Yı tayyare meydanına inmişl: j Tayyarecilerden binbaşı & Hol muharririm ze: b “ Ankaradan daha sa muhit bulmak iktimali Biz Türkiyede gördüğümüz nü kabulü hiç bir yerde dik ve göreceğimizi de ğ meyorum. Türkiyelen ayrıl her halde benim ve arkad nm için pek sıkıcı olacak! demiştir. ve Tayyareciler din Yeşilkö; otomobille otellerine götü: ve akşam geç vakte ka i tirahat etmişlerdir. “Çok alicenap | olan o müekkilim namına bunu | kaç gün da Akşam üstü çarşıyı, görülmiye değer yerlerimi müzeleri ogezmişlerdir. avcı, yolcu, mektep tayyar“ Peşteye müteveccihem sâat kuzda şehrimizden aynlaı dır. Keşif tayyaresi İstanbulda ha kal kalacaktır. a A iyi sz Tçin pivanko Niğdede içme suları çe lere açık mecralardan geli Niği N Viğded e ve tabii sıhhat üzerinde tesirler yapmaktadır. çıkan bilgi refikimizin verdiğine göre bunun geçilmek için bir piyanko edilmiştir. Bu piyankonur receği hasılat Üzerine muhasebe ve belediye ekliyecekler ve çeşme sul i demir borularla nakli imi i temin € edeceklerdi İ katiem' er? helâlün mi ah sap edilmiş şeyler midir ki i lardan intifa meşrü olsun» Elimize geçen “her peri hangi menbalardan, hangi ellerden dolaşıp bize kadaf diğini o hesaplamakla v3” değiliz. Çünkü bu oimki 4 Kazanç cihetine gelince çel” bütün dünyada bir parâ mi de nereden gelirse gelsin İ riyesi hüküm yürekte ğa Ben bugün zararsız g“' pal kadar irat sahibiyim.. BU de” yı nasıl topladığımı pil yeri şiddetli tenkit ve ter gi matuz bulunüyorum. M çeri rimden bir sualim ve” i versinler: yle Bu gün halâ eski yk “ii refahlarile yaşıyanlar Memleketin barı #0” "ia Abdülhamit devri * gr. lıklarının re m meri allâ abidelerini g lar vaktile nasıl kal kimden kime ne suretle etmiştir?
