1 Ekim 1938 Tarihli Yarım Ay Dergisi Sayfa 4
BARBAROS İHTİFALİ MÜNASEBETİYLE: BARBAROS HAYRETTİN PAŞA ve PREVE fo denizciliğinin emsalsiz bir za” ferini, Preveze galıbiyetinin dört yüzüncü yıldönümünü tesit ediyoruz. Türk sınırları Avrupanın göbeğine s0- kulmuş, Atlas Okyanosunun doğusuna » yaklaşmış, Adenden Azak'a kadar ge nişlemişti. Gelibolulu Kemal reis, Ames rikanın üçüncü keşfinden dönen Kris tef Kolombun gemilerini, tayfalarıyle beraber Septe boğazının dışında esir alıyordu. Dedelerimiz. Septe boğazının Akdeniz ağzındaki Alboran adasına "Karamanlı adası, adını bırakarak Atlas Okyanosuna taşıyorlardı. Kemal, Biri, Muhiddin reislerle daha sonra Barba» rosun Akdeniz kıyılarındaki milletlerin üzerinde tayfunlar yaratı yordu. enizin şimal yalılarındaki milletler yaramaz çocuklarının ninnile- rine, Kemal reisin adını karıştırıyorlar” dı. Avrupalıların deniz ticaret yolları tamamen Türklerin eline düşmüştü. Garbın ticareti felce uğramıştı. Akde- niz bir Türk gölü oluyordu. Karada Türkle boy ölçüşemiyen düşmanlar, Papanın teşvikile denizde bir Haçlı donanması hazırladılar. Ceneviz, Vene: dik, İspanya, Portekiz ve Malta hükü- metlerinin ve Papanın müşterek do. nanması Ânderya Deryanın komutası- na ve emrine veri di Amerika köâşiflerini kendisine kul adları yapan ve Kolombun el yapması keşif elde eden dâhi denizci Ke- mal Reis, İl inci Bayezide demişti ki : — Venediğin iki haritasını gözü vardır. Sol gözü Muton kalesidir, sağ gözü Körtoz adasıdır. (İ)J Mutonla Körfoz zaptedilmedikçe Osmanlı yurdunun Gabi Rumeli sa- billeri tam bir emniyet altına alınmış sayılamazdı. Muton kalesi Türkün topu ve süngüsü karşısında 14 Muharrem 906 tarihinde eğilmiş ve erimişti. Mu ton Türk sırıları içinde idi. Venedik bir gözünü kaybetmişti. Diğer gözü Korfo da kör edilmeli idi. buna muvaffak olamadan ölvü. Yavuz, gözünü batıdan doğuya çes virmişti. Kanuni, Kemal Reisin mühim Bayezit ve hayali tavsiyesini yerine getirecekti, Derya kaptanı Hâyreddin. Paşa, padişa- hın bu kararını tatbik etti, Venediğin gözüne de meçlerle sürme çekti. Birleşik Haçlı donanmasını ve onların li) Bahriye kitabı. Ayasofya kütüphanesin- de “1348, numarada kayıtlı nushası. Sayfa 370. Körto adasına Türkler Körfez veyahut Körioz derlerdi. SAVAŞI Yazan : İBRAHİM HAKKI KONYALI başındaki müthiş rakibi Anderya Dorya- yı Preveze önlerinde yendi. Tam dört asır evvel kazanılan bu zafer, Türkün bayrağını, Akdenizin ra» kipsiz ve ln bir bâkimi kıldı. İşte şimdi o büyük günü anıyoruz, şerefli maziye ii olmıya and içiyo- ruz. Fakat Barbarosu ve onun eseri olan Preveze zaferini tanıyor muyuz? İanınmıyanın sevilmi: yeceği, sevilemiyeceği de pek tabii de- gil midir? Barbarosun hayatının ve savaşlarının, en hurda teferruatına va rıncıya kadar yazılmış olduğunu mu. hakkak sayıyoruz; değil mi? Alda nıyoruz. Eski ve yeni tarihçiler bu üyü zu üzerinde ehemmiyetle, hassasiyetle durmamışlar. Çocuklarımı. za örnek olarak vermek istediğimiz bu ulu denizcinin hayatı, ailesi ve savaş- Derya Gi im ğe ilk denize çıldığı çağlar hn ları henüz dört meçhullü biji Nİ rihini değil. yazanlar, onun Gi üstündeki kitabeyi bile tetkde mişler. Epeyce evvel bir güş tede, Barbaros bakla basir sordum ve: b — Bilenler varsa ellerini/9 lar, dedim. Aradan bir geçtiği halde tek bir elin kali gördüm. Pek mütessirim, Kuz ler, uçucu Jâflar Barbarosu tamaz. Bunlarla temin edil, miz pek silik ve gedik — rimizi bu büyük adamı ve tanıyarak yapalım. İlk ibtifi rosla silâh arkadaşlığı yapan , harbine Turak (9) Reisin” iştirak ederek en sıkışık za gece bile not almak sureti? hazırlıyan büyük denizci vef Muradinin, Topkapı sarayını köşkü kütüphanesinde 1991: kayıtlı «Petihnamei Hayreddği siyle eserini, Hayreddin Pati ettirdiği esaslara dayanarak yı uradın niversite kütüy Halis efendi kitapları aranığ numarada kayıtlı “Kitabı ii Paşa, sının basılarak türbe toplananlara dağıtılmalı idi. i Önümüzdeki ihtifald madı. ve eserlerini bakkıyle tanı kitap yazmalıdır, Bu esere, Topkapı sarayında bulunan 5 nında Nakkaş Haydar tarafın lan resmile padişaha gönderi, tubunun altındaki mührü ii başka onun seferlerini alâkiz vesıkaların metinleri ve fotoği, e edilmelidir. (3) iş . Nİ .. a Ben bu yızımda «Fetihest P.şar ile Kitabi ii Paşa? dan bazı parçalar almilpı okuyucularıma Barbarosu vede zhi ili rettin savaşını tanıtmıya e 21. Felihnamei Hayre ps sarayı Revan köşkü kanl ai Yaprak 293. £- OB Topkapı sarayında Barbarost ir ni vesikalar ve resimler bulunmuştur. ip arasında Karbarosun Kantninin hi gösteren minyatür, fevkalâde müli iz
