21 Mayıs 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

cap eder. Aynı tecrübeler aynı adet- te kobay üzerinde mağaranın iğinde ve dışında tekrarlanmıştır. Alman neticeler mukayese edilerek mağara havasının Alanya havasına nazaran bir hususiyeti olup olmadığı araştı- rılmıştır. Kobaylarda bronkospazm anaflaksi şoku husule getirerek ya- hut da histamin zerk edilerek tevlit edilmiştir. Bu deneylerle mağaranın içinde ve dışında hayvanların göster- dikleri tesemmüm arazının şiddeti ve ölüm müddetleri bakımından bir fark müşahede edilememiştir. Dr. Şükrü Kaymakçalan'ın hasta- lar üzerindeki araştırmaları Galip Derenin ve daha sonra da hükümet tabibinin kayıtları üzerinden yapıl- mıştır. Galip Derenin kayıtlarına gö- re 1. Eylül 1954 den 14 Ocak 1955 e kadar dört buçuk ay içinde mağaraya tedavi maksadiyle 276 hasta girmiştir. Alanya hükümet ta- bipliğindeki kayıtlara göre de 16 E- kim 1954 den 15 Ocak 1955 e kadar geçen iki a içinde mağaraya 192 hasta kabul edilmiştir. Bunlardan ancak 65 inin akıbeti bellidir. Bu 65 hastadan 34 ü şifa bulmuş, 12 si salah bulmuş, 16 sı kürden faydalan- mamış, 3 ü de aksine kötülemiştir. Mağaraya giren bu hastalardan kaçı- nın astmatik olduğu da belli değildir. Çünkü hastalar küre başlarken yapı- lan muayene basit bir anamnez tet- kikinden ve oskültasyondan ibaret- tir. Kür neticeleri hiç bir muayene yapılmadan hastanın ifadesine göre kaydedilmektedir. Bu sebepten yu- kardaki rakamların hiçbir ilmi değeri yoktur Mağaraya astmadan aşka müzmin bronşit, anfizem, bronkeşta- zi, tüberküloz gıbı hastalıklara yaka- lanmış kimseler kal astaları- nın da geldiği muhakkaktır O halde bu istatistiklerin bir mana ifade et- mesi için gelen hastaların klinik, radyolojik muayenelerinin yapılması ve lâboratuvar tetkiklerinin ihmal e- dilmemesi lâzımdır. Bu raporda mağaranın hijyen du- rumu da iyice incelenmiştir. Yüksek Mühendis Sami Bilge tarafından ya- pılan hesaplara göre mağaranın total hacmi 1665 metre küp, zemin sathı 175 metre karedir. Bir şahsın bir sa- at zarfında 50 metreküp taze hava- ya ihtiyacı olduğu düşünülürse Dam- lataş mağarasının havası ancak 33 kişiyi bir saat müddetle sıkıntısız barındırabılır Halbuki mağaraya bir a 60-70 hattâ 100 kişi doldurul- maktadır Şehir elektriğinin sık sık kesilmesi yüzünden mağarada mum yakmağa zaruret hasıl olduğu gibi civarda kazılmış çukurlardan gelen hela kokusu ve pek yakındaki mez- bahadan gelen kötü kokular da ma- ğaranın havasını büsbütün bozmak- Netice olarak doktor, mağara ha- vasının astmalı hastalara iyi gelebi- lecek herhangi bir faktör' ihtiva et- mediği, görülen iyiliklerin telkinden, iklim değiştirmiş olmaktan ileri gel— diği kanaatini izhar etmektedir. AKİS, 21 MAYIS 1955 terkibi Ankaradan gönderilen Y. Kmy. Mh. Yzb, Salim Aktan'ın tetkikleri ne göre mağaranın kapısında 95 100 izafi rutubet, beş metre İçerde © 96, 15 metre daha içerde 96 94 rutubet vardır. Atmosfer tazyiki de aynı sı- ra ile 757-756-756 mm. bulunmuştur. Mağaranın ilerisindeki kuyu gibi o- lan kısımda rutubet B 98; atmosfer basıncı 75 8 mm civadır Mağaranın iç suhuneti 21-22 santgr. arasında- r Meteoroloyden edmılen bilgilere göre de bu suhunet yaz kış sabittir. ğaranın muayene için hasta- lara yasak edildiğinden 45-50 saat sonra yapılan analizle alınan sonuç- lar da şöyledir: mağaranın kuyu gi- bi olan çukur yerinin beş muhtelif kısmından alman havaların durumu: D 01 CO, 2 20,8 O, ve 0,5 CO,, 9o 208 O,.. Mağarada ve dışarda radyoaktivi- te ölçüleri de şu sonuçları vermiştir: Mağaranın ıçınde her tarafta radyo- aktivite 0. 2 mili röntgen sa- at, dışarda etraftakı dağ ve arazide 0.015 - 0.4 mili röntgen saat Netice: mağara havasında bariz bir şekilde CO2 fazlalığı yoktur. Bu- lunan radyoaktivite de havadaki koz- mik şuaların tesirinden ibarettir. Bu sebepten mağara havasında helyum fazlalığı da mevzuubahis olamaz. Mağara havasının Özel ekipler Damlataş — mağarasını özel olarak tetkike heveslenenler de olmuştur. İstanbul Üniversitesinden bir heyet, Cumhuriyet gazetesinin tertiplediği seyahat ekibi, Ankara Üniversitesin- den fizik tedavi ve idroloji kliniği ve enstitüsü adına Doç. Dr. Hami Koçaş uzman Dr. Necati Arı, asistan Dr. Burhanettin Sönmez'den müteşekkil tetkik grubu bunlar arasındadır. An- AKİS' Abone olunuz Posta Kutusu 582 TIB karadan giden Universite mütehassıs- larının da buldukları aşağı yukarı aynı neticelerdir. Mağaranın klima- tik durumu 17-28 Şubat 1955 tarih- leri arasında tetkik edilmiştir. Bu a- rada suhunet, rutubet, barometrik basınç ve mağara havasının müsbet, menfi şarjı incelenmiştir. Ayrıca bu mütehassıslar gerek kendileri üze- rinde, gerekse kür yapan hastalar ü- zerinde tansiyon değişikliklerini araş- tırmışlardır. Mağarada 30-60 dakika kaldıktan sonra tansiyonların 2-6 de- rece arttığından bahsedilmektedir. Bir saat sonra normale düşüyormuş. Mağarada gece, gündüz bulundukları sırada teneffüste bır rahatlık his mişler. Hastaların 8 70-80 1 ıstıfade ettiklerini ifade etmişler. Bir de okü- lokardiyak refleks testi yapmışlar (gözler üzerine basarak nabız deği- şikliklerini tesbit etmek — suretiyle şahsın senpatikotonik veya vagoto- nik olduğunu anlamak). Bu testin müsbet çıktığı vakalar, yani nabız- ları fazla değişiklik gosterenler ma- ğaradan fayda görüyorlarmış, öbür- leri hiç bir istifade temin etmiyor larmış. Kendilerine, yaşlı erkeklerde libidonun çok arttığı da ifade edil- Miş. Bakanlığın son kararı Nihayet 29. Mart. 1955 de Sağlık ve Sosyal Yardım — Bakanlığında Vet. Fakultesınden Ord. Prof. Samu- el Aysoy, Prof. Nüzhet Şakir Dirisu, Doç. Dr. Hamit Koçaş, Dr. Şukru Kaymakçalan ve Dr. Mümtaz Gür- soy İstanbul Tıp Fakültesinden Dr. Nihat Dilşen'in iştirak ettikleri bir toplantı yapılıyor ve şu karara va- rılıyor: "Her bakımdan bu konuda ilmi a- raştırmaların uzun zaman devam et- mesi lâzım gelmekte olduğu gibi a- şikâr tesiri arama maksadiyle mağa- raya gelen çeşitli hastaların ampirik bir şekilde ve hiçbir disipline tabi tu- tulmadan içeri alınmaları için aşağı- daki hususların tetkik ve tatbiki ge- rekmektedir: 1) Halen pek iptidaî ve gayrı sık- hi durumda olan mağaranın ıslahı ve tanzimi için tedbir alınmasına ve bu tedbirler alınmadıkça mağaranın te- davi maksadiyle kullanılmamasına, 2) Mağaranın, başta fiziki duru- munun etraflı bir şekilde etüdünü sağlamak üzere radyoaktivite ve i- yonizasyon durumunu tesbit ve bu meyanda su, hava ve diğer bidrokli- matik bütün faktörlerin tetkiki için gerekli cihazları hamil ve hastaların klinik ve lâboratuvar incelemelerini yapacak, Ankara ve İstanbul tıp fa- külteleri profesörler meclisince seçi- lecek alâkalı mütehassıslarla Sağlık Bakanlığı mütehassıslarından müte- şekkil bir heyetin Damlataş maga— rasına gönderilerek burada en aşağı dört mevsimlik bir tetkikin yapılma- sına karar verildi." kararın bir özeti 30. Mart 1955 de Ajans, radyo ve gazetelerle yayınlanmıştır. — Dr. E. E.