15 Haziran 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 12

sağlamak hak ve imkânlarından mahrum bulunduğu herkesin bildiği bir hakikattir. Asgari ücret esası , iktisaden geri ka.lmış memleketlerde işçilerin kendi başlarına emekleri- nın karşılığını almak imkânına sa- p bulunmamaları dolavısıylb hu- kümetlerın iş mesi ine ale etmeleri sayesinde tesbit edıl- mektedir. igün İ mecburiyetindedir. iyenin ise hâlen iktisaden geri kalmış mem- leket olduğu Zaferin ta geçen haf alkınmamızın Hudu- tkik” yazısından anla- Bu hale göre, memleketimizde iktisaden kuvvetli olanlara kaârşı iktisaden zayıf olanların devlet ta- rafından korunması bir Zzaruret ve sosyal siyasetin icaplarındandır. Di- bılecegı iktisadi ve sosyal mahzurla- rı gözönüne alarak onların menfa- atlerıııı gözetmek ve bunun için de i li bir yol çizmek zorundadır. ücret politikasından memlekette —hakiki manasıvlo bir ka.lkmma,da.ıı bahset- meğe imkân yoktur. Filhakika müstehliklerin iştira kabiliyetlerini nazara almadan istihsalin ırıl- 1 Saglam bı alı baraja, 8 limanın 18 limana çıkarıl- ması ile kalkınmanın gerçekleşmiş Bu baraJ- kaybedilmiş demektir. hareketler çoğunluğunu fakirlerin teşkil ettiği bir memlekette bu sı- nıf halkım bir taraftan aı-tan fiat- r diğer taraftan da vergi yükü altında gittikçe — ezilip ıktısadı ve 805 yyal bakımdan ger erilemesi netice- ni doğurur. Büti bu hu susla.ı'ı belırtmekfpn maksat kalkınma ha- reketlerine bir son. verilmesi temen- nisinde bulunmak değil, fakat kal- kınma ve ı'etaılı edebiyatına ağ 'ürkiyede — milyonlarca insanın değil raluıt yat sür- mek, fakat asgari geçimiııi dahi . 'gıderıl.mesı zaruretini bel Fıl]ı alkı ASGARİ ÜCRET kıııma hareketlerinin en fazla yü- rın ve bu arada yaşama Ve Ça- lışma şartlarında goı'ulen gerıligm tir. eti- den fakat daha başlangıçta- kı teşebbııslm'inden bile kimlerin faydalandığı meydandadır. Halbuki türkün Kastamonu nutkunda belirttiği gibi “Kitlenin bır kısmının kiyenin geniş bir sosyal sıyascte sa- hip olması ve bunun bir icabı ola- rak bir ücret polıtıkası tesbit etme- si zaruret haline gelmiştir Geniş halk taıbakalaı'ı ve ışçıler bergün aı'ta.n fiatlar, kiralar ve ma- li mukeuefıyetleı' altını ezilmekte ve an şerefi ile müte- nasip bir yat ürmekten uzak bu- unmaktadırlıar Halkının geniş kit- olan küçük zümrelere karşı miyet düzeninin yarattıı_rı sıkı bağlardan kurtulup cadı tmeleri ve eşit şartlaıla ucı—etlerını müzakere etmeleri im- kânsızdır Vi du um karşısında hiçbir hi- mayeden faydalanmayan işçi kıtlele— rinin daha fazla perişan hale etmişlerdir. Memleketimizde de as- gari ücret esası mevcut olmakla beraber, gerek tesbitindeki esaslar, gerek tafhıki.ndeki usuller bakımın- dan tatmınk sayılamaz. Esasen İş Kanunu çerçevesine giren işyer- leri savısmı mahdut olması “as- gari ücret”ten beklenen neticelerin elde edilmesine daha ilk adımda en- gel olmaktadır. Asgari ücret memle- ketteki bütün işçilere tatbik edil- diği zaman, bundan fayda beklene- bilir. Diğer taraftan as&arı ücretle- rin tesbiti için kurulacak komisyon- ların toplanamaması ve toplandıkla- rı takdirde de tesbit ettikleri ücret- lerin son derece duşuk olması ücret seviyesinin ışçı!erın asgari ihtiyaçla- rını kar: ak olması ne- gıttı.kçe, Adil AŞÇIOĞLU ticesini doğurmaktadır. Asgari üc- retin tesbitinde nazara alınması ge- reken iki esaslı nokta, bu komis- yonlar tarafından 1hma1 edılmuskte- rin yalnız fiziyolojik değil fakat sosyal ihtiyaçlarını 1 iti- T arak bir ücret tesbit edecek- leri yerde işçilerin jik ihtiyaçlarını dahi karşılamak- tan çok uzak iicretler tesbit etmek- tedirler. Meselâ birçok iş kollarında asgari ücretler günde 4-6 lira ara- sında iken diğerlerinde güııde 2.5 li- radan ibarettir. İstanbul gı'bi ayat pahalılıgı bakımından baş giden bir irde hangi iş knlunda olursa olsun hır işçinin ne 2.5 ne de 6 lira ile asgari fiziyolojik ihtiyaçlarını karşılamasına imkân olmadığı aşi- kârdır. Diğer taraftan herhangi bir iş kolu için tesbıf edile en asgarı üc- sayılmakta ve ücretlerin arttırılma- sı için çıkarılan iş uyuşmazlıklarının il hakem kurullarma aksettirilmesi halinde bunlar ücretlere bir zam gari Üücretin bütün ısverlerındıpkı ücretlilere teşmili Jlâzımdır. Sonra a hangi iş kolunda olursa “olsun bütün memlekete şâmil olmak üzere bır insanın -hem de çalışan bir jin- anın- asgari fizyolojik ıhtıvaçları- Si ııı karşılıyacak “makul” bir sgari ücret tesbit edilme lidir. İl merkezlerinde bul AS- gari ücret komisyonları kendi mın- takalarındaki kira, gıda maddeleri fiatları, münakale ücretleri gibi faktörlere göre bu asgari ucretp ila,— veler yapmalıdır. İl hakem Jarıma gelince Arlarına, işçi erin mlerine ; göre as- gan ilcretin ııstunde zamlar yap- maktır. Fakat netice olarak dene- bilir ki, bütün bu tedbirler hükiüme- tm bu netıcele Tİ ıste ııp, ve mıa er “devlet"in hima_vesine muh aç gibi iktisadi mücadele vasıtaların- mahrum bulunmaları ve imkânları ile ücretlerini arttırama- malarıdır Bu sebeple işçi müc: adele, " şe ü Janma hıırıveh kollekti l8 ve grev yapmak hal edilmesi noktalarında toplanmalı- - > d AKİS, 15 HAZİRAN 1957 -