29 Haziran 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 11

29 Haziran 1957 tarihli Akis Dergisi Sayfa 11
Metin içeriği (otomatik olarak oluşturulmuştur)

GAYRİMEŞRU SEÇİMLER emokrasllerde hükümet edenler Dent rüst olması gerekir. Sııçllııınen ve normal şartluar altında seçllemlye- ! cek olan şahısların meclise sokul- duğu memleketlerde iktidarlar, gay- rimeşrudur. s eçimlerde halk iradesinin serhest- çe tezahürünü önlemek, yolsuzluk lsr ve bankılar yapmak imkânı an- cak iktidar partileri için mevcuttur. — Muhalifler yolsuzluk yapamazlar. Yaparlarna, hükün ıet otorltenl h men harekete geçer ve suçluları zalandırır. Hatalar dünl(lllr Amn yolsuzluk iktidar partisinden gelin- ve, harekete geçmesi gereken hükü- met otoritesi oğu kere — işlemez. Çünkü bu otorite -bilhassa hâkim bağımsız değilse. bizzat suçlunun elindedir Soclm yolsuzluklarının illk şekli, sandıktaki — reylerle — oynamaktır. Bunun memleketimizde de bilinen arasında bir fark yoktur. U—ıulsııı fazla rey atmayı önleyen ve sağlayan vasıta İse - men kütükleridir. Kütüklerde ikti- dar partisi mensuplarının ismi tek- tekrar yazılmakta, ölenlerin 1- simleri silinmemekte, uydurma isim- ter konulmakta ve seçimlerde bu şahıslar adına Tey atılmaktadır. Bundan başka, dünyanın hiçbir _ve-ı rinde, hiçbir seçim çevresinde, kü-' tükte yazılı seçmenlerin tamamı re- yini kullanmaz. İcabında, kullanıl- bu adet de iktidar partisi- reylere eklenmektedir. Bir misal verelim: Bir seçim çevre sinde bir sandık vardır. Kulliklerde yazılı seçmen adedi 30 bindir. Bun- lardan 20 bini reyini kullanmış. 12 bini reyini muhalif x partisine. 8 bi- ni de iktidar partisine vermiştir. Her sandığa 5 rey fazla sokulması, aslında kayhetmiş olan iktidar par- tisi aydaylarına seçimi azandıra- caktır. İşte, seçimler gayrimeşru ol- muş, seçilmeyenler meclise girmiş- . Sandıktan rey çalmakla seçmenin reyini satın almak arasında ise hiç- bir fark yoktur. nde rey san- dığın içinden, diğerinde dışından ça- lınmaktadır. Bu mevzuda. bilhassa geri memleketlerde, şu gelişme kay- dedilmiştir. Fakiden, mreselâ bin ki- şilik seçim bölgesinde her seçmene gu- seçimleri kazanmak şurtiyle, 10 bin lira verilmekte böylece o bölge halkının reyi daha kolıu ve daha emin sağlanmaktadır. Seçmenin reyini parayla alınak- la. baskıyla almak da aynı şeydir. Memur işinden atılmak korkusuyla, Çiftçi hükümete olan borcunun te- cil edilmlyeceği tehdidiyle, tüccar döviz alamamak endişesiyle reyini ik tidara veriyor veya çekinerek reyini hiç kullanmıyorsa, seçimlerde hal- kın iradeslinin tezahür ettiği nöyle- nemez. Sandıktan rey çalarak o lise girmekle, bu şeklideki ldarl bun- neticesinde — meclise mek o T — İ 5 p e B , 5 E B 2 c " u'kill adayı olmak isteyenler de ma- ruz bırakılabilirler. Bu suretle mu- hnalefetin kuvvetlenmesi önlenmiş o- ur. Seçimler üzerindek! baskının di- ğer bir şekli de seçim çevreleriyle oynamak şeklinde kendini gösterir. Muhalefete rey veren vilâyetleri ka- za xaparak cezalandırmak, iktidara rey n kazaları vilâyet yaparak nıııkâratlsndırmak bu usulün klâ- sik misallerindendir. Bunuanla, gele- cek seçimlerde. ahaliden bir kıxmının t lur. Fakat ilk defa Amerikad Mas sachusetts valisi Gartv tarafındnn 1812 yılında buluna: çlın çevreleriyle daha teknik bir şe- kilde ovnamak da mümkündür. Bi- tişik iki seçim çevresi düşünelim: geçim çevresinde, seçmenlerden 25 bini demokrat, 10 bini de cumhu- riyetçidir. B seçim çevresinde İse 5 bin demokrat, 12 bin de cumhuri- yetçi seçmen vardır. Seçim çevrele- rinin sınırlarını değiştirmek suretlle A hölges l di ğ ıııenl B Her ki bol;ı—de de deıııokrutlıır kaıa.n.ı cakt Halk idarelerinde, seçimleri gay- rimeşru kılan sebeplerden bazıları bunlardır. > Alp KURAN G ünümüzde — seçimleri en ziyade gayrimeşru kılan şey, halk ira- desi Üzerinde tek taraflı tesir ve baskı yapılmasıdır. Eskiden demokrasi ile seçim aynı şey telâkki edilirdi. Bunun doğru olmadığı artık anlaşılmıştır. Çağı- mız dlktatorluklerlnln hepsinde He- çim vardır. fakat demokrasi yoktur. Batı demokrasllerl lle diktatörlükle- ri birbirinden ayıran şey. bugün, ânme hürriyetleridir. Bir memle- kette şahıs masüniyeti, söz, basın, toplanma, cemiyet hürriyetleri yok- Ba, seçim sadece bir aldatmadan ve o_vundtuı ibarettir. ylerin 7 99 unu almakla munurdu l-'akat kırşısındı rakip bir adn yoktu ki! seçilel Seçimdi. bu.hıwdehllmek için en ıı iki ra.klp adayın, iki partinin mev- ecudiyetine ihtiyaç vardır. Hattâ bu da kâfi değildir. Partilerin — eşit aynı pro- inti etmesi gerekir. Demokras muhnleletin iktidara gelebildiği bir rejimdir. Bir muhalefet partisi gö- programını hal İktidardaki- lerin hatalarını. hırsızlıklarını, yot- suzluklarını ortaya koy a, hal- kın reyini nesıl alabilir. Portekizde dört muhulefet pam sinin mevcudiyetine Trağmen. Salazar otuz yıllık bir dlktıtdrdür efetin kazanma zınıdır. Muhalefetin halkla menedilmiştir. Ama Başhbakan kitle- Sosyolojik ve ilmi sabittir ki. daima tekrarlanan hu yalanlara halkın mukavemet etme- si, kanmaması imkânsızdır. Faasen işin doğmsıınu halka kimse anlata- maz. Şahık masuniyeti. söz ve bha- sın hürriyeti yoktur. İktidarı tenkit adonlı-rln lıaıı—e alıldığ—ı, toplantı d HERKES gerçeği yazmanın sSuÇ say ıldıkı. muhalefet milletvekillerinin meclix içinde blile susturulduğu bir memlekette, muha- lefetin mevcudiyetinden bahsedile- bilir / Bu durum karşısında, Portekizde 10 lira verilirken, günümüzde, bu pabileceği en akıllıca ve en t bölgeyi peşinden sürükliyebilecek OKUYOR hareket, iktidarın oyununa âlet ol- bir kişiye -köy ağası veya din ada- ma seçimlere girmemektir. L | umr 29 HAZİRAN 1957 1

Bu sayıdan diğer sayfalar: