24 Mayıs 1958 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

Zsa Zsa Gabor İktisaden az gelişmiş memleket! derussefiri,olanbitendenmesul— dür. Venezuella'da Nixon'un polisin ve askeri birliklerin - müsamahakâr bakışları altında» binlerce kişinin hücumuna uğradığından Şikagolu ta- lebelerin haberi yoktur. Bu mantık- la, Caracas halkıma hepsinin komü- nist olduğunu, kızıllık kondurulamı- yacak tek adamın geçenlerde, devri- len Amerikan dostu diktatör Jime- nezden ibaret bulunduğunu kabul et- mek gerektiğini bu gençler nereden bileceklerdir? Kuzeydeki büyük kom- şu, Latin Amerikada sevilmemekte- ir? Madame de Pompadour eçen hafta ufak bir hâdise, A- merikan Kongresine Latin Ame- rikada olan bitenler hakkında düşün- mek fırsatını verdi. Hâdise Temsilci Wayne Hays'in diktatör Tru_ııllonun memleketine yapılan yardımı kesme teklifiyle başladı. Gu teklif 79'a kar- şı 32 reyle reddedildi. Ama Hays, A- merikan dolarlarının diktatörler ta- rafından nasıl harcandığım izah et- mek fırsatım buldu: Dominik dikta- toru Tru_ııllonun oğlu, Hollywood'da vaka ve Zsa Zsa Gabora -sa- yın temsılcısının tabiriyle Madame de Pompadour'a- spor Mercedes'ler, kürk mantolar hediye etmektedir. Hays, bunun üzerine bu hovarda diktatör- zadenin mal! kaynaklarım öğrenme- ye koyulm ştur. Dominik sefiri yar- dımını esirgememiş, cömert babanın evladına ayda 50 bin dolar maaş bağ- ladığım anlatmıştır. Demek ki genç, hovarda, yılda 600 bin dolar cep harçlığı almaktadır. Amerikanın da Dominike yaptığı, yardım tam 600 .bin dolardır! Bu skandala rağmen, sayın temsilcilerin Trujilloyu dolar- sız bırakmaya kalpleri razı olma- mıştır. İKTİSADİ VE MALİ Memurlar Ümit dağın ardında eçen haftanın sonuna — doğru» derde şifa olmayacagı şımdıden bilinen Personel Kani çkıp çıkmıyacağı hakkında zıhınlerde şup- heler belirmeye başlamıştı Baz çevrelerde, tasarının hükü mete gerı verilmesi tezi kuvvetlenmektedir. Bu ez kazanırsa, sekiz yıldır üzerinde çalışıldıgı en ileri Avrupa memle- ketlerinin mevzuatına — dayanılarak hazırlandığı söylenen tasarı yenıden kızaga çekılecek ve memurlara yeni- den "yâ sabır" demek — düşecektir. Bu arada Maliye Bakam, uygun bulmadıgı zam taleplerini reddetmek için Personel Kanununu kalkan ola- rak kullanacaktır. "Hele bir kanun çıksın» — istedikleriniz halledilecek" diyecektir. Tabii k> uygun görülen zam taleplerı çok daha az masraf- la yerine getırılecektır Hatta bazı kimseler, zam —siyaseti" nin siyasi bakımdan daha avantaj- l olduğunu düşünmektedirler. Mese- lâ hâkimler odeneğının arttırılması- nın, avukatlığı cazip bir melce ol- maktan çıkararak, hakimlerin vazi- felerınde kalmak için daha gayretli çalışmaya sevkedeceği umulmakta- dır. Kulağı delik muhalif — milletve- killeri, bu hava değişikliğinin farkı- na varmış kifayetsiz buldukları ka- un g çevrılmesını onlemek ıçın, Çırpmmaktadırlar Tasarının, Kom yonda muhtelif tadıllerl ek a tatminkâr bir hale getirilebileceğini ileri sürmektedirler. Tabii ki tasarının geri çekilmesi hakkında son söz henüz söylenmiş değildir. Yalnız bu tezi benimsiyen- ler. son sözü söyliyecek kimseyi ik- na etmek için, gayretlerini esirge- memektedirler. Küçülen pasta Bu — çevreler, memurlara bütçe im— kânları nisbetinde azami yardı- mın yapıldığını, bütün bütçenin me- murlara tahsis edilemeyeceğini İleri sürmektedirler. AKİS, bu iddianın doğruluğunu anlamak için — kalemi, kagıdı eline aldı, bütçelerde -aske- ri personel masrafları hariç- perso- nel masraflarına ayrılan ikinci kı- sım yekünlarım topladı ve bulduğu rakkamm bütçe içindeki nisbetini SAHADA Tablodan anlaşıldığı gibi> perso- nel masraflarıma bütçedeki payı, personel sayısının hızla — artmasını ve beş ikramiyeye rağmen gitgide eksilmektedir. Devlet babanın pas- tasından evvelce dörtte birini alan memurların dilimi ufalmaktadır. Bütçeler büyüdü diye övünen iktidar, personel masraflarından arttırdığı parayı başka sahalarda harcamak- tadır. Ancak bu duruma pek şaşma- mak lâzımdır. Fiyatlarla birlikte dev— let gelirleri de yükselmekte, perso- nel masrafları yerinde saymakta- dır. O halde iktidarın — memurların hayat seviyesini yükseltmek için pek de gayret harcamadığını kabul etmek lazımdır Getir Vergisi de he- saba katılırsa, memurların bütçeden aldıkları pay tabii ki daha da aza- lacaktır. Milli savunma Masraflar kısılması Geçen haftanın başında C H P milletvekili Aslan — Boranın" as- kerlik müddetinin bir buçuk yıla in— dirilmesi hakkındaki karnin teklifi, Milli Savunma Bakanı Ethem Men- deresin bir konuşmasından — sonra reddedildi. Teklif askeri masrafları azaltmak gayesini güdüyor! Milk Savunma mevzuunun u olmaktan kurtulamadığı memleketı— mizde kimse, Ethem Menderesin iza- hatına uzun boylu itiraza kalkışma- dı. Yalnız herkes milli savunma masraflarının, Amerikan yardımı- nın karşılık paralan hesaba katıl- masa da bütçede büyük bir yük işgal ettığını bilmektedir. Bütçe Encüme- ni bile, 1957 yılında nazik bir şe- kilde bu durumdan şikâyet etmek- tedir: "Bütçelerimiz mahduttur- Ar- tan ordu sarfiyatımız vardır. Bu sonuncu sarfiyattan hadden —aşın nisbetlerde kısıntı yapmak arzusun- da değiliz. Halbuki fiiliyatta buna mecbur olmaktayız." denmektedir. . Askeri masraflar demek ki sade-' ce personel masraflarına değil, kal- kınmaya ayrılacak hisseyi da yut— maktadır Acaba diğer NATO —memleket- leri de savunma için bizim kadar gayret göstermekte midirler? Bütçe hesapladı. Aşağıdaki tablo bu neti- Encümeninin hazırladığı — tablo bu ceyi göstermektedir: suali cevaplandırmaktadır: 1950 1951 1958 Bütçe yekünu 1.467.330.043 3.961.507.859 4.447.442.000 Personel masrafları 377.252.087 921.722.632 932.398.973 Personel masrafla- rının bütçe yekünuna nisbeti Do 25,7 B 23,3 B 22,1