2 Temmuz 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 21

zak Doğu milletlerinden talep ettikleri haklar- dır. Japonya böylelikle "Uzak Doğuyu haraca kesen devletler klübü"ne üyelik adaylığını koymaktadır. Kore Kralı, tıpkı Tokugawa Şo- gunu gibi kuvvet önünde boyun eğiyor. Japon- ya, Koreye adımını atmıştır. Kore o tarihe ka- dar Çinin nüfuz sahasında. Şimdi, Japonya Çi- nin Koredeki yerini alacaktır. Fakat Çin de bu hakkını harpsiz bırakmak niyetinde değil. İki Uzak Doğu ülkesinin, açıktan ilk kapıştıkları tarih 1894'tür. Yeni Japonyanın, genç samuray- ların yarattığı Meiji Japonyasının askeri kuv- vetleri Koreyi işgal etmekte, Çin deniz kuv- vetlerini tahrip etmekte, Güney Mançuryaya girmekte, hatta esas Çindeki bir limanı zap- tetmekte hiç bir müşkilat çekmiyorlar. Çin bir defa daha boyun eğiyor ve barış istiyor. Tok- yonun şartları tabii ağırdır. Çin Formoza Ada- sını, Peskadorları omeşhur Kemoy bu adalar- dan biridir, Mançuryanın dibindeki bir yarım- adayı yüklü bir tazminatla beraber Japonyaya vermeyi kabul ediyor. Kore, artık otamamıle müstakildir. Yani, Çin Kore üzerindeki hakla- rından vazgeçiyor. Japonya, onun yerini almak- ta gecikmiyor. Batılı devletler ve onların en gerçekçisi İn- giltere "Japon Realitesi"ni gereği gibi o zaman kavrıyor. Tâdili düşünülen meşhur andlaşma- ları ilk İngiltere değiştiriyor ve japonlar için önemli bir tâviz veriyor: Japonyada suç işleyen ingilizler artık japon mahkemelerinde yargıla- nabileceklerdir! Bu, Japonyanın İngiltere ta- rafından bir medeni memleket olarak tanınma- sının tescilidir. Zira, kimse alınmasın ama, bir devletin kendi tebasını başka memleketlerin mahkemelerinde yargılatmamaya (kalkışması oranın adaletine, o ülke halkının medeniliğine güvenememesinin neticesidir. Öteki batılı dev- letler de İngilterenin misalini takipte gecikmi- yorlar ve yüzyılın son senesinde Japonya bu tâvizlerden kurtuluyor. Bu tâvizlerden kurtulan ilk Asya devleti.. Türkiye kapitülasyonları ancak Milli Mücadele- den sonra yırtacak, adli bağımsızlığına kavuşa- caktır. Sonra Amerika, hem Japonyaya Oo, hiç olmazsa düşman Olmuştur, hem de Türkiyeye o, üstelik müttefiktir de... aynı tarzda bazı im- tiyazları öteki yüzyılın ortasında tekrar kabul ettirtecektir ya.. Aradan bir kaç sene daha geçiyor. Bir yan- dan Japonya yolunda ilerliyor, diğer taraftan "Kalleş Albion" kendi dünya politikasında bazı tertiplere girişiyor. O tarihlerde İngilterenin endişesi Rusyadandır. İngiltere, devrin en bü- yük deniz gücü. 1902'de Japonya ile İngiltere arasında bir andlaşma imzalanıyor. İki taraf- 24 tan biri, bir üçüncü devletle harbederken bir dördüncü devletin tecavüzüne uğrarsa İngiltere Japonyanın, Japonya İngilterenin yardımına koşacaktır! Japonya İngilterenin yardımına nereden koşacak? Andlaşma, Uzak Doğuda bir japon - rus kapışması hâlinde iki rakibi başabaş bırakıyor. Mesela Almanya, yahut başka bir batılı devlet, karşısında İngiltereyi görmeyi gö- ze almaksızın Rusyayla birlikte bölgenin "Do- gan Güneş'"ine karşı harekete geçemeyecektir. Uzak Doğudaki dengede, kazançlı olan Ja- ponyadır. Japonyanın idarecileri bilmektedir- ler ki kuvvetlerini, bir büyük batılı devleti hak- lamadan "düvel-i muazzama"ya kabul ettirte- meyecekler, onların klübüne giremeyeceklerdir. Gözlerine kestirdikleri batılı devlet ise, Rusya- dır. Rusya da Japonyanın kalkınmasını hiç iyi karşılamamakta ve onu kendisine, Sibirya do- layısıyla mensubu olduğu Uzak Doğu bölgesin- de tehlikeli bir rakip olarak görmektedir. Te- ke tek döğüşürlerse Rusya, Japonyayı ezece- ginden emindir. Bundan çok kimse de emindir ya.. Önce bir gerginlik. Sonra harp. Ama na- sıl bir harp, bilir misiniz? Yarım yüzyıl sonra patlayacak Japon - Amerikan harbinin bir mo- deli. Japonlar evvela Rusyanın Uzak Doğudaki donanmasına hücum edip onu yakıyorlar, son- ra harp ilân ediyorlar. Tıpkı, Pearl Harbour'da yapacakları gibi.. Rusyanın Japonyadan kuv- vetli bulunduğuna şüphe yoktur. Ancak savaş bölgesi Rusyaya o kadar uzaktır ki.. Rusya Baltık Denizindeki donanmasını Uzak Doğuya gönderiyor. Bu, rus deniz kuvvetlerinin sadece bir parçasıdır. Rusyanın Avrupadaki, Karade- nizdeki mükellefiyetleri donanmasının tamamı- nı yollamasını engelliyor. Japonyanın ise bütün deniz kuvvetleri serbesttir. Bunlar, rus donan- ması Uzak Doğuya geldiğinde Japonyayla Ko- re arasındaki boğazda onun üzerine bir saldı- rıyorlar, onu da yok ediyorlar. Artık harbin kaderi belli olmuştur. Barış Amerika Cumhur- başkanı Theodor Roosevelt'in aracılığıyla o ve Japonyanın kazançlar sağlaması şartıyla imza- landığında Meiji Japonyası büyük imtihanını vermiş, dünyanın parmağını ısırtmış, Uzak Do- ğuda bir Dünya Devletinin doğmuş olduğunu herkese kabul ettirtmiştir. Gelecek yazı Dünya dönüyor ve Japonya değişiyor