14 Temmuz 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

Sahife 4 Akşam Zonguldakta bir hafta Günde beş defa yaka tebdili lâzım gelen şehir Zonguldak belediye reisi doktor Nihat beyle bir mülâkat Rundan beş sene evvel gene Zonguldağa gitmiştim. O zamanki Zonguldakla, bugünkü Zonguldak arasında (belediyecilik itibarile esaslı bir tahavvül olmamıştır. Yalnız yeni yapılan bazı binalar şehrin manzarasını biraz değiştir- miştir. Bundan başka elektrik işi halledilmiştir. 926 senesinde Zonguldakta bulunurken, elektrik işi bir tasav- vur halindeydi. Zonguldak kömür memleketi olduğu halde, sokak- ları karanlık ve iptidai bir man- zara arzediyordu. Bugün, Zonguldak karanlık değildir. Belediye Kozluda bir elektrik (o santralı (o yapmış, iş- letme Oumurunu bazı şeraitle bir italyan şirketine devretmiştir. Bununla beraber elektrik mes- elesi Zonguldakta tamamile hal- ledilmiş değildir. Henüz bir çok mahallelere cereyan verilmemiştir. Ekseri evlerde elektrik tenviratı yoktur. Elektrikten her evin isti- fadesini temin edecek tesisat ikmal edilememiştir. Beş sene içinde Zonguldakta, bir kaç büyük bina yapılmıştır. Bunlardan başlıcaları deniz kena- rında yapılan hükümet konağıdır. Buda tamamile bitmemiştir. Bundan başka, hastanenin yanı başında, bir ilk mektep binası ve muallimlere mahsus bir pansiyon, beş sene içinde yapılan binalarin en mühimlerini teşkil eder. Hü- kümet konağına yakın yerde, küçük bir bahçe var. Buda beş sene evvel yoktu. Fakat bahçe- deki ağaçlar büyüdükçe, ortadaki Evkaf saat kulesi, tamamile kapa- nacaktır. Zonguldakta, yeni olarak gözü- me bir lavha çarptı, belediye ber caddede adım başına bir lavha asmış, ve üzerine şunları yazmış- tır. “Yerlere tükürmek yasaktır hastalık yapar, verem olursunuz,, Zonguldağa gidenler bilir ki ocak- larden kalkan kömür vagonları, şehrin ortasından geçer, limana kadar gider. Şimendüfer bu yoldan geçtikçe etrafına kömür dumanı saçar, yollara kömür tozları dökülür. Bu tozlar, yağmurlu havalarda yağlı ve pis bir ramur haline girer. Kuru havalarda, rüzgâr estiği zaman, insanın yüzünü gözünü sim- siyah yapar. Bu şarait altında, Zonguldakta günde bir kaç defa beyaz yaka değiştirmek lâzımdır. Belediye, “yerlere tükürmeyiniz,, lâvhasını her adım başına asmakta pek haklıdır. Herkes yerlere tükürecek olursa, rüzgârlı hava- larda, kömür tozu bulutları aşağı yukarı bir muhnik gaz kadar tehlikeli olur. Zonguldağı bu vaziyetten kur- tarmak için ne yapmalı ? Bunun başlıca çaresi şimendüferi şehrin içinden kaldırmaktır. Bu mesele belediyeyi senelerden beri işgal etmektedir. Fakat bu iş zannedil- diği kadar kolay değildir. Demir- yolunu şehrin ortasından kaldır- mak için 200 bin küsur liraya ihtiyaç vardır. Halbuki Zonguldak belediyesinin (bütçesi 170 bin küsur liradır. Anlaşılıyor ki, bu, belediyenin (o başaracağı bir iş değildir. Zonguldak bu işi hükümetten beklemiştir. Nihayet (e belediye, ihraç edilen kömürün beher to- nundan belediyeye bir kaç kuruş verilmesini hükümete teklif etmiş- tir. Fakat hükümet, kömür tonun- dan bir santim bile fazla alınamı- yacağını, bu yüzden türk kömür- lerinin dünya piyasasında pahalıya satılması ihtimali olduğunu ileri sürmüştür. Teklif kabul edilme- miştir. Belediye hâlâ bu meseleye bir çare bulmak için uğraşmak- #adır. Zonguldağın belediye reisi, Nihat bey isminde genç bir doktordur. Bu bahisleri, Nihat (beyle de görüşüyorduk. — Ne yapalım, diyordu. Bu günkü bütçe vaziyeti karşısında, şehrin ortasından geçen şimendü- ferin seyirçisi oluyoruz. Belediyenin bir vazifesi de, bu demir yolu üzerinde, ovagonlardan dökülen kömür tozlarını toplamak, ve yolu temiz tutmaktır. Demiryolu en büyük caddemizi işgal ettiği gibi, birde onun temizliğile meşgulüz.,, Nihat beyden şehrin diğer ibti- yaçları ve belediyenin programı hakkında izahat istedim, ekseri belediye reisleri, bir gazetecinin bu sualine cevap vermeden, ken- disinden evvel gelen belediye reislerinin hiç bir iş yapmadığını, asıl belediye işlerine kendi zama- nında başlanıldığını söyler, Nihat bey bu tarzda bir mukaddime yapmadı, bundan anlaşılıyor ki, kendisinden evvel gelen, arkadaş- larının da belediye işlerinde hiz- metleri olduğuna kanidir. Nihat bey, kendi zamanına ait şu izahatı verdi: — Şehrin kadastrosunu yapr- yoruz. Âgâh bey isminde bir mühendis arkadaşımız, bir buçuk ay sonra işini ikmal edecektir. Bu suretle şehrin ilk defa olarak plânı meydana çıkacaktır. Imar faaliyetimiz bu plân etra- fında cereyan edecektir. Şehrin ihtiyaçları pek çoktur. Şehrimizde iyi bir otel yoktur, belediye deniz kenarında, kömür tozlarından uzak bir yerde, büyük bir otel yaptıracaktır. Zonguldağın ahşap bir yolcu ve eşya iskelesi vardır. Bu ihti- yacı tatmin eden bir iskele değil- dir. Belediye beton bir iskele inşa ettirecektir. İnşaat için 70 bin liradan fazla tahsisatımız vardır. Yapılacak işlerden biri de, sebze ve meyva halidir. Elyevm Zongul- dakta meyva ve sebze satışları dar ve fana bir çarşıda yapılmak- tadır.,, Bahis hayat pahalılığı mesele- sine intikal etti. Bundan bir iki ay evvel dahiliye vekili Şükrü Kaya bey hayat pahalılığı hak- kında belediyelere bir tamim göndermişti. Bu tamimde, beledi- yelere hayat pahallılığile meşgul olmak için iktisadi ve idari ted- birler alınmasını tavsiye ediliyordu. Zonguldak O belediyesinin hayat pahalılığı karşısında, neler yapa- cağını, neler düşündüğünü öğren- mek istedim. Belediye reisi Nihat bey, Zon- gundağın İstanbula nisbetle pahalı bir yer olduğunu söyledi. Sebze ve meyva İstanbuldan, hattâ Iz- mirden Zonguldağa gitmektedir. Istanbulda patlıcan 10 kuruşa olduğu zaman Zonguldakta 15-17 kuruştur. Tomates hâlâ, orada 60 kurusa satılıyor. Yalnız Zon- guldakta bir meyva ucuzdur, o da kirazdır. Köylü kadınları arkalarinda, sepetlerle her gün şebre kiraz taşımaktadırlar. Okkası toptan 100 paraya bile satılmaktadır. Diğer meyvalar Istanbuldan çok pahalıdır. Doktor Nihat bey, pahalılığa çare bulmak için, belediyenin bir kooperatif o açmasından başka, çaresi olmadığına kanidir. Reis bey, bundan bir iki ay evvel Istanbula gelmiş, buradaki liman şirketinin, Seyrisefain idare- sinin kooperatiflerini tetkik etmiş, ve bir nizamname hazırlamıştır. Zonguldak belediye kooperati- fine, en evvel, belediye ve devlet memurları dahil olacaktır. Hariç- ten isteyen de kooperatife gire- ARADA SIRADA Fantazi bir “ilmi makale ,, de benden! (Baştarafı üçüncü sahifede) muazzam nesnelerimiz mahvolur, fakat eserlerimiz payidar kalır. Ve bizden sora gelecekler eski medeniyetleri tetkike ko- yulsalar, (eserlerimizi (o bulurlar, okurlar, anlarlar. Okuyup anla- dıktan sonrada derhal kolları, paçaları sıvayıp, bugünün fabri- kalarını, binalarını kurmağa baş- larlar. Sanki ne, elektrikten iyi tenvir âleti mi bulacaklar ? Ame- rikalılardan daha yüksek bina mı yapacaklar ? Telsizi, radyoyu mu beğenmiyecekler ?.. Hele bir asır dişimizi sıkalım, ilmi ve ameli keşfiyatı ekmel bir hale sokalım, ondan sonra toprak altında kalalım. Bu kıyametten sonra yetişecek nesillerin en büyük keşifleri, bizim medeniyetin mat- bu asarını bulmak olur. Eğer bulurlar, okurlar ve yaptıklarımı- zı yaparlarsa, öpüp de başlarına koysunlar. Muhakkak, ki beşeri- yet tarihinin iriştiği en yüksek medeniyet asrında yaşıyoruz! İşte bir ilmi makale benden... de Selâmi İzzet Radyo 14 temmuz perşembe akşamı Istanbul — 18 gramofon, plâkları neşriyatı, 19,30 Saz Vedia Rıza Hanım, Cennet Hanım, 20,25 ajans haberleri, doğru saat, 20,30 gramofonla Traviatta (Verdi ) operası, 21 saz Vildan Viyazi ve Fikriye H - 22 Orkestra, 1 - Athaliha (Mendelsohn). 2 - Favorita (Verdi). Bükreş (394,2 m.) — 19,40 gramo- fon, 20 senfonik konser, 20,40 konfe- rans, 21 senfonik konsere devam. Budapeşte ( 650,5 m.) — 19,30 hafif musiki konseri, 21 müsahabe, 23 radyo jurnal ve cazbant. Londra (355,8 m.) — 921 orkestra, 23,35 dans musikisi. Paris ( 1725 m.) — 20 gramofon, 21 radyo konseri, 22,30 dans musikisi. Prağ (488,6. m.) — 20 Brunn'den nakil, 21 Komedi, 23,20 orğ. Roma (441,2 m.) — 20,5 zirai müsahabe, 21,30 şüun, 21,45 konser, 22,30 komedi, 23 şarkı, 23,30 dans musikisi. Varşova — (1411 m.) — 19 kon- ferans, 19,20 dans musikisi, 21 fransız musiki konseri, 28 dans musikisi. Viyana (517,2) — 20,35 dans mu- sikisi 21,30 orkestra konseri, 23 radyo Jurnal, 23,20 çingene musikisi, 15 temmuz cuma akşamı Istanbul — Saat 18-19 gramofon, 19,30-20,30 konser Vedia Rıza, Cennet hanımlar, ajans haberleri saat ayarı, 20,30-21 gramofonla opera, 22,21 konser Inci hanım, Belkıs hanım, 2240 orkestra. Bükreş (3942m.) — 19,40 gra- mofon, 20 tiyatro, 20,45 viyolonsel kon- seri, 21,15 asri şarkılar. Budapeşte (650,5 m.) — 20,10gra- mofonla konser, 21,15 komedi, 23 çin- gene musikisi konseri. Londra (355,8 m.)— 21 müsahabe, 21,15 askeri muzika, 22,30 gramofonla konser, 23,35 dans musikisi, Paris (1725 m.) — 20 gramofon, 21 radyo konseri, Ayda operası, 21,46 yemek haberleri. Prağ ( 488,6 m. ) — 20,30 piyano konseri, 21 operet, 23,20 gramofon. Roma (41,2m.) — 20,5 zirai müsahabe, 21 beş lisan üzerine ziraat haberleri, 21,45 senfonik konser. Toulouse (385,1 m.) — 21,30 opera şarkı, 21,45 Arjantin orkestrası, 23,45 şarkılar, 24 dans musikisi. Varşova (1411 m.) — 19,20 dans musikisi, 20,45. Vilnadan nakil, 21 sen- fonik konser, 21,45 musiki müsahabesi, 22 konsere devam, 23 dans musikisi. Viyana (617,2 m. ) — 20,35 müsa- 21,05 opera komik, 23,30 akşam bilecektir. Kooperatif haberi, piyasada iyi karşılanmamıştır, sebze ve meyva tacirleri, belediyenin kooperatif yapmasından memnun değildirler, ; Hüseyin Avni yıldızları mürekkeptir. İstanbul 13 Temmuz 1932 (Akşam fiatleri) İstikrazlar Tahvilât let, dahili 95,25| Elektrik El Şark d. yollar — 3,0) Tramvay 45,25 D. Muvahhide © 47,75) Tünel 5— gümrükler 5,i0 | Rıhtım 19,55 Saydi mahi 4,25) Anadolu | 29,50 Bagdat. 4,50 * Mi “S5 1. askeriye — “Mümessil 27,50 Esham İş Bankası 9,20) Terkos 26,— Anadolu 17,80 | Çimento Ar, o 9— Reji 4,05 | Ünyon dey. (— 21,90 Şir. hayriye 14,50) Şark dey. 215 Tramvay 4,93) Balya 0 Umumi sigorta (| 11,—| Şark m.ecza (2,85 Bomonti 21,10) Telefon 15,55 Çek flatleri (kap. sa. 16) Londra 754,50 | Prağ 15,975 Nüyork 0,47195 | Viyana 4,2862 Paris 12,03 | Madrit 5,8841 Milano 9,26 - | Peşte 3,99 Brüksel 3,3991) Berlin 1,99 Atina 72,54 | Varşova © 4,205 Cinevre 24225 | Bükreş 79465 Sofya 65,945 | Belgrat 29,345 Amsterdam 1,1725 | Moskova (o 1094,— Nukut (satış) kuruş kuruş 50 4. Fransız 172,50) Işilin Av o 27— J isterlin 760,—| Ipezeta 16,— 1 dolar 213,—| 1 Mark 30— 20 liret n7—) | ei Sayi 10 £, Belçika © 117—) g9 Mr 20ley 25,— 20 drahmi 30—| 20 dinar m 20 i.İsviçre 822.—| 1 Çernoveç Ea 20 leva 28,50 | 1 Altın 929,— 1 ilorin 85,—| 1 Mecidiye (| 40, 40 kuron Çek (o 125.—| 1Banknot (| 234,— Belediye memurları arasında bir birlik Belediye riyaseti, memurlarına bir tamim göndermiştir. Bu tami- me göre arzu eden memurların iştirakile bir birlik teşekkül ede- cektir. Birliğe dahil olan memur- lar, kendi aralarında bir vefat vuku bulduğu takdirde yirmi ku- ruş birliğe teberrü edecekler, toplanan bu yirmi kuruşlardan müteveffa memurun cenaze mas- rafı çıktıktan sonra mütebakisile de memurun ailesinin bir müddet geçinmesi temin edilecektir. Bu suretle vefat eden belediye memurlarının cenazeleri masrafı için ailesinin şuraya buraya baş vurmalarına hacet kalmıyacaktır. Nacak meselesi Beyoğlunda oturan bir fransız, bir alacak meselesinden dolayı kunduracı Yani ile kavga etmiş, bir demir parçasile Yaniyi yüzün- den yaralamıştır. Promâthâe tahtelbahrı Paris, 15 (A. A.) — Bahriye nezareti dün dalgıçların saat 18 de iki dalma ameliyesi yapmış ol- duklarını bildirmektedir. Dalgıç- lar, büyük (Omüşkillere maruz Asrın en büyük ve şayanı hayret eğlencesi Avrupa ve Amerikanın merkezleri ahalisinin alkışladıği: TROPICAL EXPRESS Büyük Brezilya Revü Heyeti 14 Temmuz bugünkü Perşembe akşamından itibaren: TAKSIM BAHÇESİNDE Icrayı lüâbiyata başlıyacaktır. Cinsinde yekta olan bu revü heyeti, meşhur Prof. William C. Doorlay tarafından idare edilmekte ve meşhur müzik - hollerin bir çok ile beynelmilel muganniyeler ve maruf balerinlerden Heyetin temsil edeceği oyunlar meyanında : 99 TABLO ÜZERİNDE fevkalâde alâkabahş bir KALEİDOSCPE EXOTIOUE temsili vardır. Muhteşm mizansen * iki saatlik müstesna artistik eğlenceler.. Görülmemiş - Orijinal - Mükemmel - Muhteşem een Cuma ve Pazar günleri matine saat 17,30'da kalmışlardır. Mamafih bunlar, ka- paklardan birinin açık olmadığını görmüşlerdir. Tahtelbahrın yüzdü- rülmesi şüpheli görülüyor. 14 Temmuz 1932 Ankara - Bnbül Iki takım yarın karşılaşıyor Yarın Istanbul ve Ankara muh- telitleri arasında bir futbol maçı yapılacaktır, geçende Ankarada toplanan Idman cemiyetleri ittifakı kongresi münasebesile muhtelif mıntakalar mubhtelitleri arasında maçlar tertip edilmiş, birinci gelene verilmek üzere bir kupa konmuştu. Yapılan maçlarda Istanbul ve Ankara aynı puvanı almışlardır. Yarınki maç kati netice içindir. Bu maçı kazanan kupayı ala- caktır. Maç saat on yedi buçukta Ka- dı köyünde Fenerbahçe stadında yapılacaktır. Maç hakemi Şeref beydir. Bu maç beraberlikle neticelendiği takdirde yeniden kura ile oyuna başlanarak birer çeyrek saatlik haftaym ile yarım saat temdit edilecektir. Gene müsavi netice alınırsa oyun 17/7/932 pazar günü saat 18 de ayni statta ve ayni şartlarla tekrar olunacaktır. Ankara muhteliti bugün şehri- mize muvasalat ediyor. Yapılacak maçın çok meraklı olacağı anla- şılmaktadır. e Istanbulun © futbol heveskârları bu suretle güzel bir maç seyretmek fırsatına nail olacaklardır. Haklı bir şikâyet Beyoğlunda Yüksek kaldırımda, Yazıcı sokağında Zarif hanı kar- şısındaki arsada, bundan dokuz ay evvel yıkılmış olan bir binanın enkazı elân kaldırılmamış ve ora$i çöplük olmuştur. En hafif bir rüzgârla buradan kalkan toz top- rak civardaki apartıman ve evlerde pencere açılmasına mani olmakta- dır. O civar halkının bu şikâyetine mercii aidinin nazarı dikkatini celbederiz. Yunan atletleri Los Ancelosa hareket ettiler 1932 olimpiyadına iştirak etmek için seçilen Yunan atletleri Los Ancelosa hareket etmişlerdir. Yu- nan kafilesinin içinde boksörler de vardır. Kavga ve dayak Dün Fatihte Ismail efendi ile Zeynelâbidin bey arasinda müna- zaa çıkmıştır. Bu arada Nedim isminde biri söze karışmış, Ismai endiyi