18 Ocak 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 11
sanmam ? Amunusani 1997 Dünya sulhünü tehdid ele ww EZ AKŞAM eden ebedi ocak: Fas Şimali Fas meselesi şimdilik vehametini kaybetti. Fakat her gün bir patlak vermesi ihtimali vardır Fastaki enternasyonal mıntakada 'Tanca limanı ve liman açıklarında demirliyen muhtelif milletlere Omensup Son günlerde Fransa ile Almanya az kalsın şimali Fas yüzünden harbe gi- rTişeceklerdi. Fransâda parlâmentoya, hükümete ve harici politikaya hâkim olan sol partiler İspanyadaki hükü- meti teşkil eden sol partilerin mevki- ini kürfamak ve general Frankonun kuvvetini zaafa düşürmek için her ça- reye baş vuruyorlar. Geçen ağustosta Almanya ile İtak yadan general Frankoya -külliyetli miktarda silâh ve mühimmat gitme- sini durdurmak için Fransa iüküme- ti silâh ve mühimmat İthalinin dev- Tetlerce yasak altına alınmasını İste- miş, bu hususta bütün kuvvetile ça- Mışmışta. Fransa bu meselede İngilte- reyi ık zorlamıştı. Almanya ile İlalye silâh yasağı ile rlikte İspanyaya gönüllü ve mühim- mat gönderilmesi İn de menini İste- mişlerdi. Fakat o tarihte İspanya hü- e Franssdan ve Sövyetlerden miktar gitmekte n Fransa bunlarm men'i cihetine ya Pr: aşmamıştı, da bütün sol partiler ve ülleri ayaklandıklarm- ükümeti gönüllülerin gitmesini menetmeği aklına bile ge tirememişti İspanyol hükümetine gelen ecnebi gönüllüler teşkil ettikleri beynelmilel Yivalar! Madrid. önünde general Prankonun ileri hareketini durdur- dukları zaman Almanya ile İtalya general Frankonun imdadına ehem- miyetli miktarda gönüllü gönderme- ğe başlamışlardı. Bu defa Fransa te- Miş ederek İspanyaya “alelümum ec- nebi gönüllülerin gitmelerinin yasak edilmesini İstedi. Londradaki beynel- mile) misyonun acele ve müessir surette hareket edemiyeceğini anla dığı zaman İngiltereyi zorlıyarak di. ğer devletlerin nezdinde doğrudan doğruya teşebbüste bulundu. KARŞILIKLI HAZIRLIK Son zamanlarda F sn Fransız ordusu tarafından işgal edilerek general Frankonun üssülha- Tekesinden mahrum edilmesi cereys- Ti çok kuvvet bulmuştur. Fasın Fran- Sızların elinde bulunan kısmında ve Cezayirde mühim hazırlıklar yapı Muştır. Bundan haberdar olan Alman donanması Septe ve Melilede karaya asker ibraç ederek sevkulceyş cihetin- den mühim olan noktaları tutmuş- tur. Almanların bu. hazırlığı karşısın- da Fransızlar şimali Fası işgalden vaz geçmişlerdir. Berlinde M. Hitler ve Fransız elçisi M.Poncet arasında te- ati olunan teminat ile şimdilik şimali Fas meselesi vehametini kaybetmiş- tir. Maahaza Fas meselesi her gün bir patlak vermek mahiyetini hâlâ mu- hafaza ediyor. Tupanın sulhünü edecek Fas meselesi yeni bir şey değildir. En kadim zamanlardanberi medeni âlemin büyük bir gailesini teşkil et- mektedir. FASIN TABİİ SERVETİ Hakikaten zengin tabii servetleri bu mesele tehdit Daha çok seneler Av-| harp gemileri ve Avrupayı Afrikadan ayıran ve At- las Okyanusunu Akdeniz ile birleşti- ren dar boğazım üzerinde bulunan Fas bir miknatis gibi bütün millet- leri kendisine celbetmiştir. Bunun için Finikeliler, Romalılar, Vandallar, Araplar bu yerde biribir- lerini istihlâf etmişlerdir. Son zaman- larda dahi Avrupanın büyük devlet- leri Fas üzerinde en şiddetli ve teh- Jikeli. rekabete girişmiş bulunuyorlar, Fasın zengin. madenleri pek eski zamanlardanberi milletlerin hırsını celbetmiştir. Fas kimin elinde ise © devlet dünya siyaseti ve iktisadiyalı Üzerinde hâkim bir rol oynamaktadır. 1912 senesine kadar Amerika foğ- forit dünya piyasasını kendisinin in- hisarı altında bulunduruyordu. O s&- ne Fransızlar Fasın kendilerine alt kısmındaki 'Tadlada dünyanın en bü- yük ve n zengin fosforit madenlerini keşfettiklerinden, dünya piyasasına bunlar hâkim oldular. Birkaç sene evvel Fasta dünyanın en zengin kömür madenleri damar- ları meydana çıkarıldı. 1934 senesin- de de Fasta gayet zengin petrol ma- denleri keşfedilmiştir. Fransa, bidayette bu zengin petrol madenlerini gizli tutmek istemişti. | Lâkin Musul petrollerinin sabiplerin- den bulürian ve bunları işleten Irak petrol kumpanyasmın — İngiltere, Fransa, Amerika ve Hollandanın ya nında beşinci âzası ermeni E. S. Gul- bekyan (Fas) şehri ve (Elkasır) ve 'Tafilat civarındaki madenleri işlete- Tek büyük istihsalât yapmış ve bu su- retle Fasın petrol cihetinden pek zen- gin olduğunu bütün dünyaya ilân et- miştir. İNGİLİZ - FRANSIZ REKABETİ Fasın sevkulceyş ve coğrafi mevkii tabii servetleri Kadar mühimdir. Uzun müddet İngiltere ie Fransa bü mamelekete hâkim ve sahip olmak için mücadele yapmışladırdı. İngilte- re Hindistan yoluna ve Akdenizin ağ- zına hâkim olan Fası “ele geçirmek için her fedakârlığı yapmıştı. Lâkin İspanyada dahili harpte hükümet kuvvetlerini teşvik için en çok çalışanlar» dan biri de Pasionara adındaki kadın mebustur. Bu mebus ateşli nutuklar söy- lemekle kalmamakta, cepheye giderek orada milizlerle birlikte çarpışmaktadır. Resmimizde kadın mebus bir tarassud dürbününün arkasında görünüyor. Sudan ve Mısır meselesi üzerinde 'Taşoda hâdisesinden sonra anlaşma- ğa mecbur olunca Mısırla Fastan bi- rini tercih etmek zarureti karşısında kalmıştı. Bu suretle İngiltere kendisi Sudan ile Mısırda serbest kalması için Fasm orta ve cenup taraflarının Fransız | nüfuz sahası olduğunu tanımıştı. Ma- ahaza Cebelüttarıkın karşısında Sep- | te ve Melile müstahkem mevkileri ile | şimali Fasın İspanyada kalmasında | ısrar etmiş ve bu maksadına muvaf- fak olmustu. Yine Cebelüttarık boğazının Atlas Okyanusu tarafındaki ağzına hâkim | bulunan Tanca limanı ile hinterlan- dı yine İngilterenin 20ru ile beynel- milel bir mıntaka ilân edilmişti. Bu suretle İngiltere Akdenizin ağ- mndâa Fransanın hâkim olmâsınâ mani olmuştu. Maahaza Fransa şi- mali Fastaki emellerinden hiçbir za- men büsbütün feragat etmemiştir. Çünkü Fas ve yanıbaşındaki Senegal ve Cezayir günden güne nüfusu aza- lan Fransanın Avrupadaki yerlerinin! müdafaasına mahsus asker menbat bulunuyor, Fransa şimali Afrikadan müslüman ve Zenci eskerleri getire- | mediği ve alamadığı gün Rendeki müdafaa kudreti sukut etmiş ola- caktır. İTALYANIN ALÂKASI İtalya da Fasa büyük ehemmiyet vermektedir, Çünkü bütün dünya ile muvasalasını Süveyş kanalı ve Cebe- Tüttarık boğazı vasılasile temin et- mektedir. Bunun için 1928 de İngit tereyi zorlyarak Tancadaki beynel- milel komisyona girmeğe :'muvaffak olmuştu. Almanya, oluz yedi senedenberi, iktisadi ve sevkulceyş cihetinden, Fasa büyük ehemiyet vermektedir Fastaki madenleri işletmek için 1900 ilâ 1912 seneleri arasında dört yüz kadar imtiyaz almıştı. Ancak 1912 senesinde Almanya Fastaki menfaat. lerinden İngiltere ile Fransanın zorü Üzerine vazgeçmiş ve buna mukabil Fransız Kongosunu almıştı Sahife 11 — Atçılıkta Dresaj nedir ve neye yarar ? Memleket atçılık ve biniciliğini ileri götürmek için sık sık Dresaj konkurları yapılmalıdır Bundan evvelki yanımda Varlık ve Uygunluk müsa- bakalarından bah-| setniştim. Şimdi de biniciliğin esa- sı olan dresaj ça- lışmalarını anlat mak istiyorum. At- çılık sade bir spor değil ayni zaman- da da bir memle- ket işidir. (Elde mevcut atlar ne kadar iyi yetiştirik miş olursa memle- kete o kadar fa; dalı olur, Bu iti. barla at terbiyesi. nin esası olan dre- saj çalışmaları çok ehemmiyetlidir. Çünkü bu çalış malar ati iyi bir binek ve hizmet hayvanı (haline koyduğu gibi ica- bında onun tam bir mani atı terbi- yesi almasına hiz. met eder. Aynca (ordu hizmet atı — Şampiyonada ) da 'N mühim bir rol oy- | nar, e Şu halde dresaj- dan maksat alın Amerika Olimpiya binieilerinden Major E, Tuttle yaradılıştan ken - (Bu resim dizginlerin asılmak için değilatın ağzile binicinin dinde mevcut ka- biliyetleri sistematik idmanlarla mey- dana koyması ve binicinin yardımlariy- le ve arzu ettiği zamanda istenilen ha- reketleri yapmasıdır. Yalnız bunun için tedrici çalışmak lâzımdır, acemi bir atı çalıştırdığımız zaman vaktinden evvel artlarını sürdürmek, zoraki baş boyun büktürmek gibi cebri vaziyetler verme melidir; çünkü nasıl alışmadığımız bir sporu birden yaptığımız zaman birçok yerlerimiz ağrırsa onda da böyle ağrı- lar olur. DRESAJDA ATTAN İSTENİLEN ŞEYLER? Dresaj müsabakalarında bir attan is- tenilen şeyleri hülâsa edecek olursak dresajın gayesini de arılamış oluruz: Dresaj müsabakasına giren at mu- kavemetleri kırılmış, her iki yam ile de ayni derece yumuşamış, tamamen ita- atte ve doğru olmalıdır. Bütün tesirle- ri çabuk ve kat'i olmalı, binicinin ak tında istekli ve rahat yürümelidir. Al dığı terbiye sistematik âresaj jimnasti- ği ile elde edilmiş olmali; her hareket ve yürüyüşte iyi bir vaziyet, yumuşak- lık ve ahenk göstermelidir. Dizginde hafif fakat emin durmalı, Baş ve bo- yun dizgine alınmış yükselmiş olmalı, aşağıya doğru kıvrılmış veya yuyarlan- mış olmamalı, Atm duruşu toplanma- sının derecesine göre değişir. Kısa yü- rüyüşlerde lâzım olan topluluk için art kısım aiçalmatıdır. Bükülmüş olan bo- yun kısalmamalı yükselişi f: aşmalı. At başını sallamamalı ve dizgin gerisi- | ne kaçmamelı, kafasını da kaldirms- | mahdır. Her zaman dizgin ve bâldır â- | Tasında olmalı, dizgine asılmayıp, gemi” gevelemeli, hafif bir istinadı muhafaza | etmelidir. Her yürüyüşte at ileri gitme arzusu görmeli bahusus kısa yürüyüş- lerde adımları tembel olmayıp taze ve canlı olmalıdır. YÜRÜYÜŞ TEMPOLARI Yürüyüşlerde istenilen tempo: Kısa âdeta dakikada tahminen 80 metre katetmek suretile, uzun âdeta dakiknda 100 metre katetmek suretile. dir. Uzun dizgin ile âdeta atın büyüklü- güne göre değişir. Kısa süratli dakika” da asgari 200 metre, orta süratli takri- ben 250 metre katetmek suretiledir. Uzun süratli dakikada azami 275 metre, kısâ dörtnal dakikada asgari 225| metre, orta dörinal dakikada takri- ben 300 metre, uzun dörtnal azami 400 metre üzerinden katedilir, Binici kazık gibi olmamak şartiyle eli arasında bir anlaşma vasıtası olduğunu gösterir) dik, belini çukurlaştırmadan atın gidiş ahengine uyarak yapışık, yumuşak ve eyerin ortasında oturmalıdır. Eyer iyi olmalı, önü fazla yüksek veyâ arkası alçak olan eyerler biniciyi fazla geriye atar, arkası yüksek olup önü daha al- çak olan eyerler ise biniciyi öne atar. “Tabiatiyle hata sayılır. Ancak iyi bir oturuşta ata düzgün tesirler verilebilir. Bel ve kaynak tesir- Jerine, ellerin sakin oluşuna, iki baldı- rın kati hakimiyetine fazlasiyle ehem- miyet verilmektedir. Tesirler zamanın- da, düşünülerek güzükmeden verilecek at ise tesirleri en ufak bir mukavemet göstermeden. tatbik edecektir. At dururken hiç kımıldamadan, düz ve sıkletini dört ayağında da ayni de rTecede taksim ederek durmalıdır, Başı sakin ve dizginde olmalıdır. DRESAJ MÜSABAKALARININ YAPI- LACAĞI YERLER Dresaj konkurunun yapılacağı yerin 20 metre genişliğinde ve 60 metre uzun- luğunda olması şartıır, Açık yerde ya- pıldığı takdirde hudut olarak etrafa, w fak beyaz parmaklılar konur. Bu par- maklıkları &t çarpıp devirir veya üstün- den atiarsa İtaatsızlık sayıldığından elimine olur. Her müsabık ikişer de- fa imtihan olur. 1 — İlk imtihan teker teker olup, ya kumanda ile veya ezberedir. 2 — İkinelimtihan, birinci imtihan» dan bir kaç saat sonra olup plase olan müsabıklar numaralarının sırasiyle hep beraber sahaya çıkarlar, 10-15 da- kika kumanda ile binilir, sonra herkes serbes binişler yapıp kendilerinin kuv vetli taraflarını göstermiye çalışırla ! Hüküm birinci müsabakada verilirse de ikinci müsabakada bir fevkalâdelik olursa 1 derece aşağı veya yukarı plas»- man değişebilir. 1 inci müsabakaya gi- ren ikincisine de girmek mecburiyetin- dedir, Girmediği takdirde müsabakayı terketmiş sayılır. Hüküm atın yaptığı işin temizliğine ve binicinin gösterdiği sanate göre ve- rilir. 1 inci imtihanın nihayetinde 2 ile 3 mâni atlanmaktadır, Redler hata sayılır, hiç atlanamazsa elimine olunur, 'Dresaj konkurları Almanyada 4 kıs- ma ayrılır; A, L, M, ve $, Her kısmın 3 çer vazife imtihanları vardır ki, bun ların hangisinin imtihanda tatbik edi- leceğine antak jüri konkur başlarken karar verir, bu sebepten müsabakanın vazifelerini ezbere bilmek lâzımdır. (Devamı 1? nci sahifede) Melâhat Aksel
