June 10, 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

4 b ğ Kr k ş Dün Geceki ve Bu Sabahki Elfaberler Son dakika Türk - Fransız müzakeresi Paris radyosuna itilâfname akdini tsklif etti “iyi bir safhada bulunuyor göre Fransa üç Paris 10 (Radyo) — Hatayda sü- kün avdet etmiştir. (Fransanın "Türkiyeye karşi dostane hattı ha- reketi Ankarada müsald bir inti- ba uyandırmıştır. Türkiye ile Fransa Arasındaki müzakereler çok iyi bir safhadadır. Fransa "Türkiyeye üç iti- Jâfname akdini teklif etmiştir, Bu iti- Yiflardan biri Türkiye ile Fransa ara- sanda bir dostluk itilâfı, ikincisi 'Tür- kiye - Fransa ve Suriye arasında üç taraflı bir muahede, üçüncüsü de bir erkânıharbiye ittlâfı olacaktır. Fran- sanın bu teklifleri iyi karşılanmıştır. Türkiye İle Fransa arasında mev- cud olup tabif ve ananevi olan dost- Tuk münasebatı sulhun damesine hâdimdir. İspanyadaki hava hücum- “ları heyecan uyandırdı Ingiliz gazeteleri kati ve şiddetli - tedbirler alınmasını istiyorlar Londra 9 — Bütün gazeteler, protestolar devrinin geçmiş oldu- ğunu ve İspanyol limanlarındaki İngiliz ticaret gemileri bayrağına hürmet ettirmek için doğrudan doğ- Tuya tedbirler alınması muktazi bu- Tunduğunu beyân hususunda mütte- fiktirler. Sık sık ileriye sürülmekte olan tek- Nif, deniz karakolunu takviye edecek bir hava karakolu vücuda getirilme- sidir. Gazeteler, bu tayyarelerin ve “İspanyol limanlarında odemirlemiş olan bitaraf gemilerin mütearrızlara ateş edebilmelerini teklif etmektedir. Gâzeteler, iktisadi mukabele bilmi- gillerde bulunmasını, Frankist gemi- lerin zaptedilmesini ve ieabında Bur- gosdaki İngiliz ajanının geri çağrıl- masını da teklif olarak ileri sürmek- tedirler. Alikat'e bir İngiliz gemisi gönderildi Paris 9 (A.A.) — Alikant'dan bik Girildiğine göre, Vankok ismindeki İngiliz destroyeri mezkür limana gi- Filistinde gene Bombalar patladı İngiltere iki büyük askeri kamp yapıyor Kudüs 9 (AA.) — Şimali Filistin- “ de kâin Havaita kolonisinin bir çifli- ğinde patlıyan bir bomba naticesin- de bir kişi ölmüş iki kişi de ağır su- rette yaralanmıştır. 'Tedhişçiler, rekoltelere ateş vermiş- Jer ve Roşpina kolonisinde bir kolonu Öldürmüşlerdir. Müsallâh bir çete, Biram hudud istasyonundaki bir ka- Tantina istasyonuna taarruz etmiş tir. Diğer bir çete, Hayfa yakınmda Betşalono kolonisine. taarruz etmiş ise de muhafızlar tarafından tarde- dilmiştir. Askeri makamat, intizam ve asa yiş tertibatını takviye etmek omak- sadiyle iki büyük askeri kamp inşa- Sına teşebbüs edecektir, Bunların bi- | risi Akâ yakınında, diğeri de Hayfa civarında olacaktır. Hariciye Vekili geldi ye Vekili B, Doktor Aras bu Ankaradan şehrimize gelmiş- saba tir. Balya - Karaaydın madenleri Ankara 9 (Telefonla) — Balya Kâ- raaydın madenlerinin faaliyetine de- vam edilmesi için bu madende kulla- mimax üzere hariçten getirilecek gözsillerin daha bir sene müddetle terek iki gün evvel Franko tayyare- leri tarafından bomibardıman edilen iki İngiliz ticaret gemisinin arasında demirlemistir. Destroyer kumandanı bu bombar- dıman hakkında tahkikat yapacak- tır. Kumandan İspanyol makamatile temasa gelmiştir. Destroyer bombar- dımanda ölenlerle yaralanan müret- tebatın cesetlerini İngiltereye getire- cektir. Bir Fransız vapuru batırıldı Barselon 10 — Franko tayyareleri, dün Barselon Tiwanında bulunan Brizban namındaki Fransız vapuru- nu bombardıman etmişlerdir. Tayya- reler, vapuru bombardıman ettikten sonra pek alçaktan uçarak mitralyöz ateşi de açmışlardır. Vapurda bulu- nan İngiliz kontrol memuru Con Ed- var ile diğer iki İngiliz ve üç Fransız telef olmuşlardır. İki Fransız torpitosu, Fransız va- purunün bombardımanı hakkında tahkikat yapmak için Barselon lima- nına girmişlerdir. Fransız profesörü memleketine dönüyor İsmet İnönünün yakında Ankara 9 — İsmet İnönünün ra- hatsızlığı hakkmda konsültasyon için davet edilen profesör Fizenje, kendi- sini muayene etmiş ve sıhhi vaziye- tinin günden güne iyileşmekte oldu- ğunu görerek memleketine dönmek için bu akşam Ankaradan ekspresle hareket etmiştir. Profesör OFizenje istasyonda kendisile görüşen gazete- cilere demiştir ki: — General İsmet İnönünün sıhhi vaziyetinde endişeyi mucib hiç bir nokta yoktur, Şimdiye kadar yapılan tedavi çok yerindedir. Ayni tedaviye devam etmek suretile İsmet İnönü- nün çok yakında tamamen iyileşece- ğine şüphe yoktur. Buna katiyetle eminim. Çin, hükümet merkezini naklediyor Londra 10 — Hankeodaki Röyter muhabiri bildiriyor: Çin hükümeti merkezini Hankeodan makletmeğe karar vermiştir. Karargâlı umumi- nin nereye nakledileceği belli değildir. Hükümet daireleri Hankeodan 475 mil uzakta Seçoene nakledecektir, Adanada sütten zehirlenen 9 hastanın hayatı zor kurtarıldı Adana 9 (Telefonla) Burada memleket hastanesinde dokuz hasta sütten zehirlenmişler ve çok zor kur- tarılmışlardır. Müddelumilik mesul leri araştırıyor. 76 milyon liralık kredi Anlaşma bugünlerde tasdik için Meclise verilecek Ankara 9 Telefonlay — Öğrendi- Bime göre İngiltere ile akdettiğimiz 10 milyon liralık kredi ve © milyon Mralik teslihat kredisi anlaşmaları e yeni ticaret kliring anlaşmasının tas- diki hakkındaki kanun lâyiheları bu- günlerde Büyük Millet Meclisine ve- rilecektir, Yeni dört kanun lâyihası Polislerde Devlet Demiryol- larında sülüs ücretle seyahat edecekler Ankara 9 (Telefonla) — Büyük Millet Meclisine bugün verilen ka- nun lâyihaları arasında şu dört lâyi- ha da vardır: 1 — Çifçi mallarının korunmasi ve ziraatte asayişin temini hakkında Dahiliye Vekâletince hazırlanan 14- yiha, 2 — Gümrük ve muayene memur- larından kefalet alınmasına dair ka- nun lâyihası, ii 3 — Ankara Siyasal Bilgiler okulu kadrosuna 3 doçent ve 3 asistan İlâ- vesi hakkında Maarif Vekâletince ha- zırlanan lâyiha, 4 — Erler ve jandarmalar gibi po- Mislerin de devlet demiryolları ve lis manları nakil vasıtalarında sülüs Ücretle seyahat edebilmeleri hakkın- da hazırlanan kanun lâyihası, Harici borçlarımıza aid taksitler Hükümetimizin teşebbüsleri Fransız dayinlerince müsbet şekilde karşılandı Ankara 9 (Telefonla) Harici borçlarımıza ald taksitlerin tamamı- nin memleketimizden mal alınmak suretile transfere edilmesi yolunda hükümetimizin slâkadarlar nezdin- de yaptığı teşebbüslerin Fransız da- yinlerince müsbet bir şekilde karşılan- dığı haber verilmektedir. Bu hususta Paris sefirimiz B. Suad Davaz ve na- kid işleri umum müdürü B, Halid Nazminin Pariste yapmakta olduk- ları temas ve müzakerelerin pek ya- kında tam bir anlaşmaya müncer olacağı kaydediimektedir. B. Halid Nazmi Paristeki müzakere- ler bittikten sonra Almanya ile ak- dedeceğimiz kliring anlaşması için Berlinde yapılacak müzakerelere me- mur edilen heyetimize iltihak ede- cektir. Geceleri çalıştırılacak işçilere dair İzin bir sene müddetle uzatıldı. Ankara 9 (A.A) — İş kanununun 3 üncü maddesi mucibince sanayi- den sayılan işlerle ötedenberi gecele- yin çalıştırılmakta bulunan 17 - 18 yaşındaki kız ve erkek çocuklar ile her yaştaki kadın işçilerin bir sene müddetle eskisi gibi gece işlerinde çalıştırılmalatına, 50 nci maddenin ikihci bendi hükmüne tevfikan umu- mi izin verilmiş ve keyfiyet, Anado- Yu ajansı vasıtasile 17 Haziran 1937 tarihli gazetelerde «resmi tebliğ» suretinde neşredilmiş idi. Bu izin, aynı hükme istinaden 17 Haziran 1939 tarihine kadar devam etmek Üzere bir yıl dah uzatılmıştır. İşbu umumi izin İktisad Vekâleti tarafından görülecek lüzum üzerine bazı iş yerlerinden - bir ay evvel teb- Hiğ edilerek - geri almabilir. İHTAR: 16 vedaha uşağı yaştaki kız ve erkek işçilerin her ne tarzda olursa olsun sanayi işlerinde gece çalıştırılmaları mutlak surette ya- saktır. Pamuk ipliği ve mensucat Sanayii hakkında yeni bir kararname çıktı Hususi fabrikalar için makinelerin idhali Ankara 9 (Telefonla) — Vekiller Heyeti, pamu kipliği ve mensucat sâ- nayii hakkındaki 2/1356 sayılı karar- nameyi ilga etmiş ve bu karammame yerine könulmak üzere hazırlanan aşağıdaki karamamenin meriyete ko- nulmasını kararlaştırmıştır: «l — Hususi müteşebbisler tarafın- dan kurulacak pamuk ipliği fabrika- ları için lâzım olan iplik makinelerin- den sabit ve seyyar vargellerin ithali İktisad Vekâletinin müsaadesine ta- bidir, 2 — 10,000 iğden noksan ve 25,000 iğden fazla tesisat vücude getirmiye- ceklerine ve müsaade tarihinden «altı ay zarfında tesisata başlayıp nihayet iktisad Vekâletinin mesaisine tabi tutuluyor iki seneye kadar faaliyete geçecekle- rine dair muteber teminat verenlere bu müsaade verilir. 3 — Mevcud pamuk ipliği imal eden fabrikaların ancak 25,000 iğe kadar tevslat yapmaları için lâzım gelen makinelerin ithaline müsaade edilir. 4 — Mevcud iplik imal eden fabri- kalardan eskimiş olan birinci madde- de zikredilen iplik makinelerini tec- did etmek istiyenlere eskilerini İkti- sad ve Gümrük ve İnhisarlar Vekâ- letlerinin mürakabesi altında mem- leket dışarısına çıkarmak veya kul- lanılmıyacak hale getirmek şartile bu makinelerin iğ miktarınca yenilerinin ithaline müsaade olunur.» Depozito ve emanet sandığı kurulacak Merkezi Ankarada olacak bu sandığın İstabul ve İzmir- de şubeleri olacak Ankara 9 (Telefonla) — Para ve menkul kıymet halindeki depozito- larla emanetleri kabul hakkını mün- hasıran haiz olmak ve küçük tasarruf erbabile müesseselerin ihtiyari tev- diatını de kabzetmek üzere bir depo- xito ve emanet sandığı kurulacaktır. Devletin zaman ve kefaleti altında bulunacak olan bu sandığın merkezi Ankara olacak, İstanbul ve İzmir gibi büyük şehirlerde şubeleri ve ka- zalar da dahil olmak üzere bütün vi- Yâyetlerde memurları bulunacaktır. Borçlar kanunu, kanunu medeni, hukuk usulü muhakemeleri, icra ve iflâs kanununun emaneten yatıni- masını emrettiği para ve menkul kiymetlerle bilümüm depozito ve ema- hetlerin bü sandığa yatırılması mec- buri olacaktır, Sandığa gerek mecburi, gerek ihti- yari olarak yatınlacak paralara yüz- de 2 - 25 nisbetinde faiz verilecektir. Bu hususta hazırlanan kanun proje si bugün Büyük Millet Meclisine ve- rilmiştir. Memnu mıntakalarda ..: istimlâk Emlâk ve erazi sahiplerine muamele bitinciye kadar faiz verilecek Ankara 9 (Telefonla) Askeri memnu Mmuntakalarda istimlâk edil miş olan gayri menkul emval bedel- lerinin sureti tesviyesine dair olan kanunun üçüncü maddesini değişti. ren bir kanun projesi hazırlanmış ve Meclise verilmiştir. Bu projeye göre istimlâk olunan arazi ve emlâk sahip- Jerine emlâklerine vaziyed edildiği ta- rihten itibaren istimlâk muamelesinin tekemmülüne kadar yüzde beş hesabi- le faiz verilecek ve kendilerinden bu müddet için vergi alınmıyacaktır, Buna mukabil, bu suretle emlâk ve arazi- lerine vaziyed edilmiş olan mal sa- hiplerine istimlâke tekaddüm eden intikal dolayısile ecrimisil istiyemiye- ceklerdir, Imtihan suallerini ifşa edenler cezalandırıldı Ankara 9 (A.A) — Haber aldığı mıza göre, bu yılın ikinci sınav Soru- larından bir kısmının sınavdan önce talebe tarafından öğrenildiğinin ân- laşılması üzerine Bakanlık müfettiş- lerine yaptırılan tahkikat heticelen- miş ve soruların basılma ve okullara gönderilmesi işile alâkadar olanlar- dan mesuliyetleri tahakkuk edenler hakkında icab eden kanuni muamele yapılmıştır. Tahliye edilen mahkümlara yardım Ceza ve tevkif işleri umum müdürlüğü ihdası hakkındaki lâyiha Meclise verildi Ankara 9 (Telefonla) -— Adliye Vekâletine bağlı olmak üzere bir ceza ve tevkif işleri umum müdürlüğü ih- das olunacağı yazılmıştı, Bu hususta hazırlanan ve bugün Meclise verilen projeye göre iş esası üzerine kurulan ve kurulacak olan ceza evleri hükmi şahsiyeti haiz birer müessese haline getirilecektir. Bunların sermayeleri Adilye Vekâleti bütçesine konacak tahsisatla temin edilecektir, Bundan başka ceza ve tevkif işleri umum müdürlüğü tehliye edilen mahkümlara ve fakrü zaruret içinde bulunan âilelerine yardımda bulun- mak maksadile hükmi sahsiyeti haiz birer taavün . sandığı kurulacaktır. Bu sandığın geliri ceza evlerinin ka» zançlarından her sene ayrılacak pa- ralaria temin olunacaktır. Ankara Emniyet müdürü Ankaraya döndü 'Mezunen şehrimizde bulunan An- kara emniyet müdürü B. Sadreddin dün akşamki ekspresle Ankarâyâ dönmüştür. Hâkimler kanununun maddeleri değiştiriliyor Hâkim ve müddeiumumilerin asli maaşları arttırılıyor Ankara 9 (Telefonla) — Adiiye Vekâleti hükimler kanununun bazı maddelerinin değiştirilmesi hakkında yeni bir kanun projesi hazırlamıştır. Bu proje İle hâkimlik ve müddelumu- milik mesleklerine intisabla verilen 25 lira asli maaş 30 liraya çıkarılmak- ta ve Türkiye hukuk fakültelerini bi- tirdikten sonra ingilizce, almanca, İransızca ve fitalyanca lsanlarından biri ile tedrisat yapılan memleketler- de ikmali tahsil edenlere terfi husus- larında İstisnai bazı haklar verilmek- tedir. Projede Adliye inzibat encümeni nin sureti teşkiline ve vazifelerine da» ir yeni hükümler bulunmaktadır. Avrupadaki talebeye verile- cek aylık para Ankraa 9 (Telefonla) — Vekiller hes yeti hükümet hesabına yabancı mem- leketlerde tahsilde bulunan talebelere 1/6/0938 den 1/6/9309 a kadar verile- cek aylık paranın miktarını gösteren bir kararname hazirlamıştır. Bu kararnameye göre Almanya (es- ki Avusturya dahil) ve Belçikada 94,3, Çekoslovakya, Macaristan ve Fransa» da 105, Paris ve İtalyada 115,50, İngil- terede 147, İsviçrede 126, Rusyada 199,5 Amerikada 111,5 - 147 lira veri- lecektir,