8 Aralık 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 9

ABRŞam Haftanın vakaları İtalyada Kont Cianonun nutkunu müteakib halkın sokaklarda tezahürata ve meclisten çıkan mebuslar grup halinde giderlerken İngilterenin en populer kadını Düşes dö Kent bir süvareden çıkarken Fransada 8on grevlerde işçiler tarafından Renault fabrikasında tahrib edilen bir araba rm Sovyet Rusyanın bayram günü Moskovada büyük geçid resmine iştirak eden askerler Yunanistanın üç büyük hatibi iğ > Themistocle - Eschine - Demosthene Yazan: Selim Sırnı Tarcan İnsanların bir kanaati, bir fikri tel- kin için ilk kullandıkları vasıta söz- dür, Sözün müessir olması için de gü- zel söylenmesi şarttır. Beşer tarihin- de dinin teessüs etmesi kuvvetli ha- tiplerin beliğ sözlerinin semeresidir, Hristiyanlığın veya Müslümanlığın insanların içtima! hayatında büyük rol oynadığı devirlerde din uleması arasında çok kudretli hatipler yetiş» miştir, Din neşreden veya telkin eden bu ahiret adamlarının yanında birde hürriyetten nasib alan milletlerde si- yasi hatipler yetişmiştir. Bu söz kah- ramanlarının at oynatfıkları saha hiç şüphe yok ki eski Yunanistan ol- muştur, (Agora) tesmiye edilen şehir mey- danlarında, memleket işlerini müza- kere etmek için açık havada içtima mahalleri olan (Pnyx) lerdeki söz bir âmiri mutlak telâkki edilir, nâtuk ve cerbezeli hatipler bütün bir cemaati peşinde çekip götürür ve onlara her arzusunu yaptırırdı. Yalnız böyle bir hatibin maddi ve manevi birçok va- sıfları haiz olması şarttı. Boyu, bosu, endumuı güzel olacak, Halük, çalış- kan, becerikli, sebatkâr, başarıcı ola- cak! Bütün bu meziyetler, vasıflar şehrin meydanında toplanan halkın huzurunda bir imtihandan geçecek. muhtelif siteleri müstesna kabiliyet- te cihanşümul bir şöhreti ölan üç büyük hatibi böyle y iştir ki bunlardan bi di (Thâmistocle âd 5 sene evvel Atinada doğmuş ve altmış beş yaşında ölmüş bir Yunan generalı ve devlet adamıdır, Meşhur Maraton harbinde onun ateşli nutukları Yu- nan Ordusunu kavuşturmuş- tur. Sonra idaresine verilen donan- ma ile Ege denizindeki adaların is- yanını bastırmış, orada da belâgati ile kendine tâbi olan askerlerin gön- limü teshir etmiştir, (Xerxös) orduları Yunanistanı is- tilâ ettiği vakit bütün siteler arasın- da bir vahdet husule getiren ve İran ordularına karşı şiddetli mukaveme- ti temin eden yine onun heyecanlı nutukları olmuştur. (Deömosthöne) ilk hitabet kürsüsü- ne çıktığında 17 yaşında idi, Fakat daha çocukluğundanberi içinde bi- linmez bir arzu vardı. Halka hitap etmek! Ne yazık ki sesi yüksek söyle- meğe hiç müsaid değildi, Ve daha ilk teşebbüslerinde niriltili konuşması onu gülünç mevkie düşürdü. Tam on sene ortadan kayboldu. Tekrar (Pnyx) de kendini gösterdiği zaman yirmi yedi yaşında idi, Azim ve iradesini kullanarak bu müddet zarfında hem malümatını ilerletti, hem güzel konuşmasını öğrendi. Bü- tün Site halkını talâkatine hayran ettiği zaman otuz bir yaşında idi. Makedonya kralı ikinci (Philippe) milâttan 382 yıl evvel bütün Yunan Sitelerini istilâ etmek emelile Atina üzerine yürüdüğü zaman (Dömosthâ- 2) İn halkı galeyana getirmek ve vatanı istilâdan kurtarmak için ver- diği nutuklar ölmek bilmiyen birer şaheserdir. Bunlardan birinde hatip şöyle konuşur: «Ne vakit? Ey Atinalılar! Ne vakit vazifenizi ifa edeceksiniz? Ne duruyor- sunuz? Harekete geçmek için daha mühim bir zarüret mi bekliyorsunuz? Cereyan etmekte olan ahvale siz ne Isim veriyorsunuz? Namus ve haysi- yetinizi müdafaa etmekten daha mü- him zarüret ne ola! ? Şehrin 80- kaklarında avare, avare dolaşarak birbirinize ne haber? diye havadis sormakla iktifa mı edeceksiniz? Ma- kedonyalıların Atinayı ele geçirip, bütün Yunanistanı istilâ etmesinden daha ehemmiyetli, daha feci bir ha- vadis tasavvur olunur mu? Bamları (Philippe) in öldüğünü, bazıları hasta olduğunu söylüyorlar. Ölürse ne olacak? Siz bu tarzda ha- reket etmekte devam ederseniz çok geçmeden yeni bir (Philippe) daha çıkacaktır. wehosthöne ve Eschine Onu bu zafere kavuşluran kendi kuvvetinden ziyâde sizin lâkayı nızdır Bir devlet umumun tasvibile ku- rulur ve o devletin ittihadma giren Sitelerin menfaatleri müşt sa o zaman harb için çeki i İ lerin mahrumiyetlerin hiç İşte Yunanistanın aynı ırka mensup | rın azmini sarsamaz. Fakat şöhret ve hi retkâr bir bir devleti u ine düş Hayır Atinalılar, hayır ihanet, tez | man esaslı bir eser fak olmamıştır. Böyle çürük te ıç üzerine kurulan bir İmparatorluk payidar olamaz, Er geç yıkılır.» Şimdi bir de (Eschine) e bakalım: (Eschine) bu büyük hatip (Dömosth&. ne) in rakibiidi. Buda (Dimes thöne) kadar bir belâgate sahip idi. Söz söylemekte büyük bir kabiliyeti vardı. Babası bir mektep hocasi gu için oğlunu itina ile hitabete ha- zırlamışlı. Vücudünün teşekkülü, se- si, hali, tavrı bu işe pek müssitti. Yal- nız ders almakla iktifa etmedi, bir trajedi trupunda bir kaç sene aktör olarak çalıştı ve söz söylemek, güzel konuşmak maharetini elde etti. Bü- tün bu hazırlıklardan sonra bir gür (Agora) da halkın hu una çık ğı zaman dinleyenleri derhal sözleri- ne bağladı. O kadar ki Yunanistanın en büyük hatibi (Dömesthöne) ise ikinci hatibin (Eschine) olduğunda bütün Siteler ittifak etti Fakat ne yazık ki bu emsalsiz Kon- feransçı Atinayı istilâ eden ( pe) In tarafını Utizam et i mana para ile satılmış diy bir şüphe uyandırdı. Ve bütün Site kendisinden bahsederken Mükemmel hatip idi belâgate sahip idi, fakat ne sağlam bir karakteri yoktu.» derlerdi. Selim Sırrı Tarcan i Taraklıda iki madenden nü- mune alındı tahlil yaptırılıyo: Taraklı (Akşam) — Taraklı nahi- yesinin Karabayır mevkiinden başla- yarak Kamışlıkdağı ve Nalband oğlu deresine kadar 8 kilometrelik mesafe. de bundan otuz #&he evvel İstanbullu Hasan adında bir zat bir maden keş- fetmiş fakat bu madenin daha otuz sene müddetle toprakta yatması Jâ- gımgeleceği söylenmişti Bu sene iki arkadaşile Taraklıye gelen bay Hasan bu mahalli tekrar keşfederek asfalt madeni olması şüp- he edilen madenden bir çuval alara, tahlil için İstanbula götürmüştür. Bu maden ötedenberi Taraklıya bazan getirilir. Sobalara atılınca odunla bir. likte yanar ve gaz yağı gibi de is ve- rir. Ayni zamandâ Çamçukuru nam mâhalde bulünan diğer bir madenin kömür olması ihtimaline binaen bun- dan da bir çuval alınınış ve götürül. müştür. Tahmine göre bu maden az- dır. Fakat diğerinin çok olduğu zan nediliyor.