16 Mart 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

16 Mart 1939 AKŞAM zamla has tır, . / ân- ine leri Bu na rbi AKŞAMDAN AKŞAMA Seyyar tiyatroculuk Bu mesleğe lâyık olduğu alâkayı göstermeliyiz Anadolunun bir çok yerlerinde 8e- yahat ederken seyyar tiyatro teşek- küllerine rasladım. Bunlar, gittikle ri yere - durgun suya atılmış bir taş gibi - hâle hâle heyecan dalgası ge- tirirler, Kahve köşelerinde pinekli- yenler, silkinir; ömründe sanat nedir temas etmemiş körpe ruhlarda bir uyanma olur. Sakm, «Püf! Tuluat kumpanyala. n!», «Derme çatma aktörlerin oyna- dıkları piyes taslakları!» diye istih- faf etmeyiniz. Oyuanan parçalar, dünya şaheserleridir: Şekspir, Şiller, Hügo... Ve sonra bizimkilerden Hâ- mid, Faruk Nafiz, Yusuf Ziya, Halid Fahri... Teferrünt kaybolsa bile mevzu ye- rindedir. Cümlelerin çoğu silinse de mülebaki azının içindeki ruh yük- seltici, hamle verici fikir ve hisler işte bi truplar tarafından yurdun her yanma yayılmaktadır. Buna mukabil, bu manevi meta kervanları, Meşekkat ve cefa sahra larından geçer; aç kalır, susuz ka- lır, başımı sokacak han köşesi bile bulamaz, hastalıklardan kırıbr. Hi- maye göstermesi lâzımgelen makamla- rın çıkardıkları müşkülâtla karşıla şırlar, Cemiyetimiz, onlardan ettiği istifadenin bedelini kendilerine zer- rece ödememek haksızlığın göste riyor. Seyyar tiyatrolar, ayni zamanda mu- allimdirler. Bunların içinde, kadri he- nüz takdir edilmemiş ne madarzad sanatkârlar vardır. Kasabalarımız da kurulan Halkevlerinin amatör artistlerine bunlar iyi bir medel olu- yorlar, Rejimin arzusuna uygun ya- zılmış piyesleri de, henüz Halkevle- rinin kurulmadığı yerlerde oymuyor- lar. Şu kanaatteyim ki hiç bir za- man demede olmayacaklardır; ce- miyetimiz içindeki vazifeleri asla ze val bulmıyacaktır. Çünkü seyyar ti yatroculuk, dünyanın her yerinde | meveuddur; hele merkezlerle hücra mıntakaların manevi temasını te min etmek istiyen yeni bip rejimler için emsalsiz bir vasıtadırlar, Kaya, Parti Genel sekreteri iken şöyle demişti: — Bir kısım halk sanatkirları var. dır ki, bunlar aç, çıplak, yoksul ol dukları halde, icabında yaya dahi yürüyerek inkılâbin bayrağını her yerde dalgalandırmışlardır. İsmet İnönünün her sımf halkla temas edip intiba topladığı şu sıra- da, işte bu sanatkârlar da mesleki sı- kıntılarının gidertilmesini istiyorlar. Zaten şerefli olan bu sanat şube- sirin haysiyetini en kadir bilmiyen muhitlerde yükseltmek için, bütün resmi merkezlere «Yardım . ediniz emrinin verilmesi lâzımdır. Fakat bundan evvel de mesleğin tufeyliler- den kurtarılarak hakiki bir meslek haline getirilmesi. Şöyle vaziyteler bulunduğunu, biz- zat artistler anlatıyor; «Kendini beslemekten âciz bir grü- Pa, babasının istibdadndan kaçan falanca genç başvuruyor. Bu kapı, öyle bir kapı ki istisnasız herkese açık. Ne istiyorsun? oAktörlük mü? Buyurun! Bu akşam Abdülhak Hâ- midin Eşberi var. Şu İskender rolünü ezberle!» Artık bu Jâübaliliklerin önlenmesini, Salamon — Allah devlete, millete yuz Milyon sene omur versin, biz Türkiyede $ok rahatiz ama başka yerlerdeki din- | eniştesini i iskarpinle dövdü Belediyede teftiş Altı müfettişe daha iki müfettiş iltihak edecek Belediyede vaktile hamal işlerinde yapılan bazı yolsuzluklarla sebze hâ- linde şikâyeti celbeden bir takım ih- barlar etrafında Belediye müfettişleri bir müddettenberi tahkikatla meş guldüler. Belediye müfettişleri, bu meselele- rin safhalarında riyaset makamının icraatına taallük eden noktalara te- sadüf ettiklerinden yaptıkları tahki- kat evrakını mülkiye o müfellişlerine devretmişlerdir. Mülkiye müfettişleri dünden itibaren elde. bulunan ve bir kaç gündenberi tedkik ettikleri mu- hasebeyo ai lerden başka ik- rlüğüne talik edeğ bu işlerle meşgul olmağa, başlamışlardır, Bünün için mülkiye 'müfettişlerine iktisad düdürlüğünde de bir oda tah- sis tir. » Mülkiye müfettişleri muhasebe ha- mal ve sebze hâli işlerinden başka iktisad müdürlüğünün diğer işlerile de yakından alâkadar olacaklardır. | Belediyede mülkiye müfettişlerinin meşgul olacakları mevzular çok ge- | niş olduğundan Belediyede çalışan al- ta mülkiye müfettişine daha iki kişi ilâve edilmesi lâzmgelmiştir. Bu iki zat bugünlerde şehrimize gelerek Be- lediyedeki arkadaşlarına iltihak ede- ceklerdir. Aile kavgası Karısını yaraladı, baldızı da Aksarayda oturan Ahmed ile karısı | Remziye arasında dün akşam kavga çıkmış, kavgaya Remziyenin hetişi- | resi Hikmet, kayınvalidesi Resmiye de! iştirak etmişlerdir. Biribirlerine giren bu aile efradın- dan Ahmed, ksrısını yüzünden yara- lamuış, baldızı Hikmet te eniştesini 1s- karpinle dövmüştür. Az sonra hâdise polise aksetmiş, hepsi yakalanarak haklarında icab eden kanuni muameleye girişilmiş- tir, dileyen artistler, bana yolladıkları uzun bir mektupta kendileri için ta- savvur ettikleri nizamnameden bah- sediyorlar. Hallerinin wlahı, zaptü rapt altma alınması için üzerinde durulacak çok makul ve pratik tek- liflerde bulunuyorlar, Mer sanatkârı şu malümatı verecek bir kurslan ge- çirmek zaruri olduğunu söylüyorlar: "Tiyatro tarihi, Türk temaşa tarihi, söz söyleme sanati, nazari ve ameli makiyaj, iktisadi cografya. a sıkıntıdan kurtulmak, zabtü rapt altına girmek, lâyık olduğu şerefile yaşamak ve daha da faydalı olmak istiyorlar. Dileklerini alâkayla nazarı itibara almak cemiyetimizin borcu- dur. C. W. P, nin bu işi üzerine al. (Vâ - Nü) Almanyadan istemezler. Gr a EE Haklı şikâyetler Evlenmeyi güçleştiren kırtasiyecilik 26/2. kân/9S9 tarihinde evlenme işi için MerzMon evlenme memurluğu» na müracaat eltim. Kanuni förmali- tenin icab ettirdiği vesikalar ve kâ- Bidları doldurarak makama verdim. Aradan iki aya yakın zaman geçti Gerek bana, gerek bayana ald bütün evrak tekemmdi ettiği halde yalniz benim Galata nüfus memurluğundan çıkacak olan nüfus ihraç kâğıdım ile erlenme Uânım bir türlü gelemedi Bir çok defalar yanı ve telgrafla takib ettim. Bugün Beyoğlu kayma- kamlığına telgrafla tekrar müracaat ettim. Elimde muntazam nüfuz kâ- Bdım olduğu ve ihraç kâğıdım bu nüfus tezkeresinden çıkarıldığı halde hattâ nüfus terkerem aynen mezkör nüfus memurluğuna gönderildiği hal- de iki aydır bu evrak tasdik ile geri gelmedi. Programlaştırılmış olan bü- tün işlerim bu yüzden borulmaktadır. Bu şikâyetimin muhterem gazeteni- zin gkâyel, şülunüna dörcini saygıla- rımlâ dilerim. z Merzifonda Demir Ali Dağcı Kız kardeşini öldüren Hasan Adliyede cinayetten haberi olmadığını söylüyor Evvelki gece Beyoğlunda kız kar- deşi Esmayı bıçakla beş yerinden vü- Tup öldüren Hâsan hakkında dün de tahkikata devam edilmiştir. Bu vaka etrafındaki tahkikat temamile ikmal edilemediği cihetle Cürmümeşhüd ka- nununa göre muhakeme edilmesine imkân olmadığından, ahkâmı umu- miyeye tevfikan muhakeme altına alınması karerlaştırılmıştır. Hasan, İlk tahkikatta verdiği ifa» dede vakayı şöyle anlatmıştır; — Kız kardeşim Esma, evvelce Ahmed adında birile evli'iken bilâhare odah"ays rilıp Haşimle nikâhsız oturmağa başladı. Her hafta evlerine giderdim. Vaka gecesi gene odada konuşurken hemşirem, vak- Üle öteki kardeşim Hüseğine verdiği bir ütüyü benden istedi. Benibu ütünün Hü- #eyinde olduğunu söyleyince hiddetlendi Ye bana küfür, ağır hakaret etti Bu va- #iyet karşısında kendimi kaybettim “ve Yirmi güne evvel yirmi kuruşa satın aldı lı dismi vurdum. Fakat be- onu öldürmek değildi. Şim- liği ifadesinde bu sözleri inki cinayeti ken- disi işlemediğini, vekadan haberi ol. Yaadığını iddia etmiştir. Dördüncü orgu bâkimi tarafından yapılan is- ticvab neticesinde Hesan tevkif edile- rek Tevkifhaneye gönderilmiştir. İkinci Vali muavini şehrimize geldi İstanbul vilâyeti ikinci vali mua- vinliğine tayin edilen B. Muzaffer dün akşamki trenle şehrimize gelmiştir. Yeni vali muavini bugün vazifesine başlıyacaktır, Vali konağı caddesinin geniş- İletilmesine bu hafta başlanıyor Vali konağı caddesinin 25 metre olarak genişletilmesi işine bu hafta sonunda başlanacaktır. B. Mim, Ke- malin Emek apartımanının hizasın- dan Valikonağı caddesinin Harbiyede başlangıç noktasına, yani Elektrik idaresinin şube binasinın önüne ka- dar mektep duvarı beş metre geriye çekilecektir. ŞEHİR HABERLERİ Kömür ihtiyacı Eti Bank soba talimatnamesini hazırlıyor Eti Bank, resmi, hususi müessese- lerin bir senelik kömür ihtiyalarını Vilâyetten sormuştur. Vilâyet bu hususta icab eden malümatı topla maktadır. Bundan başka Belediye de sinema, otel; tiyatro - ve saire gibi umuma mahsus yerlerin listelerini çıkarmağa başlamıştır. Eti Bank, ayni zamanda kömür is- tihsalâtımı, istihlâki karşılıyacak de- tTecede çoğaltmak için mevcud soba- ların tadilini taleb etmek üzere bir de Soba talimatnamesi hazırlamak- tadır. Bu talimatname ile odun yar Kan çini sobaların bile kömür yaka- cak şekilde tadili temin edileçektir, Valinin rahatsızlığı hafifledi Birkaç gündenberi rahatsız bulu- nan Vali ve Belediye Reisi Dr. Lütfi Kordarın rahatsızlığı dün biraz da- ba hefiflemiştir. Valinin birkaç güne kadar tamamile isdei afiyet ederek vazifesi beşma geleceği kuvvetle tah- mir ediliyor, Seyyah geliyor Bugün General fon Ştoyben vapuri- le şehrimize 400 Alman seyyahı gö- lecektir. Toprak çöktü Bir amele altımda kalarak Dün öğleden sonra Beyoğlunda bir çökme hâdisesi olmuş ve bir amele ağır suretle yaralamıştır. Cihangir de Susam sokağında B. Hamide ait bir arsada yapılıcak olan apartıman için temel kazılırken birdenbire bir toprak çöküntüsü olmuş, bu sırada inşaatta çalışan işçilerden Sald, bü- yük bir topral: yığını altında kalarak kendini kurtaramamıştır. Saidin diri diri toprağa gömüldüğünü gören ar- yleriştir. İtfaiyenin bu “gibi işlere ayrılan tahlisiye grupu derhal hâdise yerine gelmiş ve ölmek üzere bulunan âme- leyi toprak altından çıkarmıştır. Said, Kol ve bacakları Kırılmış ol duğu ve hayatı tehlikede bulunduğu cihetle Beyoğlu hastanesine yatımi- mıştır. Çöküntüde Kimsenin kabaha- ti oip olinâdıği araştırılmaktadır. Şehircilik mütehassısı B. Prostun mukavelesi bir sene uzatılıyor Şehircilik mütehassısı B. Prostun mart sonunda şehrimize (geleceğine dair Belediyeye malümat gelmiştir. Mütehassısın kontrat müddeti mayıs sonunda bitecektir. Fakât B. Prost Kadıköy, Beyoğlu ve İstanbu- Jun tatbikat plânlarile Adaların nâ» zim plânlarını yapmak gibi bir çok iş- leri daha başaracağından mütehassı- sın Belediye ile mevcud mukavelesi. hazirandan muteber olmak üzere da- ha bir sene müddetle uzatılacaktir. Hayalimizdeki İstanbul kaça çıkar? I# i li i ni ii H H ei yi Bu endişe de haksız değildir. Çün- kü son senelerde bir çok siyasi sür prizler, emrivakiler ilkbaharda ok muştur. Bumun için mart yeryüzündeki in- sanlar için artık endişe ile beklenilen Bir tramvay bir çocuğa çar- parak yaraladı Kurtuluşta bir apartımanda otu- ran B. Zahidin evlâdlığı on yaşların- du Melâhat dün Kurtuluş caddesin- de bir tramvayın sadmesine uğrıya- Tak yaralanmış, polisçe tedavi altına aldırılmıştır. srarasesa, İnönü söylüyor