10 Ağustos 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

umhuriyet e NO 3 6 8 6 Telgraf TC melrtup adred: Cumhuriyet. Istanbul Posta ve matbaa Birinci Kordonda ALAS HerNodaSaenize nazır, odalarda soğuk ve sıcak akar su, yemek, kabul salonlan, asrî banyo, ielefon, Bar Amerikan kutusu: tstanbul, No. 246 ClMia 1 0 AtJUStOS 1934 Teleion: Başmuharrtr ve evi: 2429U. Tahriı heyetl: 24298. Idaro Jusmile Matbaacılıfc ve Neşrlyat Şlrketl, 24299 Izmir Amerikan Kolejinin kapanması Münasebetile g zmirdeki Amerikan Kollejmin kendi II idaresi kararile kapahlma.sına ka U rar verumiş olduğunu daha Istanbulda iken öğrenmistik. îki günlük kua ikametimizden isnfade ederek İzmirin muhterero Belediye reisi doktor Beh çet SaHh Beyle burasım gönneğe git tflc Mektep şehrin sark tarafmda, Kadife kalesinin arka taraflarmda, noe* hur Paradiso yans yerinin hemen yanmdadır. tzmirden şunendiferle içerilere gidip gelen herkes büyük arad içinde vücude getirümiş olan bu mü essesemn ySze gülen temiz ve büyük manzarasmı tüphesiz takdir ve incizapla temaşa edegelmiştir. Pek çok de'* boyle uzaktan gördüğümüz bu mekt«bi Ş'mdi bîr de vakn"*an görmek istiyorduk. Mevsimin tatii zamanı olmasma Oiveten mektebin temelli bir tatüe karar vermiş bulunması bu ziyarethnize mân! olacak yerde biiâkis müşevvik oldn. Sahipleri tarafmdan satılacak olan btı möessesenîn bundan sonra ne olacagı hakkmdaki sözleri bfr de mahaPinde kontrol ebnek istedik. Sıcaktan ölenierin sayısı Tazyik neticesi Elâziz hattı bugün bin beş yüzü geçti hicret devam ediyor merasimle açılıyor Hükumetin emrile ıstıraplarma nihayet verilmek Bulgarlardan dostluğa Küşat merasimine riyaset edecek olan Nafıa yakışır yola dönmslerini ve Maliye Vekilleri birer nutuk söyliyecekler üzere bir milyon hayvan öldürüldü isiyoruz Aldığımız mevsuk malumata göre BulgarUtandaki Türklerin, gördükleri tazyik ve fena idare yü • zünden başlıyan hicretleri devam etmektedir. Evvelce de yazanıstık: Trakyada oturan iki, üç Bulgar ailesmin kendi arzularile Bulgarutana giıtme leri, Bulgar matbuatının «Türkiyede zulüm gören Bulgarlar hicret mecburiyetinde kalıyorlar!» yaygara sını basmasına kâfi gelmiştL Şimdi öğreniyoruz ki, bu yaygara küçük san'atler kanunu ahkâmmın mem • leketimizde tatbikına başlanması vesile yapılarak devam ettirihnekte dir. Bu neşriyatla beraber muha • cecet akını da artmaktadtr. Vaziyeü soğukkanlılıkla mütalea edelim: Bulgarya Türkleri niçin perisan kafileler halinde hicret ediyorlar? tnsanlann asırlardır oturduklan, i mar, ihya ettikleri yerleri bırak • maları için çok kuvvetli, ve mücbir sebepler olmak lâzımdıc. Bilhassa Bulgaristan gibi bizimle dost olduğu iddiasında bulunan bir memle ketten... O halde ne oluyor? Bulgaristanda kuvvetli bir di»iplin tesis eden ve hemen hemen ilk iş olarak Türk dostluğunun Bul garistan cephesinden nekadar sevilen ve istenilen bir kıymet olduğunu ilân eden yeni hükumetin bu (Mabadi altıncı sahifede) Amerika yanıp kavruluyor Bulgaristan Türkleri Demiryolu siyasetimizin yeni zaferi Mektep mudörS M. Read bizî hüsnâ kabul ederek bir ecnebiye göre çok muntazam türkçesfle bize möessesenin her taraftm gösterdi. Baslıca bma, sı ıııflan ve yatakhanelerile sağlam yapıfı mOkemmel buyük bir mektep binasıdn*. Onun îki ön tarafında kutüpha ne ve konferans salonunn muhtevi bir paviyonla bir jimnastikhane vardır. Sonra mesafeli mesafeli braalarda idare ve talim erkânma mahsus evler... Mektebin ziraat tatbikafa icm vüco de gebVlmis ciHlik arazisüe bunon muhte'if bhnJan mektebin asıl arazisine muttanl olnMkla beraber o r ı d a i jrözle görühniyecek kadar aykm ve al.o» M. ~%~.»t*A*AW. GSrdugümSz ilk tesisata v e doktor Readin verdiği izahata nazaran çiftlik k\rm\ rm da roBkemmel bir mecroua olması lâzım geldiğinde şüphe bnakmadı. Amerikan Kolleji adı üstunde ikinci tahsÜ derecesini veren bir mektepti. Takip ettiği Amerikan, daha doğrusu Anglo Sakson sistemile bu tahsilî hayata intıbak ettirecek bir yolda yiirii • yordu. Bu mektebin memieketimize bu terbiye ile yetişm<< pek çok genç ihda etmrş olduğunu biliyorduk. Katüpha • nesinde mektep takımlan tarafından kazanılıp bir camekânda muhafaza olunan pek çok kupalarile îzmir nava lisinde spora ettiği hizmetin parlak deIillerî göruKivordu. Mektebin müessisi her tngiliz gibi şahsan da sporu seven bir zatmış. Anlasıldıçma göre Izmirde spor bu mekteple başlamıs ve onun savesinde inkisaf ve taammüm eylemistir. Son müdür M. Read dahi sporun başhca bir hayat şarh olduğu an'anesine butun bir sadakatle merbuttu. Maarif Vekâletimizin taiebenin sporlara na sıl iştirak edecefi hakkmdaki zikzaklt kararlarmm memleketteki sporculuk uzerindeki tesirlerinin bikâfesini bir de M. Readden dinlemiş olduk. Burada kapahbnasına sahiplerrace karar verilmiş bir müessesenin tarih • çesmi kaydetmekten ziyade kendimizce ehemmiyet verdigimiz iki noktayı tebaroz ettirmek istiyoruz. Sahiplermce kapahlmasına karar verilmiş olan bu mektep sablıkbr. Pek galip bir ihti maHe onu herhangi umumî bir hizmete tahsU etmek üzere hSkumetimiz »ahn alacakhr. Onun mülkî veya askeri bir faastane vapılması ihtimaT'nden bahse denleri işitmistik. Gene bir mekteD oiarak ta kullanılabilirdi. tzmir Valisi Kâzun Paşanm bizim pek musip gördü' ğümoz ve bazı zevatça da musip gö"1düğSnu anladıgımız mütalea&ma göre eger fiat ve çeraitte uyuşulmak imV* bulunursa burası pek iyi bir muallim mektebi olabilir. Bu takdirde İzmirin fimdiki Muallim mektebi tzmire pek «lzera olduğu halde serseri seyyah gibi çimdiye kadar kiralarda gezmekte olan Ticaret mektebine temelli bir il • b'cagâh olor. Pek güzel bir fikirdh. Temenni ederiz ki bu nokta bu suretle tahakkuk etmiş olsun. Uzerinde durabfleceğimiz ve bugun bu kadarfle 3cÜfa etmek mecburiyetinde olduğumoz soktalarm biri budur. lkmd noktaya gelince o da M. Reba kabD muesseselerin milli ha • Çiftçi müzayaka içinde, buğday fiatleri sür'atle yükseliyor beşerin aczıni ve hvuranmı ifade edtn çc . müetrir bir levha lllinoisda Sprigfieldsde 104,5 fahrenheit derecesidir. Bazı yerlerde fevkalâde sıcak rüz gârlardan dolayı vaziyet fenalasnuf • tır. Hayvanlar müthis surette «tırap çekmektedir. M. Ruzvelt^kuraklıktan zarar görNevyork 9 (A.A.) Hemen bü müs olan yerleri gezmiştir. tön Middle Westte yeni bir sıcak dalDakotada toz bulutlan araunda bir gası esmekte ve buyük ıstıraplara segün kaldıktan sonra, Reisicıımhur, hübep olmaktadu*. kumetin kuraklık meselesine bir çare towa hükumetinde 4 kişi ölmüştür. Sıcaıklık Kausas Cityde 108, (Mabadi dördüncii sahifede) Kurakhk afeti karşimnda (jeçenlerde ilk trenin Elâzize girdîği gün alınan resimlerden biri Bugün, Elâzîzde demiryolu siyasiyasetimizin memleketi çelik ağ • setimizin yeni bir zaferi daha kutlarla örerek uzakları yakınlaştır • lulanacaktır. Memleketi örmek içîn ması, büyük iktısadî faydaları, mem| muhtelif kollardan ve daitna ilerliIeketin emniyeti cephesinden yük yen çelik ağlara 70 kilometro daha sek ehemmiyeti, millî bütünlüğü katılmıştır. Elâzize kadar inşaati ve topluhığu temin ettnesi itibarile bitirilmis olan bu kısımda bugünden sevinçle, heyecanla alkışlanacak ne» itibaren tren işliyecektir. ticeler vermekte muvaffakiyetle Bugünkü küşat resmi demiryolu (Mabadi üçüncu sahifede) Telefon Şirketinden 220 bin lira alınıyor nelere müracaat için verilen mühlet bugün aksam bitmektedir. Bu akşama kadar Nafıa Vekâletin* bu hususta müracaat edecek aboneler istidalanm postaya attıkları tak dirde müracaat etmis addedilecektir. Maamafih bütiin abonelerin hiseslerine isabet eden paralan BeIediyeye terkettikleri anlaşılmak • tadır. 220 bin lira tutan bu paranın Belediyeye teslim edilmesi için bir iki güne kadar Vekâletten Telefon ida resine tebligatta bulunulacaktır. Belediyeye bu paranıo tahsili ve proje mucibince sarfı için salâhi • yet verilmiştir. Haber aldığımıza göre Telefon şirketi parayı hazırlamıstır. Nafıa Vekâletinden gelecek emir üzerine derhal tediyatta bulunacaktır. yat ve sisteme nasıl intıbak ettirilme leri lâzım geldiği hakkmda serdetmis olduğu bir mütaleadn ki pek ziyade nazarı dikkatimizi celbetti. M. Reade mektebi niçin kapamakta olduklarını sormuştuk. Çok açık bir kalp ve çok açık bir dıl ile: tstenilmediğimizi hissebnekliği miz bu kararm başüca saikidir. Dedi, ve bunu izah etti. Yeni rejim talim ve terbiyede millî vahdet prensibinden kuvvet alarak ecnebi mekteplere pek hos bir nazarla bakmıyordu. Bundan azıtarak mektebin içine kadar sirayet ettirilmiş roahallî dedikodular da müz'iç şekiller almaktan hâli kalmıyordu. Galiba bu başlıca sebeplere bir taraftan yavas yavas talebenin azal makta olma«, diğer taraftan hariçten mektebe yapılmakta olan yardnularm gittikçe kıtalman gibi başka sebepler de kablmıstır. Bunlar fazla tsfsilât ve teferruattır. Asıl fikir olarak M. Read sunu söyledi: v Bu mektebin takip ettiği talim ve terbiye sütemi iyidir. Memlekette pek iyi inkisaf eden millî zihniyet ve hareketlere nazaran eğer vaktinde isabetli bir karar almabilmis olsaydı mektebi, talim ve terbiye sistemini ve hatta Avusturyada krallığı iade için müzakereler Arşidük Otto müzakere müd^etince bitavaf arazide bulunmak üzere M. Musolininin tavsiyesile seyahate çıkmış Şirket parayı hazırladı. Nafıa Vekâletinden, M. LJtvinof Almanya, tediye için tebligatta bulunulması bekleniyor Avusturya Başveidli Fransa ve Italyayi Fazla alıoan telefon ücretlerinin Macaristana gidiyor ziyaret edecek kendilerine verilmesini istiyen abo Sark misakı Varsova 9 (A. A.) Pat Ajansmın Moskova muhabiri, Sovyet Hariciye Kotni seri M. Litvinofun yak«ıda se • yahate çıkaca • ğını bildirmek • tedir. M. Litvinof, Almanya, Frran> sa ve ttalyayı resmen ziyaret eM. Litvinof decek ve sark misakı hakkmda gÖrüşecektir. Bundan başka Sovyet Rusyantn (Mabadi altıncı sahifede) Kopenhag 9 (A.A.) Royter a jansının biloirdiğıne göre, Arsidiik Otto de Habsbourg, otomobille buraya gelmiştir. Kont Polavesing ismi altında seyahat etmekte olan Arşidük, bagön tsveç ve Norveçe doğru seyahatine devam edecek, sonra Belçikaya dönecektir. Zannedildiğine göre seyahat, Avusturyalı kral taraftarlarile M. Musolini tarafmdan tavsiye edihnistir. Bu suretle, Avusturya tahtma avdeti ır>eselesi müzakere edildiği müddetçe bitaraf arazide bulunmus olacaktır. Via Reggio 9 (A.A) Arşidük Ottonun amcası Prens Xavier de BourbonNarme demiştir ki: «Şimdi Habsbourglarm tekrar tahta geçmeleri ihtimali daha çoktur. SOT» Avus.b»rya hâdiselennin neticesi bo olmustur. tlk ümit ettiğim:z şey, Avus M, Jorj Bone Telefon şirketi binam mgilizce tahsil esasuıı hiç bozmaksı zın, tamamen millî eller ve millî kafalarla idare olunan, tamamen millete maledilmiş bir müessese olarak idame etmek mümkün olurdu. O zaman mektep, Galatasaray lisesinin fransızca tedrisatı gibi tngiliz lisanile bilgi öğreten bir Türk lisesi halinde devam edip giderdi. M. Reade göre bu mektepten yetişm'ş ve tahsillerini ikmal etmiş Türkler yavas yavaş bu mektebin idare ve ta lim heyetleri bafina geçirilmekle bu if azamî sekiz on senelik bir mtikal d e v , resinde tamamen tekemmül etanis o • lurdu. İşte ikinci nokta da bu. İzmir Amerikan Kolleji için maat • teessüf geç kalmmts oîmalıla beraber M. Readin bu fikrinln bizim gibi diğer birçok vatandaşîarımız tarafından dahi duckate şayan görüleceğini tahmin ettik, ve onu lâyık olduğu ehemmiyetle buraya kaydetmiş bulunduk. Hakikaten böyle bir usulün takibi sayesin de Izmirde an'ane sahibi bir irfan müessesesinin tamamile millî bir yoida devamı temin olunmuş, onun kapanma »ile husule gelecek boşluğun yokîu ğundan doğacak teessür ve hasret hislerlne mahal bırakılmamıs olurdu. YUNUS NADl ıııııııııııııııııııııııuııııiMiınıııınnıuıııııuııııııııııııııııııııııııııııııııııııuııııııııııınııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııtııı Gazi Hz. tarafından kabul buyuruldu Birkaç gün evvet sehrimize ge len Fransanm e» ki Maliye Na . zırlarmdan M. Georges Bonnet refakatinde hü • kumetimizin maliye işlerinde müstahdesn M. Alphand olduğu halde Yalovaya gitmistîr. M. Bonnet, Ya Sabık Fransız Mü liye Nazın lovada Harici M. Bone ye Vekili Tevfik Rüştü ve DaJıiliye Vekili Şükrii Kaya Beyler tarafından karşılan mtştır. ö ğ l e yemeğini hep birlikte yemişlerdir. (Mabadi altıncı sahifede) "Arşidük Ottonun en yeni resimlerinden biri turyaya dönmek için bize musaade verilmesidir. (Mabadi altıncı sahifede) unınııııııııııııııiMiiMiıııııııınııınııııiMiıııııııııııııııııı>'nıııı:ıııiıııııııııııııııııııııııııııııiHiıııııi(iıııııııııııııııııııııııııııııııııııiMiııııııııııııııılılı Sporcular Leningratta Yarın güreş ve yüzme müsabakaları, pazara da Leningrat muhtelitüe bir futbol maçı yapılacak Bugün Tuna kıytlartnda Yazan: İsmaü Habip 3 üncu »ahifemizde Leningrat şehrinden bir manzara Moskova 9 (Hu. Mu.) Lenin grattan telefonla aldığım malumata göre sporcu k?filemiz bu sabah Lenrn grada muvasalat etnuştir. Sporcu'anmiz fevkalâde tezahüratla karşılanmıs lar dir. Cumartesi sabahı yüzme müsabaka • ları, aksam da güreş müsakabaları, pazar günü de Leningrat muhtelitile bir futbol maçı .yapılacaktır. Takımımızm bu maçı kazanacağına muhakkak naza(Mabadi dordüncü sahifede ) Finema sahifesi 5 inci »ah'fem'zde A J