8 Haziran 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

8 HAZİRAN — 1938 Hayata dair Makinenin şerefi ANGİ milletten olduğunu bil- miyorum (ya İngiliz, ya Ame. rikalı), Gilbert Murray adında bir mu- harririn, çok hoşuma giden bir sözü- nü okudum: “Makine, diyor, büyük bir terbiyocidir. Bir at veya bir eşek yü. rümezs6 insan oğlu sinirlenip hayvanı döğer. Fakat makine yürümeyince dayağm hiçbir faydası yoktur, Düşü- nüp aksaklığın nerede olduğunu bu. luncaya kadar çalışırsmız. İşte insanı terbiye etmek böyle olur.,, İ Makinenin insan: budalalaştırdığını | iddia edenlerin, bu kanaate budala- | lıklarından vardıklarmı çöktanberi anlamıştım. Kullanılması daima zor, hattâ çoğu zaman tehlikeli, bozulması her an kabil bir âlet, mütemadi bir dikkte sevkettiği, derhal karar verme- ye alıştırdığı bir adamı nasıl budala eder? ama diyeceksiniz ki bir makine. nin başında, artık düşünmeğe lüzum görmeden, günde bilmem kaç saat hep ayni hareketi yapan adamın sersem- leşmemesine de pek imkân yoktur. O. rası da doğru; fakst bu makinenin de- Ğil, insanı da makine gibi kullanma- ğa kalkan; onda zekâyı ve mecmuuna ruh dediğimiz kuvvetleri görmeyip an. cak eli, ayağı gören kimselerin kaba- hatidir. Gilbert Murray makine dö. vülmez mi diyor? bir kere elrafma baksın: öfkelenip makineyi öldürmeğe kalkarlar bile var, Fakat onlarm öfkesi, nutukları ne kadar şiddetli olursa olsun, hiç olmaz- 8a daha uzun bir müddet, insanlıkta makine muhabbetinin eksilmeyip ar- imbilir? belki de o kadar artacak ki bir daha makine. yi kaldırmak ncesi bile kimsenin aklına gelmiyecek. Bostan dolabma koşulacak eşek bulunduğu müddetçe suyu, motörlü vasıtalarla çekmeye lü- zum olmadığı iddia edilebilir; fakat dünyadan #t, eşek büsbütün kalkacak olursa öyle bir gey artık kimsenin ak. nun yegüne yardımcısı olduğu pi kimse onün “aleyhinde” bulunamaz. Bunun da İki asır geçmeden, hattâ belki daha evvel, bir hakikat olması kabildir. Bugün hâlâ el işine makine işinden daha çok itibar edenler var; hiç şüp- * Başvekil Celâl Bayar, evvelki gin Ankara Halkevinde açılan Birleşik ressamlar sergisini gezmiş, sanatkârlarla konu disine refakat eden Dahiliye Vekili Şükrü ıştur. Başvekila ve ken. Kaya'ya sergideki tablolar hakkında izahat verilmiştir. Celâl Buyar, sanatkârları tebrik etmiş, daha güzel eserler vermeleri temennisinde bulunmuştur. ŞEHİRDE ve Tayyare seferlerimiz- de azami emniyet Havayolları idaresi bu gaye ile yeniden tedbir alıyor Devlet havayolları umum müdürlüğü, bir taraftan yeni teşkilât kanunu ile kad | rosunu takviye etmek vedört yıllık, programla mevcut uçuş (o vasıtalarmın teksiri yolunda çalışırken diğer taraftan uçuşta emniyet ve selâmeti temin edecek her türlü vasıtaların ikmaline de karar vermiştir. Öğrendiğimize göre yapılacak işlerin başında tevsi ve inkişafı üzerinde çalışı. lan Ankara ve İstanbul uçuş meydah- larmın yanmda uçuş oemniyeti temin Hava tehlike- sine karşı Her vatandaş ders almaya mecburdur hesiz ki haksız değillerdir; çünkü el işi dal üzel, daha zarif oluyor. Fa. kat bunun her zaman böyle olacağını İddia etmek garibdir: insan oğlu ma- kineyi henüz mükemmel bir hale geti, nedi, onu heniz elleri gibi kullan. masını bilmiyor, Buna yarın da mu - Vaffak olamıyacağını söylemek maki- Reden d bilâkis insandan şüphe €tmeki aten birçok sahalarda ma- kine işi, el işinden çok daha ince, çok m kusursuz olabileceğini ispat et. Gilbert Murray'in sözü akla getiri. Yor: makine insanr, hayvana muhtaç Olmaktan kurtarıyor, At, eşek, daha *şka hayvanlar insana hizmet ediyor ün hiç şüphesiz ki insan da onlara et ediyor, bakıyor, hasta olmama- Ğ için çalışıyor, onların kahırlarmı, rl ürlü sinirlerini çekiyor. Bundan ki i büsbütün vazgeçmiyecektir, çün. onları yalnız iş için değil, zevk için kay lanıyor. Fakat zevki için birta- eziyetlere razı olmakta serbestse a İşi için de o eziyetlere katlan. Ne 2 mecbur etmek « hele onlardan bulması kabilken - hiç de akıl kârı Masa gerek. Mayon », Yanardağı şer Sarsıntısını müteakip everana başladı alk çılgın bir halde lâviardan kaçıyor sanilla, 7 (A.A) — Mayon yanarda, tana eli bir hareketiarzla birlikte feve- ey lamıştır. Bütün civar köylerin e kıvılcımlar yağmaktadır. Halk ; Kağı içinde evlerini bırakarak kaçış. şlamıştır. Asker ve polis kuvvet. * va öm Yardım etmektedir. İnsanca Dry ön si olmadığı heniz bilinmiyor. | Kii ım tedbirleri almağa mecbur | İ Hava hücumlarına karşı müdafaa ça- relerini halka öğretmek hususunda hü. kümet tarafından bir kanun olâyihası hazırlanmıştır. Meclis ercümenlerinde tetkik edilmek. te olan bu lâyihaya göre, 15 yaşından 60 yaşına kadar resmi ve hususi bütün mü. esseselerdeki her o vatandaş senede otuz saat ders alacak ve talim görecektir. Ders ve talimlere girmiyenler o cezalandırıla- caktır. adm Yuğoslavya Münakalât Nazırı Memleketimize gehyor Yugoslav münakalât nazın Mehmet Spaho yakında memleketimize gelecek- tir. Başvekil ve hariciye (nazırı doktor Stoyadinoviçin en yakın o çalışma arka. daşlarından biri olan nazır, memleketi. mizde birkaç hafta kalacak ve bu müddet zarfında, muhtelif büyük (şehirlerimizi dolaşacaktır. Misalirlerimizin ziyaretle - ri için, Nafhıa vekâleti (tarafından bir program hazırlanacaktır. ina ADLİYE ENCÜMENİNDE Ankara, 7 (Telefonla) — Adliye encürneni meşhut suçlar ve adliye teşkilâtındaki tadiller hakkında- ki kanun Jâyihalarını müzakere et mektedir. Lâyiha bugünlerde umu. mi heyete sevkedilecektir. battı üzerinden başlıyarak İzmir ve A. dana hatları üzerinde de icap eden yer. lerde, tayyarelerin lüzum görünce inebi- lecekleri yardımcı uçuş İstasyonları vü. cuda getirilecektir. Bunlardan İstanbul - Ankara hattı üzerindeki sahalar şimdi. den tayin ve tesbit edilmiştir. Mevcut İstasyonlarla bazı arızalı min- takalarda iniş ve çıkış, seferleri tanzim edecek gündüz ve gece işaret | tertibatı vücuda getirilecektir. İstanbul ve Anka. ra telsiz merkezleri gibi İzmir ve Adana. da da telsiz merkezleri kurulacaktır. Mareşal Çakmak Ankaraya gitti Bir müddettenberi şehrimizde bulunan Genelkurmay başkanı mareşa! Fevzi Çak mak, dün akşamki trenle Ankaraya ha. reket etmiştir. ydarpaşa ( istasyonunda rütbeli subaylar, yet ve parti erkânı merasimle * uğurla. muşlardır. ——1— Beyoğlu Halkevin- deki sergi Beyoğlu halkevinin dikiş, şapka ve çi- çekçilik kurslarında yetişenlerin bir dev. relik eserlerile kurulmuş olan sergi fev. kalâde rağbet kazar ır. Sergiyi şim. diye kadar binlerce kişi gezmiştir. Halke- vi bu rağbet karşısında sergiyi bir hafta daha açık bulundurmağa karar vermiş. tir. Strgide bilhassa çiçek ve şapka husu. sunda çok muvalfak oldunduğu görül. müştür, Bu arada bir Türk bayanının, yaplığı şapkalar, orijinal bir plâj şapka- sı herkesin takdirini kazanmıştır. Sergi kapandıktan sonra üri heye. ti teşhir edilen eserleri tetkik ederek de. rece kazananları tesbit edecektir. Tonton amca İş arıyor MEMLEKETTE * Taksimle Dolmabahçeyi bağ vam ediyor. Belediye, bu t müştür. Res m, bu virajlardan birinin duvar çekilmek ve faaliyet de. ne lüzum gör toprakla doldu- rulmak suretiyle genişletildiğini gös termektedir. l Makinist ve | usta mektebi Talebe kadrosu 70 den 200e€ çıkarılacak Deniz fabrika ve havuzlar idaresinde kurulmuş olan makinist ve ustabaşı mektebi, bu aydan itibaren Denizbanka geçmiştir. Denizbank, bu mektepte esaslı ıslahat ve yenilikler yapmak kararındadır. Ha. len mektebin 70 talebesi vardır. Bunlar nazari ve ameli surette tersanedeki bü. tün teknik işleri öğrenmektedirler. İlerde yeni tersane kurulurken bu mek tep için de yeni bir bina yapılacak ve mektebe yeni bir ad konulacaktır. Ustabaşı mektebinin gayesi müstakbel tersanemize müteh: ek yetiş. tirmektir. Filhakika deniz inşaiye işle- rinde en. ziyade sıkıntı duyulan nokta İ- şinim ehli usta ve işçi azlığıdir. Bilkassi” e ve kazan aksamının inaşat işle. bilen işçi pek az ol ui sahadaki faaliyeti sektedar etmektedir Bunun i. çindir ki, bu mektebi hususi bir ebem- miyet veriliyor. İşittiğimize göre, mek. tebin talebe kadrosunu (iki yüze çıkar. mak için tertibat (o almacaktır. Ayrıca mektepten iki senelik tahsil devresinden sonra mezun olacaklar içinden müsabaka ile seçilecek olan kâfi miktarda genç Av. rupadaki büyük deriz inşaatı müessese- lerine gönderileceklerdir. —— Paşabahçede rakı fabrikası yapılacak Ankara, 7 (Telefonla) — Gümrük ve inhisarlar vekâletince hazırlanan bir kanun lâyihası Meclise gönderii- miştir. Lâylhaya göre, karşılığı 1939 mali yılı inhişsarlar umum müdürlü- gü bütçesine konulacak tahsisattan temin olunmak Üzere İzmirde şarap, Paşabahçede yaptırılacak rakı fab- rikaları inşaatı için 750 bin liraya kadar tenhbüde girişmeye gümrük ve İnhisarlar vekili mezun olacak- IP, ml, KUTAHYA ÇİNİLERİ MUAMELE VERGİSİNDEN İSTİSNA EDİLİYOR Ankara, 7 (Telefonla) — Maliye encümeninde vasıtasız vergiler ka- nun lâyihasmın müzakeresine baş- Janmak üzeredir. Vergi hükümlerin- de ufak tefek tadiller yapılıyor. Bu kanunda müvazene ve buhran ver- gileri kazanç vergisine kalbolunu- yor. Bundan başka Kütahya çinileri- nin muamele vergisinden İstisnası da kabul edilmektedir. Haber'den Tarihe Bebek - Rumeli hisarı Gazetelerde okudum. Bebekten Ru- melihisarma kadar ashil boyunca a8- falt bir yol yapılacakmış. Sahildeki mevcut ylılar yıkılacak, Rumelihisarı mezarlığı da geriye alınacakmış. Boğaziçi sahillerine ait elimde bu - lunan çok kıymetli dört vesikadan evvelce bü sütunda bazı vesilelerle bahsetmiştim. Bu gün de onlara na- saran, İkinci Mahmudun hükümdarlı. ğınm ortalarına doğru Bebek - Ru- melihisarı arasını nakletmek ve bu vesikaların kuru kayıtlarına bazı not, Jar ilâve etmek istiyorum. Bu sahil parçası için söze bu günkü Bebek bahçesinin yerinden başlıyabi- liriz. * Efendi burnu ile Akıntı burnu 2- rasındaki körfezin sahilleri miri ara. zidendi. Buraya “Bebek bahçesi,, de- nilirdi. Rivayet olunur ki, Fatih Meh- met zamanında bu bahçenin muhafa, zasina memur bostancı ortasının âmi- Ti Bebek Bölükbaşı adımda birisiymiş, Bu zatın adı semte alem olmuş. Evli. ya Çelebi birinci Selimin Bebek bahçe- sine bir kasır yaptırmış olduğunu, fakat bahçenin o kadar mamur olma» dığını, yalnız ulu servilerinin meşhur olduğunu kaydeder. Bebek bahçesinin asıl şöhreti Lâle devrinde başlamıştı. Nevgehirli İbra. him paşa Üçüncü Ahmed için buraya güzel, küçük bir kasır yaptırmış, ve “Hümayün âbâd” adını koymuştu. Bilâhare bu kasır harab olmuş, bi- rinci Abdülhamid zamanında kaptan derya Bebek kasrmı yeniden yaptırt. mış ve hükümdara hediye etmişti. O da, bu küçük kasrı, o devrin hariciye hazırlığını gören Reisülküttab efendi- lerine tahsis etmişti. Bundan sonra Türkiye hariciye hazırları, yazm &cne- bi sefirlere ziyafetlerini hep Bebek kasrında vermeye başlamışlar, siyasi mülâkatlar da burada olmuştu. * Bebek bahçesi ve kasrından son. ra Rumelihisarı iskelesine kadar sahil boyunca, bundan yüz yıl evvel sırasi- le agağıda isimlerini naklettiğim zeva. tm evleri ve yalıları bulunuyordu: Bebek kasrı — Üçüncü Ahmed ca- mii (Bebek camii) — mektep ve İs- kele — Kadı Mehmet efendinin, So. Şancıbaşı zadelerin, Harameyn müf « tüsünün, Paşa Mehmet ağanm, Cüce hanımın, Haznedar Osman ağanın, Ö- mer efendinin yalıları — Küçük Bebek Bebek usta Mahmut ustanm, Hamam. ci Mustafa ağanın, Ata efendi zade. nin yalıları — Belikçıbaşı odası — Be- bek Bostanı — Dürrizadenin, Hekim. başı Behçet efendinin, Ata efendi za- delerin, İlyas efendinin ve kardeşinin, Abid mollanın, yeniçeri divan kâtibi- nin, topçubaşı Emin ağanın,, Raşid e. fendi zadenin, Binikiyüzcü Halil ağa- (Lâtfen sayfan çeviriniz) Reşat Ekrem KOÇU Izmir Enternasyonal Fuarı En ucuz alış veriş, bol eğlence ve bir çok yeniliklerin doğduğu yerdir. Mutlaka iştirak ve ziyaret ediniz. Milyonlarca (o müşteri, mallarınızı bekliyor, 20 Ağustos - 20 Eylül