2 Ocak 1936 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 12
88 Başkırdistan Gumur Başkanının Seyahati Apzal Tahirof, 77 Eserin Muharriridir Başkırdistan Cumur Başkanı Apzal Tahirof, İstanbula geldi, Ankaraya gitti ve tekrar İstan- bula gelerek buradan Parise ha- reket etti. Başkırdistan Cumur Başkanı Tahirof, ayni zamanda Rusya- da çok tanınmış bir tiyatro mu- harriridir. Şimdi Sovyet Rus- yanın onbir tiyatrosunda muh- telif eserleri oynanmaktadır. Ken- disinin 77 tane eseri vardır. Bu eserlerden hepsi sahne eseri değildir. Meselâ 1908 senesin- de yazdığı «Satılık kızlar? ve 1909 da yazdığı <Mazlümeler» romandır. 1911 de yazdığı « Va- tan korktuğu zaman» bazı hi- kâyelerini biraraya toplamıştır. 1930 da yazdığı «Alâdağ» adlı eseri devrim devrine ait üç per- delik bir piyestir. Eserleri ara- sında piyesleri çokluk teşkil ediyor. Eserlerinden 28i 'Tatar- caya, 1li Ruscaya, 78i Özbek- çeye, 2si Ukrayna dillerine ter- cüme edilmistir. : Apzal, Tahirof Ankarada “Ulus, matbaasında UYANIŞ ii Apzal Tahirofun, Ankarada bulun- duğu sırada ressam Saip tarafın dan çizilmiş ve resmi yapılan tarafından imzalanmış bir portresi Umumi harbte «Askerler? mevzuu üzerine yazdığı kitap yalnız Rus dilinde 40 bin ba- sılmıstır. Bu eseri Başkırdcada ilk tabı 10 bin, ikinci tabı 25 bin, üçüncü tabı 30 bini bul- muştur. Başkırdistanda okuyup yaz- ma bilenler yüzde beşten yüzde doksan yediye çıkmıştır. Nüfusu —E 7 No, 2004—369 3 milyon aşmadığı o halde Başkırd gazetesinin tirajı 24 bindir. 'Tahirof Yoldaşın *Alâdağ» ismindeki eseri Başkırdistanda Moskovadan gelen bestekârlarla yerli bestekârlar tarafından ope- raya çevrilmektedir. 20si Le- ningrad mektebinde ve 328i Moskova konservatuvarında o- kümakta olan talebeler ilk Başkırd stan operasını teşkil e- deceklerdir. Başkırdistanda Akademi ti- yatrosundan başka Kolhoz -köy- tiyatroları vardır. Moskovada yapılmış olan köy tiyatroları olimpiyadında Leningrad köy tiyatrosu birinci, Başkırdistan köy tiyatrosu ikinci gelmiştir. Başkırdistan edebiyatı, şim- diye kadar bir hayli eser ortaya koymuş durumdadır. Şair Ab- tullah Amantayla Buladışıngul, Gubay Devletşin, Davut Yultı isimlerindeki müellifler, bu e- debiyatın tanınmış simalarıdır. Başkırdistan edebiyatında ka- dın muharrirlerde yer edinmiş- lerdir. Bunların en tanınmışı, Hediyedir. Yazdığı muhtelif tarzda 77 eseri Sovyet Rusyada hemen bütün dillere çevrilmiş olan Başkırdistan Cumur Başkanı Apzal Tahirof, misafir ol- duğu Sovyet konsolosluğu binasında İstanbul gezete- cileriyle görüşürken, şöy- le demişitir : — “Türkiyeyi ziyaret ten maksadım, kültür sa- hasındaki ilerleyişinizi gör- mek, takdir etmektir. Gel- diğimdenberi Kız Öğret- men mektebini, Sanat mek- teplerini ve çocuk dispanse- tini gezdim. Sovyet Rus- yada Çar zamanında ezil- miş milletler, yeni Türki- yenin inkişafını yakın bir alâka ile takip ediyorlar. Güzel Türkiyeyi görtip yeni
