19 Eylül 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

2 Sayfa - (Halkın Sğslî ' yoforerin Şikâyetleri ' Neymiş ? 'Son günlerde, gazete sütunlarine da, sık sık — şoförlerin şikâyetleri mevzuubahsoluyor. Bu arada bir- birlerile münakaşalara giriştikleri ni de okuyoruz. Dün bir muharririmiz, rastgeldiği şoförlerle görüşmüş, ve — gazete sayfalarına kadar akseden ihtilâf- ların mahiyetini öğrenmek iste- miştir. Aşağıda, sorgularına top- ladığı cevapları bulacakaınız: 665 No.lı otomobil şoförü : Hüseyin : — Şoförlerin belediyeden istemiye haklı oldukları birçok geyler var, Cemiyetin, bu isteklerin tahakkukuna çalışması lâzım. Halbuki — cemiyet, nedense buna vakit, imkân bulamı- yor. Ve şoförler, asıl dertlerimi bıra- kıp biribirlerile uğraşıyorlar. df 1 2300 No.lı taksli Ahmetiı — Büğln için şoförlerin aml dert- lerini — size kısaca ve — açıkça söyleyivereyim bayım. Bizim aramızde, on beş, yirmi, hatta otuz otomaobili olan büyük sermayedarlar var. Bu sermayedarların bütlün niyetleri bütün emelleri, İstanbul şoförlüğünü İnhisar altına almak. Bu emelin tahakkuku İiçin de, kendi — başlarına çalışan — şgoförlere, azami müşkülâti çıkarmıya uğrapşı- yorlar. Paraları ve para sahibi bulunduk- Jarından itibarları olduğu için, buna arasıra muvaffak da oluyorlar. Şoförlerin bütün istekleri de iyi kötü bir araba sahipliginden, günde- likçi uşak mevkline düşmemektir. Boyoğlu Evlenme Memuru İşe Başladı Bir müddet evvel işten el çektirilen Beyoğlu evlenme me- muru İsmetin, muhakeme netice- sinde suçu olmadığı anlaşılmıştır. şoförü Ismet tekrar vazifesine başlamıştır. Bir Otomobil Devrildi, 4 Kişi Yaralandı Üsküdarda Ümrâniye köyü ile Çakmak karakolu arasında (39 Kartal) plâkalı ve gşoför Alinin idaresindeki otomobil devrilmiş, içinde bulunanlardan Aslan, Ali Avni, Hâmit, gümrük — kâtibi Osman yaralanmışlardır. Ali Avni ile Hâmidin yaraları ağırcadır. Plâkanın — usulsüz. — konulduğu, goförün ohliyetnamesiz çalıştığı “anlaşılmış, takibata başlanılmıştır. Eski Eserler Temizleniyor - ÂAyasofya müzesi avlusundaki Üçüncü Selim türbesinin pence- relerinde fidanlar yetiştiğini ve dalları camları parçalayarak dışa- rıya çıktığını yazmıştık. Müzeler Direktörlüğü yazımızı — dikkate almış ve derhal bu ağaçları sök- türmüştür. Türbelerin temizliğine itina etmiyen bekçilere de ceza verilmiştir. SON POSTA Eyllül 19 Türkcülük Akışı Canlı Bir Edebiyat Doğuracak Türk Dili Kurulu Genel Sekreteri | Önemli Şeyler Anlattı Türk dili kurumu genel sek- reteri B. İbrahim Necmi Dilmen klavuz, yazı diline giren kelime- ler, büyük sözlük ilmiğ kısım için çalışmalar hakkında Ulus gazete- sine söylediklerini alıyoruz: Klavuzun Osmanlıcadan Türk: çeye olan kısmı basılmıştır. Çok yakında satışa da çıkacaktır. Türkçeden Osmanlıca olan kısmı basılmaktadır. Dil bayramına ka- dar.bunun da satışa çıkacağını umuyorum. Klavuza giren kellmelere ge- lince, klavuzda 7500- 8000 kadar kelime vardır. Bu kelimelerle yazı ve konuşma diline kaç yeni kell- | menin girdiği ezberden söylenemez. Fakat, bu 8000 kadar kelime üç katagoriya ayrılabilir: I — Ötedenberi söyleyip yaz- dığımız sözler. Herkesin öteden- beri bilip kullandığı bundan sonra | da kullanacağı sözlerdir. 2 — Katagoride yeniden ya- pılan Türkçe sözler vardır. Şurada kullanacağımız - zorağ - zaruret -,. - yerindelik - isabet - sözleri gibi içlerinde çok sevimli ve çok ko- lay anlaşılacak karşılıklar çoktur. Bu yeni yapılan kelimeler içinde bir takım önekla yapılmış sözler de vardır. Yad, yantı, as.. gibi sözlerle yapılan bu yeni keli- melerin Türk dilini şivesini hiç de bozmadığını, bozmak şöyle dur- sun dile yeni bir tat verdiği duy- gusundayım. Türk dilinde önek olamaz diyenlere yalmiz şunu söylemek İsterim: Eski ve ilkin dillerin hiçbirinde önek yoktur. Hattâ Hint - Avrupa dillerinin ana dili diye bilgin'erin yaptıkları teorik dilde bile önek görülmiyor. Dil bilginleri önekle- rin birleşik kelimelerdeki ilk par- çanın kaynaşıp küçülmesiyle mey- dana geldiğini oybirliği ile söyler- ler.. Türk dilinde de birleşik keli- melerden böyle önekler çıkabil- mesi çok tablidir. 3 — Bu katagoöride, Türk diline yabancı dillerden gelmiş sanılan sözler vardır. Bu katago- rideki gözler dil — işinin en can —alacak — noktasıdır. — Biz yabanı — dillere Türk — kökün- den geçtiği anlaşılan ve gson- radan bayağıladlıarak — dilimize geri dönen bütün kelmeleri kla- vaza Türkçe kökünden diye ol- duğu gibl aldık. Bugüne kadar edindiğimiz — sarsılmaz — kanaat odur. ki, Hindu - Öropoeıı ve Semitik denilen dillerin şimdiye kadar bir türlü bulunamamış olan ana kaynağı Türkçenin koynunda. saklı Bütün yabancı sanılan dillerin dahi Türkçenin zengin varlığın- Pazar Ola Hasan B. Diyor Ki: İbrahim Necmi Dilmen dan kaynamış olduğu meydana çıkacaktır. Ancak böyle bir buluş yüksek ıl;lr ökeliğin (dehânin) verimi ola- İlir. Bizim dil çalışmamızın İki ayrı amacı vardır: Biri, yukarda söy- lediğim gibl yüksek ilim davası- dır. Bunu bütün varlığımız ve araştırma gücümüzle kovalayoruz. Öteki daha fazla pratik bir İştir. Biz, 18 milyon Türkü kısa bir zamanda okur, yazar ve okudu- ğonu anlar bir hale getirmek istiyoruz. Bu da ancak herkes için yazılan yazıların herkesçe, kolaylıkla anlaşılabilecek temiz, sade ve alışılmış bir dil ile ya- zılmasına bağlıdır. Türkçecilik akışı bir kere yer- leştikten sonra bunun temiz, canlı bir kedebiyatı doğacaktır. Bu edebiyat bize daha birçok kelime verecektir. Bunun İçin klayvuzla dilin tabif Sevrimini durdurmuş olamıyacağız. Klavuzun rolü bir sözü yadırgayan fakat karşılığını bulamıyan yazara yardım et- mektir. Büyük sözlüğe gelince, kla- vuzla karşılık arama İşi sona ermiş sayılabilir. Bundan sonra hazırlanacak şey büyük Türk söz- lüğüdür. İlmi kısım İçin çalışmamıza gelince, bu iş bir yandan Türk- çenin en eskilerine — varıncaya kadar bütün İehçelerini araştır- mak, öte yandan da başka dil- leri etmolojilerini yaparak - onları Türkçe ile karıştırmak işidir. Dil araştırmaları durmadan dinlenmeden yukarda İşaret etti- ğim büyük hedefe doğru sürüp g decektir. Nesiller, çalışacaklar, Yaşayan ulusun yaşayan — dili elbette verimini de sürüp götü- recektir.,, K 1935 Genel Nüfus Sayı- mı 20 İlkteş- rin Pazar Eskiden devletler ulus için de- ğİl ulualar devlet için kaidesi hâkim iken, devletler sayıma önem ver- mezlerdi. Kaziye lersine döndüğü zamandan beri devletler sayım gibi ulusa iyi hizmet yollarını gösteren işlere başvurmağa başlamışlardır. « Tramvaylard 200000 Liralık Kazanç Vergisi Soğuk Hava Depoları İşi Devlet Şürasına Verilecek Finans bakanlığı belediyenin soğuk bava depolarından 200 bin lira kazanç vergisi istemiş, Bele- diye buna itliraz etmişti. Tetiki | itraz komisyonu belediyenin iti- razını varit görmüş ve soğuk ha- | va depolarından vergi alınamıya- cağına karar vermiştir. Fakat finan# bakanlığı da bu karara itiraz etmiş, Şurayı devlete gitmiştir. Şimdi iş Devlet şürasın- da tetik edilecektir. Bir Delikanlı Pen- ceredenDüştü ÖOldü Vasil adlı yirmi ikl yaşında bir delikanlı dün Beyoğlundaki evlerinin Üçüncü kat penceresin- den düşmüş ve karnı patlamıştır. Yaralı Beyoğlu hastanesine kal- dirılmışsa da biraz sonra ölmüş- tür. Tabibi Adit Salih Haşim ce- sedi muayene ettikten sonra gö- mülmesine müsaade etmiştir. Ölümle Neticelenen Bir Tramvay Kazası Cumartesi günü akşamı Tak- simde Şehit Muhtar bey caddesi Üzerinde — bir tramvay keazası olmus ve tramvaya terg atlıryan Mişel İsminde biri, bir aralık tramvayın altına bacağı birden kesilmişti. Mişel, yapılan bütün tedavilere rağmen hayatı kurtarılamamış dün ölmlş- tür. Köfteci Dükkânında Bir Kadın Yaralandı Beşiktaş Hasanpaşa caddesin:- de oturan Leman adında bir ka- dın kutucularda bir köfteci dük- kânında otururken dostu Kâmil dükkândan İçeri girmiş ve sebebi ne olduğu anlaşılamiyan bir hırsla biçağını çekerek Lemanın muhte- lif yerlerine saplamış, kadıncağızı ağır surette yaralamıştır. Yaralı tedavi altına alınmıştır. lİdare edilen bir giderek iki | ( Günün Tarihi | Bir İki Satırla Sağlık Bakanı Şehrimizde bulunan Sağlık ve Soysal —Yardım Bakanı Refik Soydam, bazı tetkiklerde bulu- nacaktır. * DA * Tramvay Tarifesi Tramvay tarifesi tetkik edilmiş, 3 ay daha bugünkü tarifenin muteber olmasına karar veri'miştir. * * a Ötomatik Kapi Tramvayların otomatik kapılı olmaları, Üsküdar tramvaylarında olduğu gibi hareket esnasında kapıların açılmaması ve tramvay durduğu zaman vatman tarafından manivelâ ile açılması için şirketle temasa başlanılmıştır. * * * Yen! Ders Senesi Dün Lise Direktörleri, Kültür Direktör vekili Mehmet Eminin başkanlığında bir toplantı yapa- rak, yeni ders senesi hakkında görüşmüşlerdir. * * * Açıkta Kalan Talebe Şehrimizde, buyıl açıkta kalan 1800 talebenin yerleştirilmesi işi bitmek üzeredir. Bu işi en kısa zamanda bitirmek iİçin çalışan Kültür Bakanı, dün de Direktör« lüğe gelerek genel müfettişlerle bir toplantı yapmış ve durumun son safhalarını incelemiştir. * * * Anneler Birliğinde Toplantı Anneler Birliği idare heyeti dün saat on beşte toplanarak bazı mühim meseleler üzerinde görüşmüşlerdir. #Y a M 'Eczacı Mektebinde Eczacı mektebine getirilmek Üzere kendisile muhaberatta bus- lunulan Budendorf iİle konturat yapılmıştır. Profesör, bir yardım- cısı İle bugünlerde gelecektir. * DA * Biçki Ve Dikiş Sergisli Veznecilerde on senedenberi büyük bir gayretle çalışan biçki ve dikiş yurdunun onuncu senesiİ dün kutlulanmış ve güzel bir de Bergi açılmıştır. Bu yıl moktebi bitirenler 14 genç kızdır. * * p Doğu İllerinde Tetkikler Tapu ve Kadastro Genel Direktörü de yakında doğu ille« rinde tetkik gezisine çıkacaktır. * * * Balkan Festivall Balkan festivaline İştirak eden Bulgar, Yunan, Yugoslav ve Romen heyetleri dün sabah Ya- lovaya — gitmişlerdir. Misafirler, akşam dönmüşlerdir. ö P cAks c SAĞ Mozaiklerin Üstleri Kapatıldı Sultanahmette Arasta sokae ğında bulunan mozalklerin kapa- ma İşinin mum kâğıt kısmı bitmiş, dün de Hükümet Komliseri Nec- detin nezareti altında bunların sütlerine çimento dökülmüştür. — — SAA I K —— 5 Ifray;ınlann yeni şapka modaşı, In;ın.r boyuna, bosuna, endamına « Sonra, birdenbire — sukutuhayale Hasan B. — l_"'çna'ım? Yeni şapka ar, I aldanıp, bir kadının , peçine düşüyor. uğrayor sosyal terbiyemizi arttırmak hus_uıunda () y .. LA İ çok fena, Hasan Bey| ' - MPşkür 3 sa a — ll —— iz PS zi F —h a H zi İşe yarıyor, w_jı_iıınek L_, B Si e "ı; İ