15 Ekim 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

Ç | car (Baştarafı 1 inci sayfada ) nuniyeti mucip bir surette halledile - ! ceği ümidinde bulunduğunu ilâve etmiş- tir. Bazı membalardan alınan haberlere gö- re, Hitler Çek - Sovyet askeri paktının feshedilmesini de hariciye nazırı Şval - kovskyden taleb etmiştir. f Şvalkovsky; bu akşam Praga dönmüş - Hitler eski Macar Başvekili ile de görüştü Hitler, Çek hariciye nazırile yaptıği görüşmeyi müteakib, saat 15 de, tayyare ile Münihe gelmiş olan eski Macar baş - vekili Daranyiyi kabul etmiştir. Daran - yinin yanında Macçaristanın Berlin elçisi de bulünuyordu. İki devlet adamı arasında cereyan eden mühim görüşme üç saatten;fazla sürmüş- tür. Görüşmelere, hariciye nazırı fon Iîı- bentrop ve Hitlerin yaveri Brükner de iş- tirak etmişlerdir. Macaristanda yeni sınıflar silâh altına alındı Peşte 14 (Husüsi) — Dün gece, I.K_lfacar murahhaslarının Komarnodan dönüşle - rini müteakib bir kabine toplantısı yapıl- mıştır. Gece yarısından sonra saat üçe kadar devam eden bu toplantıda, Çek - Macar müzakerelerinin inkıtaımdan mütevellid vaziyet görüşülmüş ve alınması icab eden tedbirler kararlaştırılmıştır. Bu tedbirler cümlesinden olarak bazı yeni smıflar silâh altına alınmış ve Çek - Macar hududuna takviye kuvvetleri gön- derilmiştir. Kabine, bugün de bir toplantı yapmış- tır. Daha evvel başvekil İmredi naib a - miral Hörti tarafından kabul edilmiş ve vaziyet hakkında malümat vermiştir. Çekler de hududa asker gönderdiler Diğer taraftan Çeklerin de Macar hu « dudunda askeri tahşidat yaptıkları anla - şılmıştır. Prag 14 (Hususi) — Çek - Macar hudü- dunda büyük bir faaliyet gösteren Macar tedhişçileri, bugün Çek arazisine gire - rek bazı hâdiseler çıkarmışlardır. Çek askerleri tedhişçileri kuşatarak, 300 kişiyi tevkif etmişlerdir. Mevkuflar arasında, halen mahpus bulunan It_&acafr nasyonal - sosyalistlerin şefi Salasinin bir kardeşi de vardır. Macar hududunda hâdiseler Budapeşte 14 (A.A.) — Macar - Karpat hududundan gelen haberler, bu hudud - da ahali ile Çek asker ve jandarması âTâ- sında ciddi hâdiseler vukuuna da_ır Leh kaynağından gelen malümatı teyıfl et_: mektedir. Beregszasz şehri askeri h_ın kamp manzarası arzetmektedir. Bu şc_l.ıır- de ve civarında mühim jandarma müf - rezeleri ve bir kaç alay mevcuddur. y Bereğszasz, Munkacz, Uzhoı:o_ı’î ve ikin- ci derecede ehemmiyeti haiz diğer bjızı mevkilerde Macar ve Ükren halk nü - mayişler yapmışlardır. Ve bir kac,; Mağar süngü ile yaralanmıştır. Munkacz de, “ef; regszasz'de ve diğer bazi mevkilerde ör İdare ilân edilmiştir Bu hafta başların - danberi bu son şehir mitralyözleîîe çEV - rilidir. Halk gönüllü müfrezeleri teşkg etmiş ve gizli silâhlar ortaya çıkmıştır. suretle ki, son iki gece zarfında Karpat Ukranyasının bazı yerlerinde hâdiseler vü ku bulmuştur, AN... Macar ajansı, bu hâdiseler Çek ma]şunm— ları tarafından ehemmiyetsiz gibi go_ste- rilmekte ise de tank ve zırhlı otomobı%lğ- rin müdahalesinin bu iddiayi cerhettiği- ni kaydederek «Mültecilerin Taporları Ukranya Karpatlarında isyan vukuunu kaydetmektedir» diyor. İtilâfın esası Komarno 14 (A.A.) : Başvekil muavini Durcanski gazetec- lere yaptığı beyanatta, Çekoslovakya heyeti murahhasasının Macarlarla ya- pılan müzakerelerde her milliyetin kendi mukadderatına hâkim olması €- sasına istinad eylediğini söylemiş Ve Macar heyetile aramızda ihtilâf baş- hea şu noktada çıkmıştır: Müzakere - lere esas olarak 1910 tahriri nüfusu mu, yoksa 1930 tahriri nüfusu mu ele alhnacaktır? Macarlar Slovakyadan 11.270 kilo - metre toprakla | milyon 120 bin Çal — Slovakya| Bişil |istemişlerdir. Bu rakamın - 430 bini Slovak, 40 bini Yahudi ve 650 bini Macardır. i Keza Macarlar Rütenyadan 1980 ki - lometre murabbat toprakla 218 bin kişi istemişlerdir ki bunun yalnız 96 bini Macardır. Çekoslovakya ise Macaristana Slo - vakyadan 5574 kilometre murabbaı ve 44 bini Slovak olmak üzere 378 bin ki- şi ve Rütenyadan da 17 bin Macarın meskün bulunduğu 210 kilometre mu- rabbatı toprak vermek teslifinde bulun- muştur. Çekaoslovakyanın teklifi mucibince Çekoslovakyada 350 bin Macar kal - makta ve buna mukabil Macaristana da takriben 350 bin Slovâk geçmekte- dir. Ayni zamanda Çekoslovakya müte - kabiliyet esası dahilinde Macar ekalli- yetine bütün etnik hukukları garanti etmek teklifinde bulunmuştur. Yugoslavya teşebbüste bulundu Londra 14 (Hususi) — İvening Stan - tard gazetesinin istihbaratına göre Yu- göoslavya ve Romanya hükümetleri, Macaristanın Çekoslovak toprakları hakkındaki metalibatına iyi bir na - zarla akmaktadırlar. ; Yugoslavya, Peşte hükümeti nezdin- de gayriresmi teşebbüsatta bulunarak, bir Macar - Leh müşterek hududu vü - cuüde getirecek şekilde Çekoslovakya - nın parçalanmasına mümanaat edece- ğini bildirmiştir. Belgrad hükümeti, bu kararını Ber- lin ve Romaya da bildirerek, Macaris - tan üzerine nüfuz etmelerini istemiş - tir. Almanyanın, Yugoslav noktai na- zarına temayül ettiği, İtalyanın ise tam aksi bir temayül beslemekte olduğu anlaşılmaktadır. Müşterek teşebbüs Diğer taraftan Romanya ve Yugos - lavyanın müştereken Peştede bir te - şebbüs yapmış oldukları da haber ve- rilmektedir. Bu iki devlet, Macaristana fazla ileri gitmemeği tavsiye etmiş ve lunacaklarını açıkça anlatmışlardır. Macar - Leh hududunun birleşme - sine şiddetle muhalefet eden Romanya hükümeti, başlıca üç sebeb ileri sür - mektedir: Silâh ve mühimmatını Çek fabrikalarından tedarik ettiği Çekoslo- vakya ile hemhudud olmak, Alman - yaya ihracatını Çekoslovak demiryol- ları vasrtasile yapmak ve Macarista - nın, ileride Romanyadan yapması muh- temel olan arazi talebinin şimdiden ö- nüne geçmek. Macarların Romada teşebbüsleri Roma 14 (Hususi) — Peşteden su- reti hususiyede gönderilmiş olan Ma- car Hariciye Nezareti müsteşarı Kont Şaki, bugün Mussolini ve Kont Ciano tarafından kabul edilmiştir. Kont Şaki, İtalyanın Macar taleb - lerine müzaheret etmesini istemiştir. Lehistanda alâka Varşova 13 (AÂA.) — Polonya mat- buatının bütün alskası Komarno mü- zakereleri üzerinde toplanmaktadır, Polonya - Macar müşterek hududu meselesinde ısrar eden Gazete Polska, şimdiye kadar Südetler mmtakasında bulunan en güzide Çek fırkalarının Macar hududlarında tahşid edilmekte olduğunu yazıyor. Yeni ana yasa Prag 14 (A.A.) — Ana yasa vaziye- tini tedkike memur komisyon, Reisi - cumhurun istifa etmesi ve bir takım arazi geri verilmiş olması sebebinden, mümkün olduğu kadar çabuk bir za - manda, yeni bir ana yasa ile yeni bir seçim statüsü vücude getirmek lüzu- Pragda Yahudi aleyhtarlığı Prag 13 (A.A.) — Alman ajansı bil- diNicodni Listy gazetesi, <Bvimizde kendimiz hâkim _olacagızı başlıklı bir yazısında Yahudilere ihtarda bulun - mîîtâmî imiz, onlarınkinden daha kuv- vetlidir. ve misaürperverıiğişnjze _de z vamdan imtina müm - Kliğk l Demektedir. KA hefir 300 Macar tedhişçisi esir edildi Prag 14 (AA.) — Uzhoroddan res- ihtilâfı —| tehlikeli safhaya girdi - mi membalardan gelen İlaberlerg Bö-| Naziler Alsasda faaliyete geçtiler (Baştarafı 1 inci sayfada) için, Almanyada açıktan açığa para top- lanmaktadır. —Teberrüde bulunanlara, Strasburg katedralinin resmini taşıyan —SON POSTA |bir makbuz verilmektedir, Alsas - Lorende Fransız aleyhdarı faa- liyeti teşvik etmek üzere, geniş tahsisat ayrılmış olduğu söylenmektedit. Büu ha- valide, Nazi taraftarlarının başlıca faa - liyeti şimdilik Yahudilere müteveccih - tir. Bu faaliyetin önüne geçmek için, Fran- sız makamları henüz hiç bir ted- bir almamışlardır. Alsas - Lorendeki muh tariyetçiler ve Alman taraflarları ser - bestçe hareket etmektedirler. Bu hareketin başında bulunanlar ara - sında en ileri gelen şahsiyet, Fransız meb'usan meclisi âzasından Rossedir. Bu zat, Alsasın «Henlayn» i sayılmaktadır. Diğer Fransız aleyhtarı şefler arasında Karl Roos, Almanyada satılmasına mü - saade edilen yegâne Alsas gazetesinin muharriri Paul Sehall, Alsas - Lorenin son ÂAlman valisinin oğlu Rene Haus bu- lunmaktadırlar. - Bütün bu zevat, 1927 senesinde kurul - muş olan ve almanca Landespartei (çiftçi partisi)- ismini taşıyan partiye mensub - durlar. t Alsas Nazilerinin şefliğine namzed olan diğer bir şahıs da, Bickler isminde 34 yaşında bir avukattır. Aslen Alman olan bu avukat mahalli «gençlik teşkilâtı» nn reisidir. Bu teşkilâtın âzaları yarı askeri bir staj görmekte ve birbirlerin! Hitlervari selâmlamaktadırlar. Teşkilât âzalarının emri yevmisi de hür millet manasına ge- len «Frei Volk» dur. Alsaslı muhtariyetçilarin şefi meb'us Rosse, Strasburgda intişar eden haftalık gazetesinde şu satırları yazmıştır. «— Fransanın 1914 senesinde bize vâ- dettiği ve yirmi senedenberi başkaları için Milletler Cemiyetinde terviç etmek- te olduğu hürriyeti bize de vermesini is - tiyoruz. Biz,esaslı demokratik hakları taleb e - diyoruz. Milletimizin ve lisanımızın ta - nınmasını, modern esaslara dayanan kül- türel ıslahatın yapılmasını ve bir eko - ekonomik mıntakanın mümessili, bilü - mum> y beynelmilel ekonomik konferans- larda hazır bulunmalıdır. ' Bu taleblerimizin ehemmiyeti, sırf ma- halli mahiyette değildir.» Defterdarlıkta garib bir hâdise (Baş tarafı 1 inci sayfamızda) turan Remziyenin oğlu yedi yaşında Ce - lâldir. Celâl dün Defterdarlık binası ö- nünde dolaşarak aşıracak bir şeyler arar- ken birdenbire gözüne Defterdarlığın a- çık bulunan pencerelerinden birisi ve pencerenin önündeki kâğıdlar ilişmiştir. Bu kâğıdlardan bir mikdar aşırıp bakka- la satmak istiyen Celâl, pencerenin önün- de kimse bulunmamasından istifade ede- rek demirlere sarılıp pencereye çıkmış ve kâğıdları karıştırmağa başlamıştır. O- dada vazifeleri başında bulunan memur- lar koca koca defterlerle dosyaların ken- di kendilerine kımıldanmakta oldukları- nı görerek telâşlanmışlardır. Nihayet pencereye yaklaşan bir memur bu mari- feti küçük bir çocuğun yaptığını görünce arkadaşlarını vaziyetten haberdar etmiş- tir. Bu sırada koltuğu altına bir hayli muameleli evrak sıkıştıran Celâl de pen- cereden atlıyarak kaçmağa başlamış ise de hademeler tarafından yakalanmıştır. Dün zabıta tarafından isticvab edilen küçük hırsız suçunu inkâr etmiş: — Ben bir şey yapmadım efendim, ba- na iftira ediyorlar! demiştir. Celâlin annesi Remziyenin evinde dün zabıta tarafından bir arama yapılmış ise de hırsızlık malı olmasından şüphe edi - lecek bir şey bulunamamıştır. Zabıta tah- kikata devam etmektedir. — re, Çekoslovak askeri kıt'aları ve jan- darmaları, Karpatlaraltı Rusyasında Sevlijus mıntakası ormanlarında, Ma- caristandan gelen 300 kişilik silâhlı bir Macar tedhişçi grupunu muhasara ve esir etmiştir. Esirlerin ekserisi, mü- nevverdir ve hepsi, Macar ilhakçı te- şekküllerine mensubdur. Bunların a- rasında Macar nasyonal sosyalist par- tisi şefi Szalassinin oğlu da vardır. L Pai he Japonlar yei bir ih hareketi daha yapıyorlar raç " (Baştarafı 1 inci sayfada) Bugün, Japon tayyareleri büyük faa - liyet göstererek Kanton - Hankeu demir- yolunu bombardıman eatmişlerdir. Alınan malümata göre, Japoön ihraç ha- reketinin ilk hedefi Kanton »- Hankeu de- miryolu münakalesini kesmektir. Japon hava kuvvetleri on dört aydanberi binden fazla hava hücumu yaptığı halde bu he- defi istihsale muvaffak olamamıştır. Hankeuda hüküm süren infial, ihraç hareketini gözlerile görenlerin muvasa - latından sonra son dereceyi bulmuştur. Hankeu marşandiz garı kapanmıştır. 15 teşrinievvelde Yangtse'nin cenub kıyı - sına yeni Japon kıtaatının çıkarılması beklenmektedir. Diğer bazı haberlerde, mühim mikdar- da Japon ticaret gemisinin tahşid edildiği bildiriliyor, Çin tayyarelerinin faaliyeti Hankov 14 (A.A.) — Çin hava kuvvet- leri çarşamba ve perşembe günleri mü -| kerrer uçuşlar yaparak Bias körfezine çı- kan ve Kanton istikametinde ilerlemeğe çalışan Japon kuvvetlerini bombardıman etmiştir. Bir Japon nakliye yemisine bir kaç bomba isabet etmiştir, Çin askeri makamatının tahminine gö- re, cenubi Çine çıkarılan Japon kuvvet- lerinin mecmuu şimdilik beş bin kişiyi geçmemektedir. Binaenaleyh bu kuvvet- lerin ciddi bir ileri hareketinde buluna - bilmeleri için takviye kıtaatı almaları lâ- zımdır ki bunun için de daha bir kaç gün geçecektir. Çinliler Hong-Kongun şimali şarkisine ve şimaline alelâcele mühim kuvvetler sevketmişlerdir. Buralardaki dağlık ara- zide müdafaa tertibatı alınacaktır. Keza bizzat Hankov şehrinde de bir muhasara ihtimali derpiş edilerek müdafaa tertibatı alınmaktadır. : Çinlilerin bir muvaffakiyeti Hankeu 13 (A.A.) — Dün Çin kıtaatı Viyanada katolik mektebleri kapatıldı Viyana 14 (Hususi) — Umumi vali Bürkel, dün gece yaptığı bir beyanat - ta, katolik kilisesile devlet arasında ya- pılmakta olan bütün müzakerelere ni- hayet verilmiş olduğunu, henüz açık bulunan katolik mektebinin kapatıl - dığını söylemiş ve Şuşnisin serbest bı- rakılması için katolik papazları tara- fından bundan böyle yapılacak olan bütün — müracaatlerin — reddedileceğini bildirmiştir. Bürkel, Viyana halkını katolik kili- seden sakınmağa davet etmiş ve bu ki- liselerin birer Nazi aleyhtarı ocağı ol- duklarını ilâve eylemiştir. Yahudilere karşı Viyana 14 (Hususi) — Bu akşam Nazi gençleri Yahudilere karşı yeni bir nümayiş tertib etmişlerdir. Bir Yahudi hahamı ve diğer bir çok Yahudiler yaralanmışlardır. Nümayişçiler, içinde âyın yapılmak- ta olan bir sinagonun pencerelerini de kırmışlardır. Cevad Açıkalın Hataya dönüyor Ankara 14 (Hususi) — Şehrimizde bulunan Hatay mümessilimiz orta el- çi Cevad Açıkalın, yakında Hataya dö- l di Üniversite doçentleri konferanslar verecekler Ankara 14 (Hususi) — Cumhuriyet Halk Partisinin geçen kış AÂnkara ve İstanbul Halkevlerinde Üniversite do- çentlerine verdirdiği konferanslara bu kış İzmir, Adana ve Konya Halkevle- rinde devam olunacaktır. Bir İngiliz - Alman hava paktı mı? Londra 14 (A.A.) — Evening Standard gazeteşi, Almanyanın bir hava paktı için İngiltere ile müzakere teşebbüsünde bu- lunduğunu yazıyor. İyi malümat alan İn- giliz mahfellerinde bu hususta malümat yoktüur. Yangtsenin cenub kıyısı üzerinde büyülk bir muvaffakiyet daha kazanmışlardır. © 4 B Kürkiangın tenubünda şiddetli' bir muha — rebeden sonra, Çin kıtaatı stratejik mü-! him bir nokta olan Mahulin istasyonunu! işgal etmiştir. SŞ ' Bir piyade müfrezesile 400 kamyon ve; furgondan müteşekkil olan bir Japon ko« lü pusuya düşürülmüş ve 300 Japon esin' edilerek gerisi imha edilmiştir. Çin kıt'as! ları, mühim mikdarda malzeme ele geçire. Bi mişlerdir. n P Çan-Kay-Şek'in beyannamesi $ Hankov 14 (ALA.) — Çin cumhuriyeti » nin 27 nci yıldönümü münasebetile mils lete hitaben neşretmiş olduğu bir beyan « namede başkumandan Çan-Kay-Şek, Çi ğ nin enerjik mukavemetinin Çinin fetih — ve teshir edilemiyeceğinin en beliğ bir — delili olduğunu beyan etmiştir. İ İngilterede hassasiyet Londra 13 (A.LA.) — İngiliz matbuatı — Japon kıtaatının tenubi Çinde İngiliz Hong-Kong müstemlekesinin yanıbaşına çıkarılmış olmasını günün en mühim hâ« disesi olarak telâkki etmektedir, Daily Telegraph gazetesi ihraç edilen Japon kuvvetlerini 80 bin kişi tahmin etx mektedir. Gazeteler müttefikan hükümetin na « A zarı dikkatini Hong-Kongun âkıbeti Ü » zerine celbediyorlar. : İngiliz - Japon görüşmeleri Tokyo 14 (A.A.) — Domei ajansı bil « diriyör: Nişinişi gazetesinin neşrettiği bir ha « bere göre, Prens Konoye İngiliz - Japox — ikt memleket arasında muallâkta bulunan — meselelerin ve ezcümle İngilterenin Çin« * deki menfaatlerinin himayesi meselesi « — nin halli bahsinde hariciye nazırı general — münasebetlerinin sıklaştırılması ve Ugaki ile İngiliz büyük elçisi arasında gös Tüşmelere yeniden başlanmasını tasvih eylemiştir. Gölcükte modern bir — tersane kuruluyor Ankara 14 (Hususi) — Harb ve muavin gemilerimizin tam olrak memleketimizde yapılabilmesi — için Gölcükte esaslı ve modern bir tersana j vücude getirilmek üzere lâzım gelen — projeler hazırlanmıştır, Tersanenin kı * sım kısım ihalesi yapılacaktır, Rumen Milli Müdafaa — Nazırı istifa etti Bükreş 14 (A.A.) — Millt Müdafaa ' Nazırı General Argesanu ijile ayni Ne- zaret müsteşarı General Glaç, henüz malüm olmıyan esbabdan dolayı istifa etmişlerdir. | İyi malümat almakta olan mehafil, bu istifaların memleketin teslihatında- * ) ki inkişafın derin bir tedkike tâbi tus tulması için nazırlar arasında akde « dilmiş olan konferanslar serisinin hitas mile müterafik olduğunu kayde şa <« yan görmektedirler Bu istifaların ka- binede daha geniş tadilâta yol açmas sına ihtimal verilmemekltedir. —Yeni vel tayin edilecekttir. Bükreş 14 (A.A.) — Millt Müdafaıl'_ Nazırlığına General Nikola Ciuperca ve bugün ihdas olunan Silâhlanma Ne-s — zaretine de General Jakobici tayin o « — lunmuş ve yeni nazırlar bugün Kraj huzurunda yemin etmiştir. İngiliz - İtalyan müzakereleri D Roma 14 (A.A.) — Lord Perih ve Kont Ciano, bu akşam yeni bir görüşs mede daha bulunmuşlardır. i | Müdafaa Nazırı hafta nihayetinden ev« K v Ki &l Yapı kooperatifi i Ankara 14 (Hususi) — Bahçeli evler yapı kooperatifinin ortakları arasında a« Tyan 23 ünde kur'a çekilerek herkesin evi d Va « belli olacaktır. Efgan Kralının yıldönümü Ankara 14 (Hususi) — Efgan kralının yıldönümü münasebetile yarın akşam Efgan büyük elçiliğinde bir süvare ve « rilecektir, İ €| Ph