January 11, 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

Filistin İçin Talep Edi Van Zeeland'ın | Raporunda Neler Var? Be. 81,10 (A.A) — Van Zeeland rafından hazırlanan #ktısadi rapor “2 güne kadar neşredilecektir. Ra Mini m muhteviyatı hakkında biribi. hakseden haberler dolaşmakta - * Fakat iyi haber alan mahfellere tire bu rapor hakkındaki haberler i- Kİ Pde nazarı itibara alınacak cihet e ynelmilej bir kambiyo muvazene Smayesi ihdası teklifidir. Bu serma * beynelmilet tediyat bankası tara. idare edilecektir. amam aaa : Çin - Japon raf «| Çarpışması gı (Başı 1 incide) Hü, anlatılıyor. Japonlar, şehirde Yin fedaisi ve Japon düşmanı bulu - (| 0? bulunmadığını anlamak içina. es), Mizmalar yapmışlardır. Çinliler e “ri on beş gün evvel tahliye etmiş j lumuyortardı. Japon kumandanı, ya dd devlet tebaasını, tesis olunan eçj “yet mmtakasna gitmiye mecbur di | iştir, uş, Stntung vilâyetinin merkezi kıs. a harp, demiryolunun garbin , 4, Delin mıntakasma intikal etmiş 46), Buradaki büyük kanal kıyıların » #iddetli bir çarpışma devam et ci tir Çinlilerin mukabil taarruz mf) ve mukavemetleri dolayısile Ja. Ni kuvvetlerinin külli kısmı Kiven tin rındaki Lungay yolunu ele ge “Zere cenuhü earDiye GORTU ilştür. Çin askeri makamları, ei gölü büyük kanalı boyunca Yö mevzileri her neye mal olursa müdafaa emrini vermişlerdir. m bahriyesinden bildirildiğine elli Japon tayyaresi Mançang «Yare karargâhma hücum etmişler » Bu hücum şimdiye kadar yapılan hücumlarının en mühimi ol tür. Çünkü şimdiye kadar Çini. karşı elti tayyare birden hareket esi an) “ 09 KURULAN EYEYİr ar | Merkezi Çinde muharebe Suçov'un İk “binde vukubulmaktadır. Çinliler s | kaç defa mukabil tanrrunda bulun e İş #ardır. Şanghayda teneke bir ku ii konulmuş bir bomba Italyan mü «İş 28 mmtakasınm ileri karakolunu İÇİ eden Savoie humbaracılarınm e atılmış ise de kimseve isabet |, Semi ve bomhayı atan adam kaç. dİL St. Bir bahçede bulunan bomba. a kaldrran iki Fransız polisi de ya 0'İ, Cenuht Çinde Nanmug şehiri bom İrman edilmiş ve bu yüzden bir «İı, *Yoner panaz ölmüş. biri yaralan. eni İki Ingiliz polisinin davak ye. dolavısile İngiliz general konsa, tarafmdan çekilen protesto üze. Janonlar meseleyi derinden de. İş,* tahkik edeceklerini bildirmişler. ,âbon kaynaklardan vörilen ma. yal göre, Japonyanm Çin büvük aç bügün geri eağırtncaktır. Bu. Çin muvakkat hükümetinin ya 1, 2 Jsponya tarafından tanınması adar olduğu bildiriliyor. ig, Vo, 10 (ALA) — Resmi mah - tie gazeteler nihai zafere kadar he 0 devam plânmm, devlet, milet omihin umumi seferberliği de ty, olduğunu kaydediyorlar. Teşkil il leş cek hüsusi bir komite bu plânın tını tesbit edecektir. P'ânm ii eni ay; Ka Wp ekönomi tedbirlerini, finan İdi? #o8yal tedbirleri ve üç taraflı iş öm mukavelesinin takviye. “TPİŞ edeceği bildirilmektedir. Sizler Vay e sekiz aylık ki- STAN — Kölariş ailesine samimi sunarız.) Arap İstiklâli lecek : Kahire, 10 (A.A,) — İyi bir mem badan öğrenildiğine göre, yüksek A - rap komitesi yakmda bir beyanname neşrederek, halihazırda Filistindeki vaziyete kürşı mevkiini tayin edecek- tir. Söylendiğine göre komite bu be- yanname ile şunları istiyecektir: 1 — Araplara, memleketlerinin tam bir lie kavuşması hakkı - nın verilmesi. 2 — Filistinde milli bir Yahudi yuvası ihdası fikrinden vazgeçil mesi, $ — Ingiliz mandasına nihayet verilerek İngiltere le Irak arasında ve Fransa İle Suriye arasında ak- tedilen muahedelere benzer bir iti 1âf imza edilmek suretile hüküm - ranlık haklarına sahip bir Arap dev leti vücuda getirilmesi, 4 — Mezkür muahedenin imzası na kadar Filistine yapılan Yahuli muhaceretinin ve Yahudilere ara- zi satışlarmın durdurulması. , Mesul Arap makamlarmın büyük müftinin muvafakatile yukarıdaki esâslar haricinde Filistin meselesinin re giriştik etmek maksadile bu beyannamenin neşredileceği anlatılmaktadır. Kahire, 10 (A.A) — Suriyede ve Mısırda hususi bir vazife ile tavzif e- dilmiş bulunan Irak'ın sabık Hariciye Nazırı Nuri Paşa Essaid, sanıldığına göre, Suriyeden dışarı çıkarılmış olan Arapların şeflerile müzakerede bulun muştur. Nuri Paşa, bugün, Memdreyi hareket edecektir. Nuri Paşa, gazetecilere beysnatm da, Filistin meselesj mahalli moktsi nazarlara göre değil, fakat umumi Filistin nnirtsi nammrına göre halle N va Fransa ve İngiltere Milletler Cemiyeti İçin Neler Düşünüyor ? toplantısında Fransa ile İngilterenin zecri tedbirler meselesi hakkında hir İ beyanname neşrederek, Küçük ve Or ta milletleri tatmin etmek istiyecek leri bildiriliyor. Bu yolda neşrolunan malimat hakkında Afiletler Cemiye ti umumi kâtibi bir şey söylemek is tememiştir. Anlaşılan, konseyin ge lecek toplantısında cekleri gibi onlara karşı müsaadekâr da davranmıyacaklardır. hâdiseler vaziyeti değiştirebilir. illetler Cemiyeti um ami kö tibi M. Avenol, Londrada Milletler Cemiyeti Konseyinin 17 Sonkünun İçlimama sit haarlıklar la meşguldür, Diğer taraftan Ko- ma protokolü devletleri o Peştede toplanmış ve Romanya Hariciye Nazirı İle Çekoslovakya Hariciye Nazırı arasmda konuşmalar başla mış bulunuyor. Isvigret elgraf âjanmu verdiği malümata göre Konseyin gelecek toplantısında İngiltere İle Fransa, Asrupanm orta ve kücük milletle. rae, Milletler Cemiyeti yasasınm sanksiyonlara ait maddesi hakkın da Ülminan verici beyanatta buluna Roma protokohi devletlerine, ya ni italya, Avusturya ve Macarista na gelince, bunların toplantısı neti cesinde yeni bir anlaşma me mıyacağı temin olunuyor ve en taz ia aradaki iktisadi bağların takvi yesi için tedbir alınacağı, çünkü son zamanlarda bu iktisadi bağlarım bir hayli gevsediği anlaşılıyor. Italya, bir zamanlar Avusturya istiklâlinin müdafii idi, Daha son. ra Akdeniz meselelerine en büyük Garip bir müsabaka: Bugün Pransanm elinde bulunan eski Alman müstemlekesi Kameronda yapıdan bir güzellik seçiminde | bü kadm güzeller güzeli seçilmiştir, ARJANTİN: Cümhurreisinin Oğlu Bir Kazaya Kurban pe Gitti Buenos - Aires, 10 (A.A.) — Dün Arjantin — Brezilya hududundaki, beynelmilel köprünün açılış merasi. minden dönen ve jem“ Tümhur baş: kanı djpe kafünndaği Albay Chveir.. irlikte birkaç yüksek rütbeli zabit bulunan tayyareden hiçbir ha ber yoktur. Uruguvay — Brezilya hududundan gelen ve henliz teyit e. dilmiyen haberlere göre, tayyare Rİ. vera nehrine düşmüş ve iki kişi yara lanmışlar, Montevideo, 10 (A.A.) — Bir aske. Tİ Arjantin tayyaresi Gömersera ya kınında yere düşmüştür. Teindeki ye di kişi telef olmuştur. Bunlar arasm Cenevre, 10 (A.A) — Milletler) da Reisicümhurun oğlu Edouard J) Cemiyeti konseyinin 17 sonkânun iii Ri LÜBNAN: Yeni Kargaşalıklar Çikması Muhtemel Beyrut, 10 (A.A.) — Lübnan par. bazı devletier, |lâmentosu yarın son intihabatın ha. Milletler Cemiyeti misakma morbu | zırlanmasma tahsis edilmiş olan mun tiyetlerinden bahsedecekler, fakat ce | zam tahsisatım nizami bir şekle konul miyelten çıkanları muuhaze etmiye | ması meselesini tetkik edecektir. Hükümet yarın meclisten itimat istiyecektir. Muhalif ekalliyetler gru talebi yalnız Nafıa nazırı Selintakla ...., ,-. önemi vermek icap ettiğinden owun orta Ayrupayı Almanyaya bırakır gibi vaziyet aldığı göze çarpmış ve aradaki iktisadi bağlarda bu sıra- da gevşemiye bşlamıştır. Bu bağların yeniden takviyesine çalışılması Italyanm Orta Avrupa alâkasını yeniden sağlamlamıya doğru gitiğine delil sayılabilir. rağda başlıyan konuşmalar ise küçük itilâfm mukadde Tatı bakımından, şiiphe yok ki, e hemmiyeti haizdir. Romanya Ha. riciye Nazırı Prag ziyaretini ikmal ettikten sonra Belgradı ziyaret 6- decektir. Romanya Hariciye Nazırı, dala sonra memleketine dönecek ve © radan küçük itilâfı temsil etmek ü. zere Cenevre toplantısına iştirak edecektir. Çekoslovakya Hariciye Nazırı Bay Kroftaya göre bu vazi- yette küçük itilâfm Milletler Cemi yeti ile alâkasının ve küçük itilâ - fm hareketine rehperlik eden pren Dünya Gazetelerinin Birinci Sayfa Haberleri Lehistan Hariciyesi İki Taraflı Siyasetine Anlaşma Çok Taraftar Varşova, 10 (A.A) — Diyet Meclisinin Hariciye Encümeninde bir nutuk söyliyen Hariciye Nazırı Beck, iki taraflı itilâflar siya- setini müdafaa ederek bunlara misal olmak üzere Polonya ile Al- manya, Sovyetler Birliği, Fransa ve Romanya arasında imza edil- miş olan itilâfları göstermiş ve Polonyanın diğer milletlerle nok- tai nazar teatisinden geri durmamakla beraber müttefik devletler. le dostluklarını mümkün mertebe sağlamlaştırmıya gayret ettiğini söylemiştir. Nazır, bu münasebetle Sander, Schmidt ve Ackel'in ziyaretlerini, Ce nevre ve taç giyme merasimi dola. yısile Londra görüşmelerini, Tokyo ve müteakiben Varşovada birer sefa ret ihdasını, Baltık, Tuna memleket. leri ve Vatikan ile yapılan tegriki me #ainin fazlalaştığını hatırlatmıştır. Hatip, bundan sonra beynelmilel hayattaki buhranm Mil etler cemi yeti meselesine bağlı. bulunduğunu, pakttaki prensiplerin tatbiki Cenevre müessesesinin imkânlarınm fevkinde bulunduğunu çünkü bu m“ssesenir cihanşümul olmak mahiyetini kay bettiğini beyan etmiş ve gu sözleri ilâ ve etmiştir: İ “— Polonya muhtelif hükümet merkezleri arasındaki görüşme teşeb büslerini büyük bir alâka ile takipet mektedir. Fakat Polonya dünya ikti. Badi ve'mali vaziyetinin düze'mesinin iptidaf maddeler ve muhaceret mese lelerine bağlı bulunduğunu zannet » mektedir.,, MATBUAT VE YANUDİLER Vilro, 10 (AA) — Vilno gezete- ciler sendikasının statüsünde tadilât Yapılmıştır. Bu tadilâta göre, Yahu. veyahut Yahudi aslından kimse ler sendikaya dahil olmıyacak'ardır. Bu cemiyet ârilik esasmı kabul eden ilk gazeteciler cemiyetidir. İTALYA: Papaslar da Ziraat Seferberliği Yapmışlar Roma, 10 (A.A.) — B. Mussolini, hububat istihsalinde temayüz çden 60 peskoposla, 2000 papazı dün Vene dik saraymda kabul ve kendilerine teşekkür etmiştir. Papazlar ekono. mik otarşinin muvaffakiyetle başa. rilması için, zecri tedbirler zamanın da olduğu gibi, devlete tamamen mü zaharet edeoeklerini bildirmişlerdir. â ç li i iştir. Pariste çıkan Epogue gazetesine | pu kabinedeki üç mümessilinden hü. | isaf etmiş göre, bu mesele ancak gelecek ey | kümetle teşriki mesai etmekten vaz.) Görünüşe göre hükümet ekseriye. Yülde asamble toplantınında mevzuu | geçmelerini istemek suretile milli bir | ti muhsfaza edecektir. Fakat vaziyet bahsolacaktır. O zamana kadar da) liği bozmıya karar vermiş ise de bu | naziktir ve bundan sonra müşkülât doğurması ihtimali vardır. .......i siplerin hiçbir değişiklik geçirme. diğini gösteren parlak br delildir. Romaaya Harciye Nazırı İse küçük itilâf devletlerinde vuku bu lan tebeddüllerin, küçük itilâfn kuvvet ve irtibatı üzerinde tesir et miyeceğini ve Romanyanm Küçük itilifa sadakat'ni muhafaza edece- Şini söylemiştir. Bu da küçük itilâfm eski vazi - yetini muhafaza etmekte olduğu- nu göstermektedir Cenubi Çine doğru: ugünkü telgraf haberlerine göre, Japon tayareleri ce nabi Çin merkezlerine karşı akm- lara başlamıştır. Bu akmlar, Japon ların enubi Çin ordularile çarpış. malarmın mukaddemesi sayılıyor. Japonları conubi Çin ile döğüş - miye sevkeden âmil, cenubi Çinla en belli başlı hükümet merkezi olan Cantonün istratejik kıymetidir. Bir kere Canton Hankov demiryolu - FRANSA: Yeni Bir Grev Başlamak Üzere Paris, 10 (A:A.) — Matin gazetesi ne Lâlle'den verilen malümata göre, Şimal Fransası dokuma endüstrisinde grev lehinde kuvvetli tahrikât görül. mektedir, 90 bin işçiyi ihtiva eden 38 sendikanm mümessilleri halen Lille". de ücret meselesi hakkında müzakere de bulunuyorlar, Bu mümessiller ha. ETE Bizdeki Ufak Para Kalabalığı (Yazan: B. Felek) Madeni paralarımızn haylı kalaba. lık olduğuna şüphe yok ya! Bronz on kuruşinklar'a nikel yirmi beşlikler piyasadan çekilmiş olması na rağmen ortada su paralar vardır? — Yiz kurusluklar (Gümüş) — E'5 kuruşluk'lar (Gümüş) — 25 kuruşluklar (“#ümliş) — Yeni on kuruşlukınr (Nikel) — Yeni beş kuruşluklar (Nikel) — Eski Beş kurus uklar (Bronz) — Esk: şiiz para'klar (Rrooz) — Bir kuruşluk'ur (N-kel) — Yirm! paralıklar (Nikel) — Onink'ar (Nikel) Bunların hepsini bir para “anfasi- om İçine koydunuz mu, hele karın. ukça saatlerde içinden çıkmak haki « katen güç wuyor. Ufaklık paraların hikmeti, alış ves risi kolaylaştırmaktır. Malbuki şim. diki vaziyette gümüş 25 kuruşluklar. la nikel onlukları, nikel beş kuruşluk larla eski yirmi paralıkları, yeni on- luklarla elli kuruşluklur ve nikel ka. ruşlukları biribirinden ayırt etmek & çin dikkatlice bakmak icap ediyor. Gerçi: — Işin ne? Bak, öyle ver! denrehi- Tir. Denebilir amma bu söz ufaklık bahsinde bir kolaylık teşkil etmez. Gazetelerde de okuyoruz ki, bu s8. ne sarı beş kuruşluklarla yüz paralık lar piyasadan kaldırılacakmış, Yerine yeni yüz paralık çıkarılacak mı, çı « karılmıyacak mı? Orası belli deği kemler tarafından teklif edilen zam | miş. mın pek az olduğunu ve Başvekilin hakemliğine müracaat edeceklerin bildirmektedirler. FRANSA MECLİSİNDE Paris, 10 (A.A.) — Parlâmento. Dün adi içtima devresi, 11 ikincikâ - munda asgari beş sy ve ihtimal tem. muza kadar devam etmek Üzere ağı. Jacak ve paskalya zamanımda bir ay kadar inkitan uğrıyacaktır. Ayanın reisi B. Jenneny İle eski ri- yaset divanınm bütün azası yeniden intihap edileceklerdir. AMERİKA: 39 Harp Gemisi İnşası Kararında Vaşington, 9 (A.A.) — Nevyork Herald Tribüne gazetesi yazıyor: “Kongreye göndereceği hususi bir mesajda, Roosevelt 37 veya 39 harp gemisi inşa etmek için müsaade is. tiyecektir. Bahriye dairesi tarafından tavsiye edilen program 1935 tarihli Trammel misaadenamesinin hudutlarını; teca. vüz etmektedir. Bu program mucibin ce inşası derpiş edilen gemiler şunlar er 3 zırhlı, 2 tayyare gemisi, 3 veya harp Iha cmföypemföypemföypföyp 4 safıharp kruvazörü, 3 veya 4 hafif kruvâzör, 20 muhrip ve 6 tahtelbahir Avrupadaki 1 oplantılar İ OYAZAN: ÖMER RIZA DOGRUL YAZAN: ÖMER RIZA DOĞRUL nun miatehasıdır, Bu hat, orta Çi me silâh ve mühimmat göndermek ve süratle yetiştirmek için kulla. nılmakta, bu süretle Canton orta Çini' mütemadiyen beslemektedir. Canton şehrinin kendisi cenübi Çi- sin en büyük merkezidir ve bir mi) yondan fazla nüfusludur. Burası tayyare taarruzlarma karşı açık: tır ve daha şimdiden bu taarruz. lar yilzünden ağır zayinta uğramış bulunuyor. Fakat şehre karadan hücum etmek ayni derecede kolay değildir, Cantonun başkumanda - nı general Yo-hon-Mau'aun sehri müdafaa için icap eden tedbirleri aldığı haber verilmektedir. Japon teçhizatın faikiyetine karşı Cantonun dayanabileceği zan #olummuyorsa da Japonların bura da da istiklâllerini büyük bir azim le mlidafaa edeceklerinden şüphe olunmuyor. Cenuptaki Çinliler, $i- maldekilerin daha ufak tefek ol makla beraber daha adeşli, ve da ha atigandırlar, Muharebe bütün huzile bu tarafa da sirayet ettiği za man çok kanlı hâdiseler vuku bula cağı şüphesizdir. Ba İşin maliye ve nakit işleri cephe sl nedir, orasını bilmem. Lâkin halk tarafımı düşünürsek şöyle olmasını faydalı görüyorum: Halkım rahatı için çıkarılacak ma. deni paralar şunlardan İbaret olma hdır: 100 — 50 — 25 —10 —5—1 ka ruşluklarla 10 paralık. Artık yüz paralık, yirmi paralık gi bi aralık ufaklıklar basmıya mahal yoktur. Bövlece asıl ufaklık dediğimiz şey, nikel yeni 10, beş ve bir kuruşluklarla. on paralıktan ibaret kalır. Gümüş pa ralar da liranın küsuru diye kullanı bır. Bence, ufaklık bahsinde bizi bugün kit kalabalıktan kurtaracak kestirme yol budur. Romanya Kralının Beyanatı (Başı 1 inelde) © hususi hiçbir tedbire tabi olmiyactle lardır, Fakat o zamandanberi giren. ler mülteci hukukundan başka bir haktan istifade elemezler. Bunlar nek kında ne yapabileceğimizi tetkik ede- ceğiz. Bunları memieketten çıkarmak mevzuu bahis değildir. Fakat bunsar hakkındaki umumi hissiyat o *'''da dir ki, müstevlilere âmme hukuku ve- remeyiz. İngilizler için gayri manrkt ve meden'yet mefhumuna az uygun gözüken bazı tedbirler ittihaz ettiği. mz doğrudur, Fakat topraklarımızda barıştan evvel yerleşmiş olan Yahudi leri kurtar. için bu suretle he ket edeceğimiz unutulmama'ıdır. Bu bakımdan, müstevli yahudilerin, vak niz harpten sonra intikal eden toprak lardaki azlıklara tatbik edilen ahkâ - mın kendilerine de tatbikini talep «ie miyeceklerini kaydetmek lâzımdır, Orduevlerinden Oyun Âleti Resmi Alınmıyacak Ankara, 10 (Tan muhabirinden) — Millet Meclisinde bugün başlıca ka nun lâyibası, oyun aletlerinden alna cak resimlere aitti, Lâyihanın müza keresinde B. Refik Ince (Manisa) bilrnci maddedeki “Orduevleri” cim lesinin kaldırılmasını istedi, Lâyihn, Orduevlerindeki oyun aletlerinden de resim alınması şeklinde idi. Ka sih Kaplan da ayni fikirde bulundu ve neticede, bütçe enelimeni mazba ta mubarririnin omildafaasına rağ men Orduevleri resimden istisna edi; di,