2 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

1 BUGÜN .... Fransada Buhranlı Günler Ömer Rıza DOĞRUL Yorumda endüstri karışıklıkla- rı var ve hükümet bu karışık. ıklara son vermek için çalışıyor. Diğer taraftan hükümet iki meclise yeni bir iktisadi ve mali program takdim etmek Üzere hazırlanmakta” dır. Gelecek haftanın başlarında mecliste olumacak bu programın geçenlerde Fransız âyanı tarafından reddi üzerine Fransada yeni bir kabine buhranı başlıyacak ve son yıllarda, biribirini takip eden bu buhranlar yüzünden beynelmilel (siyaset âleminde zâfa uğrıyan nüfuzu, belki de, daha faz- la zâfa uğrıyacaktı, Filhakika, Fran- sanın bugünkü parlâmentosu ancak iki yallik olduğu halde dört hükü. met değişmesine şahit olmuş, daha evvelki meclis ise “kabine buhra- DI, ile karşılaşmıştı. Bugünkü şer ise, herşeyden evvel ettirmektedir, Fransızlar da bu istikrarın lüzu- munu takdir ettikleri için Fransa dan ikide birde bir milli hükümetin teşkili için teşehbüsler vuku buldu- Zuna dair haberler gelmekte, fakat bu milli hükümetin nasıl teşekkül edeceği üzerinde geniş bir ihtilâf hü- küm sürmektedir. B. Blum, Şotan'ın istifası üzerine yeni hükümeti teşkile başladığı za- Man, milli bir hükümet kurmak için Şalışmış ve bu hükümeti halk cep- hesi etrafında toplamak istemişti. Çünkü, bu cepheyi teşkil eden parti- | ler umumi seçimde mühim bir ekse- Tiyet kazanmıştı. Buna mukabil muhalefet, “şahsi yetler,, den müteşekkil milli bir ka-| bineye taraftar olduklarını gösteri- yorlar. Bumlarm İstekleri parti ay- rılığına hakmadan tanınmış mümtaz | şahsiyetleri bir araya getirerek bun- lara yarı diktatoryal salâhiyetler vermektir. Sosyalistler, bu teklifin halk cephesini yıkmaktan başka bir| hedefi hulunmadığına inanıyor ve bu yüzden bu teklifi kabule yanaş-| miyorlar, Sağların mutedil partileri milli hükümete iştirak lehinde olmakla beraber komünistlerin hükümet dı- şında kalmaları fikrindedirler. Bun- ların iddiaları; komünistlerin Mos- A dayanmaları Pransanm mil: pi el namına bir tehlike ME bu tehlike Fransada, ikinci Panya vücude getirebilir. at bütün sağ partiler bu fi- münakaşa Fransanın İstikrarı icap| | | HARİCİ Ç New-York, 1 (Hususi) Uzak Şarktan gelen en son haberlere göre, sekiz gündenberi Çinlilerle Japoni arasında devam eden şiddetli muhare beler Çinlilerin Japonları her ce; de gerilemiye mecbur etmelerile ve İ n Suçav ile kurtulmuş ve Japonla ileri de Çin ta| avemet edeme 1 Taycuan şeh- i bildiriyorlar Bu havalideki Japon kolları kâmilen püskürtülmüştür. şehri tam rın daha ilerideki mev arruzu karşısında mı Japonlar uzun bir süküttan sonra, Ş etinin ellerinde bulun- Şantunğ vi miş bir halde olduğunu bildiriyor - lar Japon mandaları tehdit altında mı bulunuyor? Tokyo, 1 (A.A) — Jap Karolin ada dası altındı mart gecesi r r laştığını ve projektör ile sahill adığını bildiren haber karşısında Ja pon resmi mahfillerinin duydukları heyecana tercüman olmaktadır. U arile bahriye mahfil lerinin naşiri efkâr telâ Hoşi gazetesi, bu hâdiseyi, son Ame- rikan manevraları ile *alâk MACARİSTAN: | l numiyet Itib. edilen gör- Daranyi Diyor ki Halledeceğiz Budapeşte, 1 (A-A.) — Macar ajan-| sı bildiriyor: Başvekil Daranyi bugün meclis top | lantısının sonunda sakin fakat ener| jik bir lisanla, son günler zarfın sadakı de değildir. Çünkü Fran-| eze komünitlar, memleketin &- — » büytk partisini teşkil ediyor. e an milleti temsil ettiğini söy eza kabine ise onları hükümet bu gn, © birakamaz. Pol Reyno da 1 fikirdedir. Ona göre Fi diler m göre Fransanın istihsali arttırmaktır. Bunu ve için, işçilerin yardımın: | nie ek lâzımdır. O hal-| etmelerini yesin hükümete iştirak | kabul etmek İcap €- der.Pol Reyng'y, : eyle partiler tarar“ <7 bu düşünceleri sağ | ini tndan kabul olunursa | z “met teşkili misbeten| kolaylaşır. Fakat p, ği unu gösterecek emmareler pek azdı, M. Blum hü il uma hülünenini macagul eden £ bir mühim me, ele İspanya har bidir ve bu harbin ayy, 4 Fransa işçileri, İspany e Heticedir. ri . v »Ya cümhuriye- ti lehinde müdahaleyi teşvik ediyor kü i yol ve Blum hükümeti Ademi Müdahale siyaseti üzerinde | 1Star etmek ie yor. Hattâ bu vaziyet Sağlarin, hükü. mete iş beraberliği Yapmamaları için de bahane deşkil etmekdedir. Anlaşılan M. Blum, bütün kuyyoğ ve| nüfuzunu kullanarak İspanya işine müdahaleden uzak kalmak için ça. lışacaktır. Fransanm üç taraftan faşist dey. etlerle adeta çevrilmiş olduğu bu sirada Fransız efkârı umumiyesinin birlik lehinde olduğu lıyor, Belki de efkârı umumiyenin bu taz, yiki milli hükümetin teşkilini ko- lavlaştıracaktır. Mısırda ; Miri yapılan seçim mücade- lesinin neticesi hakkında alı. nan malümat Vefd Partisinin mağ- lüp edildiğini göstermektedir. 1922 denberi yapılan bütün seçim müca- delelerinde Vefd Partisi daima ka- hir bir muvaffakiyet kazanmış oldu- #una göre. son netice, Mısır efkârı politik ve ekonomik mahfillerde asa biyet ihdasına çalışan şaylaları ta etmiş ve buna sebep olmadığını, hü- kümetin tam bir sükünet içinde çalış inliler, Şanghaya Ya duğunu, yalnız bir şehrin ihata edil-İy klaşıyor Çin Taarruzu Önünde Bütün Japon Mevzileri MukavemetiniKaybetti mekte ve bu manevralar sahasının Japon mandası altındfki adalar mın- dahi ihtiva edebileceği hak- kında Amerikan gazetelerinin verdiği bazı haberleri sütunlarına geçirmekte dir. Bu gazete sözlerine şöyle devam et. edir: Bu manevraların, Amerikan harp ingapuru ziyaretlerin - den ve İngiltere ile iht e Amerikanın Kanton ve Enderburi a- dalarım işgalinden sonra vukua gel da bilhassa şayanı kayıt- gemilerinin tar Herhalde bazı Japon mahfilleri, A- merika birleşik devletlerinin Pasifik i faaliyetinin sarih surette Japon af eylemesinden dola; er. Şanghaya yaklaşıyorlar Şanghay, 1 (A.A) —Röyter « Şang- him muharebeler cereyan ettiğini bildirmektedir. Çin muntazam asker- leri burada Şanghay - Vuhu - Hançu müsellesi içinde çeteler ile bilreşmiş- lerdir. Çinliler, mücadeleyi son on gün i- çinde Şunghaya 130 kilometre daha yaklaştırdıklarını bildiriyorlar. Bitaraf yabancı bir membadan ahı İnan malümata göre, son hafta zarfın- da her gün Şanghaya en az elli Japon yaralısı gelmiştir. ROMAN YA: Almanyanın /HerşeyiCesaretle! Şark Emelleri Karşısında Paris, | (A.A) — Romanyadaki kümet değişmesinden bahseden Pöt Jurnal gazetesi diyor ki: Kral Karol, memleketini lâtin ve ristiyan garp medeniyetinin bir ile ri karakolu halinde organize eder - ken, Hitlerci bir diktatörlüğe kralcı bir diktatörlüğü karşı çıkarmaktadır. Bu rol, birçok bakımdan enteresan - masına devam ettiğini, bu yapıcı ça- biyeti müsamaha ile karşılıyamıyaca | ğını söyledikten sonra demiştir ki: | | “Hiçbir hükümet bu kadar az za - manda hükümetimin hallettiği kadar | meseleyi halletmemiştir. Fakat üç günde mucize yaratmıya âmade de- dilim. Ve Avrupanın şimdiki müşkül) vaziyetinde hükümet inam az olan kimseleri takbih eder. Hükümet, bu- suda balık avlamak istiyenler ropagandası yapanlara mâ- r, Hükümet en nazik mese i cesaretle halledecektir. anatı hararetli al « alanmıştır. İzmir Su Şirketi Satın Alınıyor İzmir, 1 (Tan muhabirinden) Nafıa Vekâleti Halk hizmetlerin ba iyi görülmesi için su şirk; tın almayı kararlaştırmış, niyet | li murahhaslarını Ankaraya gönder- mesini şirkete bildirmiştir. Kısa bir zaman sonra, şirket hükümete geçe - cektir, —— — ————— umumiyesinde mühim bir taha fade eder, Vefd, Mısırı istiklâline kavuşturan büyük mücahedeyi idare etmiş, ve Mısır — İngiliz muahede ve ittifakıy- | le Mısırm milli emellerini tahakkuk ettirmiş olan milli teşekküldür. Acaba Mısır efkârı umumiyesi, bu milli teşekkülün artık tarihi vazife- sini yapmış olduğuna inandığı İçin mi bu defa reyini daha başka parti ve gruplara verdi? ai ül dır ve alâkamızı çekmesi icabede - İişmayı bozmak için ihdas edilen asa-|cek mahiyettedir. Zira Romanysnın şefleri, Anşulusun ertesi günü nüfu- ruhu “şarka doğru,, genişletmek isti yen Almanyanın hücumlarına karşı koymak istemektedirler. TALYA: Teslihat Hazırlığı Kime Karşı? Roma, 1 (AA) — Gazeteler, B. Müssolininin 30 martta söylediği nut kun ecnebi memleketlerde husule ge tirdiği aks ile meşgul oluyorlar. Gaze teler, İtalyan teslihatının hiç kimseyi tehdid etmemekte olduğunu ve sulhü zaman altına hâdim bulunduğunu yaz maktadırlar, Popolo d'İtalya diyor ki: “Ecnebi memleketlerde bazı kim- şı yapılmakta olduğu süalini irad et- ektedirler. Bu teslihat, vatanın hak larına ve menfaatlerine tecavüz etmi ye cesaret edecek olanlara karsı yapıl maktadır. Bartın Deresi Taştı Bartın, 1 (Tan muhabirinden) — İki gündenberi yağan yağmurlar yüzünden Bartın deresi, on beş se- hedenberi görülmemiş şekilde altı metre kadar yükselmiştir. Dere ke- narındaki ekilmiş tarlalara sevke- dilmek üzere iskeleye yığılmış o- lan kereste ve direklerden mühim Bu nokta seçimin kati neticesi a- lundıktan sonra anlaşılacaktır. bir kısmı suyun şiddetli cereyanına kapılarak denize gitmistir. Rıhtım yın 100 kilometre kadar yakininde | id seler, İtalyan teslihatınm kime kar» |y | B. Huver B. Rooselt'in Mektubu Bir Fırtına Kopardı | (AA) Vaşington, 1 ıslahatı kolay ittihamların he rlâmentoda da akbu- müsait bir hava yarat söy lüyorlar. Cümhuriyetçiler, bir * “sahne lisa- | ş ktubun, projenin ortaya attığı hakiki meselelerden efkârı Çe-| virmek maksadiyle kaleme alırmış olduğunu iddia etmektedirler. tçiler, Ruzvelt'in âyan âzalarına telgraf! ıslahat plânının düşmanları tarafından par- lâmentoya yapılan tazyikleri tenkit ettiğini hatırlatıyorlar. .Cümhuriyetgiler, Ruzvelt tarafın- dan yazilan mektubun daha kuvvet- W bir tazyik âleti olduğunu tasrih et | ağdıran madan Rudolf adastna dönmü yazılarak matbuata tevdi edil- bi MOSKOVA: Kaybolan Sovyet Tayyaresi Aranıyor Moskova, 1 (A.A) — Tas ajansı 31 Martta pilot Levanevs- kı'nin tayyaresini aramak üzere Ru- asına hareket ederek kaybo- kovski' çok iyi görüş şeralti altında, İolf adasından 2 dereceli arz di iresine kadar olan mıntakayı ve bili re sıfır dereceli arz dairesi boy ca 84 derece 6 dan 82 derece 20 y kadar şimali tul dairesine kadar ole mıntakayı dolaşmış ve hiçbir yerde Levanevski'nin tayyaresine rastia- ir. Kutup Kahramanları Kiyefte Moskova, 1 (Hususi) ınları dün Kiyete ve fevkalâde tezahürlerle mışlardır. 550.000 kişi şehrin e yük meydanını doldurme birden kahramanları selâmlamışlar- dır. FRANSA: Tonaj Haddinden Ayrılmak İstemiyor F Kutup Hususi) — İngilt devletleri deniz inşi etmek ve 35 bin tondan daha bü gemiler için tedbir dıkları halde Fransa hüküm: ik âzami hadden ayrılmam, mindedir. Avrupa devletlerinden i 35 binden ayrıldığı takdirde Fran adâ ona göre tedbir? âlacaktır. İNGİLTERE: Milletler Cemiyetine Müza- heret Birliği: Kararları Londra, 1 (A.A) — Milletler Ce miyetine müzaheret birliği bugün Kekston hol de Lord Sesilin b: lığında toplanmış ve: 1 — İngiliz hükümetinin pa tün vecibelerini ifaya âmade olduğu tın bü mektedirler. Salâhiyettar mahfiller, nikbindirler. Bu mahtiller parlâmen- tonun plânı tasdik edeceğini iddia) | etmektedirler. B. Huver'in Nutku Nevyork, 1 (A.A.) — “Harici mü- | nasebetler meclisi, nin ziyafetinde | bir nutuk söyliyen B. Huver, Ame- anın takip edeceği hattı hareketin üdalaanın sağlam bir suret- ““rnilli yeni B. Huver, Avrupa ile Amerikanın İ, mali ve iktisadi da biri- birine merbut olduğunu kab le beraber bu hatlı hareketin dünya- nın menfaatlerine, Amerikaya ve fer di hürriyete daha ziyade hizmet ede- İceği mütalensında bulunmaktadır. B. Huver, bundan sonra Cenevre | prensiplerinin Avrupada kuvvetler arasında muvazene hüsüle getirmek üzere iekrar gruplar teşk ne nasıl terki şevki etmiş olduğunu göstermiştir. Mumaileyh, Amerikanın rolünün ri ve İktisadi lu bir teşriki mesaide bu- | mk olmayıp harbe mâni olmak | için çalısan manevi kuvvetleri tensik etmek ve bunlara iltihak eylemek ol duğunu beyan etmiştir. B: Huver ,bundan sonra Faşizmi ve marksist sosyalizmi tenkit ve her ikisinin de lüle mahküm olduğunu beyan etmiştir. B. Huver, fert hür- riyetinin yegüne mümessili olan de- mokratik liberalizm prensibini sena etmiş B. Hüver'e göre totaliter | siyasi doktrinlerin kökleri (ktısadi müzaye- j ka ile direktifli iktisat tatbik edilme. | sindedir. —————. üstündeki belediye yole kılmıştır. Zarar ve ziyan henüz malüm değildir. nu bildirmesini, 2 — Taarruza uğrıyan her devletin müdafaasının derhal temin edilmesi- İni, 3 — İspanyol hükümetinin müdafa ası için olan yiyecek, mühimmst ve malzeme tedarik edebilecek vaziyete konulmasını, istiyen bir karar sureti kabul eylemiştir. X Londra, 1 (A.A) — Cebelütta - rık vali ve başkumandanlığına gene - İral İransayid tayin olunmuştur. Şim diki vali general Harington önümüz- deki bir teşrinievvelde tekaüt olacak tar, Mareşal Göring' ve İngiliz Sefiri r ülkesinin birçok Hâtifele- - İl 1 Goering ile gö- maş ve tam vak. 1 bekle- | azile, | ri Mareşal Goering'in e da döner, dolaşır ve Mareşalm kend olur miş, Sefir, bir saat bekledi! Göerinr av elbisesile görünerek Ava çıkinuş- * 4 Alman Taporlarma güre, 14 ila VE yöş mrasipdaki genç- edikleri suçlar ve kabahati ne İçinde yüzde kırk derecesin: artmıştır. Fazlalığın miktarı 1084 te 51), 1088 da 9038 dır. Mer Hitlerin başına gelmesinden önceki Iktisadi buhran senelerinde de, Muallim Nihada “Azizim Nihat, nkü “Cumhuriyet, te serin tn- zanı taşıyan bir mektup okudum. Gü- zel kalemini seni bu kadar yanlış ta- sıtacak ve benim gibi eski âşinaları" na bile seni bir nankör gibi göstere-. İcek böyle bir mektubu kimbilir hangi bedbaht bir saatinde yazdın? O mek- İtubunla kendini ve beni ne kütü va- İziyete soktuğunun farkına varmak için hâlü ayılmadın mı? Hâdiseleri beraberce takip edelim: Yağmurlu bir kış akşamı, Tandaki kü çük odama tanınmıyacak bir kılıkta İgeldin! Seni Karacaahmet mezarlır ğmda gecelemiye kadar sürükliyen acı maceranı anlattın. Timarhanede sana ölüleri nasıl ke iklerini hikâ- ttin? Bana verdiğin teessür, azap haline geldi. Kalktın, gittin. özlerinin hırpalayıcı tesiri altın da, maceranı dostlarımdan anama ka dar herkese anlattım.Bu arada en çok teessür duyan iki kişi oldu. Birisi, © İakşam yemek sofrasında ağlıyan 8- nam, diğeri gazetemiz sahiplerinden Zekeriya! Zekeriyanın ısrarile ertesi gün bir mektup yazarak seni çağırdım. Bu mekubu sen bekliyordun! Çünkü ha- na adresini bırakmıştın. Ben, seniit İbizim gazetede muttarit bir mesai ha- İ yatı geçireceğine doğrusu kani değil- İdim. Bu fikrimi daha © zaman onla- ra söylemiştim. Kısaca bu adam seni buldurdu ve o gün, mezarlıktan geldi- ğin kılığınla alıp evine götürdü. Sof- rasında yer verip, hemen seninle hemi bezm oldu, Ertesi günü, bana teşek » kür etmiş idiğin zaman sana: — Ben sana hiçhir şey yapmadım. İNe yaptıysa Zekeriya yaptı! demedim mi idi? T alım. “TAN,, daki çalışma * larının şekli, kiymeti ve mahiyeti 0 rada seni gören, ve seninle birlikte bulunanların gözü önünde cereyan etliği için bunu ne sen, ne ben değiş- ürebiliriz. Bir taraftan içki yüzüme den düştüğün kara sefaletin safhala- rını kaleme alınanı senden istediler. Bir taraftan da akşamları sekizden on re kadar tashih dinlemeni teklif et. tiler. Haftada iki üç gece gazeteye bedmest olarak geldiğini işittikçet — Aman hoca! İçme bu zıkkımıl Sana zararı olur. Demiyor mu idik? Buna rağmen senden zaten bu yolda iş beklemiyen ve tashih işini ancak izzetinefsini koruyacak bir muavenet vesilesi telâkki eden gazete sahipleri, hayatının bütün intizamsızlıklarina, © matbaada mavi boyalı ispirto içimene, ve gece zilzurna sarhoş gelerek arkâ- daşlarını işten alıkoymana kadar ses çıkarmayıp sana karşı ancak içkinin #, sıhhatine yapacağı zarardan başka bir ihtarda bulunmadılardı. Sen onla- * rın bu sözlerine karşı daima: ş — Ben Kübe bekçiliğinden gel - medim, meyhaneden geldim! Zorla - mayın beni! Cevabını, kâh bir edebi mestane küstahlıkla söy ler durur, hattâ onları: — Ben tekrar Karacaahmet mezar lığına dönerim! diye tehdit bile eder. din. Bu haline ses çıkaran yoktu. Mües- İsesenin kudreti ve gazete sahipleri — nin medeni hisleri ile kayıfusuz bir hayat sürmiye ve evvelden sana göS- terdikleri ümitsiz bir merhamet tik- sintisine mukabil, eşinin dostunun hürmet ve takdirini tekrar kazanmı. ya başlamıştın. Sana, bu kâfi değil İmiydi? Anlaşılan şu ki, bu hayatı yadırga. dın, Giinün birinde: — Doktor beni çalışmaktan mene - diyor. Ben artık çalışmıyacağım! Di. ye yukarıda söyledi hanesini de tekmeledin. O zaman sen, ben ve Zekeriya gö. rüştük: — Hoca! Sen bu işi bırakırsan $9- nun yine mezarlık olur diye korku » yoruz, dediydik. Aldırmadın. Şundan, ol V || bundan iş bulacağını söyliyerek des diğin gibi matbaaya ayak bastığının . | inci ayı bitmesine tahammül edeme den ayrıldın ve yine rakınm harap, âbat zomluğuna daldın. N Ben, seni yine Karacaabmette & nıyordum. Meğer daha fena yere diğ | müşsün! Okudun mu o mektubunu w © mektubunun üstünden aldığım Şu satırları: (Devamı 10 uncuda; ©