14 Ocak 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

d Middelimumiliğine göndermiştir. n i 3 vi e iel metlin bir battı hareket tavsiye etmişler zi guvernörlerinin toplantısında bulun-| Programın ilk kısmını neşretmiştir. banka işleri hakkında maltımas al * b eee 5 raat Müsteşarlı iterkez Bepkan umu. Bu cevelâna Royal Oak zırhlısı ile 4 dir. Hususi) — Bu ayın sonu-İ O Anka; ığı mak üzere Meri m Hayki Kutupta Yeni Bir Keşi 9 Prng, İ an SOO Yaka Ti 19 (A.A) — Ziraat Ve-| yğdürü Kemal Zalm Sunel, banka | Pef Kruvazör, 20 kadar torpito muh. m Nevyork, 18 — Amerika Kutunlna ad Amerikaya hileret edecekler-| ği Müsteşarlığına istatistik müşaviri Namık Zeki Aral Tibi, 5 tahtelbahir, bir atölye gemisi | gemisi bulunmaktadır, Sml mc Ni Kk zlowakyanın Alman mütezuma > m müdürü Celâl Aybar tayin | >” al ği Ankaradan ha. | “10 Kodlar muavin gemi iştirak ede | Bu cüzütamlardan bazıları. cev di bir sahanın bazimam etiğini Bildir. |irdiğindenb#r! Çekoslerakyayı 50000) ilmiş, bu hüsüstaki kararname Milli | ile birlikte bu akşam 8- | cektir. Bu muavin gemiler arasında | lân esnasında Fransız imanlarını bin. z O İşeme terketmiş » .. ç Tadeye iktiran etmiştir. reket edeceklerdir. .Courageous adındaki mektep tayyare | varet edeceklerdir. Sıfıra Karşı ıfır Yazan Ömer Rıza DOĞRUL giltere Büşvekili Mister Cham- berlain ile o Hariciye Nazırı Kord Halifax'ın Roma mülâkatları a erdiği için bugün İtalyadan ay- “eaklardır, Mülâkatların neticesi ında verilen malümat, iki tara- 4 birbirini dinlediğinden ve birbi- MİN düşüncelerime vakıf olduğun n ibarettir, Bu yüzden iki taraf a- “sında yeni anlaşmalar olmamıştır. k ki seyahat, bir keşif seyaha- len başka bir şey değildi. Yani bir taraftan Chamberla'n ile Malifax, diğer taraftan Mussolini ile İâho karşı karşıya gelerek muhtelif Meseleler hakkında neler düşündük tini anlamak istemişler ve onu! SİN Romada buluşmuşlar ve birbiri- Mi dinledikten sonra ayrılmışlardır. # de, bu seyahate, iflâs etmi “yahut dememek için, ona keşif se-| Tahati diyoruz. | Halbuki vaziyet şu merkezdeydi: İngiltere ile İtalya geçen | sonteş-| tihde, Akdeniz anlaşmasını tatbike dılar. Bu yüzden iki memleket! &üsinda yeni bir itimat devresinin! #çılmasını beklemişlerdi. Mister Cahmberlain iki taraf ara “nda bu hissi takviye için, Münih- * Sinyor Mussolini'nin Romayı zi- Yaret için vukubulan davetini kabül *tmişti, Bu sırada Fransa İle İtalyanın 2- tası düzeliyor, iki taraf iki senelik İasıladan sonra sefir mübadele edi- 7or, Fransa Habeş ilhakını tanıyor, Ve İtalya Hariciye Nazırı, Fransa İspanya ihtilâfından başka bir me- *ele kalmadığını söylüyor, İngiltere ile İtalya arasında yapılan anlaşma. Kİbi bir anlaşmanın da Fransa ile İ- talya arasında yapılması bekleniyor- lu. Tuhus, Korsika ve Cibuti için İ- talyada yapılan nümayişler bu ümlt- leri boşa çıkardı. Fransa İle İtalya arasındaki biri- tik ihtilâf noktası İspanya meselesi »lduğu gibi İngiltere ile İtalya ara- ndaki ihülat noktasi da eyni “wmaripiik Hakkı verilmesidir. İngiltere de, İspanyada dövüşen |- ki tarafa bu hakkı vermek İstiyor, fakat bunun için ademi © müdahele komitesinin plânı dairesinde İtalya bin İspanyadaki askerlerini çekmesi Ai istiyor. Halbuki son mülâkat esnasında İ- talyanın her şeyden evvel muharip- lik hakkının verilmesi üzerinde ısrar etiği görülmüştür. Onun için İspanya meselesi üze- tinde de bir anlaşmaya varılmamış- İtalya ile Fransa arasındaki ihtilâ- İn gelince; İngiliz nazırları bu bah- *8 karışmak istememişlerdir. Çünkü İtalyanın maksadı arazi almaksa, bu Vaziyet İtalyanın hürmet etmeğe söz Verdiği statükoyu bozar. Maksat ara- Xi değilse, iki taraf bu bahsi araların- da konuşabilirler. Ve keşif seyahati bü şekilde niha- Yet bulmuştur. Netice: Hiçe karşı hiç! Çünkü Daily Telegraph siyasi mu- harririnin dediği gibi: “Geniş talepler ve gösterişli teh ditler siyaseti 1939 da, 1938 den ds- ha az tesirli olacaktır. İngiliz siya- setinin — bugünkü şiar: hiçe karşı hiç, kelimeleri ile hulâsa olunabilir. Londra - Paris mihveri ise bu sırada| *on derece sağlamdır.,, amman Adliyede Dün de Bazı Gazeteciler Dinlendi Beynelmilel kaçakçılık şebekesine d& rol alan Ekrem Könizin tayyare |» kaçakçılığı ve sahte evrak tanzimi hakkındaki neşriyat üzerine Ankö- Ya müddetumumiliğinin gönderdiği *slimata göre Müddeiumumi Hikmet Onat. dün de Yeni Sabah gezetesin- “en Cemal Sararoğ'u ile Muradın ve Tuharsirlerimizden İbrahim Hakkı Konyalının malümatlarına müracaat #*miş ve geç vakit dosyayı Ankara Suudi Arabistanda Yenilik Mısırla Yeni Bir Ticaret Mukavelesi İmzalandı Suudi Arabistan Kralı İbnissuut Riad, 13 (A.A.) Mısır ile Suudi A- rabistan hükümeti arasında mühim ir ticaret ihtilâfı imza edilmiştir. düt programı tatbik edilecek ve bil- hassa Mekkede elektrik tesisatı ya- pılacaktır. Ayni itlâfta Arabistan yollarmın inkişafı da derpiş edilmek- tedir. , ——— Çekoslovakyaya Borç Veriliyor Londra, 13 (A.A) — Çekoslovak- yaya Ikraz yapılması hakkında Mü- nih anlaşmasından sonra kararlaşan İ İngiliz - Fransız - Çek müzâkereleri- Mehti yapılmasına #nkân hasıl olma- mıştır, Alâkadar mahfillerden alınan malümata göre, bazı teferruat henüz aydınlanmıya muhtaç olduğundan müzakerelere gelecek hafta başlan- gıcından evvel devam edilemiyecek- $ir. İstikrazın yekâmu 30 milyon raka- mını geçmiyeceklir. Bu paranın 28 milyonu borç ve dört milyonu da “hediye,, unvanı ile verilecektir. Bunun on milyonu İngiltere Ban- kası tarafındanMünih anlaşmasından sonra avans olarak verilmişti. Simdi halledilecek esaslı mesele, istikrazın İsizi ve garanti meselesidir, Motör Fabrikası Ankara, 13 (Tan Muhabirinden)— Sümerbank umum müdürlüğü tesisi düşünülmekte olan motör fabrikasına ait tetkiklerin yapılması vazifesinin Sümerbanka verilmiş olmakla bera- ber bu tetkiklerin henüz 'Ik safha. sında bulunduğu ve bu itibarla iha- Usipnin henüz bahis movzuu olmadı. ğını beyan etmiştir. KISA HABERLER © Arkura, 13 (TAN Mühabirinden)— lik Emniyet Müşa- virliğ ni müstafa Yakup Karakol tayin edilmiştir, © Ankara, 13 (TAN Muhebirinden)— Yozgat, Eskisehir, Kirklareli, Aydın, Kır- şehir, Derizli, Bursa, Sion merkez bele diye relsliklerine seçilenlerin seçimi taş- vip edilmiştir. © Ankarı, 13 (TAN Muhabirinden)— Natn Hususi Kalem Müdürü Ubeyt Cer- cel Nafia Müfettişliğine, Bursa Nafa üdürü Cevdet Onarın Kocaeli Müdür. ine naklen tayin edilmişlerdir. © Ankarı, 13 (TAN Muhsbirinden) Urfa tapu müdürlüğüne Siirt tapa mi dürü Fethi Atmaca derfinn, Tokat tapu müdürü Sezst Sezer Erzincan müdürlü. a, Erşinean müdürü Behram Uğur Teke: müdürlüğüne naklan tayin sdil- mişlerdir. “ü Piri 19 (Humsi) — Fronmz Par. “ente burn harlei siyaset üzerinde in öç »decek bir müzakere aç- mıştır. Muhtelif betipler İtalyaya karşı | Suudi Arabistanda geniş bir teced -| TAN Amerika Bir Taarruz Vaşington, 13 (A.A.) — Roosevelt, milli müdafaaya ait olarak kongreye göndermiş olduğu bir mesajda milli! müdafaanın ıslahı için derhal 552 milyon dolar kredi açılmasını tavsi- ye etmiştir. Bunun 210 milyonu 9ğp | senesinde kullanılacaktır. Kredinin yekünu Şu suretle tevzi edilecektir. 450 milyon. orduya, 85 milyon do- nanmaya, 10 milyon sivil pilotlarm antrenmanma, 27 milyon Panama mıtakâsında sulh zamanındaki as | keri garnizonların takviyesine tahsis olunacaktır. Orduya ait kredinin 300 milyonu, takriben üç bin yeni tayyare inşası- nâ tahsis edilecek ve seri halinde yapılacak imalât, ihtimal bu miktarı aşmıya bile medar olacaktır. Roosevelt, askeri tayyare fabrika- mındaki teehhürü telâfi eylemek i- çin 50 milyon doların derhal sarfı tav siyesinde bulunmaktadır. Orduya tefrik edilmiş olan tahsi - sat, tayyare ve tank dafli toplarla ha Fransız Elçisi İRlmamamkamamanmm lan? Takdim Etti Ankara, 13 (A.A.) — Fransanın An kara büyük elçisi Massigli bugün sa- at 16 da Reisicümhur tarafından ka- bul edilerek itimatnamesini takdim etmiştir. Kabulde Hariciye Vekili Sükrü Saracoğlu da hazır bulunmuş- tar, . Büyük elçinin muvasalat ve avde- inde askeri merasim yapılmış ve ban do Fransız milli marşını çalmıştır. Dünkü Meclis Toplantısı Ankara 13 (A, A) — Büyük Mil Tet Meclisi bugün Refet Camtezin re- isliğinde toplarımıştır. Askeri faprikelar tekaüt ve mus venet sandığı hakkindaki kanunun encümene verilen maddesi müstesna olmak üzere müzakeresi ikmal edil - miş, Türkiye ile Almanya arasındaki mübadelâta va tediyata ait 30 ağus - tos 938 tarihli anlaşmaların tasdiki - ne, riyaseticümhur dairesi teşkilâtı - a mütedair kanunun bazı maddele- rin değiştirilmesine ait kanun lâyi - halarının birinci müzakerelerini bu- günkü toplantıda Kamutayın birine! müzakerelerin, yaptığı kanunlar a - rasında arttırma, eksiltme ve ihale kanununa muvakkat bir maddenin eklenmesi hakkındaki lâyiha müsta- celiyet kararile müzakere ve ksbul edilmiştir. Bu muvakkat madde şudur: 284938 tarih ve 3525 sayılı ka - nunla tasdik edilen kredi o anlaşma mukavelesi mucibince mübayaası İ- cap eden eşya ve levazım 2490 sayıl arttırma, eksiltme ve ihale kanunu hükümlerinin tatbiki kabil olmayan hallerde alt olduğu vekâletlerin tek- Jifi üzerine maliye Vekâletinin müte Sası alınarak İcra Vekilleri heyetin- ce tesbit erilecek es aslara göre mü - bayaa editir., LE Büyük Miliet M & eclisi günü toplanacaktır. pazartesi larını yeniden açmak ve halihaztrda | tatbik edilmekte olan imelât proyra» | İhtimalini Düşünüyor ve Ehemiyetle Hazırlanıyor Bay Ruzvelt “Cihanda Hüküm Süren Heyecan ve Halecanı Gözden Geçirmek, Hürriyetlerimizin Himayesi Için Tedbir Almak Lâzım,, Diyor fif toplar ve gaz maskeleri satın alın- masına da yarayacaktır. Hususi sanayi müesseselerine tec-| rübe mahiyetinde yapılacak sipariş- ler yekünu 32 milyon dolara baliğ o- lacaktır. Bahriye Nezaretine tahsis edilmiş olan 65 milyon, şu suretle tevzi edil- mektedi Yeni üssübahriler ihdası ile mev- cut üssübahrilerin takviyesine 44 milyon, yeni deniz tayyareleri imali için 21 milyon. şöyle demektedir: “Dünyanın mütemadiyen değiş - mizin himayesi İçin zaruri olan teğ- birleri derhal ittihaz etmiye icbar ey: temektedir. Cihanda hüküm süren heyecan ve helecanı nazarı tetkikten geçirmek ve milli müdafaamızın âcil ihtiyaç- ları hakkında mutabık kalmak için hep bir araya gelebiliriz. Beynelmi- lel ihtilâflarda bilhassa son beş sene içinde vukuagelmiş olan mühim de- İ Roosevelt, mesajının başlangıcında | mekte olan şartları, bizi hürriyetleri- | miz icap eder. Amerikaz ordusunu- sulh halinde, harp zamanı için zaruri olan modern malzeme ile teçhiz etmek iktisadi ba- kımdan saçma ve yanlış bir düşünce olur. Maamafih bu orduyu derhal kullanabilmek için zaruri olan mal. zeme ile teçhiz etmemek te vahim bir hata olur, Ayan ve mebusan meclisleri Roo- sevelt'in mesajını dikkatle, fakat bü yük bir süküt içinde dinlemişlerdir. Askeri encümenlerin azası bu mesaj- dan mülhem projeler hazırlıyacak - lardır. Alman gazetelerinin neşriyatı Berlin, 13 (A.A.) — Alman gaze- teleri, Roosevelt'in Amerikan tesli- hatına mütesllik mesajına şiddetle hücum etmekte ve totaliter devletle- rin Amerika kıtasına bir tecavüzde bulunmaları ihtimali hakkındaki dü- şüncelerini (Masal) diye tavsif eyle- mektedirler, Berliner Tageblatt, Roosevelt'in muhtemel bir taarruz hakkındaki dü şüncesini “gülünç ve garip bir ha - Bişikliğe ehemmiyetle işaret etme - Türkiye, Anadolu ajansı, katiyen asl ti tekzibe mezundur. Cemil Mardamın istifa edeceği söyleniyor Helep, 13 (Tan muhabirinden) — Kuvvetle söylendiğine göre Cemil Mardam ksbiresi bugünlerde çekile- cek ve Dr. Şenbender tarafından ye- ni bir milli kabine kurulacaktır. Cümbhurreisi Hâşim Atas ile baş- vekil prasında geniş bir noktai na - zar ihtilâfı baş göstermiştir. Cüm - burreisi, başvekilin Paristeki temas- larından memnun kalmamış ve yap- tığı anlaşmanın bükümet menfaatle- ri aleyhine olduğunu kabine içtima- ında sarahatl- beyan etmiştir. Diğer taraftan Şam gazeteleri de Suriyedeki unsurlar arasında baş gös teren gerginliğin tem manasiyle va- himleştiğini yazıyorlar. Yeni fovka- lâde komiserin İcrasntı sabırsızlıkla bekleniyor. Umumi kanaate göre bu icraatla bütün unsurlar tatmin edile. rek dahili sükün temin edilecek veya hut Pilistinde olduğu gibi geniş bir ihtilâle yol açılacaktır. Balkan Merkez Bankaları Toplantısı Ankara, 13 (A.A.) — Belgratta 17 ve 18 ikincikânunda yapılacak üçün- cü Balkan antantı merkez bankaları © Mandater Devlet Olmak İstemiş Değildir Ankara, 13 (A. A.) — Romada çıkan Trihuna gazetesinin Londra muhabiri, Daily Herald'da münteşir bir Şam mektu- buna atfen Suriye Başvekili Cemil Mardamın Paristen avdet- te vaki beyanatından bahsetmektedir. Mumaileyhin bu meyan da “eylül buhranı esnasında Ankara hükümeti harp olursa bi- taraf kalmak için Halep ve Cezire mıntakalarının Türkiye mandasına bırakılmasını istemiştir, dediği kaydolunuyor. yal,, diye tavsif etmektedir. Suriyede netten o çıkarıldıklarım zaman bunun bir yasak yemişi yedik lerinden ileri geldiğini di. Başka çocuklar bilmem ama ben, bu yemişin yük- sekçe bir ağaçta bir elma olduğunu tasavvur etmiştim. yemiş hakkindaki yasak hayali hâlâ ELEK Yemiş Yasak! Yazan: B. FELEK Adem baba anamızın Cek okuttuklar ocukluğumuzda mızla, Havv söylemişler ne düşündüler İnan olsun ki; o gün bugündür, hatıramdan silnemedi, Garibi şu ki, 0 zaman yasak yemiş yalnız elma İ- ken, şimdi bunların nev'i arttı, por takal, armut, mandalina gibi diğer meyveler de bu kısma girdi, Bu neden böyle oldu? Her şeyden evvel, herkesçe de bi lindiği gibi bu yasak, yemişlerin pa halılığından ileri geliyor. İkincisi; o yemişçiler o mallarımızı maalesef fena şekilde, hileli ve dü- zenli biçimlerde arzediyor ve sat yorlar. Bir kilo elma almak'için dört manav gezerseniz, belki yenecek gi- bi bir elmayı otuz kuruşa — o da ucuz bir çarşıda — alabilirsiniz. El mayı alırken dikkat etmezseniz, ma nav mutlaka sekiz elmanın dördünü çürük verir, Portakala gelince; her şeyden ev. vel, bunların ekşiliği, adamı bu gü zel yemişten âdeta soğutuyor. Hangi yemişçi ile görüşsem: i — Vallahi, bu sene portakallar hâ- lâ tathlaşamadı! cevabını alıyorum. Demek ki, ham koparıyorlar. Biraz yenecek gibi portakal da beş — altı kuruşadır. Daha iyicesi, yes di buçuk — on kuruş. Halbuki bu yemişler bizim mem- leket mahsulü. Güya, rivayet odur ki, portakalların iyisi Almanyaya gi. diyormuş. Onun için dahilde iyi ve ucuz portakal bulmak kabil vam yormuş. i Bütün dünyaya portakal satan, meselâ “İspanya gibi memleketler vardır. Oralarda portakal, neden biz» den daha ucuzdür, < Bundan dört sene evvel, ii daydım. Hem tam bu mevsimde, o İspanyadan gelmiş portakalların | tanesini bir peniye, yani yüz paraya alıyordum, Hem de mahalle bakak larından, 7 Hele ucuz olsun diye sandıkla alır. sanız, büsbütün ziyanlı oluyor. Ge- çen halta bir kaç arkadaş, ucuz ve 1 ve esası olmayan bu neşriya- İstifa edeceğinden bahsedilen Suriye Başvekili Cemil Mardam ! İngiliz Anavatan Filosunun Cevelânı Londra, 13 (A.A.) — Amirallik dairesi, anavatan #losunun Atlas Ok yanusu ile garbi Akdeniz Ilmanları. na İlkbaharda yapacağı ziyarete git dık portakalın mutlaka altı başka, üstü başkadır, Yani müşterinin üstüne bakarak al- danması için böyle tertip edilmiştir, ye ve aldatmıya müstenit hünerleridir ki; kurutulmak icap eder. liyanlar manavları, manavlar da ta- bii seni, ben bir nevi linde devam eder, hem de kendimizi zarara uğratır. mişler, Âdem babamızla, Havva ana | mizin el sürmeleri yasak olan meyve haline geldi. ; Başvekil Celâl Bayar, üftleden sonra Sümerbanka gelerek banka binasını ve yerli mallar pazarını gezmiş, ban- ka umum müdürü Nurullah Bsattan iyi mandalina yiyelim diye hâlde bir zata müracaat ederek bir sandık mandalina istedik. Ahbap işi olsun diye bir gün sonraya biraktı ve bir sandık seçip göndereceğini vam- detti, 5 Uzratmıyalım, ertesi gün sandık. geldi, Evvelâ adet itibariyle beş tane eksik çıktı. Ayrıca sekiz adet te ele alınmıyacak kadar çürük çıktı. Sonra da on beş tane kadarı he- men yenmezse çürüyecek derecede gevşemiş haldeydi. < Bunun ahbapçası böyle olursa, üst tarafımı varın besap edin! 4 Bilmem hiç yemiş hâline gittiniz. mi? i Orada bir sandık elmanın, bir san- veya mandalinanm Runlar bizde eskiden kalmış, öle. esnathk kökü kesilmek ve Yoksa, müstahsilden yemişleri top datarak bu aksumta aldatma mekanizması ha- Hem ahlâkımızı İşte bu mülâhazalarladır ki; ye Başvekilin Tetkikleri Ankara, 19 (Tan Muhabirindeni —