July 29, 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

29.717.939 29 Temmuz 1939 TAN ABONE BEDELİ Türki Ecnebi 00 Kr 18ene (o ?sö9 Kr. xe “ 8 Ay 10 * w * SAy w » 80 * 1Ay 2 * Milletlerarası posta ittihadına dahil olmiyan memlekeller için #bone bedeli müddet #ırasiyle 30, 16, 9, 3,8 liradır. Abone bedeli ptşindir. Adres değiştirmek 25 kuruştur. Cevap için mektüplara 10 kuruşluk pul ilâvesi Yirımdir. AT İNİN İÜ Romanya Kralının Seyahati R ile Veliaht iki gün evvel şeh- rimize uğrayarak Akdenize geçtiler. Londra radyosu, Kralın Cümhur- reisimiz, Başvekil ve Hariciye Veki- limizle görüşeceğini haber verdi. Fas kat Samajestenin bu seyahatini sırf Adalar denizine kadar uzanan bir te- nezzüih gezintisi olarak yapmakta ol- duklarını biliyoruz. Bu sebeple bu haberi varit görmüyoruz. | Maamafih Samajeste Kralın bu seyahatten istifade ederek devlet a- damlarımızı görmek istemesi de gay- ri tabii telâkki edilemez. Çünkü Tür- kiye ile Romanya mukadderatlarını birbirine sıkı bağlarla bağlamış iki müttefik memlekettr. Her vesileden istifade ederek iki devlet — ricalinin temasları dalma faydalıdır. Kral Karol, Romanya siyaseti ü. zerinde büyük âmil olan kuvvetli bir şahsiyettir, Dahilde Nazi propagan- dasına karşı durarak, memleket için. de başlayan ikiliği kaldırmış ve onun yerine kendi etrafında bütün milleti bir tek vücut gibi toplamağa muvaf. fak olmuştur. Bu sayede Romanja Balkanların en kuvvetli devletlerin- den biri olmuştur. Çekoslovakyanın işgülinden sonra Rumen hudüdunda | Alman ordularının o durmasında da Kralın dirayetli siyaseti mühim rol oynamıştır. Ve ihayet Romanyanın ÜZl gayret bülün Balkan devletleri» nin şükranını kazanmıştır. Samajesteyi aramızda görmek, bi. zim için sonsuz bir sevinç kaynağı » dır. v * Yaşamağa Bak Harp olacak mi? Herkesin birbirine ilk sorduğu sual bu oluyor. Düşmanın istediği de budur. Daima bizi harp havası i- çinde yaşatarak sinirlerimizi yor. mak, huzurumuzu kaçırmak. Bir İngiliz gazetesi okuyucuları. na şunu tavsiye ediyor: “Harp olacak mı, olmıyacak mı diye düşünme. Daima harp olacak. mış gibi hazırlan, ve daima harp ol. mıyacakmış gibi yaşamağa bak.” Harp olacaksa, nasıl olsa yaşa - dığın hergün kâr sayılır. Lüzumsuz bir vehim ile bugünlerini kendine haram etme, Harp olmıyacaksa, o halde bu - günden onun üzüntüsünü çekip ha- yatını zehirlemekte ne mâna var. Onun için İngiliz gazetesinin tav. siyesini tut; “Dalma harp olacakmış gibi ha. zırlan, ve daima harp olmıyacakmış gibi yaşamağa bak.” * Mektepler Erken Başlıyacak, Fakat! Manrif Şürasına Vekâletin vâki olan tekliflerinden biri de şudur: Bizde tedrisat müddeti azdır. Dersler erken kesiliyor ve geç başlı Yor, Zaten dersler başladıkian sonra da bir müddet imtihanlar ve kayıtler- İe vakit kaybediliyor, o Binaenaleyh mektepler eylül başlangıcında derse başlamalıdırlar. Bu teklif karar haline (o gelmiş, hattâ, işittiğimize göre, mekteplere de tebliğ edilmiş ve Ikmal imtihan - larının da 15 ağustostan itibaren ya- pılması bildirilmiş, Talebeyi bu kadar dar bir zaman. da böyle sıkı bir vaziyete sokmak bir dereceye kadar'haksızlık olur. Man- rif Vekâletinin bu noktayı o nazan dikkate alarak bu seneye mahsus ol. mak üzere fevkalâde bir tedbir al - ması muvafık ölür kanaatindeyiz. Dünyaya bügünlerde çok yaklaşan Merihe arkasındaki Zuhal, dünyanın bugünkü karmakarışık halini göstererek diyor ki: — Aman dostum, o adama çok yaklaşma, baksana hastalıklı birine benziyor. Almanya Hazırlık ve İntizar Devresinde Yazan: ugün 450 bin nüfuslu olan Dânzig hür şehri, 750 mu. rabba millik bir mesafe kaplamak- tadır. Bu sahayı, halen hafif bir ateş üzerinde kaynıyan bir kazana 'Kazanin Sözle türen “ara UTUT. içindekiler gerçi sıcaktır, takat ka- gan henüz taşmamaktadır. Bunun için ateşleri biraz karıştırmak kâ. fidir, Bunu da her dakika yapmı- ya imkân vardır. Mesele, hakika. ton diplomatik bir aşçılık mesele. * sidir ve anlaşilân kazan, üç, beş hafta sonra adamakıllı Kaynıyacak- tır. Fakat onun kaynamasile bera. ber daha başka hâdiseler do vuku bulacak ve Danzig beynelmilel bir buhranın merkezi olacaktır. ali hazırda bu kâzanla meş. H gul olan diplomat aşçıların çoğu İstirahat halindedir. Adolf Hitler, Berhtesgaden'dedir ve yer- W Nazi iiderler son talimatı al. maktadir. Alman generallerinin çoğu, verilen haberlere göre, muh. telif su şehirlerine dağılmışlardır ve iştihalarını hazırlamaktıdırlar. Danzige giden bütün yollar ha- nrdir ve buraya sovkolunacak as, kerler mütemadiyen taliın ve ter- biye görmektedir. Bugün, tam manasile hazırlan. ma ve bekleme devridir, Belki de daha başka yerlerde hazırlıklar ya- Pılmaktadır. Buna mukabil Lehliler, gayet s0. ğukkanlı davraniyor, fakat için İ- çin hazırlanıyorlar, Lahliler, her hâdiseyi en derin dikkatle gözet. lemektedirler. Gerçi Lehlilerin ha. ibazırda tehlike bissetmedikleri anlaşılıyor. Fakat hazığlıkların de- vam ettiği ve azami dikkatin gös terildiği şüphe götürmez. Lehliler derecesinde uyanıklık gösterenler Ingiltere ile Fransa dır. Çünkü © Almanyanın Avus- turya. ve Çekoslovakyaya karşı tatlek ettiği usulü tekrar etmesine imkân verilmiyecektir. Almanla- rın Avusturyada tatbik ettikleri Usul, Südetler meselesinde muyaf- fak olmuş, daha sonra Çekoslovak- yaya karşı da ayni usul tatbik o. lunmuştu. Fakat Lehistanm vazi. yeti apayrıdır. Çünkü İngiltere i- le Fransa da Lehistana teminat vermiş bulunuyorlar ve Çekoslo. vakyadan alınan ders te henüz u. putulmamıştır, İngiltere efkârı u- mumiyesi, Münihin tekrar edil. memesi üzerinde müttefiktir. Fran sada da vaziyet ayni merkezdedir Frodrik (Nevyork Taymisin Danzig Muhabiri) Danzig İşinde İngiltere veya Fransa Tarafından Gösterilecek Bir Zaaf, Nazistleri Taarruza Sevkedecektir ve bütün Fransızlar, Fransız imza. sına ve taahhüdüne hürmet gös- terilmesini istemektedirler. akat Almanyada, bu nokta. ların lâyıkile anlaşılmadığı göze çarpıyor. Diplomasinin kay. nakları şüphe yok ki, sonsuzdur. Fakat Alman halkının Führere karşı itlmadı da ayni mah'yöttedir. Almanyada beslenen kati bir kâ- naate göre, Danzig ve Koridor m8- selelerini büyük bir harbe sebep olmadan halletmek mümkündür. Diğer tarafın beslediği kanaatse, bunun tamamile zıddıdır. Onun için demokrasiler zerre ka. İsirası Geldikçe : İKİ NUMARALI FON TİRPİÇ Yazan: AKA GÜNDÜZ K üçük, fakat bulunduğu deniz için sapa sağlam sayılan Al. man donanması Baltıkta bilyük bir manevra yapıyor. Bu manevra hakkında sorulmadan ve İstenil - meden verilen Göbelsce tafsilâtm siklet merkezini denizaltılar teş - kil etmektedir. Kullamlan dil, tıpkı tıpkısına 1915 . 1916 da kullanilan dildir. Öyle sanılabilir ki © zamanki Al - mad başamiral Fon Tizpiçin iki mu- maralısı çıkmış, üstadının dili, ka- fası ve anlayışıyla konuşuyor. Bir numaralı Fon (o Tirpiç te şimdi radyolarla, gazetelerle ko « Buşan iki numaralıs zibi söyle » if FRIENDS IAM RU|NED Birchall dar zaaf gösterdikleri takdirde, mu- hasamatın derhal başlıyacağına i. nanmak icap eder ve mühâsaratın başlaması ile yapılması bir olacak. tır. Bugün Danzig, harp Ye sulh mukadderatınm kaynadığı nokta dır. 5 Almanyanın Danzig hakkındaki iddiası, etnografi bakımından son derece kuvvetlidir ve şehir nüfu. sunun yüzde doksan beşi halis AL mandır ve yalnız yüzde üçü Lehli, yüzde ikisi mütenevvidir. Fakat Danzigin Uhakı, Almanya bakımın- dan bir şehir iNhakmdan ibaret ol. duğu halde, mesele, Lehistan için bir hayat ve memat maselesidir. lie miştir 1 — Alman donanması mağlüp edilmez, 2 — Alman denizaltıları dün - yanın en korkunç silâhlarıdır; 3 — Alman denizaltılarından korkmak gerek; 4 — Almanya denizaltı saye sinde harbi kazanacaktır 5 — Almanya ne isterse şim - diden veriniz. (Bu beşinciyi, dört öncekinin verdiği istidlâl ile söy- Iüyoruz) Bir numaralı Fon Tirpiç bunla» rı dünyaya yaydıktan ve İşe baş - ladıktan biraz sonra hiç salâhiyeti N 2 Dz ZA Vw N N AN X) ZN Danzig, Lehistant kilitliyecek anahtardır ve Danzigi ele geçiren araf, Lehistanın büyük şehri olan Vistülü de ele geçirir. Danzige hâkim olanlar, Gdynia'. ya da hâkim olur, Burası ise Le histanın biricik limanıdır. Biri müstesna olmak üzere Lebistanm bütün demiryolları hür şehir min. FIKRA Genç Kızlara Dikkat! Yazan : Şüküfe Nihal imseye nasihat vermek ar « sunda değilim; memleket me. selelerini beraberce düşünelim, diye, bugün bu mevzuu alıyorum, Bazı genç kızların giyinişi, tuva- leti herhalde bir çoklarımızı mem » nun etmiyecek haldedir ve anneler, nedense, bunlara göz yumarlar. Her tarafta, her zaman tastlarız, on dört, on beş, on altı yaşlarında kız çocuklar; dünyanın hiç bir yüksek medeniyet terbiyesine sahip olan memleketinde görülmemiş — şekilde sokağa çıkmaktadırlar: 2 Saçlar frize, boyalı; yanaklar, du. daklar; gün ortasında evli kadınların bile yapmaması lâzım geleceği kadar renkli; değil yalnız el, ayak tırnakla- £ bile kızıl cilâlı; dizlerde ipek ço - rap, elde sigara.. Plâjlarda, şurada, burada kız, er- kek arkadaşlarla apaşça © konuşma, şakalaşma!.. Bu tip yenç kızlar, bir itiraz gör- düler mi, hemen karşılığını verirleri — Eski terbiyel.. : Ve anneleriyle dalmi bir dl dele içindedirler: 7 — Herkes yapıyor, sade ber 3 yim? Bir vapur yoleniç: yada on yıl yg neşeli kete dönen bir.” yanımızda W vardı; bunla çe sordu: e tembel değildir, zeki © — Bunlar, Türk Avrupada hiç bir yerde görmedim. Halbuki Türk W* buna büsbltlin müsnadı değil mi? , Eğer genç kızlar ve anneleri vakitsiz ve alabildiğine süslenip bo. yanmayı bir (yeni terbiye, yeni ha. yat) imtiyazı, bir (garplılık lüzumu) sanıyorlarsa aldanıyorlar. Yakından © tanıdığım yüksek, hakiki Avrupalı ailelerde genç kızlara büsbütün baş- | ka bir terbiye verildiğini gördüm. O i #akasından geçer. Lehistan iktıse. di ve stratejik bakımlardan Dan- zig üzerindeki hakları, itiraz ka. bul etmez bir mahiyettedir. D çe name bir Leh - Almasf idaresi tesis etmek imkânı vardır. Fakat Almanlar- dan başka herkesin bu çarei hili kabul ettiği anlaşılıyor. Halihazırda, Denzigteki Alman ekseriyeti, şehre ve şehrin iu. kadderatına hâkimdir. Nasyonal Sosyalistlerden (başka partilere mensup olanlar, imha edilmişler, ve memleketin mukadderalına hâ. kim olan senato bütün vaziyeti ele &lmiştir, Iki yil evvel, Danzigte müşterek bir idare tesisi için müzakereler 8- çilmış, fakat geçen martta Hitler, bu müzakerelerin kesilmesini em. retmiş, ve Danzigin ilhakımı İste. âlğini söylemiş, üstelik o Korldor- Gun bir demiryolu ve otomobil hattının uzatılması üzerinde de 14. rar etmişti. Fakat Lehliler, bu talepleri red- dettiler. Daha sonra İki taraf ara- ında bir fikir mübadelesi vuku bulmadı. Anlaşılan Hitler halis. zırda Danzigle beraber Köridorun. Almanyaya ilhakı lehindedir. Bu Süretle Lehistan denizden uzak! tınılacak ve Südet yurdunun A! manyaya ilhakından sonra Çekoslo. vakyada hasil olan vaziyetin taj Lehistanda hasıl olacaktır. Lehistanın buna razı olmryacağı süphe götürmez. Fakat Lehistan tarafından gösterilecek mukave. met, Ingiltere ve Fransa ile Lehis- tanım harp etmeleri demektir. Şa. yet Rusya da sulh cephesine girer. se Almanya; iki cephede muhare. be etmek mecburiyetinde kalacak. tr. Bu yüzden her şey Moskova müzakerelerinin neticesine bağlı. dır. Onümüzdeki bir kaç hafta için- de bütün vaziyet tebellür edecek. tir. Danzigin içi, büyük faaliyetle. rin sahnesi olmiya devam ediyor. Fakat yakında ne olacağı anlaşı- lacak ve bütün hazırlanmalar, bü. tün beklemeler sonuna erecektir. ailelerde genç kızlar on yedi, on s6. kiz yaşma gelmeden, ipekli elbise bi. le giyinmezler; sade ketenleri, yün. lüleri tercih ederler. Katiyen boyan. mazlar; yüzleri, sabah tuvaletleri, giyinişleri bir genç kız saffetine ya- raşacak şekilde £ sadedir. Anneler, genç kızlarını o yaşa kadar, sosyete. ye, monden eğlencelere bile çıkar - mazlar. Balo gibi umumi eğlencelere götürmezler. Ancak tanıdıkları, em. © niyet ettikleri insanlarla görüşmele. rine müsaade ederler. Bu genç kızlar, (pısırık) değildir. ler, lâkin (apaş) ta değildirler; saygı- hı, masum, tabidirler. Avrupalıdan örnek almağa ne hacet? Zaten hakiki Türk terbiyesi" de, budur. En güzel örnekleri kendi içimizden hulmak kabilken, garpten misal getirdiğime üzülüyorum; ne yapalım ki, bazılarımız, garbı iyi ta. nımadan, yaptığımız ölçüsüzlükleri garplılık, mondenlik sanmışızdır. ) Türk, masumdur, vakurdur, sa - dedir. 2 Baştan başa, ananelerden, sanat eserlerine kadar her şey, Türk ru. hundaki o fanteziye, hafifliğe kaç « mayan asaleti bize gösterir. r Yüzlerce yıl evvel bizden bahse- den garp müelliflerini okursak, Tür. | ke mahsus bu asil hasletleri nasıl ta. rif ettiklerini görür ve gurur duya. | e, iç Muhakkak her annenin başı dert- tedir. Çünkü arkadaşının boyandığı. nı, mektepte bile ipekli çorap giydiği ini gören genç kız, ayni şeyi yapmağa özenir. Bunun için © aileyi manen, maddeten üzüntüye sokar, Genç kızın bütün güzelliği, zekâ- sında, terbiyesinde, sadsliğinde ta - büliğindedir. Vakitsiz çağlarda düş. tüğü bu kaprisler, bu meşgulivetler, onun kendisine, ailesine, yurduna, yuvasına faydah bir kadın olabilme- si aleyhinedir. Hangi sınıftan, hangi © seviyeden olursa olsun, bütün mem- leket çocuklarım daha ciddi, daha saygıya değer görmek isteriz. : Anneler, bu uygunsuzluğun önü. ne geçmek için, elbirliği etmelidirler,