15 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

15-8-939 BUGÜN Salzburg Mülâkatı Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL talya ile Almanya Hariciye Na- zırları Salzburg'da bulu- şarak uzun uzadıya konuşmaları ve Her Mitler tarafından da kabul olu- narak onunla da görüşmeleri günün en mühim ve en meraklı siyasi hâ- disesini teşkil etmektedir. Konuşmaların mevzuu ve şümulü hakkında hiçbir müsbet haber veril. mediği halde konuşulan her mesele üzerinde tam mutabakat hasıl ol- duğu mütemadiyen temin olunmak- ta ve bir tek meselenin dahi tâlikına Yüzum görülmediği ilâve edilmekte- dir. » Fakat mutabakatın ne üzerinde temin olunduğu hakkında bir ipucu dahi verilmediği için alâkadar mah- feller ancak şahsi o mütalealar ileri sürmekle iktifa etmektedirler. Hakikatte bu mülâkata sebebiyet verecek birçok âmiller vardır. Ve bunların en birincisi iki mihver memleketinde hüküm süren gergin. lik ve iki memleketin hütün ağırlıği- İe hissettiği tazyiktir. Bu gerginlik! ve tazyik, gelip geçici olmaktan çık- mış, bütün milli hayata zorlanan ve zorlandıkça yıpratıcı ve hırpalayıcı tesirini daha derinden hissettiren bir mahiyet almıştır. Bunun ne za- mana kadar devam edeceğini ve na- sıl biteceğini anlamak, her halde iki mihver devletini de her şeyden önce düşündüren mesele olsa gerektir. İhtimil ki müzakerelerin uzun saat. Jer devam etmesinin sebebi de bu- dur. Müzakereler sırasında Danzig me- #»lesirin, Almanyanın cenubu şarki Avrupada genişlemesi meselesinin vw daha başka meselelerin, Avrupa- ya sit diğer meselelerin de konuşml. duğu ve bunların hepsi üzerinde tam wutabakat hasıl olduğu bildi. iler Mukabil Taarruza Geçtiler Japonlar, Muhtelif Cephelerde Yüzlerce Ölü ve Cephane Bırakarak Kaçmıya Başladılar Hong - Kong, 14 (A.A.) — Chekii riyor: Peiping - Hankov ve Tientsin . Pukoy şimendi- fer hatları uzunluğunda bulunan Çin kuvvetleri şiddetle mukabil taarruza geçerek, Tientsin'in Ce- nubundaki Japon kıtalarını büyük bir hezimete uğratmışlardır, Şimdi müdafaa noktaları arayan Japonları takip etmektedirler. * Yangtze nehrinin Cenubunda tahaşşüt eden 15000 Çin askeri bir kaç gündenberi Mongham ile Taihu arasında bulunan düşman kıtalarına taarruz ederek üç şehri istirdat etmeğe muvaffak olmuşlardır. Hupeh - Honan hududunda faaliyette bulunan merkezi Çin ordusu Tung - Pe ile Sinyang arasında düşmana şiddetle taarruz etmiştir, Mukavemet ede. miyeceğini anlıyan ve tamamiyle mahvolmaktan korkan düşman, bir çok cephane terkederek Şark istikametinde 20 kilometre ricat etmiştir. Uç saat süngü süngüye harp ettiler Çhungking, 14 (A.A) — Shekini Ajansı bildiri. yor: Shansi'nin Cenubu Şarkisinde bulunan Çin kuv- vetleri düşman mevzilerine karşı umumi bir taar. Tuza geçmişlerdir. Süngü süngüye 3 saat devam e- Ajansı bildi- Arita Vapuru sekili Çe Südet den biz çarpışmadan sonra Japonlar bir çok ölü bi- rakarak geri çekilmişlerdir. Japonların geri çekilme teşebbüsleri Horg « Kong, 14 (A.A) — Cheklai Ajansı bildi- riyor? Şimali Çinde Hopei eyaletinde Yuan « Ting neh- rinin suları kabarması üzerine Japon kıtaları geri çekilerek hazı noktalarda toplanmakta iseler de, Çin kuvvetleri tarafından takip edilmektedirler, Sari hastalıklar başladı Chung - King, 14 (AA) — Chekiai Ajansı hildi- riyor: Havaların pek sıcak gitmesi yüzünden Japon kı. talar: arasında bir sâri hastalık baş göstermiştir. Hastaları meçhul bir semte taşıyan kıtalar, birbiri- ni takip etmektedir. Çinde Amerika aleyhine çıkan hâdiseler Hong - Kong, 14 (A.A) — Chekiai Ajansı bildi- riyor: Japonların Çini istilâsındanberi Japon askeri ma- kamları Çindeki Amerikan emlâkini 20 kere tahrip etmişler ve Amerikalılarla 606 kere hâdise cikar. nuşlardır. İngiliz - Japon Müzakereleri Amerikada Müthiş Bir Tren Kazası Vagonlar Birbirine Girdi Birisi de Nehire Düştü Reno, “Nevada” cago'yu garp sahiline 39 saatten da- İha ez bir zaman zarfında bağlıyan İ ve en süratli lüks treni olan “Sout- hern Pacific. sürat katarır çıkması neticesinde 19 ki 60 kişiden fazla yaralanmıştır. Carlin'e 25 kilometre mesafede bu- lunan bir köprünün methalinde treni terkip eden 18 vagondan ücü yolda çıkmıştır. Vagon Restoran Humboldt nehrine yuvarlanınıştır. Alınan son haberlere göre kaza bir suikast eseridir. Trenin makinisti Hocox, tren köprüye yaklaştığı es- nada üzeri dallarla örtülmüş olan rayların lokomotifin tazyikı altında yerinden oynadığını fukat saatte 80 kilometreden fazla süratle yol alan katarı durdurmağa vakit bulamadı- İ ğını söylemiştir. Vagonların bir kısmı birbirine geç- miştir. Kaza mal inin tenha ve re derhal yardım edilememiştir. Yol. cülar bizzat yaralılara yardım et- mek ve vagon restoranla Humboldt nehrine yuvarlanan cesetleri sudan çıkarmak mecburiyetinde kalmıslar- dır. 14 (A A) — Chi: ve taldirklr: olduğum bu güzel şe- dağlık olması yüzünden kazazedele- | İzmirden Ayrıldı İzmir, 14 (Tan Muhabirinden) — İçinde Çekya ve Almanyadan çık rılan 800 Yahudiyi hâmil Arita vapuru bütün ihtiyaçlarım £ mamile temin ettiği cihetle bugün ududunda Mühim Bir Nümayiş Yaptı Prag, 14 (A.A,) — Havas mü habiri bildiriyor: si Craigie, Kato'yu ziyaret f alacağını bildirmiştir. Tokyo, 14 (A.A) — İngiltere elçi. | Londradan talimatı iki güne kadar Londrada da bir tren kazası oldu Londra, 14 (A.A.) — Yeraltı treni bütün süratile giderken yoldan çik. mış ve İki vagon ateş almıştır. Bir ederek, ELEK Zuhüri Kolunu İhya Etmeli Yazan: B. FELEK irkaç gün evvel, bir siyasi teş- bih yapmak için, son zaman. larda adına orta oyunu denilen zu» huri kolunun nasıl şey olduğunu ha. ff tertip izah etmiştim. Bu yazım- dan cesaret alan*bir takım meraklı- lar bana yazı veya telefonla müra- cant ederek bu yolda ve doğrudan doğruya bu eseri ihya için kalem çal. mamı İstediler. Eskidenberi muhihbi İyin artık ölmekte olduğunu en iyi bilenlerden olduğum için bu teklifi iyi telâkki ettim, Avrupada, bir hayli zamandır ihya edilmiş açık hava tiyatroları var. Pen nefis sanatlar tarihini iyi bik mem, Yalnız bu açık hava tiyatrola- rının kadim tarihte güzel bir mevkii ve halkın terbiyesinde büyük rolü olduğunun da cahili değilim. Yunanistanda, Almanyada, Fransa ve diğer memleketlerde yeniden ye- ihya edilen bu tarz, (mizansen) siz tiyatrodan başka bir şey olmıyan ve her yerde, her salonda kolaylıkla tatbik edilebilen orta oyununun bu- gün beş on kişilik fakir #snaftan baş. ka bakayası kalmamıştır. Bunların da yavaş yavaş nisyan ve küsran İ- çinde toz olup gidecekleri muhak- kaktır. Halbuki yazık değil midir ki; asırlarca Türklerin zevklerine hö- kim olmuş, dilimizin sanatlarından olan nüktenin en seyyal nümunele- rini yaratmış ve nihayet çok defa ahlâki zaafları gülünçleştirmek su- retile umumi huylarımızın düzelme, sine hayli yardım etmiş olan bir sa- matın ölmesine göz yummak, hele benim gibi onun zevkine varmıs 6- lanlar için cevaz verilir hir vey de- Eildir. Onun için burada umumi bir davet yapıyorum; Kimlere karşı; Sehir Tiyatrosundaki artistlere; Şehir Tiyatrosu idaresine; Büyük elçi bu teahhurun işleri sü- rüneemede bırakmak zihniyetinden değil, münhasıran meselenin karışık. lığından ve Fransa ve Amerika ile istişarede bulunmak zaruretinden 4. rilmektedir. malümâta göre iaiiverdiler, Dansk gin artık, kati safhaya girmesi lâzım geldiğine kanidirler. Bu yüzden İn- Bu pazar günü, 100 bin kadar çoğu ağır olmak üzere 20'yaralı var-| #stanbul Valisine; ” Güzel Sanatlar Akademisine; Ankarada Tiyatro mektebine, Ve memlekette orta oyununu sevi KR rr Girer li Siz alkan aladağ cine kadar refakat etti: Vapur İz.|! Südet mıntakası arasmdaki hu mirden hareket ederken pratika al. || dütta tarihi Çek merkezinden madığı cihetle nereye gideceği kati | | birini teşkil eden Domazliceyi . Bükreş, 14 (AA) — Pictoria'da giltere İle Fransa, yalnız Almanyaya ait İşlere burunlarını soktukları için yet aldığı için şiddetli hücumlarla karşılaşmaktadır. Bu “neşriyata bakılırsa, mihverel- ler bütün faaliyetlerini Danziğ üze- rinde teksif etmek üzeredirler. Fakat diğer taraftan Danzig mese. lesi üzerinde barış yolu ile anlaşmak içim de bir takım plânlar hazırlandı. Kından bahsolunmakta, hattâ Her Hitlerin bu plânlardan birini hazır lamış olduğu da söylenmektedir. Bu yüzden bu cephede harp ile sulh cereyanları ve ihtimalleri aşağı yukarı ayni kuvvettedi Mihverci matbuat, diğer taraftan Macaristanm ve Bulgaristanın taz- yik edildiğini tekzip etmektedirler. Fakat bu tekziplere inanmamak her halde daha doğru olur. Çünkü mihverciler, Avrupanın cenup şarkı- na karşı siyasetlerini açığa vurmuş bulunuyorlar, Şüphe götürmez bir hakikat varsa o da mihvercilerin bu siyasetlerini tatbik için fırsat kolla- dıkları, fakat bu siyaseti tahakkuk ettirmeğe yardım edecek elemanları avuçlarının İçine alamadıklarıdır. Netice her ne ise, onu mihvercile. rin tutacakları siyasette, fakat dal- ma uyanık, ve dalma hazırlıklı day- ranarak takip etmek icap etmekte. dir, —— ————— Irak, Eski Musul İngiliz Konsolosu, Karısına Tazminat Veriyor Bağdat, 14 (A A.) — İrak hükü. meti, geçen nisanda, Kral Gazinin vefatı akabinde vukua gelen karışık- lıklar esnasında Musulda deli bir A- rabın öldürdüğü İngiliz baş konsolosu nun dul karısı Bayan Masona yirmi bin İngiliz lirası tazminat vermeyi kararlaştırmıştır. Mısır Kabinesinin İstifası Kabul Edildi ire, 14 (A.A) — Kral, Mu- hammed Mahmud paşa kabinesinin istifasını kabul etmistir. ziyaret etmiştir. leri geldiğini temin eylemiştir. evvelki gece bir trenin yoldan olarak bilinmiyor. Manmafih -Arita vapurunun Tilistine gideceği kuvvet- Milletler Cemiyetinde Cenevre, 14 (A.A.) — Fransa Ha. riciye nazırı Bonnet, Türkiye ile Su- || riye arasındaki toprak meselesini kati olarak halleden 23 haziran ta- rihli anlaşmanın metnini Milletler Cemiyetine tevdi eylemiştir. Çurçil Majino Hattını Gezecek Londra, 14 (Hususi) — Eski Har- biye Nazırı Mister Churchill, Magi- not müdafaa hattını ziyaret etmek ve Fransa erkânıharbiyesinin misafi- ri olmak üzere tayyare ile Parise Bu toplantıda ir nutuk söy. miştir; Çek memleketimize hiç bir zaman ihanet otmiyeceğiz. Ve aziz o Çek memleketimi | nefesimize kadar seveceğiz. | Halk yemin ediyoruz, diye | Bebmeyliğ Hamidiye İzmirden Hareket Etti İzmir, 14 (A.A) — Hamidiye mek- tep kruvazörü İzmirde deniz gedikli erbaş mektebine girmek için yazılan talebelerder kabul edilenleri alarak bu akşam limanımızdan hareket e | | ri makamlarının Tokyod. lere iştirak eden başmümessili Ge-| meral Muto, tyyare ile Tiençine hs- reket etmiğtir. tir ki: man değiştirirse Tokyaya © döneceğim, yola getireceğiz. pılması mükarrer İngiliz Japon murahhasları arasında nik- General Muto, gazetecilere demiş. “İngiltere, hattı hareketini ne za- İngiltereyi ister istemez fikirleri- ni değiştirmeye icbar ederek doğru) y;, Nümayişe mukabil seferberlik Tiençin, 14 (A.A. — Buglin ys.|bütün camları kırmışlardır. ması neticesinde 13 kişi ölmüştür. | e ol Tü yen Çek halkçı partisi getie, Jİ PiRliK Gösterilmektedir. —ğ « çin teklifler yapsınlar. De MR Ni tahin e a ee LANE İağilimce iL bölük ie gönüllü teşkiliini seferber) | Yazılı veya aörlü her türlü tekli. miyan Alman topraklarının Alman. i hürün milli mahiyetini tebarüz değiştireceklermiş Bİ fi hüsnü telâkki eder, şahsımı bu ya dışında kalması maktadile yazi.) Türkive - Fransa Anlaşması || ettirmiş ve sözlerini şöyle bitir. İl. Mokyo, 14 (A.A) — Tüsnçin seke.) Amerika Rusyaya teklifte Misimetiri SEE bulunmamış Moskova, 12 (Hususi) — Amerika- Din Japonyaya karşı Sovyetlerle teş. riki mesai etmek istediği hakkındaki haberler uydurmadır. İngiliz konsoloshanesinin camlarını kırdılar Çunking, 14 (A.A) — Reuter a- Jansı muhabiri bildiriyor: Bir çok Japonun da iştirak ettiği ir Çin halk kütlesi, ellerinde sopa» lar ve kılıçlar ile, Çefudaki İngiliz konsoloshanesine hücüm etmişler ve İngiliz Japon makamları nez. zaman leyhtarı | makamları ık. | miş olanlara. Bana bu müessesenin tekrar ihya» Bence bidayette bir “Zuhuri kolu- nu ihya cemiyeti,, kurmalı. Eski ve ihtiyar esmafı hirhaye etmeli. Ama- törler arasındaki hareketleri teşvik ve takdir etmeli ve işe bir sanat çeş- nisi vermelidir. Bence orta oyunu ancak güzel sa- nat olarak kabul ve himaye edildiği kendisini kurtarabilecektir. aaa Uçan Deliler,, den Hiç Bir Haber Yok Londra, 14 (A.A) — 20 saatte İr. lendeya gitinek üzere cuma günü Saint . Peters'den yeni İskoçvaya €$- ki bir tayyare ile hareket eden ve © zamandanberi bir haber alınamıyan Bitmiştir. decektir. yetli miktarda sevkiyat yaptığı teeyyüt etmekte- dir. Bu sevkiyat bir taraftan Polonya bir taraftan Romanya hududuna yapılmaktadır. Romanya dahi bu sevkiyat karşısında ihtiyat tedbirleri al- maktadır, * Mussolini, Kont Cinno vasıtasiyle Hitlere, Danziz me. selesinin halli için şöyle bir plân teklif etmiştir. 1 — Polonya Danzig'deki (o Yüksek Komiserini geri çekecek, hunun yerine oradaki Polonya menfaatlerini korumak ve Polonya azlıklarını müdafaa etmek üzere, diplomatik bir mümessil gönderecektir. 2 — Milletler Cemiyeti mümessili de çekilecek, bütün salâhiyet Danzig Âyanında toplanacaktır. 3 — Danzig gümrüğü, Polonyanın haklarına dokun- maksızın Almanların bazı taleplerini tatmin edecek su- rette tâdil edilecektir. 4 — İdare taroamen Alman olmakla beraber, Dan. zig serbest şehir olarak kalacaktır. Bu suretle Almanya, İlhak ilân etmeksizin Danziy'e sahip olmuş olacaktır. * İtalyanlar Arnavutlukta Yunan hududunda da tahşidata başlamışlardır. Bu tahşidat bir harp ANASI © Almanyanın Rutenyaya bir haftadanberi külli. rümayişler dolayısile İngiliz make. | dinde hâdiseyi şiddetle protesto-et- matı imtiyaz mıntakasında motörlü 'miştir, İÇYÜZÜ vukuunda süratle Yunanistan üzerine inerek İn- gilizlerden evvel hareket etmek maksadiyle ya- pılmaktadır. Tiranda bir İtalyan kumandanı, as- kerlere hitaben irat ettiği bir nutukta “yakında Üsküp ve Nişteki arkadaşlarınızın elini sıkacak- sınız.,, demiştir. * Italya Arnavutlukte askeri sevkiyatta kullanmak üze- re süratle otostravlar. (Geniş ve büyük otomobil yol. ları) yaptırmıya başlamiştır. Bu inşaatta günde 16 bin Arnavut çalıştırılmaktadır. Dağlara çekilen Arnavut milliyetperverleri ikide bir yolları bozduğu ve inşunta mâni olduğu için, yol inşaatında ayrıca 2,000 muhufız asker kullanılma! * İtalyada asabiyet vardır, Halk manevralardan sonra bir harbe doğru gidildiği kanaatinde oldır- ğu için telâştadır. Bütün İtalyan matbuatı, ma- nevralara iştirak eden generallerin halkı teskin elden beyanatını neşretmektedir. Generaller İtal. yanın kuvvetinden, düşmanlarından korkmadık- larından, harpte zarar görmiyeceklerinden bah- sederek halkı teskine çalışmaktadır. Alex Loss ve Die Decker ismindeki" Nevyorklu tayyarecilerin âkıbetin. den endişe edilmektedir. “Uçan deliler,, ismini alan bu tay- yareciler, 25 saatte havada kalabile, cek miktarda benzin almışlardı. Fa- kat hareketlerindenberi 50 saat geç. miştir. Denizde telsiz telgraf cihazi ölmiyan bir vapur tarafından kurta- rıldıkları veya münakalâtm pek müş. kül şerait altında yapıldığı şimali İr. lendanın ıssız bir mıntakasında ke. raya İndikleri ümit edilmektedir. f 'ayyare, tek satıhir ve tek motör. İl lâdür. Telsiz telgrafı yoktur. Bir Deniz Tayyaresi Karası Rio - de - Janeiro, 14 (AA) — | “Pansir,, deniz tayyaresi kazasında ölenlerin 12 kişiyi bulmuş olmasin. den korkulmaktadır. 4 kişiden ibaret olan bu tâyyarede 12 yolcu bulün- makta idi. Kaza saat 16.20 de vuku bulmuştur. Tayyare denize İnecoği es neda kanatlarından biri Cobras ade sının dalga kıranına çarpmıştır. Bre. zilya bahriyesine mensuv ekipler ka- za mahallinde çalışmaktadırlar Rüştü Aras Lord Halifax Londra, 14 (Hususi) — Türkiye büyük elçisi Tevfik Rüştü Aras, bü. gün Lord Hallfaksla gözüstü. yer” < yağ