5 Ekim 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 21

DÜNYADA OLUP BİTENLER Orta Doğu Foster Dulles Viraj alma üstadı Araplar Dulles'a karşı eçen hafta Mr. Dulles Suriye hâ- diselerini kapkara — göstermeye çalışırken, bütün Arap memleketleri Dulles'iı tekzip etmek için yarış edi- yorlardı. Dulles'la aynı lisanı kulla- nan tek memleket Türkiyeydi. Irak bile Amerikanın Suriye ü- zerindeki tazyikini arttırmasını iyi karşılamıyordu. Arap Dünyasının A- merikaya en taraftar adamı Lübnan Dışişleri Bakanı Malik, Eisenhower ve Dulles'a şahsen müracaat etmek- te tereddüt etmemişti. Suriye de as- la kuvvete baş vurmaya teşebbüs et- memeliydi. Kral Suud daha da ileri gidiyor- du. Milli Savunma Bakanı ile Şama gelmişti. Herhalde bu memlekette yapılacak herhangi bir hücum karşı- sında Suudi Arabistanın müdahale edeceği hususundaki eski taahhüdü- nü tazeliyecekti. Türkiyenin Suriye meselesini Birleşmiş Milletlere getir- diği, Başbakan Menderesin' güneyde- ki tehditten bahsettiği bir anda Irak Başbakanı Samı ziyaret ederek Bağ- dat Paktı dostunu yalanlıyordu. Bütün Arap memleketleri Ame- rikaya, daha doğrusu Mr. Dulles'ın siyasetine karşı birleşmişlerdi. Muh- temelen Orta Doğunun Rus-Ameri- an çatışmasına sahne olmasından korkuyorlardı. Böyle bir çatışmanın kendi başlarına patlıyacağını çok iyi biliyorlardı.. İşte bu sebeple Irak ve Lübnan gibi Batı taraftarı memle- ketler bile Mr. Dulles'a kafa tutuyor- AKİS, 5 EKİM. 1957 lardı. Sadece Türkiye Dulles'ın yanın- ydı. Dulles Amerikada da tenkit edil- meye başlanmıştı. Dışişleri Bakanına sempatisini her vesileyle izhar eden Time bile, Dulles'a ateş püskürüyor- du: Amerikanın Araplar arasındaki kavgalara son vereceği yerde, onla- rı kendi soğuk harbine sürüklemeye çalıştığı intibaını verdiğini söylüyor- du. Dulles yangına körükle gidiyor- u. Viraj alma kabiliyeti bir hayli yüksek olan Mr. Dulles'ın bu muka- vemet karşısında fikrini değiştirme- si kuvvetle muhtemeldi. — Güçlükle kazanılmış dostlukları kolayca feda edemezdi. 1950 yıllarındaki Ameri- kan siyasetine sıkı sıkıya bağlı Türki. ye viraj almakta daha çok güçlük çe- kecekti. Ve Dulles'ı kolayca affede- cek olan Arap memleketleri, kuzey komşularının hareketini herhalde u- zun müddet hatırlıyacaklardı Türkiye, Balkanlarda olduğu gibi Orta Doğuda da dostsuz kalmaya namzetti. Türk Harıcıyesı henüz bu tehlikenin farkında değildi. Sovyet Rusya Tereyağlı komünizm Rus Komünist Partisi Merkez Ko- mitesi ile Bakanlar Kurulu, ge- çen Çarşamba günü, bütün dunyanın dikkat nazarlarım üzerine çeken bir tebliğ daha yayınladı Gerçi bu tebliğ ne haftanın siyasi ağırlık merkezi ol- makta devam eden Orta Doğu hâdi- selerini, ne de Birleşmiş Milletler ça- lışmalarını ilgilendiriyordu ama, ge- ne de bütün dünyada büyük Ur alâ- ka ile karşılanmıştı. Zira, Sovyet ida- recilerinin yayınladığı bu tebliğ, Sov- yet Rusya'nın ekonomik alanda bazı yeni tecrübelere girişmek üzere ol- duğunu bütün açıklığıyla ortaya ko- yuyordu. Sovyet idarecileri, bu tebliğde söze, 1955 yılından buyana yürür- lükte olması gereken altıncı beş yıl- lık plânın yerine 1959 . 1965 yılları arasındaki devrede tatbik edilmek ü- zere yedi yıllık yeni bir plân ikame ettiklerini söylemekle başlıyorlardı. 1 Ocak 1958 de tamamlanması ge- reken bu plânın hazırlanmasına yal- nız plân servisleri değil, aynı zaman- da Sovyet Cumhuriyetleri ile sovnar- hozların idarecileri' de iştirak edecek- lerdi. Yedi yıllık yeni iktisadi plânda, en mühim yeri ağır endüstri tutacak- tı. Bu bakımdan, yeni plânın ondan öncekilerden farklı olduğu — söylene- mezdi. Fakat tebliği okumaya de- vam eden dikkatli bir göz bundan sonra soylenenlerın eski — plânlarda| er almayan cinsten olduğunu ko- layca farkedebılırdı Filhakika, teb- liğin sonlarına doğru Sovyet ıdarecı- leri, yeni yedi yıllık iktisadi plan ağır sanayiin yanısıra n inşa- atı ile gıda maddeleri istihsalinin hız- landırılması hususlarının göz önünde tutulacağını da ilâve etmeyi unutma- mışlardı. Bunlar şimdiye kadar ha- zırlanan plânlarda bulunmayan hu- suslardı ve açıkça gösteriyordu ki Sovyet Rusya, Krutçef'in parolasına uygun olarak, Birleşik Amerika'yı et, tereyağ ve flüt. istihsalinde de ya- kalamayı aklına koymuştur. Perşembenin gelişi Sovyet iktisadi düzeninde bu gibi yeni birtakım tedbirlerin alınma- sı, doğrusunu söylemek gerekirse, pek de beklenılmeyen Ur şey değildi. münist Partisi Merkez Komi- tesıt 1956 Aralığında yaptığı oturum- da zaten iki yıldanberi bir karara bırakılmış olan altıncı beş yıllık plâ- nın tatbik kabiliyeti bulunmayan bir plân olduğunu kabul etmiş ve istih- lâk maddelerı istihsali ile mesken in- şaatı hususlarına daha geniş bir yer. vermek üzere bu planı yeniden göz- den geçirmek görevini — Pervukin'e yüklemişti. Netekim Pervukin'in iki ay kadar sonra Merkez Komitesine sunduğu ağır endüstrinin payım istihlâk maddeleri lehine kısan cinsten tekliflerdi. Fakat o sırada ovyet Rusyadan gelen haberlerden Krutçefin bu yeni tekliflerden de memnun madığı — anlaşılıyordu. Krutçef her ne bahasına olursa ol- sun et, tereyağı ve süt istihsalinde Bırleşık Amerıkayı yakalamayı ak- lna koymuştu Geç bulunan kaynaklar Sovyet Rusyanın ağır endüstrisini geliştirmek gayesiyle şimdiye ka- dar bir taraf a bıraktığı istihlak mal- Krutçef Tereyağından kıl ceker gibi 21