18 Ocak 1958 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 11

YURTTA OLUP BİTENLER Himmet Ölçmen Lâdes bi mühendis ve müteahhitler de icra- yı sanat etmemeliydiler. Hiç değilse, Türklerle ecnebiler arasında ecnebi- lerin lehine bir ayrılık gayrılık olma- malıydı. Üstelik aldatılıyorduk da.. Barajlar ve büyük inşaat — mevzula- rında bir takım — aksaklıklar vardı. Nitekim, Himmet Ölçmenden önce kürsüye gelen mühendis Mithat Res- nelioğlu bu hususta, senelerden beri sesini duyuracak makam 'aradığım yana yakıla anlatmıştı. Birkaç yıl- dan beri müteahhitliğini bir Fransız şirketinin yaptığı bir toprak baraj 1nşaatında gördükleri kâfiydi. Muka- veledeki "inşaatta Türk mühendisle- ri kullanılacak" kaydına rağmen da- ha inşaatın ilk günlerinde Fransız- lar türlü kötü — muamelelerle Türk mühendislerini kaçırmışlar ve böyle- ce her türlü kontroldan azade kal- dıktan sonra da barajın maliyetini yukseltmek için ellerinden — geleni yapmağa başlamışlardı. Pek çok ec- nebi firma gibi, bu firma da baraj inşâatını "maliyet kâr" — esası ü- zerinden aldığından lüzumsuz mas- raflar ve kasti dikkatsizliklerle ma- liyetin yükseltilip fazla kâr sağlan- mak, istendiğini Mithat Resnelioğlu sı rasıyla en alt kademeden — -D.S.İ. Md. en üst kademeye -Başba- kana kadar duyurduğu halde, bu müracaatlarına en ufak bir cevap bile alamamıştı. Hoş, bu hususta du- rumu ilgililere duyurmağa ve dikka- ti çekmeğe çalışan yalnız Mıthat Resnelioğlu değildi. a pek çok mühendis yıllardanberi kongrelerde olsun, yazdıkları yazılarda — olsun, şahsen yaptıkları müracaatlarda ol- sun, hükümeti haberdar etmeğe ça- lışmışlardı Ancak bütün bu ikazlara karşı hükümet sanki bir duvar ke- şilmişti. Himmet Ölçmen işte bu şikâyet- ler yapıldıktan sonra söz almıştı. İn- şaat mühendisi olduğu kadar D. P. 12 mılletvekılıydı ya.. Şimdi, İktidarın görüşünü bildirecekti. Nitekim söze "Burada hükümetin bu husustaki zihniyetini acıklıyacağım" diye gir- miş, yirmi sene evvele dit bir hatı— rasını anlatmış ve şöyle devam et- mişti : "— Yalnız Aarkadaşlar, bugünkü hükümet, milletimizin muhtaç olduğu büyük 1şlerı kısa Zzamanda yap- mak — mecburiyetindedir. Mali za- ruretler yüzünde ecnebi firma- lara bazı imtiyazlar tanınmakta- dır.. Meselâ çelik silolar mesele- sinde bizce fahiş addedilebilecek bir kâr, bir fîrmaya Amerikanın — 1s- rarı üzerine verılmıştır İstanbul Köprüsü ve eban — Barajı için yapılmış bir protokol ilân edildi. Bir çok meslekdaşlar tarafından reaksi- yon gösterildi. Ben derhal bu işin iç- yüzünü sordum., Fransız Sefiri Baş- vekili ziyaret etmış, krediler vaad etmiş, bunun neticesi bu protokol imzalanmış. Ama sonradan mevzuun mahdut bir firmanın menfaatleri ik- tizasından olduğu meydana çıkıyor. Bu angajman şimdi bozulmuştur. Bir hafta evvel Nafia Vekili bana: Ben bunun mesuliyetini kabul etmem di- ye Başvekile söyledim, bütün ecnebi firmalar arasında yeniden bir ihale mevzuu yapılmasını temin etkim, de- di. Sarıyar Barajının yapılması sıra- sında Başvekil- İnşallah bundan son- raki barajlarımızı ve inşaatlarımızı Türk mühendis ve muteahhıtlerıne yaptıracağız, vaadinde bulundu Himmet Ölçmen muteakıben de Başbakanın barajların bize değerle- rinden bir misli fazlaya malolduğu- na dair sözlerini nakletmişti! Istanbul köprüsü hikâyesi milletvekili böylece meş- K hur "Istanbul Köprüsü projesi' üzerine de ışık serpmiş oluyordu. Seçimlerden evvel İstanbulda büyük bir gürültüyle bu — köprüye ait bir anlaşmanın imzalandığı — unutulma- Hat İktidar organları bu "fevkalade mühim" haberi büyük şekilde göstermeyen gazetelere çat- mışlardı da.. Dem şimdi, o iş de askıda kalmış ve yenıden Zzarar gör- mek üzere bulunduğumuz anlaşıl- mıştı. Hakikaten İstanbul Köprüsü bir büyük mesele - olmuştu. İmzala- nan anlaşma bir ön anlaşmaydı. Bir Fransız firması tetkikler — yapacak ve tekliflerde bulunacaktı. Sonra, şartları müsait bulursa, Karayolları, bahis mevzuu şirketle esas mukave- leyi hazırlıyacaktı. Nitekim seçim- lerden evvel şirket tekliflerini yap- mıştı. Fakat Karayolları bunları mü- sait bulmamıştı. Başka teklifler al- mak lâzımdı. İşte bu sırada Fatin Rüştü Zorlu, Karayollarını Fransız şirketinin şartlarım kabule zorlamış- tı. Fransız şirketinin menfaatlerim burada meşhur RAR firması temsil ediyordu. Fatin Rüştü Zorlu tâ Ça- nakkaleden telefon ederek mukave- lenin bir an evvel imzalanmasını is- temişti. Fakat Karayolları mukave- met etmişti. Şimdi Himmet Ölçme- nin açıklamasından anlaşılıyordu ki mukavemet Bayındırlık Bakanı Et- hem Menderesten gelmişti ve çok da iyi olmuştu. Böylece zarar gör- mekten kurtulmuştuk. öteki işler? Bir Ethem Menderesin çıkıp müdahale edemedi- ği işler? Bizzat Başbakana atfedilen bir ifadeyle değerinden bir misli faz- lasına malolan barajlar? Demek ki bunlar heba olmuş paralar ve emek- lerdi. Himmet Ölçmen o gün söz almak- la iyi bir iş yapmıştı. Inşaat Muhendıslerı Odası - Kongresı llüm Kellüm- Layemfa!" AKİS, 78 OCAK 1958