27 Aralık 1958 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 23

DÜNYADA OLUP BİTENLER A. B. D. "Göklerden gelen bir ses" G eçen hafta sonunda, Beyaz Sa- rayın basın salonunda toplanan gazeteciler -her zamankinden çok farklı olarak, derın bir süküt için- deydiler. Bütün dikkatleri karşıla- rındaki masada duran ses makinesi- nin üzerinde toplanmıştı. İki teker- lek arasında ağır ağır dönen şeritten çatlak ve hırıltılı bir ses geliyordu: Başkan Eısenhowerın sesi. Gazeteci- an gayet tabii tavırlarla dınledıklerı bır ses karşısında bu rece sessiz olmağa sevkeden şey, se- sin kendisi veya —söyledikleri değil, kaydedılış tarzıydı. Başkan Eisenho- -erin gökyüzünün tâ ötelerin- den, feza ıçınde 2000 kilometre uzak- lıktaki bir noktadan — gelmekteydi, "ilmi terakkinin bu harikası saye- sinde size fezadan hitabe diyorum" diyen mesaj, iki gün önce Washing- tonda tele alınmış, oradan uçakla ro- ket üssü Cape Canaveral'a yollanı, suni peykin içine yerleştirilmişti. Peyk mahrekine girdikten — sonra, yeryüzünden gönderilen - radyo dal- gaları ses makinesini harekete geçir- miş, yıne radyo dalgalan sayesinde yeryüzüne gönderilen ses, Cape Ca- naveral'de tekrar tele alınmıştı. Bu muazzam fırsattan propaganda için azami şekilde faydalanmayı ihmal etmeyen Amerikan makamları, ses şeridini hemen Washingtona goııder- mişler, önce sonra da gazetecilere dınletmışlerdı Dört tonluk Atlas roketinin atıl- masıyla, Amerika 1958 yılını teknik bir zaferle kapatmış oluyordu. Ge- çen yılın sonlarında Rusların kazan- dıkları teknik başarıların Amerika- Atlas Füzesi atılıyor Sonu gelmeyen yol da ne derece bir panik uyandırdığım hatırlıyanlar, bu son zafer karşısın- ütün halk efkârının çocukça se- vincini haklı bulmaktan kendilerini alamadılar. Birbiri ardınca fezaya fırlatılan Sputnıkler, Bırleşık Devlet- lerin dünya yüzündeki itibarını hayli azaltmış, üstelik Amerikalıların ken- dilerine olan itimatlarım da kökün- den sarsmıştı. Fakat, o acı mağlübi- yet, -tıpkı Pearl Harbor sırasında olduğu gibi- Amerikayı gaflet uyku- sundan uyandırmış ve daha çok ça- lışmaya sevketmiştir. O zamandan ben, Kara, Denız ve Hava Kuvvet- le vzudaki faalıyetlerı hızlandırılmış, butçelere daha faz tahsisat konmuş- ve daha fazla ya- bancı mütehassıs angaje edilmiş- tir. Üstelik her üç kumandanlığın birbirini nakzeden çalışmalarda bu- lunmalarını önlemek, roket ve peyk faaliyetlerinde — koordinasyon temin etmek üzere lüzumlu teşkilât deği- şiklikleri de yapılmıştı. Limon kadarcık F akat bütün bu gayretlere rağmen Amerikanın fezaya fırlatabılecegı sunt peykler hep ufacık — şeyleri Sovyetlerin hemen hemen bir huçuk tonluk Sputnik ITI' lerine karşılık. Amerık n peykleri hâlâ 17 kilonun üstüne çıkamamıştı. Aya atılan ro- ketler hedeflerine varabılseydı, belki Birleşik Devletlerin suni peyk mev- zuundaki geriliklerini ortbas etmek ve bir sahadaki başarısızlığı başka bir sahadaki üstünlükle telâfi etmek mümkün olurdu. Fakat bu yapılama- dı. Üstelik, Sovyet lideri — Krutçef, Amerikalıların bu haliyle mekten de geri kalmıyor, " 0 larla meşgul olurken, onlar limon kadarcık şeylerle oynuyorlar" diyor- du. Geçen hafta sonunda ve bu haf- ta başında olup bitenler. Amerika- sahada şikayet Sovyetlere ye- tiştiğini ve hattâ birçok bakımlardan onları geçtiğini açıkça ortaya koydu. Yeni peyk gokyuzune taksit taksit, yani iç içe girmiş üç dört roket şek- linde değil, bir bütün halinde fırla- tılmıştı. Yirmi altı metre uzunluğun- daki muazzam kütle, arkasında a- levden izler bırakarak, saatte 28 bin kilometre hızla göklere yükselmişti. Bu defa, yapılan hesap hatalarını Hâlen Dünya Etrafında Dönen Suni Peyklerin Mukayesesi Azami Dünya Etra- F Atılış Sürati Ağırlığı Uzunluğu (Cam) fında De e AAT Feykin. Adı Tarihi (saatte (kilo) (metre) — | (metre) | Müddetti - Şekli OÖmrü - Km.) (dakika) Explorer (Kâşif) I 311;)5;“ 80 000 14 2 0.15 114 tüp 1 ilâ 5 yıl (A.B.D.) Vanguard 17 Mart roket (A.B.D.) 1958 80 000 1.5 1.75 0,16 184 ve küre 200 yıl Sputnik TEL | 15 Mayıs |— 5; 064 1820 3.7 1,65 106 konik 7-8 ay (S.S.C.B.) 1958 (tabanda) Explorer — /26 Temmuz — 28000 âşif) IV A 17 2 0,15 110 tüp 6 yıl (A.B.D.) 1958 ilâ 80 000 Atlas 18 Aralık ea ae u (A.B.D.) 1958 28 000 4000 26 S 100 silindir 20 gün * Aynı süratteki peyklerin devir müddetlerinin farklı oluşu, bunların dünyaya göre aynı uzaklıkta dönmeyişlerinden ktedir. ileri gelmel AKİS, 27 ARALIK 1958 23