2 Mart 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 30

Yedek subay Şevket Süreyya İs- tanbula dönüp de terhis olunca za- ten dağılmış olan ailesinden kimseyi bulamadığı için bir kere daha Turan yollarına düşer. O zamanlar Müfide Ferit diye bir romancı hanım Ayde- mir adında bir roman yazmıştır. Tu- rana giden, Turanı kalkındıran bir Aydemir. Şevket Süreyya da bu ro- manın hülyası içinde kendisini Tura- na atar. Yeni kurulmuş olan Azer- beycan Türk hükümetinin öğretmen- lere ihtiyacı vardır. Eski Şevket Sü- reyya, yeni Aydemir bir Azerbeycan kasabasına yerleşir. Artık aradığı suyu bulmuştur. Mesuttur. Ancak bu saadet kısa sürecek, devlet olma şuuruna erememiş Azerbeycan hükü- meti sarsılacaktır. Yukarda ise Kızıl Ordu hakimiyeti kendini gösterecek- tir. Ermeniler körpe Azerbeycan hü- kını silâhlandıracak, Ermenileri püs- kürtecektir. Ama bir defa. Sonra gü- nün birinde Azerbeycan kızıl ordu- nun istilasına uğrayacaktır. Aydemir, bu arada neyi temsil ettiğini bilme- den Baküda toplanan Şark Millet- leri Kurultayına delege olarak katı- lacaktır. Orada Birinci Dünya harbi- ne girmemizin baş müsebbibi Enver sonra da Moskovada İttihak ve Terak- kinin bu azılı üyesi ile karşılaşacak ve yıllarca peşlerinde, emirlerinde koştuğu bu insanların zavallılığı kar- şısında şaşıracaktır. Azerbeycanın komünist İiderleri ile dostluklar kuran Aydemir bi man sonra artık Komünist üyesidir. Moskova — yolunu tutacak, Moskova üniversitesinin o ihtilâlden sonraki kendisine has havası içinde iktisat tahsil edecektir. İki de arka- daş bulmuştur: Nazım Hikmet ve Vâlâ Nurettin. Moskova Üniversitesi bittikten sonra Aydemire görünen yol İstan- buldur. İstanbulda Aydınlık mecmu- realitesini iyice anlayıp görebilmesi, otomatlıktan kurtulabilmesi için bir nevi ıslahhane olacaktır. İşte o za- man, tahsil ettiği iktisat ilmine dö- necek memleketin realıtelerı uzerme eğilecektir. ni olmaktır. sek vazifelerine çıkacak, bahis konusu olacaktır. Sonra, de emeklilik! Şevket Süreyya Aydemir, ancak emekliliğinden sonra suyu bulmuş- tur. Kayaş civarında toprak sahibi olmuştur. Bahçesiyle, arı kovanlarıy- la ve çiçeklerle uğraşmaktadır. Su, derinlerde de olsa bulunmuştur. mebusluğu 1950 30 RADYO Amerika İstifadan istifaya Amerikan televizyonlarının tanın- mış program takdimcilerinden bi- ri, Jack Paar, geçen hafta vazife- sinden istifa etti. Jack Paar adını -harcıâlem bir Amerikan tabirini kul- lanalım- "sahilden sahile" bütün te- levizyon seyircileri bilirler, program- larını her hafta ilgiyle takip ederler. Jack Paar şüphesiz ki Amerikanın milli varlıklarından biri haline gel- miştir. Jack Paar'ın bu mertebeye lâyık olup olmadığı ayrı bir münaka- şa mevzuudur. Fakat televizyon gibi milyonlarca insanın hergün saatleri- ni harcadığı bir yayın vasıtasında haftada birkaç kere gövdesini göste- ren ve sesini duyuran bir insan, is- tensin veya istenmesin, topluma mal olmuş demektir. Nitekim Jack Paar'ın istifası erte- si gün Amerikan basınında manşet- lerde bildirildi. —İstifa — olayı bütün teferruatıyla uzun uzun anlatıldı. Hakkında makaleler yazıldı. Radyo- lar ve Jack Paar'ın bağlı bulunduğu RCA televizyon istasyonu dahil ol- mak üzere televizyonlar olayı bahis mevzuu ettiler. Kısacası milli değer Jack Paar'ın istifası milli bir olay haline geldi. Olayın, bundan bir yıl kadar ön- ce bir Türk radyo istasyonundan, İs- tanbul Radyosundan, bu radyonun program takdimcilerinden birinin, Erdem Burinin istifasını akla getir- memesi ve bu istifanın karşılanışıyla Jack Paar'ın istifasının tepkileri ara- sında bir mukayeseyi — zorlamaması elde değildir. Erdem Buri de, İstan- bul radyosunun bilhassa bilgi yarışı programlarının ve bu ara başlıca kültür yayınlarından birinin halk nazarında en gözde takdimcilerinden biriyken günün birinde vazifesinden istifa edivermistir. Ancak bir istifa ile öteki istifanın, bir memlekette ve öteki memleketteki gerek yayın vası- talarında ve gerekse radyo idarelerin- de karşılanışı arasında büyük farklar bulunmaktadır. Sebepler arasında, görünürde bir benzerlik vardır. Jack Paar'ın isti- fasına bir esprinin RCA televizyonu idarecileri — tarafından "bayağı" sa- yılıp videotape'den — -televizyon ya- yınlarının gerek resimlerinin ve ge- rekse seslerinin önceden kaydedildi- ği şeritten- kesilip çıkartılması se- bep olmuştur. Erdem Burinin istifası- nın sebebi ise, hernekadar, geçen yıl- başı yayınında, dinleyicilere daha mutlu bir yeni yıl temenni etmesin- de İstanbul radyosunun selâhiyetli şahıslarınca Zülfüyare dokunur bir renk sezilmesi ve bu yüzden şeritten kesilip çıkartılması ise de asıl sebep bu müdahalenin Buri için sadece bardağı taşıran bir damla oluşu, Tür- kiye radyolarının umumi politikasını kendi dürüstlük anlayışına uygun görmeyişiydi. Herhalde Jack Paar'- Jack Paar karısıyla birlikte İnsanlık kıymeti AKİS, 2 MART 1960