9 Haziran 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 27

Ziraat Demagojiye paydos Geçen hafta boyunca Muvakkat Hü- kümetin üç Bakanı kafa kafaya vermişler, yeni idarenin karşılaştığı İlk önemli iktisadi meseleyi hallet meye uğraşıyorlardı Kanunlar, Top- rak Ofisinin hububat alış fiyatlarının her yıl en geç 15 Haziranda ilan edil- mesini şart koşmuştu. Bu durumda, yeni Hükümetin alması gereken ilk İktisadi karar hububat fiyatları hak- kında olacaktı- Devlet Bakanı Şefik İnan Maliye Bakanı Ekrem Alican ve Ticaret Bakam Cihat Eren, mese- leyi Bakanlıklarının ve Toprak Ofisin eksperleriyle etraflı bir şekilde ince- ledikten sonra, Hükümete müşterek tekliflerini getirdiler. Bir kere teklifin getirilişi bile, yeni Hükümetin ne kadar demokra- tik ve ne kadar medeni usullerle ça- lıştığını ortaya (o koyuyordu. Evvel idare zamanında iktisadi kararlar, Menderes - Zorlu mihveri tarafın dan kapalı kapılar ardında alınır, on- dan sonra Başbakanlığın meşhut mo- tosikletçisi, şöhretşiar Ahmet Salih orurun himmetiyle kaleme alınmış bir kararnameyi içinde ne yazıldı- ğından haberdar olmayan Bakanlara, imzalanmak üzere götürürdü. D.P. devrinde Bakanlar Kurulu diye bir organ yoktu. Yeni Hükümetin ilk iş- lerinden biri ise, Bakanlar Kurulunu tekrar ihdas etmek olmuş, müşterek çalışma usulü tekrar kurulunca da neidüğü belirsiz Koordinasyon Ba- kanlığına hiç bir lüzum kalmamıştı. Yeni Hükümetin bu kararı alırken Deri sürdüğü mucip sebep, koordinas- yon işinin bizzat Bakanlar Kurulu tarafından yapıldığı idi Nitekim, hu- bubat fiatlarının tesbiti meselesi ye- ni Hükümetin ne kadar doğru kare- ket ettiğini gösteren ilk işaret oldu. Cesaret Yeni Hükümette iktisadi işlerden mesul üç akanın yaptıkları incelemeler sonunda (o vardıkları ka naat şuydu: Geçen yılki rekolteden 620 ben ton mahsül idrak edilmişti. Bu sene ise havaların iyi gitmesi sa- yesinde mahsülün 1 milyon tonu bu- lacağı ümit ediliyordu. Bu durumda, bugünkü hububat fiyatlarıyla alım kampanyasına girildiği takdirde Top- rak Mahsulleri Ofisinin köylüye Öde- yeceği miktar yarım milyar liraya bâlig olacaktı. Bu muazzam bir meb- lâğdı. Fiyatlarda en ufak bir artış yapılmasa bile, bu suretle köylünün eline geçen senekine nisbetle hemen hemen bir misline yakın miktarda AKİS, 9 HAZİRAN 1960 Cihat İren Dosdoğru bir adam fazla bir iştira kudreti geçecekti. Bu iştira kudretinin istihsalde karşılığı bulunmakla beraber, köylünün tale- binin bir kısmının kısa bir devre için de olsa enflâsyoncu bir tazyik yap- ması ihtimali yok değildi. Fakat, bu- nun yanısıra köylünün artan talebi- nin bilhassa mensucat sanayiinde rastlanan durgunluğu giderebileceği ve dışarıya buğday ihracı imkanla- rının artması sayesinde döviz imkan larımızın da artacağı ve bu suretle enflasyonist olmayan bir gelişmenin istihsâl alanında bir süre sonra vuku bulabileceği de kuvvetle (o söylenebi- lirdi Fakat üç Bakanın üzerinde yüz- de yüz anlaştıkları nokta, hububat fiyatlarına asta zam yapılmaması oldu İren, Alican ve İnan iktisadi gelişmenin enflâsyoncu metodlarla yürütülemeyeceği hususunda (muta- BİR DEVRİ HİCVEDEN KİTAP AKILI MAYMUMAR Ümit Taşar Oğuzcanın yıllar- dır o neşredilemiyen şiirleri kitap halinde çıkmıştır. taslama 104 Sayfa, 80 Şiir, 5 Lira Ödemeli Gönderilir. Siparişler için: Posta Kutusu 068 - Ankara bıktılar. Oysa ki hububat fiyatları- na yapılacak bir sanı enflasyonu şim- diye kadar görülmemiş bir şekilde hızlandıracaktı. Esasen geçen Mart ortalarında İstanbul genel fiyat en- deksinde bir evvelki aya nisbetle 207 nisbetinde bir araş göze çarpmış ve gerek Maliye Bakanlığı eksperleri gerek iktisadi istikrar (Oo progamının artık ciddiyetle tatbik (o edildiginden şüpheye düşmeğe başlayan Amerikan iktisadi Misyonu mensupları bundan ziyadesiyle endişeye okapılmışlardı Hersey demagoglar demagogu Men deresin, zorlu (Dışişleri (Bakanının zorlamasıyla iktisadi istikrar progra- mını bir kenara bırakıp tekrar atabil- diğine rey avcılığına koşulacağım gösteriyordu. Gerçekten ' Menderes düşmesinin arifesinde hububat fiyat- larına 20 kuruş sam yapmak niyetin- de olduğunu gizlemiyordu. Bu suretin- köylünün ağzına bir parmak bal ça- lınarak ve Mubalafete kayan Orta ve Dogu Anadolu köylüsü bir defa daha aldatcakti Menderesin Türk, köylüsünün artık bu zamanların se- çim zammı olduğunu çok iyi anladı- ğından haberi yoktu. Çünkü köylü, buğdayım zamlı fiyatla «attıktan sonra, pazardaki malların büsbütün ateş pahası olduğunu pekâlâ idrak edebiliyordu. Bu sebepten dolayı, bu seferki aldatmacaya köylünün pabuç bırakması asla beklenemezdi. Köylü bu aldatmacaya pabuç bırakmıya- çaktı ama. yine de olanlar Türk eko- nomisine olacaktı. Enflâsyon ve dış , tediye sıkıntıları yeniden alabildiğine başlayacak, çak daha radikal kredi tahditleri ve çok daha şedit bir de- valüasyon tam bir zaruret haline ge- lecekti. Bunun ire, memleketin yatı- ran hacmim geniş ölçüde, düşüreceği şüphesizdi Şu halde iktisadi istikrarı biran önce tesis etmek ve biran önce yatırım hacmimizi yükseltebilecek daha radikal tedbirlere (gidebilmek için sadece ve sadece lüzumsuz is- tihllali teşviş edecek olan yeni bir samda kaçınmak şarttı. İşte yeni Ticaret Bakanı Cihat İrenin Bakanlar Kuruluna arzettiği teklif bu oldu. Bakanlar Kurulu, bu teklifi derhal kabul etmekten çekin- medi. Çünkü yeni Hükümet, 10 yıl müddetle her tedbiri sırf iktidarda kalmak düşüncesiyle almış olan -kendisini çok kuvvetli sanan fa- kat aslında çok zayıf ve korkak* D.P. Hükümeti değildi Çünkü, bu kararı alanlar iktisat sahtekârları ve rey avcıları değil sadece ve sa- dece memleket menfaatini düşünen ilim adamları idi. Bakanlar Kurulu bu karan aldık- 27