15 Ocak 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 27

DİLCİLİK Kurumlar Plânlı çalışmaya doğru ve plânlı bir çalışmaya yönelmiş bulun- maktadır. Teni yönetim kurulu ilk iş olarak, kendisine üç yıllık bir çalış- ma programı hazırlamış ve bu prog- rama göre çalışmalara başlanmıştır. Kurumdaki her kol, genel çalışma programının esasları içinde, kendi pa- mektedir. manın verimliliği daha şimdiden ken- disini belli etmektedir. 1960 Temmuzunda yapılan kurul- tayda çetin çekişmeler olmuş ve bir ta kım iddialar ileri sürülmüş, bunların her biti inceleme ve soruşturma suren titiz incelemeleri sonunda cid- di hiç bir şeye rastlanmaması da, Kurumun halkoyu önündeki açık a- ını durumunu pekiştirmiştir. Türk Dil Kurumu, bugüne kadar daha çok bilimsel yönden çalışmalar yapmış, yeni kelimeler türetmiş, bun- ların bir çoğu bugün hem yazı dili- ne, hem konuşma diline girmiştir. Her zaman ve her vesileyle dil konu- sunun tartışılmasına ve hattâ Ata- türkün gölgesine sığınıp onun en çok özen gösterdiği eserini baltala- mak için ellerinden gelen herşeyi, her fırsatta yapmak isteyen bir gericiler grubunun sürekli çalışmalarına rağ- men Türk Dil Kurumu, memleket- teki zinde kuvvetlerin direnmeleri ve inanmış e ayakta dura- bilmiştir. Bundan bir süre önce Türk Dil Kurumuna, Türk Tarih Kuru- muyla birlikte el koymak amacını gü- olan bir kanun tasarısı da, baş- ladığı yerde sönmeye mahküm olmuş- tur. Kurumun bu yeni döneminde ça- lışmaların doğrudan doğruya o halka mal edilmesi, hem aydın çevrelerin, hem geniş halk topluluklarının Türk dilinin öz benliğine kavuşması mese- lesini ve bunun önemini kavraması i- çin geniş çapta A gereklili- ği üzerinde durulmuş v u amacı gerçekleştirmek üzere bir "Tanıtma Kolu" kurulmuştur. Yeni kurulan bu kot için hazırlanan çalışma progra- uygulanabildiği otak- il Kurumunun ters ta- nıtmalarla pek de iyi anlaşılamıyan çalışmaları RENE daha iyi duyuru- labilecektir AKİS,15 OCAK 1962 Yapılanlar... Yapılacaklar Geçen bir yıl içinde Türk Dil Ku- rumunun yaptıkları pek de azım- sanacak çeşidinden değildir.. Bir ke- re yıllardan beri yayınlanan aylık Türk Dili dergisinin 300 - 500'ü geç- Yayın Kolunun aldığı da bugün 5000'e yaklaşmıştır. Aylık bir fikir ve edebiyat dergisinin bir yıl içinde bu ölçüde bir yayılma ala- nı bulması, bir yandan Türk Dil Ku- rumunun amacına, bir yandan da Türk fikir ve edebiyat hayatına hiz- met bakımından önemlidir. Kurumun ciddi ve verimli şekilde çalışan kollarından bi- ri olmuştur. Ortaöğretim terimleri, din terimleri, edebiyat terimleri, sah- sinema terim- ne sanatları terimleri, Derleme - Tarama kolu, "Derle- me Sözlüğü"nü tamamlamış, baskı- ya hazır duruma getirmiştir. Bu söz- lük 1962 yılı içinde yayınlanacaktır. Ayrıca, "Tanıklarıyla Tarama Sözlü- gü" için yeniden tesbit edilen 50 ese- rin daha taranmasına > başlanmıştır. Bunun dışında Dil Devriminden bu yana türetilmiş kelimelerin derlenme- si işine de girişilmiştir. 1962 yılı içinde yayınlanacak eser- lerin hem sayıları hem değerleri, 1961 yılı çalışmalarının baklanda bir fikir verebilecek durum- adır. Terim Kolunun hazırladığı e- serlerle "Derleme Sözlüğü"nden baş- ka "Ana Gramere Giriş", "Türk Nesir Antolojisi", Ömer Asım Akso- yun Türk Dili Dergisinde 7 ya mi mağanı; bir de Tanıtma Kolunda ha- T. D. K. nun gösterişli binası leri, spor terimleri, zooloji ve bota- nik terimleri hazırlanmaktadır. Bun* lardan bir kısmının hazırlanması da bitmiştir. 1962 yılında sinema ve sah- ne sanatları terimlerinin yayınlanma- sı mümkün olabilecektir. Sözlük kolunda "Fransızca-Türk- çe Sözlük'ün çalışmaları tamamlan- mış baskısına da geçilmiştir. Önü- müzdeki ay içinde bu sözlüğün pi- yasaya çıkması kabil olacaktır. Bu- nun dışında "Arapça - Türkçe', "Frasça - Türkçe"; "Almanca - Türk- çe Sözlük"ün çalışmaları tamamlan- mış, baskısına da geçilmiştir. Önü- 15-20 bin kelimelik bir Türkçe Söz- lük hazırlanması işi yarışmaya kon- muştur Gramer kolu, "Ana Gra ü- zerinde çalışmalarını sürdürmektedir. Okullar için bir g 8 yazılması işi de. yarışmaya konmuştur. eparda zırlıklarına girişilen Türk Dil Ku- rumunun tarihçesi.. Bu tarihçenin Kurumun kuruluşunun 30. yıldönü- müne yetiştirilmesi için elden gelen yapılacaktır. 1962 yılı içinde, radyolarda, okul- larda, öğrenci derneklerinde çeşitli konferanslar, açık oturumlar, tanış- ma toplantıları da düzenlenecektir. Böylece Türk Dil Kurumu, bir yandan bilimsel çalışmalarım bir plân ve program çerçevesi içinde da- ha verimli şekilde yürütmeğe çalış- makta, bir yandan da rinin İçine girerek hem dil meselesini hem de Atatürk Devrimlerinin en önemlile- rinden birini, geniş bir tartışma ve görüşme havası içinde yaymaya yö- nelmektedir Türk Dil Kurumunun bu çalışma- ları, iyi düzenlendiği takdirde elbet- te verimli sonuçlar verecektir. 21