30 Ekim 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 10

YURTTA OLUP BİTENLER Biraz ondan, biraz bundan A slında o gün Demirel, işleri hallet- miş görünmekle beraber, çok büyük meseleler o halledilmemiş olarak orta- daydı. Meselâ, en büyük rakibi Bilgiç, tekrar başkaldıracağa benziyordu. Bil- giçin Küçükesattaki evi bir süredenbe- ri sık sık kulis toplantılarına sahne ol- maktaydı. Bu toplantılarda, Grup Yö- netim Kurulu ve Hükümet listeleri ha. zırlanıyor, Parti içindeki iktidarı ele geçirmek için plânlar yapılıyordu." Bil giçin seçimlere kadar uslu durması ve hemen seçimden sonra harekete geçme- si sebepsiz değildir. Seçim Öncesinde başkaldırırsa, kendisinin ve arkadaşla- rının Parlâmentoya gelemiyeceğini ga- yet iyi bilen Saadettin Bilgiç, bu teh- likeyi geçiştirdikten sonra, şimdi tek- rar hararetli bir kulise (başlamıştır. Bilgiç için, Demirelin karşısına güçlü şekilde çıkmanın kongreden sonraki ilk fırsatı bu hükümetin kurulmasıdır. Kendisinin desteklediği adamlar Demi- rel tarafından reddedilir ve kabine dı- şında bırakılırsa, Grupta kuwvetli * bir ' muhalefet, hattâ hâkimiyet kurabile- ceğini tasarlıyan Bilgiç, oyununu akıl. lıca oynamaktadır. Hatırlanacağı gibi Bilgiç. AP'yi, Gümüşpala zamanında aynı taktikle ele geçirmiştir,.. Bina karşılık Demirel, hiç olmazsa iktadaraısınma devresinde rahat et- sivri isimler bulun- durmamak ve hizmet edebilecek bir kadro meydana getirmek istemektedir. Bilgicin desteklediği kimseler ise bazı özel ihtisasları kadar müfritlikleri ile de tanınmış isimlerdir. Üstelik Demi- rel Bilgici kabineye almakta da tered- düt, etmektedir. Böylelikle, onun en büyük kusuru olan "Bilgiçin devlet a- damlığı tecrübesi yok" intibaını kendi eliyle ortadan kaldırmak istememek - tedir. Fakat Bilgici kabineye almaya mecbur kalırsa da, hiç olmazsa Başba- kan yardımcısı yapmıyarak, Parti ve halk oyu önünde rakibinin özel bir ö- nem kazanmasını engellemek niyetin- dedir. Demirelin, Başbakan Yardım- cısı yapmamak için Bilgice söylediği bahane "kardeşim, sana canım kur- ban ama, Yardımcılık Plânlamaya ba- kacaktır. Hâlbuki sen iktisattan hoş- lanmıyorsun"dur. O gün Demirelin problemi sadece bu değildi. Çok çeşitli yönlerden gelen bin türlü baskı vardı. Bütün bunları dengelendirmesi ve üstelik, İstediği gi- bi bir hükümet kurabilmesi cambaz meharetinı gerektiriyordu. Demirelin, isteklerini dengelendirmek torunda ol- duğu baskı çevreleri arasında, daima 10 angaje olduğu iş muhiti, yabancı ülke- lerdeki dostlar, kendilerine 1/3 Bakan lık kontenjanı istemeye karar vermiş olan Senato Grupu, Karadeniz, Ege, İç Anadolu, Doğu Anadolu gibi bölge- sel gruplara ayrılarak, bölgeleri için Bakan kontenjanı isteyen milletvekil- leri sayılabilir. | Nitekim karadenizli milletvekillerinden Reşat Zaloğlu, De- mirciden, Karadeniz bölgesinden üç Bakan almasını istediklerini sakınca görmeden açıklamıştır. o Egelilerin bu bu yoldaki gayretleri de apaçık cereyan etmiştir. Tabii bütün baskıların yanında, en önemlisi memleketin sağlam kuvvetleri- nin şimşeklerinden korunabilmektir. emirel, Pazar günü durmadan bun ları düşündü. En uzun gün pazartesi günü ise, düşünceler halin- deki bu problemlerin içine daldı. Aslında, akla karayı bağdaştırmaya ve herkesi memnun etmeye uğraşımı- yan kararlı bir adam için bir AP hü- kümeti kurmak fazla zor değildir. Hat- tâ AP Tüzüğü bu işi çok kolaylaştır- maktadır. Buna göre Genel Başkan, Başbakan adayı ise, tek secicidir. Par- tinin yetkili organları ile sadece istişa- re etmesi ve sonra hükümetini açıkla- ması yeterlidir. Üstelik Tüzük, bu şek- le Demirel tarafından konulmuştur. Yazdan kışa hazırlanan Demirel, daha Genel Başkan olmadan, Başbakan ol- duğunda rahat etmeyi düşünmüş ve bu tüzük değişikliğini istemiştir. Es- ki günlere bakılır ve AP Grupunda Ba- AKİS kanların oy çokluğu ile seçildiği ve bu yüzden büyük karışıklıklarla son dere- cede gayrimütecanis kabineler meyda- na geldiği hatırlanırsa bu, son derece rahatlık sağlayan bir usüldür. Demirel önce, bu rahatlıktan yarar- lanmaya kararlı bir tavırla işe girişti. Sabahleyin Senato Grup Yönetim Ku- rulu ile görüştü. Senatörlere herhangi bir isim açıklamadan, işin prensiple- rinden bahsetti. Hükümeti dört bölüm- lar, sosyal meseleleri olan Bakanlıklar ve iktisadi devlet teşekkülleri ile ilgili Bakanlıklar.. (Buralara tâyin edeceği adamları bu ölçüye göre ayıracak ve tâyin edecekti. Bundan başka, kuru- lacak kabinenin iç barışı (o sağlaması gerekiyordu. o Demirelin bu prensiple neyi kastettiği, daha sonra, Mehmet Turgudu Enerjiden Bayındırlığa kay- dırmak, yolsuzluk dâvası devam eden Settar İlkseli kabine dışı bırakmak ni- yeti ortaya çıkınca belli oldu. Demirelin bir başka prensibi de "basına sempatik gelecek bir kadronun teşkili" idi. Başbakan adayı bunu şöy- le açıkladı: "— Öyle bir kabine kurmalıyız ki, toplam tirajları dört milyona varan, gazete ve dergilerin hiç olmazsa dörtte | üçü karşımızda olmasın.." Tabii Demirelin yayında, bunu sağ- latnak için daha başka oklar da vardı ve bunların bazıları altındandır. Başka bir prensip, kabinede bütün mesleklerin temsili idi. Demirele göre Demirel Çankayadan dönüyor Evdeki hesap çarşıya uymayınca... 30 Ekim 1965