11 Aralık 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 15

İKTİSADİ Bütçe Denk bütçe dediğin.. Maliye Bakanı İhsan Gürsan, Büt- çeyi takdim amacıyla, geride bı- raktığımız hafta Çarşamba günü yaptığı açıklamasız basın toplantı- sında, Bütçede 2 milyardan fazla a- -ık bulunduğu iddialarını toptan reddetti ve bütçenin denk olduğunu söyledi. Gürsana göre, Bütçenin bü- tün açığı sadece ve sadece 650 mil- yon liradan ibaretti ve bunun da "görünüşte" açık sayılması gerekir- di. İç borçlanma yoluna gidilerek, 650 milyonluk istikraz yapıldığı tak- dirde, bu açık da derhal kapanıve- recekti. Hem, 1966 yılı Bütçesinde kamu gelirlerinin Il milyar 645 mil- yon lira fazla olacağı Maliye tara- fından tahmin edilmekteydi! Rakamlar arasında benzerlik bu- lanlar, bu 1 milyar 645 milyon ra- kamının Maliye Bakanının müs- tesna bir buluşu olduğunu anla- makta gecikmediler. Zira 1966 yılı gelirlerindeki 1 milyar 645 milyon- luk tahmini artışla bugünkü fili a- çık miktarı birbirine çok yakındı. Basın toplantısındakiler, bu durum karşısında, eski Maliye Bakanı Me- lenin Gürsan hakkındaki sözlerini hatırlamaktan kendilerini alamadı- lar: "— Allah yardımcısı olsun.. Bi- zim bütçeleri tenkit ettiği günleri hatırlıyorsa diye çok üzülüyorum. Bizim bütçeleri beğenmez, tenkit ederken, Allah İhsan beye ne gün- ler gösterdi!..Bizimkinin ileri sürü- len açığının yanında, İhsan beyin bütçesindeki açığı, Allah düşmanı- mın başına vermesin." Bütçe - toto Gerçekten de, AP Hükümetinin Meclise sunduğu B da kalkacaktır. oGelirlerle giderler denktir" demlen, ardından da "fa- kat 1966 yılı Bütçesinde gelirler | milyar 645 milyon lira fazla ola- caktır inşallah" temennisinde bulu- nulan bu Bütçe, bütçeden çok, âde- ta bir "bütçe-toto"yu andırmakta- dır. İhsan Gürsan, meslekten yetiş- miş maliyecilerin başına gelebilecek in büyük felâketle karşıkarşıyadır. İktidarların, bütçelerini takdim e- 11 Aralık 1965 VE MALİ İhsan Gürsan Harcanan adam derken bir parça "iyimser" konuş- maları tabiidir. Fakat iyimserliğin bu derecesi, konudan az çok anlı- yanları güldürmekten başka bir şe- ye yaramayacaktır. "Bütçe denktir, denk kalacaktır" odemek, "Kıbrıs türktür, türk kalacaktır" demek gi- bi hafif bir slogandan ibarettir. 17 Kulağa Küpe Efendim nerede , ben nerede? Taraftarları tarafından ken- disine Muhteşem Süleyman adı verilen sayın Demirel bu- yuruyorlar ki: "Bugün bir de- vir kapanmıştır. Bu, sadece kâr düşüncesiyle hareket et- me devridir. Açılan yeni dev- rede kâr yalnız alınterinin karşılığı olacak, spekülatif kâr kalkacaktır". Ooo, ahbap, o devir bugün kapanmadı, 27 Mayıs sabahı kapandı. Şimdi, devrin meraklıları, açılan De- mirel Devrinin karşısında li- mitle el uğuşturuyorlar. Ama, yalayacaklarıdır. görünen, avuçlarım SAHADA milyar 687 milyon liralık yatırım, câri ve transfer harcamaları karşı- sında, gelirler 16 milyar 68 milyon liradır ve açık ise, bir hesaba göre I milyar 619 milyon lira, bir hesa- ba göre | milyar 645 milyon liradır. Hükümetin, iç borçlanma ile ö- zel sektörden 450 milyon, devlet müesseselerinden -Devlet atırım Bankası ilk akla gelen omüessese- dir- 200 milyon lira sağlamak kara- rından başka, biç birşey yapamadı- ğı açıkça anlaşılmaktadır. Yüksek Plânlama Kurulunda görüşülen 1966 Programı ve Bütçe finansman açığı miktarı, personel maaşlarına yapı- lacak zamlardaki indirimle 2 mil- yar. 300 milyona yaklaştırılmış ve iş, buna bir kulp bulmaya kalmış- tır.. Aslında, Bütçeyi hazırlayanlara hak vermemek elde değildir. Zi- ra, politikacılara sevimli görünmeyi beceremeyen Plânlamacılar, söy- lenecek başka lâf yokmuş gibi, "sağ- lam gelir kaynakları", "enflâsyon tehlikesi", "sosyal adalete uygun vergi düzenlemesi", "vergi sızmala- rı ve kayıpları" gibi, hiç de iç açıcı olmayan şeylerden bahsetmişlerdir. Bu durumda elde, tekbir çare kalmış tır: İç borçlanma!.. Buna da itiraz o- lamazdı ya... Şahıslar elindeki satın alma gücü devlete devredilecek, fa- kat ortaya yeni . Bu yol edilebilirdi. sermaye ve küçük tasarruf sahiple- t. 200' milyon da Devlet Bankasının geçmiş yıllarda kullanıl mayan fonlarından alınacaktı. Yal- nız, Devlet Yatırım Bankasının bu fonları ile tahvil alabilmesi için, ik- tisadi ,devlet kuruluşlarına yapılan banka yardımlarının o kısılmasına katlanmak gerekecekti. Ayrıca, özel sermaye piyasasının, Ereğli Demir- Çelik senetlerine bile itibar etmedi- gini, hele. hele Türkiyede küçük ta- sarruf sahiplerinin ne güç, ne de alışkanlık bakımlarından yeterli bu- lunamıyacağınıbelirtenilgililer. Ba- kan Gürsan tarafından açıklanabi- len bu biricik tedbirin * bile ne ka- dar boş ve havada olduğunu ifade etmiş oldular. Rüfailer karışır! Bakanın basın toplantısından iki gün önce, bütçe açığına bir kılıf uydurmakla görevli Bakanlık yetki- lilerinden önemli bir zat, kendisine bir AKİS mensubu tarafından soru- 23