27 Mart 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sahife 2 Iş bankası (Baş tarafı birinci sahifede ) lirasının osukutunu (o vukuundan evvel gördük. Milli paraya itimat Bidayetten beri Milli paraya olan sarsılmaz itimadımız, faali- yetimizin her sahasında dusturu hareketimiz olmuştur. Milli para hükümetimizin tediye muvazene- mizi göz önünde bulundurarak almış olduğu tedbirlerle kıymetini 1931 senesinde de aynı selâbetle muhafaza etmiştir. Bu tedbirler meyanında bilhassa kontenjan usulü (her ne kadar iktisadi buhranın tabii bir neticesi olarak daralmış olan iş hacmini bir az daha küçültmüş ise de paramızın kıymetinin muhafazasında büyük yardımı olmuştur. Kontenjanın faideleri İş hacminin küçülmesine muka- bil bu usulün piyasalarımızda halen mühim faideleri görülmek- tedir. Mevzuu bankamız yeni kredi cephesinden tetkik ettiği- miz zaman malul olmuş bir kısım ticaret branşlarının bu sayede canlandığını görürüz. Spekülasyon maksadile yapılan ve bilâhare satılamıyarak elde kalan stokların sebebiyet verdiği teşevvüş ve sarsıntılar zail olmağa yüz tut- muştur. Sanayi harekâtı üzerindeki kuv- vetli tesiri ise çok barizdir. Kon- tenjantman usulünün ihracat mah- sullerimizin satışına menfi tesirleri olabileceğini düşünenler vardır. Bunun hakkında riyazi bir büküm verebilmek için önümüzdeki ihra- cat mevsimini beklemek İözımdır. | Fiyasa ve mahsulât vaziyetimiz Bankacı ogörüşile piyasa ve mabsulat vaziyetimizden kısaca bahsedelim. Fiatlerin umumiyetle sukutunz rağmen üzüm, incir, fız yağı, kuru kzzia, gibi imizin fiatlerindeki temevvüç be az olmuş ve ihracatı da tabii bir şekilde cereyan etmiştir. Pamuk, yapağı, gibi mahsulleri- mizin suhuletle satış ve ihraçları mümkün olmuştur. Tütün ticaretimiz, tahsisen iki seneden beri zedelenmiş bulun- maktadır. Tütün ihracat mahsu- lâtımızın en mübimlerinden biridir. Her sene memleketimize takriben 7 milyon lira servet getirmekte idi. Ticaret ve ziraati Rasyonal esaslar dahilinde organize etmek zarureti vardır. Tütün müstahsili olan (Balkanlı (o komşularımızla anlaşmak müşterek menfaatlerimiz icabatındandır. Arpa ihracatımız 1931 senesinde geçen senelerle mukayese kabul etmiyecek surette fazla olmuştur. 1930 senesinin 280 bin liralık ihracatına mukabil Obu sene 3,5 milyon liralık Arpa ihracatı yapılmıştır. Buğday meselesine gelince; son iki sene zarfında hariçten buğday celbine mahal kalmadan ibtiya- cımızı tatmin ettiklen mada bir miktar da ihracat yapılabilmiştir. Tiftik ihracatı Tiftik ihracatımız durgundur. Fiatler çok düşmüştür. Mevcut stok yekünu da kabarmıştır. Bu mahsulümüz için, dahilde kismen olsun istihlâk imkânları tahassül etmedikçe bugün için salâh ümit etmek müşküldür. 1931 senesi zarfında bankamız emtia üzerine avans müuamelâtını azaltmıştır. Celâl bey. üütkünü bitirirken Iskenderiyede ve Hamburgta şu- beler açılacağını, umum şubelerin kırk üçü bulduğunu: temettü tev- ziinde Iş Bankasınca takip edilen hattı hareketi şu sözler ile anlat- mıştır: Bizim ötedenberi bu mevzuda takip eylediğimiz prensip ve hattı hareket açıktır. Umumi ve hususi ihtiyatlarımızı ayırdıktan sonra her sene elde ettiğimiz safi kâr hissedarlarımıza ne nisbette bir temettü tevziine müsait ise ancak onu bilâ tered- düt vermek için umumi heyete teklif yapmaktır. Akşam Bu Sahkalhiki Teleraflar Tuna ittihadı konferansı İngiltere üç büyük devleti bir konferans aktine davet etti Berlin , 26 ( Husüsi) — İngiltere sefiri, hariciye nezaretine gelerek tuna devletleri ittihadı devlet arasında aktedilecek konferansa iştirake Alman hükümetini maâlde tanzim edile davetiyeler, Fransa, Italya hükümetlerine de tebliğ edilmiştir. Mamafih davetiyelerde konferan- sın nerelerde ne zamau toplanacağı tasrih edil- mektedir. Siyasi mahafilin tahminatına göre, İngiliz baş vekili M. Mac Donald konferansın Londrada toplanmasını tercih etmektedir. Almanya konferan- sın Londrada toplanmasına itiraz etmiyecektir. İl Nisanda tahdidi teslihat konferansı tekrar meselesini müzakere için dört resmen davet eylemiştir. Ayni bügün içtimalarına başlıyacağı cihetle, Tuna devletleri konferansı, nisan bidayetinde Londrada toplandığı takdirde bu konferansa iştirak edilmesi müşkül görülmektedir. Fransa, prensip itibarile böyle bir konferansın | toplanmasına muvafakat etmiştir. Italyanın da ber hangi bir itirazda bulunması varit değildir. Zira Italya, Bulgaristanın da iştirakile büyük devletler ile Tuna hükümetlerinden müteşekkil bir konfe- ransın toplanmasını teklif eylemişti. Fransız başvekili M. Tardicu bu hafta zarfında İngiltere başvekilile mülâkat edecektir. - Japonyanın Cemiyeti Akvamdan çekilmesi ihtimalleri kuvvetleniyor Tokio 26 (A. A.) — Japon gazetelerinde görülen haberlere göre Cemiyeti akvam misakın 15inci maddesini Mançuri ihtilâfı hakkında tatbik hususunda israr gösterdiği takdirde Japon hü- kümeti, Cemiyeti akvamdan çe- kileceğini o Cemiyeti akvama | resmi surette bildirmek niyetin- dedir. Bu haberi teyit edecek malümat almağa imkân bulunma- makla beraber bu şayianın bazı esaslara istinat ettiğini zannetti- recek kuvvetli sebepler vardır. Filbakika, son günlerde alınan bazı malümata göre Cemiyeti Akvam kâtibi umumisi sir Eriç Drommond, Cemiyeti Akvamın mevzuu bahis 15 inci maddeyi Japonyanın mükerrer ret cevap- larına rağmen Mançuri itilâfza tatbik etmek isteğiğini M. Stoya | bildirgeiştir. Yunanlılar farici borçlar için moratoryom ilân edecek Atina, 26 (Hususi) —Hükümet temerküz kabinesinin teşekkülünü hemen hemen imkânsız gördüğü ve kendisi ağlebi ihtimal iktidar mevkiinde kalacağı cihetle, mali müşkülâta karşı koymak için tat- bik edeceği yeni mali ve iktisadi siyasetin esaslarını hazırlamağa başlamıştır. M. Venizelos, yarın siyasi fırka- lar rüesasının aktedeceği ictimada, bu yeni mali ve ikitisadi siyaseti hakkında izahat verecektir. Hükümet mahafilinde tereşşuh eden mevsuk malümata göre yeni mali ve iktisadi siyasetin esasları şudur: 1 - Yunanistanın o harici borç ve taahhütlerini asgari bir hadde indirmek yani muayyeri bir zaman harici borç taksitlerini ödememek, 2- Dahili borçlarm tevhidi. M. Venizelos, bir sene müddetle vergilerin o tezyidi için kabine âzasından biri tarafından ileri sürülen teklifi, münakaşa etmeden bile reddini istemiş ve Yunan milletinin vergi zammına taham- mül edebilecek halde olmadığını söylemiştir. Esasen siyasi fırkalar rüesası da vergilere zam icrasını reddetmişlerdir. Kaçırılan Çocuk Lindbergin çocuğu nerede imiş? Nev York, 26 (Hususi) — Nev York Niyoz gazetesinin verdiği malümata göre Amerikalı bir rahip Lindbergin çocuğunu kaçı- ran haydutlar ile müzakerededir. Çocuk, Norfoluk açıklarında demirlemiş bir gemide bulunuyor. Polis rahibe, çocuğun hayatını tehlikeye düşürmemek için salâ- hiyeti vasıa vermiştir. Müsadere edilen Norveç balıkçı gemileri serbes bırakıldı Oslo, 26 (A.A.) — Verilen bir habere göre beyaz denizde mü- sadere (oedilmiş olan Norveç balıkçı gemileri serbes bırakıl- mıştır. Norveç karakol gemileri avdet etmektedirler. Zührevi hastalıklarla müczia!a işin Ankara, 26 — Beşvekâlet müs- teşarı Kemal beyin riyasetindeki komisyon (zührevi hastalıklarla yapılacak mücadele nizamnamesini hazırlıyacaktır. Doktor Hulüsi Behçet bey mü- zakerata iştirak etmek için davet üzerine buraya gelmiştir. Rüstemiye vapuru karaya mi oturmuş? Izmir 26 (Hususi) — Mersine hareket eden Rüstemiye vapuru- nun Çeşme sahillerinde makine- sinin bozularak karaya oturduğu söyleniyor. Yancın kuleleri Reklâm tesisatı için vekâlete bir müracaat Ankara, 26 — Galata ve Beyazıt kulelerinde dahili asansör, reklâm tesisatı hakkındaki Alâad- din Cemil beyin müracaatı dahi- liye vekâletince tetkik edilmekte- dir. Müracaat, esas itibariyle muvafık görülmüş, yalnız kulele- rin kıymetli tarihiyesi o dolayisile muhafazaları için projesi istenmiş- tir. Bu hususta bilâhare karar verilecektir. Cenup hududumuzda gümrük kapıları Ankara 27 (Telefon) — Güm- rükler umum muhafaza kumandanı Seyfi Paşa nisan ortalarında cenup hududumuz üzerinde bir tetkik seyahatine | çıkacaktır. Gümrük kapıları bu seyahatte tayin edile- cektir. Taksime iye istinat ultmiyeri dosyalar Ankara 27 ( Telefon) — Âli karar heyetince tetkikatı ikmal edilemiyen dosyaların nasıl bir muameleye tabi tutulması lâzım- geldiğine dair meclis riyasetinin baş vekâlete gönderdiği tezkere Adliye vekâletinde tetkik olun- maktadır. Yakında hükümet nok- tai nazarını millet meclisi riyase- tine cevaben bildirecektir. Hava faciaları Saint Nazaire 26 (A. A.) — | Bir seyahat tayyaresi bu sabah, Saint - Etienne - de - Montlus civarında yere düşmüştur. Yolcu- lardan ikisi ölmüştür. Bekârlık vergisi encümen âzası Ankara 26 — Bekârlık vergisi hakkında tetkikatta bulunacak olan komisyon azaları şunlardır: Ahmet (Elâziz), Aziz (Erzurum), Reşit Galip (Aydın), Ihsan Paşa (Gireson), Alâaddin (Sinop), Refik (Bursa), Nafi Atuf (Erzurum), Alâaddin Cemil (Istanbnl), Hamdi (Ordu), Salâh Cimcoz ve Ubey- dullah Beylerden mürekkeptir. Komisyon Perşembe günü topla- nacaktır. Alâaddin Cemil B. teklif hakkında bir rapor ihzar ede- cektir. Seyrisefainde tekaüt kanunu lâyihasının maliyece tet- bi şev rinin UMUM; Skait kanununun hükümlerile telifi için lâyiha Sey- risefaine iade edilmiştir. Izmir civarına kar yağıyor Izmir 26 ( Hususi) — Havalar soğudu. Şehir civarındaki dağlara, İ mülhakata kar yağdı. Bu tahav- vüller çiftçilerce iyi görülmemiş- tir. Adalar denizi fırtınalıdır. üç kişi kumar oynarken yakalandı vede kumar oynandığı haber alına- rem, Ali, ve Koço isimlerinde üç kişi kumar oynarken yakalanmış- lardır. Ankara 26 — Seyrisefain tekaüt kiki ikmal edildi. Bazı hükümle- | Koca Mustafapaşada bir kah- | rak yapılan araştırmada Muhar- | EA 27 Mart 1923 Ekmeğe zam (Baş tarafı birinci sahifede ) Seyahatımız mayıs o nihayetine kadar sürecektir. Seyahattan mak- sat ecnebi büyük alıcı ve satıcı- larla temastır. Ihraç eşyalarımı- zın hepsine mahreç ve mübadele esasları üzerinden satış imkânları arıyacağız. Yapacağımız temas- lardan sonra mukavelelerin imzası muhtemeldir. Bunlar belki Anka- rada imzalanacaktır. Atıf bey buğday meselesi hak- kında: — Ekmeği 12 kuruşa çıkarmak suretile (o çiftçiye Obir omenfaat temini hiç de doğru değildir. Bir kere bundan çiftçiyi müstefit etmek bu kazancı çiftçiye kadar götürmek hemen imkânsızdır, demiştir. Zirai vaziyet hakkında “x müsteşar bey: — Şurasını işaret etmek #te- rim ki; kış mahsulünün'az olması, kışın fazla ve âni oluşundandır. Yoksa köylünün fiatların düşük olması dolayısıyle zeriyattan ka- çındığı iddiası katiyyen varit de- ğildir. Ben bizzat tetkikat yaptım; köylünün ekmemesi için hiç bir sebep yoktur. Gazi Heykeli Mayıs iptidalarında resmi küşadı yapılacak İzmirde rekzedilecek Gazi hey- kelinin kaide inşantı ancak Nisan ortasına kadar ikmal edileceği tahmin olunmaktadır. Belediye heyeti fenniyesi bir dökümcü ile görüşerek kaidenin cephesine tunç hurufatla yazılacak yazıyı tesbit etmiştir. Yazı şu şekilde olacaktır. : “ Türkiye Birinci Reisicumhuru Gazi M. Kemal, Bunun altına da Gazi Hz. nin Dumlupınarda orduya , bitaben söylediği “Hedefiniz Akdenizdir,, cümlesi ile heykelin tarihi inşası olan 1932 rakamı yazılacaktır. Heykeltraş M. Kanonikadan Belediye reisi Behçet Salih beye gelen en son bir mektupta kaide inşasının hitamında İzmire geleceği ve heykelin rekzi amaliyesinde bizzat bulunacağı bildirilmektedir. Küşat merasiminin Mayıs iptida- larına doğru yapılması muhte- meldir. Neşriyat şubesi Halkevi kütüpane ve neşriyat şubesinin ilk içtimar dün, Halkevi salonunda aktedilmiştir. Yapılan intihap neticesinde müderris Mehmet Emin bey 49, Bürhan Ümit bey 42, Maltepe askeri lisesi felsefe muallimi Ah- met Faik bey 4İ, Muhit mecmaası sahibi Ahmet Cevat bey 40, Kadınlar birliği sabık reisi Nezihe Muhittin Hanım 38 reyle idare komitesi azası olmuşlardır. Bundan sonra ihtisas encümen- lerinin adet ve isimlerinin tesbiti hususunda idare komitesine salâ- biyet itası kararlaşmış. içümad nihayet Vermiştir. Rakı kaçakçılığı Adanada yüzde 90 derecesinde azalmış Adanada son tedbirler dolayı- sile yakı kaçakcılığı yüzde doksan nisbetinde azalmıştır. Kaçakcılığın doğrudan doğruya (o memlekete hiyanet olduğu kadar - şahısları için de aynı zamanda tehlikeli bir iş bulunduğunu anliyanlar kaçak- cılıktan satfı nazar etmişlerdir. Kaçakcılığın bu suretle azalmış olması içki inhisar satışlarını fevkalâde artırmıştır. Içki inhisar idaresi evvelce bir senede yaptığı satışları şimdi bir ayda yap- maktadır. Öke i i, A