14 Şubat 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

AŞ. m. Mi di Japonlar Hainan'da hava meydanları yapıyorlar Bu adanın işgali Çinde aylardan beri cereyan eden vakaların en mühimmi sayılıyor Paris 13 (A.A.) — Figaro gazetesi- nin Hong - Kong muhabiri yazıyor! «Fransız Hindi Çinisi: civarında Hainan'a yerleşen Japon kıtaları bü- yük hava meydanları inşa etmeğe ve harp gemilerinin demirliyebilme- si için Haikeu limanını tarakla te mizlemeğe başlamışlardır. Japonlar tdrafından gösterilen faaliyetin ma- nası şudur; 2 Hainan, Hindi Çininin başlıca mer- kezlerine tamar-ile hâkimdir. Bu ye ni Japon deniz üssü 400 kilometrelik bir mesafede bulunan Hon- Kong'u 800 kilometrelik mesafede bulunan Manille'i ve 1340 kilometrelik mesa- fede bulunan Singapur'u tehdid et- mektedir. Bu merkezler, bu suretle Japon bombaları civarında bulunmaktadır. Jar. Hainân adası, ayni zamanda Japon tayyarelerinin Çinin cenubu şarkisi- nin başlıca noktalarına yapacakları akınlar için de mükemmel bir üs teş- Kil etmekteriir, Adada bir tahtel- bahir üssü tesis edildiği takdirde Singapur'un şarkına giden bütün ti- caret yolları tehdid altına girmiş olacaktır. Çinliler ormanlara kaçıyorlar Hong - Kong 13 (A.A.) — Hainan adasının 80 kasabasında yaşayan Çinlilerin büyük bir kısmı kaçarak adanın merkezindeki ormanlara sak- lanıncğa teşebbüs etmişlerdir. Japon- lar, sehirleri ve kasabaları terkedecek olanları idam edeceklerini bildirmiş- | lerdir. Bu ihtara rağman birçok Çin- lie kayıklarla kaçmağa teşebbüs ct- mişlerse de Japon harb gemileri top- Jarile ateş ederek kayıkları batırmış- lardır Mareşal Şang-Kay-Şek'ini sözleri Hong - Kong 13 — Mareşal Şang- Kay - Şek, Hâinan adasının işgali, Çinde aylardanberi cereyan eden ha- diselerin en ehemmiyetlisi olduğunu gazetecilere söylemiş ve demiştir ki: — Hainan adasının işgali, Mançu- konun ihakinı hazırlıyan o Mukden şehrinin işgaline benzer. Amerika müstesna olmak üzere başka bir dev- let, o zaman ku hadiseye ehemmiyet vermemiştir. Şayed Japonlar, Hainan adasında yerleşmeğe bırakılırsa bu- rada, Büyük Okyanus vaziyetini ta- mamile teğiştirecek olan havai ve bahri üsler tesis edeceklerdir. Filo muzun hali, bize sahillerimizi müda- faa etmemize imkân vermemiştir. Fa- kat memleketin dahilini müdafaa et- mek için icab eden tedbirleri alıyruz. İtalyada sevinç Roma 13 (A.A.) — İtalya, Hainan adasının Japonlar tarafından işgal- ni meserretle karşılamıştır. Çünkü bu harekette büyük demokrasilerin nüfuz ve haysiyetine indirilmiş bir darbe görmektedir. o Bunu yazan «Corriere Della Serras şunu ilâve edi- yor: Büyük demokrasiler lâyik olduk- larını buldular. Almanyanın meşru menfaatlerini ve tarihi haklarını gör- mek istemiyen kör siyasetleri Uzak Şarkta cezasını bulmuştur. Bunun bize daha yakın yerlerde Avrupa ki- tasında ve Akdenizde de akislerini hissettireceği zaman uzak değildir. Japonyanın Fransız teşebbü- süne cevabi Tokyo 13 (A.A.) — Fransa sefiri Henry'nin ziyaretine dair hariciye nezareti tarafından neşredilen bir beyannamede sefirin Hainan'ın işga- HM hakkında izahat taleb ettiği bildi. rilmektedir. Beyannameye göre Airita sefire iş- gelin askeri ihtiyaçlar icab ettirdiği müddetçe devam edeceğini bildirmiş ve Japonyanın Hainan'da arazi emel- leri beslemediğini hâve etmiştir. Sert içkilerle mücadeleye doğru Hafif içkilerden biranın şişesi 20 kuruşa satılacak Ankara 13 (Telefonla) — Devlet ziraat işletmesi kurumu biradan alın. içkilerle mücadele, Dr. Refik Saydam hükümetinin programında yer almış maddelerden biridir. Buna bakarak kurumun bu talebinin hafif içkilerin taammümünü tervicen kabul oluna- cağı umuluyor. Bu takdirde biranın Mitresi perakende olarak (Şişesi) 20 kuruşa satılabilecektir. Maaş vermiyen azlık mektepleri Ankara 13 (Telefon) — Maarif Ves kâleti, bilhassa İstanbuldaki bazı asınlık mekteplerindeki omuallimle- rinin vaktinde maaş almamalarının tesbit olunması üzerine maarif mü- dürlüklerine bir tamim yapmış ve maaşların vaktinde tediyesi için katt tedbir alınmasını İstemiştir. Maaş vermiyen mektepler kapatılacaktır, Beynelmilel hava nakliyati kongresinde Türkiyeyi tem- sil edecek heyet Ankara 13 (Telefonla) — 21 şubat- ta Londrada toplanacak olan beynel- milel hava nakliyatı kongresinde hü- kümetimizi temsli edecek olan Güm- rükler umum müdürü B. Mahmut Nedim Gündüzalp ile Maliye Vekâle- ti varidat umum müdür muavini B, Nihat ÂN Üçüncü İstanbula hareket etmişlerdir. Beynelmilel kongrede tay- yarelerde kullanılacak benzinle yağ- lann gümrük yesmile sair vergilerden mwaf olarak tayyarelere verilmesi Kütahyada büyük elektrik santralı ıçın mış ve kamutay bütçe encümeninde tedkik edilmiş olan yeni barem ka- nunu projesi, İnhisârlar umum mü- dürlüğü memurlarını da şümul çer- çevesine almaktadır. Bugünkü ücret şartlarma göre alınacak memurlar müdürlüğüne biremir göndererek projenin tatbikine kadar yeni memur alınmamasını bildirmiştir. Fransaya geçen İspanyol mültecileri Paris 14 — Fransaya kâçmiş olan İspanyol mültecilerinin adedi takri. ben 350,000 kişi tahmin edilmektedir. Bunlardan 50,000 kişi İspanyaya dön- mek arzusunu izbar etmişlerdir. Reisicümhur Yarın akşam askeri erkân şerefine bir kabul resmi yapılacak Ankara 13 (Telefonla) — Reisi- cümhür İsmet İnönü tarafından çar- şamba günü, Çankayada Riyaseti- cümhur köşkünde askeri erkân şöre- fine bir kabul resmi yapılacağı ha- ber alınmıştır. Bandırma cıvarında şeker fabrikası kurulacak Pancar fiyatları on para ar- tırılarak 40 paraya alınacaktır Ankara 13 (Telefonla) — Öğren- diğime göre hükümet pancar ekici- lerini sevindirecek bir karar âlmiş- tır. Bu karara göre, pancar alım flat- leri kiloda 10 para arttırılarak 40 pa- raya çıkarılacaktır. Bu hususta ha- zırlanacak kanun lâyihası açılır açıl maz Büyük Millet Meclisine verile- cektir. Diğer taraftan memleketin muh- telif yerlerinde açılacak üç yeni şe- ker fabrikasının yerlerini tesbit et- mek üzere mütehassıslar tarafından uzunca bir zamandanberi yapılmak- ta olan tedkikler bitmiş gibidir. Bu tedkiklerin bir kısim neticeleri hükü- mete arzedilmiş bulunmaktadır. İlk fabrikanın Bandırma civarında kuru- Jacağı anlaşılmıştır. Son daklka Fransa Gine tayyareci gönderiyor Bu haber Japonyada çok fena bir tesir.uyandırdı Tokyo 14 — Burüya gelen haberlere göre Çin hava ordusunu ıslah ve ten- sik için 40 tayyareciden mürekkep bir Fransız heyeti yakında Çine gidecek» tir. Bu haber, Japonyada ölim bir te. sir yapmıştır. Müthiş bir siklon Dankoşa adasını harap etti Nevyork 14 — Mozambigin cenubu- garbisinde kâin olan Dankoşa adası müthiş bir siklon neticesinde harap ol. muştur, Adada batmamış veya parça- lanmamış hiç bir gemi kalmamıştır. İnsanca telefat miktarı henüz belli de- ğildir. Belçikada buhran Vahim bir şekil aldı Flamanlar muhtariyet istiyorlar Brüksel 14 — B. Jaspar yeni kabi- neyi teşkilden vaz geçmiştir. Flâman mebuslar dün bir beyanname hneş- rederek kültürel bir muhtariyet iste.. diklerinden buhran valim bir mahi. yet almıştır. Yeni Papa kim olacak Roma 14 — Gazet Del Popolo, yeni papanın intihabından bahsederken ağlebi ihtimal kardinal Maşinlo ve ya- hud Kardinal Delakostanın intihap edileceğini yazıyor ve İtalyan olmıya- cak bir papann intihabmı müstebad görüyor. İstanbul şehir işleri hak- kında rapor Ankara 13 (Telefonla) — İstanbul Vali ve Belediye Reisi B. Lütfi Kırda- rın İstanbul şehir meclisinde okumuş olduğu şehrin muhtelif işleri üzerin- deki kalkınma projesine ald, hükü- metin alâka ve yardımile yapılacak işlerin firlansmanını temin için İstan- bul vilâyeti Başvekâlete bir rapor tak- dim edecektir, Bu raporda Belediye gelirinin artması için kanun mev- zuu olan hükümlerle Belediyeye malt yardımda bulunulması hususları ve Dün Geceki ve Bu Sahahki Eaberler Beynelmilel bir konferans toplanacak mı? İngiliz Başvekili muvaffakıyet imkânları hazırlanmadan konferansa taraftar değil Londra 13 — İyi mslümat alan mahafile göre B. Chamberlain dünya vaziyetini görüşmek üzere beynelmi- lel bir konferansın ancak muvaffakı- yet imkânları evvelce hazırlandıktan Sönra toplanabileceği fikrindedir. Bu | mahafil, İngiliz Başvekilinin geçen | cuma günü, böyle bir konferansın iç- timaı hakkında Avam kamarasında vaki olan beyanatını bu şekilde tef- | sir ediyorlar “Konferansın biri siyasi, diğeri iklisadi iki türlü hazırlık saf- i hası vardır, Siyasi safha, Münih kon- | feransının ifade ettiği o«Yatıştırma | siyaseti» ile ifade edilebilir. Pakat | salâhiyettar mahafil, geçen eylülde harbin önüne geçen bu siyasetin Av- | rupada bir salâh husu'üne imkân vermediğini kaydediyor ve B. Chamr- berlainin son günlerde Berlin ile Re- maya karşı daha kati bir vaziyet ak dığını ilâve ediyorlar, İktisadi cepheye gelince, totaliter devletlerin dinamizmi o derecededir ki, bunu suya düşürmek ancak ona karşı oyalama kuvveti daha fazla olan bir dinamizm koymakla müm- kün olabilir. Siyasi ve iktisadi teşri- ki mesai ile mukarenet usulü, Dr. Şahtın ve başlıca mesai arkadaşları- nın Rayhşbanktan uzaklaştırılmasile pek ağır bir darbe yemiştir. Londranın mali mâhafili, İngite- re, Fransa ve Birleşik Amerika hükü- metleri arasında totaliter devletleri de buna iştirake sevkedecek bir refah temini fikrine meylediyor. O zaman totaliter devletler, bu- günkü mücadelede en belli başlı si- Jâhları olan kapalı ekonomiden fe i ragat etmeğe mecbur kalacaklardır. İngiltere, Fransa ve Amerikanın dünyada mevcud. altınların yüzde doksarnını ve dünya ham maddelerinin yüzde seksenini ellerinde bulundur- maları keyfiyeti, bu fikre önayak olanları demokrat devletler gümrük tarifelerle beraber, parâları için de sabit bir formül tesis ettikleri tak- dirde aralarında misli görülmemiş bir refah ve eşya mübadelesi temin edecekleri neticesine varmağa sevket- mektedir. Sabit paritöler tesisi, altın stokları- nın müştereken islimalini icab etti- recektir, Fakat bu hal hiç bir tehli- keyi tazammün etmiyeceği gibi bugün mevcud olan tehlikeleri de ortadan kaldıracaktır. Çünkü ihtikâr, buna benzir muazzam vasıtaları bulunma- dığı cihetle flilen ortadan kalkacak- tır. Kambiyoların. sabitliği, derhal işle- rin tekrar başlaması ve bankaların müstalhsillere geniş krediler açmala- rını temin edecektir. İktisadcılar, böyle bir fikrin dolar ile sterlin arasında paritöyi tesbit için, evvelki teşebbüslerin ademi mu- vaffakıyeti nazarı itibare alınırsa pek çetin bir mücadeleye sebebiyet vere- ceğini saklamıyorlar, Balkan antantı paktının müddeti temdid edilecek Konsey, Bükreş toplantısında mühim bazı meseleleri müzakere edecek Atina İS(A.A.) — Başvekil ve Har riciye Nazırı yeni Balkan antantı da- mi konseyine iştirak etmek üzere, çarşamba akşamı Atinadan, perşem»- be akşamı da Selinikten hareket ede- cektir, General Metaksas, yolda bir gün Belgradda kalacaktır, Bükreş 13 (AA) — Havas ajansı bildiriyor: Balkan antantı konseyinin önü- müzdeki toplantısı Bükreşte 20 şu- batta yapılacaktır. Toplantıya Ro- manya Hariciye Nazırı Gafenko riyar set edecektir. İçtimaın hedefi Balkan antantına dahil bulunan devletlerin hareketlerini telif etmek ve bu mem- leketler arasındaki tesanüdü kuvvet- lendirmektir. İçtima progranımda şu meseleler vardır: I — Balkan antantı paktı müddetinin | artırılması, 2 — Balkan antantı devletlerinin kom- | #ularile ve bilhassa Macaristania olan | münasebetleri, 3 — Münihdenberi Bulgaristanda mua- | Ginde muharebeler Japonlar 8 inci Çin ordusunu muhasara ediyorlar Tokyo 13 (A.A.) — Japon ordusu, şimdi sekizinci Çin ordusunu teşkil | eden eski komünist ordusundan 70 | bin kişiyi muhasara için harekete geçmiştir. Bunlar Hopoi ile Şantung hududunda üç mühim mevkii ele geçirmişlerdir. Çin kuvvetlerinin üç taraftan muhasara edildiği bildirili- yor. ala N Almanyanın ırk nazariye- sine hücum New » York 13 (A.A.) — Amerika Ziraat Nazırı Wallace, burada söyle- diği bir nutukta Almanyanın ırkçı- lık nazariyelerine şiddetle hücum ederek bu nâzariyelerin ilmi bir sah» tekârlık olduğunu söylemiş ve Ar- manyayı gençliğe ilim maskesi ark? ve dolayısile milletin entelektüel rr hedelerin tadili propagandasının canlan- ması Üzerine ortaya çıkan meseleler. 4 — Enlemasyonal vaziyetin tedkiki 5 — Balkanlara müteallik mevzii birçok iktisadi medeleler. € — Silâhsızlanma siyaseti lehinde Ame- rika Retsieümhuru Roosevelt nezdinde te-. şebbüslerde bulunulması yolunda Norveç Bariciye Nazırı tarafından yapılan teklife karşı müşterek bir hattı hareket tayini, 7 — Franko meselesinde müş- terek bir vaziyet alınması. 8 — Lâhaye adâlet divanına Negelesko- nun yerine bir namzed gösterilmesi, Bu namzedin Politiş olması muhtemeldir. Akdenizde hasıl olan gergin vâziyet üzerine Romanya şimdilik bir sükünet a devresi geçirmektedir. Romanya Ha- riciye Nazırı, Almânyanın şarktaki sulh arzusundan İstifade ederek Bükreşle Berlin arasında gerginlik doğuran ihtilâfı bazı meseleleri hal Jetmeğe muvaffak olmuştur. Almanya ji ile münasebetleri görünüşte iyi ol- makla beraber Romanya Macarlatan İ tarafından ciddi tehdidlere Mürüz İ bulunduğunu hisseylemektedir. Filistinle vaziyet 24 saat zarfında 3 yahudi öldürüldü Kudüs 13 (AA) aye eler, İ faaliyetlerine devalYah yda, reel Son 24 saat zarfıX, üç kişi öldürülm” mıştır, 4fad'da bir Yeh İngiliz ataş olan iu a poisini ördir, vir Geteye zayiat VELA.) — ye, Elizi Aran pan Arab Küreğe mahküm ein .nemencioğlu bu <araya hareket ede el kişi yaralan, ,örimize döndüğünü yazdığım, ki iciye Vekâleti er Sg sında yalan propagandalar yapma"&1 Menemencioğlu bü tir, 7 araya gideceki le kei