1 Mart 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 11

Collonges 28 (AA) — Cümhuri- | yetçi İspanyanın Protokol şefi Rivas | Cherif öğle zamanı gazetecileri ka- | bul ederek kendilerine, Azana tara- | reisi Barrio'ya | hitaben yazılan mektubu okumuştur. B. Azana, bu mektubunda, istifa ettiğini bildirmektedir. l Mektupta bilhassa şöyle denilmek- | tedir; «Cümhuriyet askeri makamlarınca har- »i kazanmak ümidi kalmadığını bilâirii- | mesi üzerine yeniden kan dökülmesine mani olmak İçin derhal Negrine © sulh üzakerelerine başlamasını teklif ettim. | Bütün gayretlerimi bu yolda sarfettim. | Pakat muvaffak olamadım, Birçok devletlerin. Franco'yu tamdıkla- rşu sırada, İspanyol diplomatları vasıta- sile sulh müzakerelerine girişmekliğim | imkânı kalmamıştır. Diğer cihetten Cümburiyetçi | İspanya dahilinde siyaset mekanizması artık mev- end değildir. Bu şerait içinde muvakka- ten olsa dahi, vazifeme devam etmekliği- me imkân yoktur. Bu sebeple Relsicüm- hurluktan istifa mesajımı, Cortes mecli- sinin relsi sıfatile, size gönderiyorum. Majork adasında Paris 28 (A.A) — İyi malümat alan mahafile gelen malümata göre, İspanyaya sit Majork adasında bu- gün bulunmakta olan İtalyan kuv- vetlerinin sayısı, tayyareci ve yardım- cı olmak üzere ancak 700 kişiden iba- rettir. Ada halkının İtalyanlara karşı al- dığı vaziyet, İtalyan okuvvetlerinin daha fazla müddet adada kalmasına hiç müsaid olmadığı gibi, ada üze- rindeki İspanyol hâkimiyetine veya adanın toprak birliğine halel gelme- si dahi mevzuubahis olamaz. Amerika, Yahudiler le- hinde teşebbüste bulundu Araplar tarafına eğilen terazinin kefesi bu teşebbüs üzerine doğrulmuş Londra 28 (A.A) — İbni Suud'un Filistin meselesi hakkında Chamber- 1ain'e gönderdiği mektup geçen haf- ta terazinin gözünü Araplar tarafı. na eğmişti. Fakat Amerikanın Londra büyük elçisi Kennedy'nin dün lord Hali- fax nezdinde yaptığı teşebbüs tera- ziyi Yahudiler lehine düzeltmiştir. | İşte Filistin müzakereleri hakkında siyasi şahsiyetlerden alınan intiba budur. Kennedy, lord Halifax'la yaptığı mü- Mikat esnasında İngiliz tekliflerinden bilinen hususatın Amerika efkârı umumiyesinde fena bir tesir yaplığı- ni söylemiş ve bulunacak tarzı hal- de Yahudiler için Filistinde bir mil- 7500 tayyare Amerika âyan meclisi miktarı! artırıyor | Vaşington 23 (A.A.) — Orduya ye- niden beş bih beş yüz «Shepard» tay- | yaresinin verilmesi hakkındaki tahsi- salın mebusan meclisince kabul edil- mesi üzerine âyan meclisi ordu encü- meni relsi bu tayyare adedinin 7500 e çıkarılması için âyan meclisine bir teklifte bulunmuştur. Türkiye - Çekoslovakya ticaret anlaşması Ankara 28 (Telefonla) — Çekoslo- vakya ile aramızda mevcud ticaret an-) Jaşmasının tadili için yakında bura- | da başlıyacak müzakerede bulun- | mak üzere bir Çekoslovakya heyeti- | nin şehrimize geleceği haber veril mektedir. Ra ERİ | Küçük evler Ankara 23 (AA) — Ankara Kü- çük evler Yapı kooperatifinin ma- halle plânı İcra Vekilleri Heyeti ta- rafından tasdik edildiği ve kooperati- fin yakında inşaata başlıyacağı ha- ber alınmıştır. Ispanya Cümhurreisi dün istifa etti Majorka adası halkı italyanların artık gitmesini istiyor İ kında mutabık kalmışlardır. Haliha- İ zırda Valâı | mi mahiyette olmamakla beraber İn- | Jar, av partisi Cümhuriyetçi liderler ne yapacaklar? Mağrid 28 (A.A.) -—- Madrid ve Va- lânsiya'nın Cümhuriyelçi liderleri, kabul edecekleri hattı hareket hak- a'da bulunmakta olan B: Delvayo ile B. Negrin yakinda Madride geleceklerdir. Madridde hü- kümetin niyet ve tasavvurları hak- kında bir beyanname (neşredilecek: tir, Amerika Francoyu tanıyor Vaşington 28 — Amerika, pek ya- kında Franco hükümetini tanıyacak- tir. Bunun için B. Roosevelt'in Va- şingtona dönmesi bekleniyor. Korsika adasındaki İtal- yanlar dönüyorlar Paris 28 — Korsikada Ajacciodan bildiriliyor: Korsikadaki İtalyan kan- soloshaneleri, İtalyan tebaasına kabil olduğu kadar süratle İtalyaya dön- melerini tebliğ etmiştir. Bu tebliğ, Hariciye Nazırı Kont Cisnonun em- Tile yapılmıştır. Bunun üzerine 200 İtalyan ailesinden mürekkep ilk. ka- file Ajaccio'dan Bastia yolu ile hare- ket etmiştir. Bu kafile Bastia lima- nında bir İtalyan vapuruna binmiş ve Liwourne İtalyan limanına hare- ket etmiştir, İkinci kafile olaral: Bastia civarın- daki 500 İtalyan hareket edecektir. Bunlar İtalyada kısa bir müddet kal- dıktan sonra Libyaya (Trablusgarba) | sevkedilecekler, orada yerleçtirilecek- lerdir. Nİ yurd tesisi lüzumunda ışrar etmiş- tir, İngiliz - Amerikan muahedesi - ki 1934 kânunnevvelinde akdedilmişti - Filistindeki Amerikan Tebaasının | menfaatini korumakta ise de İngiliz | hükümetinin Filistin (meselesinin ! umumi tarzı hallinde Amerika efkâ- | rı umumiyesini nazarı itibara alaca- ği muhakkatır, Kennedy'nin bu müdahalesi, res- giliz tekliflerine karşı Yahudilerin mukavemetini teşvik etmiştir. Bu | akşam İngilizlerle Yahudiler arasın- da yapılacak toplantıda, İngiliz tek- liflerinde ne gibi tadilâtta bulunula- bileceği tedkik olunacaktır. Kont Cianonun seyahatı Ava iştirak için Bialowic- zaya gitti Bialowicza 28 (A.A) — İtalya Ha- riciye Nazırının seyahati münasebe- tile Varşova - Blalowicza şimendifer yolu üzerinde bulunan bütün iştas- yonlar İtalyan ve Polonya bayrakla- rile ve ağaç dallarile süslenmiştir, Heyetler ve halk her tarafta İtalyan Nazırının şerefine tezahüratta bulun- muşlardır. Bialowicza'da istasyon rıhtımında yükselen bir takı zafer bayraklarla süslenmiş ve tenvir edilmiştir. Kont | Ciano, refakatinde Beck, Konles Ci- | ano ve bayan Beck bulunduğu halde | Reisicümhurun sarayına gitmiştir. Kont Ciano ile refakatinde bulunan- devam ettiği müd- detçe sarayda kalacaklardır. Dikilide zelzele İzmir 28 (A.A) — Dikilide bu sa- bah saat 5 i 10 geçe bir zelzele vüku- bulmuştur. a Günün en mühim meselesi: İspanya (Baş tarafı 1 inci sahifede) Bu vaziyet, İspanyayı, sulhün ve- ya hari anahtarı haline sokmuş- tur. Esasen, öyle anlaşılıyor ki İtal ya, Fransa ile arasındaki dâvayı ko. nuşmak için İspanyada harbin bit- mesini, Franko'nun tamamen hâkim olmasını bekliyor. İhtimal, Fransa kendisini tatmin etmedikçe İspanyâ- dan çekilmek istemiyecektir. İspan- yada İtalyanların, yahut sadece İtal- ya nüfuzu altında bir rejimin yerleş- mesi, Fransayı geniş Pirene hudütla- rında karadan ve ayni şekilde geniş sahilleri ve Balear adalarile denizden © derece daimi bir tehdid altında bü- Iunduracaktır ki, Fransanın böyle bir vâziyeli - hârp pahasına olsa da - ka- bul etmesine asla imkân yoktur. Bunun içindir ki İspanya, günün en mühim meselesi sayılıyor. Gene bunun içindir ki İngiliz Başvekili son Roma ziyaretinde B. Mussolini'den hârp bitince İtalyan askerlerinin İs- panyadan çekileceği, İspanyanın is- tikiâl ve tamamiyetine riayet edilece. ği vaadini sıkı sıkı almış, o zaman- danberi bu vadi sık sıkilân etmek tedbirini de unutmamıştir, Fakat vaadlerin, hatt yazı ve imzalı teahbüdlerin zaman ile, ahval ve şernit ile değişmesi politikada o kadar moda olmuştur ki - Pransa ile İngilterenin Franko'yu tanımakta bu derece istical ve tehalük göster- meleri bile - ahvalde derin tebeddül sayılarak İtalyanın Franko ile bir ittifak imzalaması hiç imkânsız de- ğildir. İşte o zaman garp devletleri tam manasile birbirlerine girecek- lerdir. Bunu da önümüzdeki iki ay zarfında göreceğiz. Necmeddin Sadak Hariciye Vekili (Baş tarafı 1 inci sahifede) Atina gazetelerinin makaleleri Atina 28 (A.A.) — Matbuat, Me. taksas ile Saracoğlunun dün geceki ziyafette. teati ettikleri nutukların fevkalâde samimiliğine işaret ederek İ faydalı işleri için de bir mil- Saracoğlunun «Hâdisat her ne olur- sa olsun Yunanistan le Türkiyeyi beraber bulacaktır. yolundaki sözle. ri üzerinde durmaktadır. Etnos gazetesi diyor ki: Bu beyanat bütün Yunanhlarm iki memleket arasında! dostluk ve ittifak hakkında naz kana- atlerine tamamile tercüman olmak- tadır. Esti şöyle yazıyor: Yunan milleti Türk - Yunan dost- luğunun tesanüdünü tecrübe ettire- cek hâdisatın hiçbir zaman çikma. masını bütün kalbile temenni eder. Esasen dünkü gibi tezahürat bu gibi âdiseleri önliyecek mahiyettedir. Vradini gazetesi, bu gibi hâdiseleri kimsenin temenni etmediğini ve fa- kat icap ederse Türkiye ile Yunanis- tanın elele bunları yeneceklerini ya- zıyor; Atinalkamea gazetesi de şöyle di- yor: Saracoğlunun sözleri o kadar sarih | ve o kadar samimi olmuştur ki bü. tün Yunan milletinin ruhunu kah- raman dost ve müttefik devlete karşı *ayni kardeşce hislerle doldurmuş- tur. İş bankasındaki sahtekârlık İş bankasında hesabı cari memuru Müşfik ile banka ile alâkası olmıyan Necdet adında birinin sahtekârlıkla bankadan 18 bin lira kadar para al- dıklarını ve kontrol esnasında mes&- lenin meydana çıktığını yazmıştık. Dün Müşfik ve Necdet Sultanah- med birinci sul ceza mahkemesinde sorguya çekilmişler ve cürümlerini itiraf etmişlerdir. Mahkeme her iki- si hakkında tevkif kararı vermiştir, İstanbul hapisanesi . Ankara 28 (Telefonla) — İstanbul hapishanesinin yıktınlarak yerine yeni bir hapishane binası yapılma- #1 hakkındaki kararın, hapishane bi- nasının âsarı atikadan olduğunun ileri sürülmesi üzerine, tatbik saha- #ına çıkarılmadığı malümdur, Öğ- rendiğime göre, “Adliye Vekâleti, key- fiyeti Vekiller Heyetinin takdir ve kabulüne arzetmiştir. (Baş tarafı 1 inci sabifede) rahat ettikten sonra bazı hususi ziya- retlerde bulunmuş ve akşam üzeri vilâyete gelerek vilâyet makamında Vali doktor Lütfi Kırdar, Polis müdü- Tü B. Sadreddin Aka ile bir saat ka- dar görüşmüştür. Ankaradan gelen haberlerde Reisi- cümhur İsmet İnönünün yakında memleket dahilinde ikinci bir tedkik seyahatine çıkacağı ve bu arada şehrimizi de şereflendireceği bildiri- Yiyordü. Bu haber etrafında malümatına müracaşt eden bir muharririmizin sualine B. Faik Öztrak şu cevabı ver- miştir: * — Evet Reisicümhurumuz yakın- da İstanbulu şereflendireceklerdir. Kendileri İstanbulu görmek arzusu- nü izhar buyurdukları gibi İstanbul- luların da kendilerini görmek arzu ve hissiyatında bulunduğu muhak- katır. Fakat ne zaman teşrif edecek- lerini bilmiyorum, henüz bir istikbal programı hazırlanmamıştır.» Bundan sonra Dahiliye Vekilimiz, bir iki gün için kalmak üzere İstan- bula geldiğini söylemiş ve yanında bulunan Vali ile Polis müdürünü işa- ret ederek: — İstanbula aid bazı işler etrafında arkadaşlarla beraber çlışıyoruz... de- miştir. On (Baş tarafı 1 inci sahifede) tane gibi müesseselerin ihtiyaçları için de altı yüz bin ve memleketle huzur ve asayişin temin ve muha- fazası vazife ve mesuliyetini üzerine alan emniyet ve jandarma teşki- ltları ihtiyaçları için de sekiz yüz bin liralık bir zam icra edilmiştir. Diğre dairelerin mübrem ve vatan- yon liraya yakın bir zam yapılmış- tır. Yukarda saydığım bu zamlar, 31 milyon lirası geçen seneye naza- rar bu güre kadar tahakkuk eden varidat fazlasile ve beş milyon Urası da muhte dalrelerin ta İ sarrufu mümkün görünen tertiple- rindeki ,tenziller ve muvakkat mahi- yetteki hizimetlerden yapılan tasar. ruflarla karşılanmıştır. Gerek şimendifer, gerek Sanayi programlarımızın İstilzam ettiği kar- şılıklar da ayrıca tamamen derpiş ve temin olunmuştur. Şu maruzatımla memleket ihtiyaç- ları sıralanarak muz cihan şeraitine göre en hayati ve ehemmiyetli olanları başa alın- mak ve vatandaşların doğrudan doğ- ruya hayati menfaatlerine tâslluk edenleri göz önünde bulundurulmak suretile 939 yılına ait devlet ihtiyaç- ları bu bütçemizde yer almış bulun- maktadır. Cümhuriyetin feyizli manzara ve neticelerini rakamların en beliğ ifa- delerile sinesinde toplayan bu bütçe- mizin de geçen cümhuriyet bütçeleri gibi inkişafla ve vatandaşlar için bü- yük kolaylıklarla tahakkuk ettirile- ceğini kuvvetle umarım.» Yapılan zam ve tenzilât Maliye Vekilimizin beyanatlarında işaret ettikleri Vekâletlerden maada 938 bütçesine nazaran tahsisatları artırılan diğer Vekâlet , ve daireleri bildiriyorum: kın sıhhatinin korunması ve sari has- Deviet şürasına 85,630, Diyanet AŞ, Cümhurreisimiz yakında Istanbulu şereflendirecek içinde bulunduğu- | Sahife 11 Dahiliye “Vekilimiz, yanında * Vali doktor Kırdar olduğu halde vilâyet bihasından çıkarak doğruca Park otele dönmüştür. İstikbal hazırlığı Diğer tarâftan aldığımız malümata göre, İsmet İnönünün, Cümhurreisi intihabındağ sonra şehrimizi ilk defa ziyaret edecekleri göz önüne alınarak İstanbulluların o Relsicümhurumuzu büyük tezahüratla karşılamaları te- min edilecek bir program hazırlana- caktır. : Reisicümhurumuzun Ankaradan ne zaman ayrilağakları henüz kati ola- rak belli oli beraber perşem- be akşamı “4 hareket ede- rek cuma sabâhı İstanbula teşrif et- meleri ihtimali kuvvetlidir. Ankara 28 (Telefonla) — Reisicüm- hür İsmet İnönünün yarın akşam Ankaradan İstanbula müteveccihen hareket etmeleri muhtemeldir, İnönü yarın hareket etmezse, galip bir ihti- mal ile perşembe günü hareket ede cektir. Kırşehirlilerin daveti Ankara 28 (Telefonla) — Reisicüm- hur İsmet İnönünün Kırşehirden ge- len bir heyetin davetini kabul buyura- rak önümüzdeki hafta Kirşehiri tes- rif vadında bulundukları haber veri)- mektedir. bir milyon lira fazlasile yeni yıl bütçesi 260 milyon 956 bin liradır işlerine 19,900, Hariciye Vekâletine 24,190, Adliye Vekâletine 235,000, Dahiliye Vekâletine de 126810 Tira zam yapılmıştır. Bütçelerinde tasarrıf yapılması kabil görülen Vekâletler ve bu Ve- kâletler bütçelerinden yapılan ta- sarruf miktarları da şudur: . İktısad. Vekâletinden 1,768.000, Maliye Vekâletinden 560,000, Düyu- nü umumiyeden 1,000,000, Gümrük ve İnhisarlar Vekâletinden 151,370, Nafia Vekâletinden de 560,000 lira tenzilât yapılmıştır. Büyük Millet Meclisi, Riyaseticüm- hür, Divanı muhasebat, Başvekâ'et, meteoroloji, istatistik, tapu ve kadas- İro ve matbuat umum müdürlükleri bütçeleri 938 yılı bütçelerinin aynidir. Masraf bütçesi Ankara 28 (A.A.) — Bugün Büyük Millet Meclisine tevdi. edilmiş olan 939 yılı bütçesi masarifatı yekünunu teşkli eden 260,956,000 lira muhtelif Vekâletler ve daireler arasında şu Su- retle inkisam etmektedir: Büyük Millet Meclisi 3,918,000 Riyaseticümhur 407,000 Divanı muhasebat 652,000 Başvekâlet 1,300,000 Devlet şürası 348,000 Statistik umum M. 242,000 Devlet meteoroloji işleri umum müdürlüğü 646,000 Diyanet işleri riyaseti 628,000 Maliye Vekâleti 20,858,000 Düyunu umumiye 49,738,000 Tapu ve kadastro U, M. 1,472000 Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti 5,515,000 Dahiliye Vekâleti 5,201,000 Matbuat U, Md. 188,000 Emniyet işleri U. Md. © 7,400,000 Jandarma U, Km, 11,013,000 Hariciye Vekâleti 3,565,000 Sıhhat ve İçtimai M. V. 8,471,000 Adliye Vekâleti 9,835,000 Maarif Vekâleti 16,111,000 Nafia Vekâleti 8,332,000 İktısad Vekâleti 3,721,000 Ziraat Vekâleti 1,370,000 Mini Müdafaa grupu © 94,025,000 Nevralji, kırıklık ve bütün ağrılarınızı derhal keser. MERA İcabında günde 3 kaşe alınabilir. Diş, Nezle, Grip, Romatizma