14 Mayıs 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4
Pa e e AŞ ” Si i AKŞAM 14 Mayıs 1999 “İngilterede lokomotifin 125 inci yılı kutlandı Bu münasebetle ilk lokomotifi yapan Stephenson'un hatırası anıldı KA EV DRE DUM EE ALE e z Geçen hafta İngilterede lokomoti- fin yüz yirmi beşinci yıldönümü kut- Yanmıştır. İlk lokomotif bundan ta- mâm 125 sene evvel Stephenson ta- rafından yapılmıştı. Stephenson 8 ha- ziran 1781 tarihinde Newcastle civa- rında Wylam şehrinde doğmuştu. Babası maden amelesi idi, Genç Stephenson iptida makinist, sonra Darlington madenleri müdürü ol muştur. Stephenson madende kömür nakli- yatını kolaylaştırmak için ray Üze- rindeki vagonları çekecek bir loko- motif imalini düşünmüş, senelerce uğraştıktan sonra lokomotifi yapma» mağa muvaffak olmuştur. İhk defa 25 temmuz 1814 târihinde bir lokomotif Killongworth maden ocaklarında kömür vagonlarını çek- meğe başlamıştır. İlk lokomotif 30 | ton kömür yüklü 8 vagonu, saatte | altı buçuk kilometre süratle götüre- | biliyordu. Stephenson bundan sonra Joko- motifi ıslah etmeğe uğraşmış, 10 sene sonra Newcastle'de münhasıran 1o- komotli yapan bir fabrika açmıştır. Yolcu taşıyan lik şimendifer hattı Slephenson'un plânlarna göre yâ pılmıştır. Hat Stocklon şehrini Dar- Mahkemeyi tahkir etmemiş Sahte evrakla bir tayyare şirketini dolandırmağa kalkışmaktan maznu- nen muhakeme edilmekte olan Horst Franke evvelki gün bir haciz işinden dolayı icra müralaa hâkimliğinde mühâkeme yapılırken; «Burası mah- keme mi, tiyatro mu?» demek sureti- Je mahkemeye hakaret suçundan do- Jayı hakkında zabıt tutularak birinci ceza mahkemesine verilmişti. Dün asliye birinci ceza mahkeme- sinde yapılan muhakemesinde maz- nun Horst bu sözü mahkemeye ve hükime karşı söylemediğini ileri sür- müştür. Muhakeme neticesinde maz- nunun, mahkemeye ve hâkime haka- ret maksadile söylemediği ve alman- ca sözlerinin iyi tercüme edilememe- &i yüzünden işin yanlış anlaşıldığı görüldüğünden kendisinin beraetin3 karar verilmiştir. Alkolü az rakılar ; İnhisarlar umum müdürlüğü dü- şük dereceli rakı çıkarmak için ha- zırlıklara başlamıştır. Yeni çıkarıla- Cak rakının derecesi 40 olacaktır. Bu Takılar daha ucuz satılacağından 43 derece olan mevcud incir rakılarının #atışı azalacaktır. Esasen bu cins ra- kılar vücude zarar verdiği için hal. kın daha ziyâde yeni çıkacak 40 de- recelik rakıyı tercih edeceği tahmin olunmaktadır. Tramvaydan atlarken Muzaffer isminde bir kadın Üskü- darda Pazarbaşmda tramvaydan öt lamak istemiş, fakat müvazenesini temin edemiyerek düşmüş o ve yar&- Stephenson'un yaptığı ilk lokomotif lington'a bağlıyordu. İlk şimendifer hattı 1825 tarihinde açılmıştır. Fa- kat bunun ehemmiyeti nisbeten azdı. Asıl mühim hat 1829 senesinde yapılmıştır. Bu bat Liverpool'u Manchester şehrine bağlıyordu. Yeni hat büyük bir muvaffakıyet teşkil etmiş, bundan sonra şimendiferler büyük muvaffakıyet kazanmıştır. İlk zamanlar şimendiferin aleyh- darları çoktu. Saatte on beş, yirmi kilometre süratle gittiği halde bunu fevkalâde bulanlar, bu sürat yüzün- den insanların bin türlü hastalığa tutulacaklarını iddin edenler vardı. Bir çok kimseler ise kazadan korku- yorlardı. Fukat buna rağmen şimen. difer tuttu, hatlar çoğalmağa baş- Jadı, Stephenson mühim para ka zandı. Bununla fabrikalarını geniş- letti, büyük bir maden ocağı satın aldı. İhtiyarladığı zaman Chesterfield civarındaki omalikânesine çekildi, 12 agustos 1848 de 67 yaşında vefât etti, İngilizler, Jokomotifin yüz yirmi beşindi o yildönümü (münasebetile Stephenson'un ilk lokomotifinin eşi- ni yaptılar. Bunun bir eşi de Alman- yada Münih müzesinde bulunmak- tadır. Araba vapurları tarifelerinde! tenzilât Şirketi Hayriye, araba vapuru 86 ferlerinde tenzilât yapmıştır. Bu ten- zilât bilhassa aylık, iki aylık ve üç aylık -abonman karnelerindedir. Ay. hk karneler yüzde 55, iki aylıklar yüzde 67 tenzilâta tâbi tutulmuş bu suretle aylık karnelerin fiati 225, iki aylıklar 35 ve üç aylıklar da 45 lira olmuştur. Bu karneleri alanlar, karnelerin muteber olduğu müddetçe her gün otomobillerini istedikleri kadar araba vapurile (Boğazın muhtelif nokta- larından karşıdan karşıya geçirebile. ceklerdir. Küçüksuda ve Bebekte bi- rer araba vapuru iskelesi yapılmıştır. Yaz tarifesinin tatbiki tarihinden İti- baren Kabataş, Üsküdar ve Sirkeci arasında sefer yapan araba vapurla- n Bebek ve Küçüksuya da uğrıyacak. tır. Yerli mallar sergisi On birinci Yerli Mallar sergisi ha- zırlıkları devam ediyor. Bu seneki serginin birçok hususiyetleri olacak- tır, Sergide bilhassa sanayi hareket- lerinin tebârüz ettirileceği anlaşıl. maktadır. Birçok fabrikalar şimdi- den hazırlıklara başlamışlardır. On birinci Yerli Mallar sergisinde iptidai maddehin mamül hale gelin. ciye kadar geçirdiği safahat ayrı ay- rı paviyonlarda ve pek iyi hazırlan. mış olarak görülebilecektir. Bü güret- Je on birinci Yerli Mallar sergisi, ay- rı zamanda, müstakbel birinci sane yi sergisine başlangıç teşkil edecek- Ri İİİ a Piyango talihlileri 40,000, 15,000, 12,000 liralık ikramiyeler kimlere düştü? Tayyare piyangosunun birinci keşi- desinde 40,000 liralık büyük ikrami- yeyi Tophanede Boğazkesen cadde- sinde, Pehlivan apartımanında otu- Tan bayan Kevser, Nişantaşı Işık lise- sinin mübayaa memuru B. Kâni, Dörtyolun Erzin nahiyesi kâtibi B. Kadri, Konya Ereğlisinde zahireci B. Hilmi ve İzmirde B. Sıdkı kazanmış- lardır. Beyoğlunda Leon pasajında baysn Panayot, Kütahya mektupçu- luk kaleminde evrak memuru B. Bat- talgazi, İzmirde B, Celâl 15,000 Hira; Adapazarında B. Hüseyin, Galata”a Mahmudiye caddesinde B. Besim de 12,000 lira kazanmışlardır, sx «İstanbulda sarı çizmeli Mehmed ağa» adresi, herhalde, «İzmirde B. Sıd- kısdan daha kolay bulunur. Hiç ol- mazsa Mehmed ağanın «Sarı çizme gibi bir alâmeti farikası var. Onun için İzmirde Sıdkı isminde ahbi lar sarih sdresi vermedin d rılmasınlar. Belki B. bildirmek istemem! deki bayi piyango mü meceş gibi telgraf çekmiştir. debilene aşkolsun! İzmirli B. S:dkıya 40,000 Hra Vs- zandıran biletin bir parçası da Topha- nede oturan Kevser adında bir bayan- da imiş... Kadıncağız paraları alır al- maz İstanbuldan uzaklaşmış... Bayan Kevser İstanbulda kimsesiz kalmış bir kadındır, Komşusu ve «âh- ret kardeşi» bayan Fatma ile seneler. denberi devamlı olarak piyango bileti alırken bu tertip ahret kardeşinin ar. zusu üzerine ortaklıktan ayrılmışlar. dır. Bayan Fatmanın biletine amorti isabet etmiş, bayan Kevser 40,000 lira kazanmıştır. Bayan Fatma diyor ki: — Kevser ile ahret kardeşi olmağa karar verdikten sonradır ki, ortak ola- rak bilet almağa başlamıştık. Bu keşi- de benim israrimle ortaklıktan ayni. dık, O zaten Anadoludaki akrabaların- dan birinin yanına gitmiye hazırlanı- yordu. İkramiyeyi alınca bana da bir miktar para vererek çıktı gitti» Bir başka komşu kadının söylediği- ne göre bayan Kevser hareket ederken ahret kardeşine: — Fatma kardeş, demiş. Ergeç gi- deceğimiz yer orası amma benim şini- dilik ahret yolculuğuna niyetim yok. Sen şu 1000 lirayı al... Allah selâmet versin! —N, Garson bahşişleri Belediye müşterilerden alınan yüzde onları kaldırmak niyetinde Gazino, sinema, deniz hamamı, İç- kili kahve, birahane, bahçe gibi isti- rahat ve eğlence yerleri için Belediye- nin dört, beş sene evvel tatbik edip sön senelerde tadil ettiği fiat tarifele- rinin yaz mevsiminin hülüulü münâse- betile yeniden tedkikine lüzum görül- müştür. Belediye İküsad müdürlüğü tarifelerde yapacağı tadilâtı esaslı su- retie yapmak için bu müesseselerin sahiplerini birer birer çağırıp noktai nazarlarını dinlemeğe başlamıştır, izahattan sonra her müessesenin masrafı ve kâr dereceleri tesbit edile- cek, bundan sonra tarifeler kati şek- dini alacaktır. Bu tedkikat sırasında garsonlara verilen yüzde on bahşiş meselesi de yeniden nazarı dikkate alınmıştır. Müşterinin verdiği yüzde onlar, bir çok yerlerde gârsonlara verilecek yer- de müessesenin kasasına girmektedir. Belediye buna fevkalâde ehemmiyet ve- rerek garsonlar için verilen bu yüzde onlari kaldırmak ve müşteriyi garso- na arzu ettiği miktar üzerinden bah- şiş vermekte serbes bırakmak İste- mektedir, Bu müesseselerin tarifelerinde ya- pılacak tadilât, bilhassa ucuzluğu te- min etmek gayesini istihdaf etmekte- dir. İki işçi düşerek yaralandı Babâlide Acımusluk sokağında bir evin tamiratında çalışan Ali ve Pas- kal isimlerinde iki işçi üç metre ka- dar bir yükseklikten düşerek yaralan- My ” Bugün iPEK sinemasında 1- ALTIN 2 büyük ve güzel filim birden MABUD Baş rollerde : MİREİLLE BALLİN 2 - M. Moto Katiller Kulübünde Fransızca Sözlü Büyük Sergüzeşt Filmi Bugün saat 11 ve 1 de tenzilâtlı matineler Bugün: Z ÂLE de OLİVİA DE HAYİLLAND — GEORGE BRENT — MARGARET LİNDSAY gibi öç büyük artistin yarattığı: Fransızca sözlü: Baştan başa Penkli ALTIN HARBİ Tabiatın güzelliğini, aşkın derinliğini, hareketin en heyecanlısını toplıyan en güzel filmidir. Bugün 11 ve 1 de Ucuz Halk matineleri telefon: 43595 Aydında kurulma kanalının inşası ilerliyor! Vali, sular idaresi müdürile | mahallinde tedkikler yaptı İzmir * (Akşam) — B, Özde- | mir Günday, beraberinde sulâr ida- resi müdürü mühendis B. Memduh olduğu halde (Osman Bükü) kurut- ma kanalına giderek kanal üzerinde- | ki çalışmaları tedkik etmiştir. Evvel ce mükellefiyet usulile kurutulması | karâlaşlırılan ve işe de başlanan bu kanal sonradan devlet sulama işleri arasına alınmış ve müteahhide ihale edilmiştir. Müteahhid, kanalın haf- rinde son sistem (Ekskovatör) kineleri kullanmakta ve üç İş istihdam ederek gece gündüz çalış- maktadır. Müteahhid, işe başlayalı beş ay olmuşsa da havaların muhalefetin den bir çok zamanlar çalışamamıştı. Buna arfgmen bugüne kadar üç kilo- metrelik eski dar kanal genişletilmiş ve derinleştirilmiştir. Karal, (Osman Bükü) köyü altın- daki derenin Menderes nehrihe Ka- rıştığı noktadan başlayarak on bir kilometre uzakta Aydın Azmağına kadar dayanacaktır, Son yağmurlar, kanalın şimdiye kadar açılan kısmı etrafındaki erazi- yi tamamen su altında bırakmıştır. Evvelce, bir ayda çekilen yağmur su- larını şimdi kanal iki üç günde top- lamış, tarlaların tavlanmasını temin | etmiştir. Köylüler, bu vaziyetten çok memnun kalmışlardır, Kanal tamam- lanınca on bir kilometre uzunluğun- daki ovanın iki tarafındaki erazinin uzun müddet su âltında kalmasına mâni olacağı gibi Aydının yâkının- daki Büyük Azmâğın da kurumasını temin edecektir. Aydında ağaç bayrami Geçen hafta içinde Aydında ağaç bayramı yapılmıştır, Bayram, Pımar- başı mevkiinde Orman Nümüne fk danlığında yapılmış, başta vali ol mak üzere kadın, erkek kalabalık halk, mektepliler iştirak etmişlerdir. Ziraat müdürü ve Halkevi köycülük şubesi âzasından B. Halil Ünsel bir nutuk irad etmiş, orman mühendisi B. İbrahim de ağaç sevgisinin ehem- miyetini anlatmıştır. Bundan sonra hazırlanan çukurlara fidanlar ve to- humlar . ekilmiştir. Sonra herkesin elinde fidanlar bulunduğu halde fi- | danlıktan hâreket edilmiş, belediye- nin şehir korusu yapacağı yere gidil- miş, fidanlar dikilmiştir. Yoğurtların temizliğini temin için Belediye Sıhhiye müdürlüğü yap- tığı tedkikler neticesinde şehrin yo- gurt işlerinin Belediyece konan sihhi şartlara uygun olmaksızın satıldığını görmüş ve yeni bazı tedbirler alınma- smâ lüzum göstermiştir. Alınacak tedbirlere göre toza, toprağa maruz bir şekilde açıkta satılan yoğurt tene- kelerinin üstü behemehal kapatılacak, ber tenekenin üstünde imlâthanenin ismini ve yoğurtun imâl tarihini güs- teren bir etiket bulunacak, hülâsa yoğurt imali ve imalâtheneleri hak- kında evvelce hazırlanan talimatna- me hükümleri tamamile tatbik edile- cektir. Bu suretle halkın sihhi şart- larla imal edilen yoğurtu.yemesi te- min edilecektir. Ji MiLLi Alemdar ÇiFTE Harni AVGILAR HARDİ Türkçe KUTUP YILDIZI SONYA HANNY Bugün saat 11 den iibaren BUGÜN: KADIKÖY HALE'de Gifte Avçılar LOREL - HARDİ Türkğe KIRIK HAYAT 13/5/8939 Esham ve tahvilât 1938 & 5 ikramiyeli 9— PARA ve ÇEKLER (Kapanış flatleri) Londra 55 New-York 126.67 33550 6.6625 20.445 67.405 50.815 Gündüz heryer 9, pa- radi 10, localar 100. Harb Dönüşü ve Züğurt 'Tesellisi. Bu gece Sihir- bazın Değneği. Okuyucu bayan Aysel ve Macar varyetesi ASİA revösü. ———— az Mudanyada modern tütün işleme evi Mudanyada modern ve büyük bir yaprak tütün işleme ve bakım evi yaptırılacaktır. Bu suretle Mudanya- da yeni bir iş sahası açılmış olacak- tır. İnhisarlar idaresi, inşaatı bitmekte olan Malatya tütün fabrikasını bu yaz işletmeğe başlıyacaktir. Bitliste. ki tütün atelyesinin resmi küşadı da Cümhuriyet bayramında yapılabile- cektir. Yeni atelye sonbahara faali- yete geçecekti! Elektrik direğine çarpan kamyonlar Şoför Tahsinle, şoför Mustafanın idarederindeki kamyonlar, dün Zey- tinbumunda ayni istikamette sürat- Je ilerlemekteler iken yekâiğerlerine çarpmamak için yaptıkları mancyra- larda elektrik direğine oçarpnuşlar, kamyonlar hasara uğradığı gibi Oo civar elekirik cereyanının da bir saat kadar kesilmesine sebebiyet vermiş- Jerdir,
