6 Aralık 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

GUVEN Hayat, yangın. nakliyat, kaza Galata Tel: 44969 • 40630 SiGORTA SOSYETESI I7nci yıl sayı: 5865 u m h u r'ıyei tSTANBUL CAĞALOÛLU Telgraf v» mektub adresi: Cumhuriyet, lstanbul Posta kutnsn: tstanbuL Na 246 Telefon: Bagmubarrir. 22366. Tahrtr heyeti: 24298. tdare ve matbaa kismı; 24299 24290 M. TÜRHAN TAN'IN Müessesemiz en son Hurrem Sultan Viyana Donuşü Kadın Avcısı Tarihî Musahabeler Tarihte Türkler için söy büytık sözler CUMHURİYET Cuma 6 Birincikânun 1940 Hububat satışları tam murakabeye alındı Buğday fiatları her mıntakaya gore artırıldı ve tespit edildi Cumhur Reisimizin gencliği yiiksek irşadları iyasal Bilgiler Okulunun kuruluş yıldönümü münasebetlie evvelki gün Ankarada mekteb binasındaki merasimi huzurile şeretlendiren Cumhur Reisimiz İsmet İnönünün talebeye hitaben soylediği nutuk, bütün Turk gencliği tarafından dikkatle ve tekrar tekrar okunması icab eden çok kıymetli sözlerle doludur. Her vesile ile millî rejimimizin TUrk gencliğine karsı beslediği hassas alâkaya tercuman olan Cumhur Beisimize bu yeni fırsatı vermekle kıymetli irfan müessesemizin aynca büyük bir sevinc ve iftihar duymus olduğuna şüphe yoktur. Bizde seksen küsur senelik tmrihi buIunan ilim müesseseleri pek azdır. Tıbbiye ve Harbıye mekteblerinden sonra Siyasal Bilgiler Okulu (eski adile Mülkiye) zannedersem bu hususta üçüncüliiğü kazamr. Galatasaray lisesini de ilâve edersek bu dört mekteb, TanzimaUa beraber Türkiyede garblı kafa yetiştirme işini üzerine alan ilk yuvalardır. Vakıi milletimiz, tarihinin zarurî ietbları olarak terakkiden terakkiye kostukça bu emekli müesseselerin yanına mutemadiyen jenilerini ilâve etm«ktra bir an geri kalmıyordu. Fakat düşünülecek olursa görülür ki, memlekette yapılan ileri inkılâblarda yukanda ismi geçen mekteblerin de blrinci dereccde ehemmiyetli rolleri olmus, onlar Türk inkılâblarma adeta çekirdeklik vazifesi gormüşlerdir. AtatUrk ve İnönü gibi Büyük Şeflerimizîn ve daha bir çok kıymetli vatan çocuklannın yeni kafa aşkile çalışan o yuvalarda yetistiğinl hatırlamak bu hakikati açığa vurmaya yeter. Toprah Mahsulleri Ofisi İstihsal yerlerinde mubayaat ve stok yapacak, icabmda tüccara aid stoklara da el konulabilecek îtalyan limanlarile Akdeniz deki deniz harblerinde bomb ardıman tayyarelerile büyük rol oyntyan îngilizlerin Arc Royal tayyare gemiri, filo refakatinde süratle seyrederken Şiddetli hava taarruzları Koordinasyon Heyeti kararile kendilerine yeni salâhiyetler verilen Maliye Vekili Fuad Ağralı, lıcaret Vekili Mümtaz Ökmen, Ziraat Vekili Muhlis Erkmen, İkUsad Vekili Hüsnü Çakır Başvekâtetin tamimi Almanyada Düseldorf İtalyada Torino âgır surette bombalandı Birmingham'a Alman akını geniş mikyasta önlendi Londra 5 (a.a.) Tebliğ: Çarşambayı perşembeye bağlayan g«* , İngüiz hava kuvvetlerine mensub jombardıman tayyareleri, Dusseldorf mıntakasında muhtelif hedeflere devamlı hucumlar yapmışlardır. Bu bombar ıman neticesinde infilâklar vukua gelmiş ve yangınlar çıkmıştır. Diğer bir tayyare grupu, Torino.da eçme hedefleri bombardıman etmiştir. îombardıman tayyarelerimizin mürette(Arkası sahife 3 sütun 3 te) Çevresinde bulunan askerî hedefler İngiliz tayyareleri tarafından bombardıman edilen Düseldorf şehri Ankara 5 (a.a.) Basveklâetten tebliğ edılmiştir: Hükumetin, buğday işini esaslı olarak hal için almış olduğu kararlar, bugünkü Resmî Gazete ile ilân edilmiştir. Biliyorsunuz ki, son zamanlarda, buğdayrn ve alelumum hububatın fiatları ve bunl&rın tevzii bazı fevkalâde amiller dolayısile istikrar ifade eden bir manzara arzetmemekte idi. Bir taraftan çiftçinin kendisine elverişli bir fiat bekliyerek mahsulünü paYeni kafa, yeni düşünce demektir ve zara sevketmekte ağır davranması ve diyeni düşünce sıklet merkezile vatau hiz(Arkası »ahife 3 sütun 2 de) metine koşan düşüncedir. İdare hayatına hazırlanan genclere hitab ederken Milli Şef bu noktaya kuvvetle işaret ediyor: « Büyük bir milletin hizmetine girmek üzeresiniz. Bu milleti an'ane olarak, aile olarak sevmekten daha fazla, temiz bir aşkla hissetmelisiniz. İdare hayatında, iktısad ve maliye sahasında ve ber sahada milletimizle temas ettiğiniz zaman onun kudret ve isteklerini yakından goreceksiniz.» Asrımıza hâkim olan yeni düsüncenin teknikten ibaret olmadığını, bir cemiyet var olabilmek için ilim ve tekniklc birlikte yüreklere sığmıyan bir sevginin alevini de taşımak icab ettiğini Cumhur Beisimiz genclere ısrarla hatırlatıyor! « Size bu müessesede mümkün olduğu kadar kuvvetli bilgi vermeğe calışıyoruz. Kabul etmelisiniz ki, size burada mümkün olduğu kadar engin ufuklar açmaya çalışıyoruz. Zira hayatta çok geniş bir bilgiye ihtiyac vardır. A n c a k bütün b u n l a r , bundan sonraki Atina 5 (a.a.) Cepheden gelen son tetkik ve çahşmalannız için f»n«h<m baberler şimal bölgesinde İtalyanların nıahi>etindedir.» nispeten gayrimüsaid bir hava içinde Elbesan istikametinde mutemadiyen Bilgi de sevgi gibi sonsuzdur. Hakiki Eevgilere hudud çizilemiyeceği gibi, ha ric'at etmekte olduklarını bildiriyor. kikî bilginin de çerçevesi yoktur. Mek tlbesan Pogradeç'in 60 kilometre kadar tebde elde edilen malumatı bu kıynıetle garbinde Tiran ve Draç yolu üzerinölrülendirenlerdir ki yeni kafaya ve ye dedir. fArkan «ahife 3 sfitnn 4 te] ni düşünceye inrıbak etmiş birer şahsijet sayılabüirler. Fakat bu umumi prensiplerin yanında, ihmal edilmemesi lâzım gelen mühim karakter unsurlan bulunuyor ki, onlarla mücehhez olmıyan ferdler daima eksik, daima geri kalmaya mahkumdurlar. . Memuriyet hayatında, nefsinlze itimadınız, ilk günden itibaren esash bir vasfınız olmalıdır. İyi öğrenmek ve öğıendiğinizi emniyetle tatbik etmek ruh haleti, size hâkim olmalıdır. Nefsinize itimadınızla bu söylediğira büyük ihtiyacı daima hatınnızda tutarsanız, k e nd i n i z e i t i m a d ı n t a ş k ı n bir hale gehnesine katiyyen mâni olursumi7.« Gıirülüyor ki, cemiyet Lizmetinde hakkile muvaffak olmak, bir kaç esaslı prensipe sanlmakla yapılabilecek kadar basi» bir iş değildir. Cemiyet uğruna hazırlanan adam, Millî Şefimizin büyük lıir açıklıkla izah ettiği gibi, ölçülmesi son derece güç bir takım ruhi unsurlarla nefsinde bir ahenk ve muvazene jaratnıak mecburiyetindedir. « Âmirleriniz size her zaman iyi yol göstereeekler ve iyi muamele edeceklcrdir. Âmirlerinizden iyi muamele görrncğe emniyetle bakınız, fakat hayatta, Orfî idare Komutanlığa geçen zabıta salâhiyetleri Kanunun komutanlığa geçen Berlinde imzalanan Alman membalarını kurulmak için... mukaveleye göre Bütün Rumen servetle tngiliz îktısadî Harb rinin 10 sene müddetle Nazırı Almanyanın 6 ay işletilmesini Alman hü evvelki sıkintıya tekrar kumeti üzerine aldı düştüğünü bildiriyor Elbesan önfinde maddelerini aynen neşrediyoruz Nüthiş bir kat'î bir nteydan Işıkların mas Japon hezimeti muharebesi kelenmesinde Cenubî Çinde taarruza beklcniyor! geçen Japon ordusu DUk Premetıyi işgal eden Yunan kuvvetlerı yıldırım süratile ilerlıyorlar yeni tedbirler alınıyor bozuldu, 20 bin kişi zayiat verdi îtalyan ric'ati, tngiliz tayyarelerinin tazyikı ile bozgun şeklini aldı Korgeneral Ali Rıza Artunkal Berlin 5 (a.a.) Almanya ile Ru Londra 5 (a.a.) İktısadî Harb manya arasında iktısadî işbirliğine aid N&zırı Dalton, ingiliz ablukasının iyi esaslar tespit edilmış ve aıılaşma isıediğini, bazı maddeler hususunda lar Berlinde imza olunmuştur. Bu an düşmanın sıkıntısı artmakta olduğu, laşmaların en mühimmi on senelik Ru senelere değil, aylara şamil bir müddet • nıen plânının tatbikı için Alman Ru scnra petrol için çok muşkül vaziyette men işbirliğine aid protokoldur. Bu kalacağını söylıyerek demiştir ki: protokola gore, Rumanyayı iktısaden i Hava kuvvetlerimiz parlak hareteşkilâtlandırmak maksadile Alman ketlerine, evvelce olduğu gibi, devam Vekiller Heyeti kararile örfî idare üân hiıkumeti uzun vadeli krediler açacak, etmektedir ve edecektir. Şarkî Akdeedilen altı vilâyette polis vazife ve sa , Londra 5 (a a.) Çinin Londra teknik yardımda bulunacak, ziraat, en nizde elde tuttuğumuz hakimiyeti delâhiyet kanununun 6 nci, 13 üncü, 14 sefaretine dun gelen resmî bir teldüstri ve sair mütehassıslan verecektir. vam ettireceğiz. Duşmanm da haıbe üncü, 18 inci ve 21 inci maddelerile grafta, Hupeh vilâyetinin şimalinde İki memleket arasındaki ticaret hacmi faaliyetle devam edeceğinı hesab et 8 inci maddesinin D ve 9 uncu maddesitaarruza geçen Japon kıt'alarının tevsi olunacaktır. mekteyim.> nin F fıkralarındaki vazife ve salâhiyet muthiş bir hezimete uğratıldığını bilNazırın iktısadî vaziyetin mütema Yahudiler için verilen yeni lerin Örfî İdare Komutanlığına devredildirilmektedir. dıyen İngiltere lehine dondüğünü, harkararlar diğini yazmıştık. Japonlar 20 binden fazla Slü va yaBukreş 5 (a a.) Yahudilerin mu bin mutlaka İngiliz zaferile biteceğini, ralı vermişlerdir. Bu maddelerdeki vazife ve salâhiyetAimanların işgal ettikleri meml'îketlerJapon taarruzunun hedefi Tahung tasarrıf bulunduğu butun gemi, mavna leri aşağıda bildiriyoruz: ve yahud diğer deniz nakil vasıtaları den çaldıkları petrol, kauçuk ve bakırı şan bölgesi idi. Muharebe çetin ol6 nci madde: hükumetin malı olacaktır. Arilerin sahib bitirerek. 6 ay evvelki vaziyete düştükmnstur. lerini kaydetmiş, Aimanların elinde «Haricden gelen filmlerin gösterilmesi Tslgrafta şunlar ilâve edilmekte bulunduğu toptan veya perakendecı ve dahilde yapılacak filmlerin çekilmesi mağazalar Yahudi müesseselerıle karış petrolun azaldığı gibi istilâ sahasımn dİPî polisin iznine bağlıdır. Polis filmlerin ve tırıltnamaları için «Rumen mağazası» cenişliSİ sebebile tevzi ve nakil müj<Jin krt'aları cumartesi günu Kukulâtile de karşılaştıklarını bildirmiş ve yazıh lâvhalar asacaklardır. senaryoların tetkik ve muayene işini angsi vilâyetinin. cenubunda ÇennanYahudiler filî askerlik vapmıvacak soyle demiştirfArkası sahife 3 sütun 5 te] kuan'ı zaptetmişlerdir. « Petrol, iktısadi harbin en mühim Japonlardan sağ kalan'arın Hin askerlik vergisi vereceklerdir. Sefer petrolsuz berlik gibi isüsnaî devrelerinde Yahu kısmıdır. Çünkü Almanva dîçinideki Tonkin'e çekildiklerı söydiler istisnasız olarak nafıa işlerinde kdlacak olursa harbe nihayet vermek lenmektedir. *necburiyetindedir.» kullamlacaklardır. Gencliğin okuma derdi Bir Üniversiteliden bir mektub aldım. Çok hakh bulduğum bu mektubu herkesin (fakat bilhassa alâkadarların) okuyabümesi için onu bu sutunun çerçevesine göre bir hayli kısaltmak icab elti Manasına dokunmaksızın şoylece adapte ediyorum: •Biz Üniversite talebeleri, ekseriyetle Anadoludan gelmiş. sırf öğrenmek, vatanımıza ve kendimize faydalı olmak aşkile çalışan fakir kimseleriz. Çoğurauzıın ayda eline geçen para hayret edilecek kadar azdır. Bu miktarla, umumi masraflarımm temin etmek şöyle dursun, yiyecek ve yatacak ihtiyacımızı bile güç karsılayoruz. Bununla beraber merak âyişlerle istikbal olunuyot ediunesin; kimseden iane veya yardun' ancak mahdud zamanlarında açıktır. Ve istiyecek değiliz. Namımıza jübile tertih ne garib. o mahdud zamanlar da tam biettirmeyi de düşünemeyiz. Bütün arzu zim ders saatlerimize raslar. Halbuki bu nıuz çalışmak ve büyük milletinüzin kütübhaneler, diğer medenî memlekethakkımızda beslediği ümidleri ileride lerde olduğu gibi geceleri de açıM butahakkuk ettirmektir. Ancak çalışmak lundurulsa bunun bize ve dolayısile cekitabla olur, kitab ise kütübhanededir. miyetimize temin edeceği fayda çok büBuraya kadar lutfen beni dinlediniz. yüktür. Bu takdirde istisnasız olarak bütün vatandasları okuma imkanına Şimdi omuz silkip geçmeyiniz: Mademki öyledir, o halde nuUetin kavusacakları gibi, bu kış günlcrinıie emrinize amade tuttuğu resmî kütübha ışıksız ve soğuk odolarda titriyen fakir talebeler de derslerini lâyıkile hazırlanıak nelere git, orada oku oğlum! Demeyiniz. Kütübhaneye gitmesini he fırsatını elde edeceklerdir. Ne dersiniz?» Ne diyeyim, bu hakh jstidanıfc altına pimiz biliriz ama. ne yaparsınız ki mille"»»*.' tin masraf ederek bizim uğrumuzda mu iınzamı atanm. N. hafaza ettiği resmî kütübhaneler, günün Birkaç sözle N*DİR NADt TArkası sahife 3 sütun 6 da] Girid adasına ihrac oluuan bgiliz lut'alarmdan motorizc birlikler djol