September 5, 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Sehir LJ haberleri Fethi F a t i h i n hakikî İSTANBULU CUMHURIYET 5 Ey!ul T942 şahsiyeti ve hedefi 4 =^^== Yazan : = ^ ^ = Dış ticaret ve harb ekonomisi Hariciye ve Ticaret Vekâletlerinde yeni birer teşkilât yapıldı «Saltanat didikleri ancak cihan kaogâsıdır.i> Kanunî Sultan Süleyman Ankaradan gelen habere göre, Hariciye Vekâletinde yeni ticari müzakere ve mukaveleler dairesi kumlarak eski Sümer Bank Umum Müdürü Bürhan Sultan Murad Istanbula yaptığı hü tahammül etmiyordu. Gerçi devletin Sanusun bu vazifcye tayininden sonra cumu tekrarlamadı. Fakat hedef artık. talihi ve büyükluğu için yararlıklar yabancı memleketlerle ticarî anlaşmalhr yakına gelmiş bulunuyordu. Bunun iik göstermiş emeklileri eski rütbe ve ma müzakereleri tsmamen Hariciye Vrkârüyasım Osman Bey görmüş, ve ocun kamlarında bıraktı, ve Sadrazamlıkta ietince İdare olunacak. Ticaret Vekâleti kudretii halefleri, hep ayni hedef etra. alıkoyduğu Haiıl Paşaya «Lala», «Baba» dış ticaret dairesi istişarî ve hazırbyıcı fında büyük eserlerıni dokumuşlardı. diye saygı ile hitab etmekte devam ettı. bir rol aynıyacaktır. Diğer taraftan TiTarihinin ve zekâsmm verdiği istıhkak Fakat zıhninde, bu ihtiyarlan, siyasi mü. caret Vekâletinin yabancı memleketlerla yaşamağa ve ilerlemeğe azmetmiş zakerelerle boşuna vakit geçiren ıhti. deki ticaret ateşe ve konseylikleri kalgenc, kuvvetli. dinamik ırkın, padişah yatlı, \ıe modası geçmiş kohne bir po dırılacaktır. Bu vazifeler elçiliklerdeki tan padişaha ve nesilden nesle millî bir litikanın mümessilleri olarak, uzaklaş ateşe kommersiyaller tarafından deruhvasiyetname gibi, hiç değişmiyen prog tırmak, ve tam ke'ndi çapında adamlarla, de olunacaktır. Ticaret Vekâletinde yeni bir harb ramla, ve sistemü ve tirbirini destek cüretli ve azimli yeni bir çığır açraak leyici zaferler ve fetihlerle, Bizans İm plânını taşıyordu. ekonomisi bürosu kurulmuş, bu buroparatorluğunun etrafına gerdiği çemSaltanatı elıne alır almaz, Yıldınm nun reisliğine eski ateşelerden Mecdet ber. şarktan ve garbdan kapanmış, siya Bayezid'in ölümünden sonra olduğu gi Xlkin tayin olunmuştur. Deniz nakliyat sî ve askerî büyük kuşatma her taraf bi, taht kavgalanna, ve bu yuzden dev komisyonundan Ticaret Vekâleti mütan tamamlanmıştı. letln dağılmasına imkân bırakmamak messili Hayreddin Şükrü Şenozan ile kasdile, vâkıa henüz memedekl küçük standardizasyon müdürü Faruk Sünta Şimdi Fatih babasınm ve dedelerinin kardeşini öldurttü, ve bu sert ve mer bu .büronun müşavirliklerine tayin ogiriştiği büyük ve cüretli teşebbüsü gerhametsiz hareketile, Osmanlı devletini, lunmuştur. çekleştirecekti. O bu işin tam adamı, yumuşak yürekli babasmdan büsbütün « hakikî kahramanıydı. «İstanbuhm fcthi başka ve sert bir kudret ve haklmiyet gibi, parlak ve bir dev kudreti istiyen Kapatılan talebe yurdları ruhu ile idare edeceğini gös'erdi. Bayeni eser, yalnız onun nâdir vasıflannBeyazıddaki yüksek tahsil talcbclcrine bası onu, altı yü evvel, iki kere bu tahta dan doğabilirdi ve imparatorlujun ezici oturttuğu zamanki çocuklugunun fikir aid yurd binalannın yangın tehlikesine kuvetlerini yiıksck siyasi nuksadlar zâfını şlmdi o ne kadar geçmiş, ve üs maruz bulunmasından dolayı kapatıldıiçin kuilanmak istidadı ona aiddir. tünden atmıştı. «Yuksek mevkitnde na ğını yazmıştık. Açıkta kalan talebenln Yorga.» cir raslanan, ve genc yaşına gore, daha müracaati üzerine. Vali ve Belediye ReBabası öldüğü zaman, henüz yirTii iki nadir görülen bir uzağı goruş ve hüküm isi Lutfi Kırdar bizzat meşgul oltnaşyaşmda, ve Manisada menfasmda bu verij kabiliyetile, devleii kanunlaştıran tur. Bu binaların, İtfaiye müdürlüğü talunan Çelebi, Sadrazam Halil Paşanın fikir kudretüe, v§ askerl dehasile», o, rafından geçen sene verilen rapor üzeEdirneden gönderdiği haheri üç gün son Osmanlı Padişahlannm en yüksekleri rine kapatılmasına karar veribniş, tahlira alır almaz, Arab atına atladı, «Beni nın mertebesine çıkmış, hatta Yavuz ye işi tatil aylarma bırakılmıştı. Yeni bir seven arkaradan gelsin. diye seslenerek Sultan Selim'in, ve Kanuni Sultan Sü bina bulununcıya kadar yurd sahiblerine arkasında peykler ve baltacılarla, Ça leymanın parlaklıklan onun şanını göl on günlük muhlet verılmiştir. Doktor nakkale kıyılarına doğru dört nala kalk. gede bırakamamıştır. Lutfı Kırdar, yeni bir bina buluııması tı, ve bir kaç gün içinde debdebeyle tahta için her türlü yardımı yapmağı vadettkincl Mehmed, dedesi Osmanın kılıçıktı. O zaman şark lâtinleri, yenl Türk miştır. Yalnız rapor kat'i olduğundan bu padişahınm tab'ındaki itidalden bahsct cmı kuşanmazdan üç yıl önc«, Onbirinci j binalarda yurdlann kalması mümkün tiler. Ve gerçek, onun bütün yaşayışında. Konstantinin Bizans İmparatorluğunun oiamıyacaktır. tacmı giymişti. Bir prens ki, kahramanyemesinde, içmesinde, uyumasmda ifMillî Müdafaa istikraz rattan ziyade, ölçülü bir itidal göze çar lığı. uzun bulutlarla kararmış Bizans tapıyor, ve seleflerinin itiyadlanndan ay rihinin son yaprağına batan bir hâle çiz. tahvilleri kın olarak, o, ne saray eğlencelerinden, miştir. Şarkî Roma İmparatorlugu, şlmİhracı için Maliye Vekâletine salâhitıflı şakalanndan, karagöz oyunlarır.dan di artık, baş şehrin dışında bir kaç şehoşlanıyor, ne de, doğan veya başka hirle pek az bölgeye inhisar etmlştl; fa yet verilmiş olan Millî Müdafaa istikraz tahvilleri bu ayın 15 inden itibaren satışa hayvan avlarına haves gösteriyordu. kat, tabiat ve hayat şalri Nedim'e: «Hafif mukavves kaşlı, büyük kartal Bu şehri Stanbul ki bi mislü bahâdtr çıkarılacaktır. Maliye Vckâleti, tahvilleri bnrunlu, kuvvetle ileri çıkık çeneli a. bankalara vermeğe başlamıştır. Mlllî Bir sengine yekpâre Acem mülkii rimli çchresindcn, daldığı derin ditşün. Müdafaa istikraz tahvilleri yüzde 5 jedâdir celerin ifadesi gibi, bir çift hüzunlü göı ve 7,5 faizli ve ikramiyehdir. Bu tahBir gevheri yekpire iki bahr arasmda parlıyordu. Bununla berabcr, o hiç de, villerin bir husuşiyeti de yalnız para Onikinei Charles çapında, yahud bir Na Hurşidi dhantâp tle tartılsa sezâdır, ile değil, ev^elce alınmış olan tasaıruf poleon'un insan üstü büyükliiğünde bir Dedirten, bu şehir, o zaman da, zen bonolarile dahi mübadele edılebılecek hulya ve fantaziye düşkün değildi. Va. ginligi ile, kudretile, ve Marmaradan olmasıdır. kıa Türk ırkının bu laze fidanı da göğ.Karadenize kadar, kıyılan, yamaçlan, Birinci tertib Millî Müdafaa istikraz siinde ihtiraslı bir ruh taşıyor, ve bunu tepeleri, bahçeleri, korular, yalılar, köşktahvillerinin satış müddeti 30 eylule kaEiiyük İskenderin, ve Jules Cesar'm arab ler, köyler, ve antikiteden kalma, tarih dar devaiı edecektir. Şımdiden bankacaya tercüme edilmiş kitablanm okuya ve hatıra dolu mıhrab ve mâbed haralara yapılmakta olan müracaatlerden rak besliyor ve kanadlandırıyordu. Fakat belerile, daima eşsiz Bofaziçişiîe, kendi Millî Müdafaa istikraz tahvillerinin bu akh daima keskin ve salrîn kalıyordu. başına, bir cazibe kaynağı idi. müddetten çok daha evvel satılacağı, İkinci Mehmedin idealinin ilk hedefi kat'iyetle anlaşılmaktadır. O, her şeyi yakıp yıkan, ve arkasında bir demonıın izleri gibi, büyük hara. iş"e bu şehrin fethi idi. O hissedıyordu Ticaret müdürünün esnafla bcler bırakan bir san arkasında koşmu. ki İstanbul kendi İmparatorlugunurı hayor. belki sistemli bir tarzda kurmak, kikî payitahtı idi, tabiat ve coğrafya bu temasları imar ctmek. ve bütün zamanlar için çehri onun ülkelerıne merkez yapmıştı. Mıntaka Ticaret Müdürü Baha Erksr yarafmak isriyordu. İnce endamlı, fakat 3u şehir ba^kalannın elınde bulur.dukdün sabah İstanbulda bulunan 34 esnsf dayanıklı demir bir vücud, ona, eenıı ça, Osmanlı İmparatorlugu. hırıstıyan âcemiyetinin reis ve umumî kâtibicrile bıın günesten yanan vâriilerindc. ve şi leminin istılâsma açık kalır, A\Tupa ve uzun bir görüşme yapmıştır, Çok favmal dağlarınm içlerine Rİrilemiyen or Asya vilâyetleri arasındaki taşıt ve bağ dah olan bu gö'rüşmede cemiyet reis'.eri manlarında, her türlü tehlike ve yor. hiç bir taman emm olamaz, devlet t a ve umumî kâtibleri derdlerini sbylemjş. gunluğu ve iklim sertliğini yenmeğe biî tam bir uzvi\Tet olacak yerde, gövesnafın ıstekleri mevzuu bahsedilmişyardinı ediyordu, Büyük bir plân. Iıe* dcsi ortasmdan ikiye bölünmüş zsyıf ve tir. Bu meyanda birçok arzuları hemen giin durmadan isliyen bir faaliyet. kafî daima parçalanmaga elverişü bir varbu içtimada halletmek imkânı bulunanlarda emniyetli bir siikun. insan kuv. lık olurdu. Anadolu ve Rumeliyi, şark ve muştur. Bu arada şayanı dikkat bir vetini idareli ktıllanma. insan kannı garb Hinterlandlannı kaybederek, müsmesele de olmuştur. Mıntaka Tica:et koruma. ve yeni şeldllerde ahenkli bir tahkem şehir duvarlan içtne kapanmış müdürü lokantalarda karnesiz verilen devlet teskili cehdini istiyen çerçekten bir Bizans İmparatorlugu, nasıl beka ekmeklerin nereden bulunduğunu laçahane bir eser için, tabiat onu, özene. bulmazsa, İstanbula ve Boğazlara sa'nib karrfâcdar cemiyeti reisinden sonr.uş, rek yaratmışh. olmıyan bir Avrupa Asya Osmanlı İm cemiyet reisi 17 karne sandığmm kınlparatorluğunun istikbali de emln ola dığını, bunların Belediye İktısad müYorga.» Dana ilk eünlerinde. kudretinin şuu mazdı. İstanbulun zaptı İmparatorlugu dürlüğünde sayılıp tamam çıktığını farunu taşıyan ve istedığıni bilen hakikî ebedıleştiren bir temel olur ve Türkleri. kat yine de açıktan karnelerin meyuana bir devlet reisi olarak ortaya çıktı, ve on bir asırdanberi Roma İmparatorlu çıktığı cevabını vermiştir. kazamldıktan sonra; kesesi ve kasası ailkönce, kendi muhitine kendi idealince gunun bu seçkin merkezini çevreliyen çık. Köy evleri badalanacak nizam verdi. Parlak saray hayaüna be. müs'ahkem duvarların etrafmda vadesi Bankacımız 5 numarada Hasan Bevın del, herkesten kıymet istiyor, gözdelere uzayan tarihl haşmetle donatırdı. Dahilive Vekâleti vilâyetlere bir ta oturduğunu öğrenınce çok sevindi. Onu mim göndererek köy evlerinin dışarıdan teftiş için bir sene önce Samsuna gittiğ: görünüş ve temizlik baklmlndan bada zaman orada görmüşlü. Hasan Bey onun nalandlrllmaslnın lâzlm geldlğini bil Rumeliden hemserisi. İki ailenin iki çiftdirmiştir, l'ği birbirine yakın. Bankacınm en büyük HER PAZAR Saat 14 ten 19 a kadar Evlerin badanalanmasl esnasında hakardeşile bu Hasan Bey canciğerdiler. va tehlikesine karşı pasif müdafaa ted• Sarı bıyıklan kırlaşmış bu uzun fcoylu birleri de gözönünde bulundurulacaktır, ve mavi gözlü ihtiyar» delikanlıyı ilk 25 kişilik BAYAV ve BAYLARDAN' müteşekkil CİFTE FASIL SAZ Belediyede bir tayin görüşünde, o saf Rumeli ağzile «sen kıHEYETİNİ dinlemek fırsatını kaçırmayınız, Belediye muraklblerinden ve eski ga zanım ağacığma ne kadar okşuyorsunj zeteci arkadaşlarımızda Baha Kâmil Gö diye eski dostun bu en küçük kardezüm terfian Belediye müfettişliğine ta şini kucakladı ve neredeyse ağhyacaktı. Hasan Cemil Çambel , düne kadar, yabancı br orıısğı olarak yaşıyabilmiş olaa Taksim kış!ası ve onun altma sığınarak. üstüne ısran: Cavi bir zamanlar, juva kurmuş olan fabrika Roman mükâfatı •••"•^'••^'^'^'^^ Y a z a n : ^^•^'^^^^•^•^ı de isminde rr.e":tebü iarıkaturleri, tamirhaneler yıkılm:ş, jurlsmde, biri bibir kıza mutlak bir Taksim Anıtma karşı uzun seneler cephe ıincilık olmak üzere, iş bulmalı, yoksa za ala'ailmiş clan bu zevksizlik mecmuası altı puvanla beşinvalh kız sukut ede. yerıne, bu^ün ilımli, duygtüu ve zevkli cı gelen eser, muelcek. Kız sık sık Dan. bir enerjinin, eseri sayılması lâzım gelifin o kadar san'at davası yok ki kitabına ısmini bile yazmı. menını muhım bir fabrika diye anlatır. kacının odasına gelmektedir. Ne çıupıtı len dnönü Gezısine) kavuşmuş buluyarak ancak (M.Ş.) inisiyallerını kullan Konsoluslukla Rusyada da bulundugu bır duruşu, ne anlayışlı bir dinleyişi, hele nuyoruz. Bu hamle, Beyoğlu ropragında, rejimin mış. Belli eserile övünmek değıl, gorün. için çatpat rusça bilen Şefık Bey bu rus ne ince ince konuşuşu var. Günler mek bile istemiyor. Fakat «San'at. denen ça yuzünden Iskender Beyle soydaş olu ve haftalar geçtikçe deciikodular, evlen ilk önemli abidesinin temelleri olmuşafacan büyünün cilvesi san'atkârım dı verdl. Oh olsun, Iskender onu sızdırıp me rivayetleri başlar. Bızım bankacmın tur, denilebilir. Ölmıyecek ve daha da yen nice şişkin gururlara ram olmaz da durmaktadır. O, kozmopoütiğin; bu, sah. kafasmda da korkunc istühamlı te yukselecek, güzelleşecek olan bu eser, eider san'atkârlığı aklından geçirm.yen te iş adamhğının ibreti. velıhüniler helezon üstüne helezon çiz Mıllî Şefımizin adma lâyık bir çahşmaI P e bir tevazuun boynuna sarılıverir. BüDokuz od&nın 7 numarahsı diğerlennt ' " l baş'.ıyor: Bu kızla evlenemiyeceği dır. Geçen yıl, Şehir Meclisinin verdiği yük zaferden ve Lausaııne'dan sonıaki hiç benzemiyor. İçıne bır karı kocanın '• ie göre ya kız skandal çıkarırsa, ya zehirbir kararla başlıyan bu baymdırlık eseyeni Ankaranın ilk devirlcri: .Yeni ya kapandığı oda, esrarlı cır kutu gibi, dı içerse, ya adamakıllı âşık olduysa... Hal rmde, İstanbul halkının t u en candan pılmış büyük bir apartımanın dokuz oda ğtr odalara da kapah. Bereket becerıklı buki bir gün kıza İstanbulda kırk liralık sevgi ve bağlılığının kokü ve temelini, lı bir bölüğünde oturuyoruz. Bu bölüğü Iskender bu odayı da bütun kat halkına bir iş bulunduğunu söyleyince kızın se İnönü Gezisindeki (İstanbul toprağı) Ayaşlı İbrahim Efendi adında biri tut açtı. Meğer odanın sırrı bütün gece po vincâen hoplaması ve hemen İstanbula gurur ve minnetle kucaklamıştır. (İnönü Gezisi) şehircilik bakımından, muş, istıyenlere oda oda kiraya veriyor. ker oynanmasmdan ıbaretmiş. Ailenin gitmesi. Seni toy adam seni, kendini ne Odalar loşça bir koridorun iki yanına sı eıseği Hâkı Bey narıcıye memurların sanıyordun? İşte bir yumrukluk kıza ye ana h a l a r ı itıbarıle, dünya üzerindeki şöhretli meydanlar arasmda yer alabiıalanmış. Benim odam, koridora girince, dandır. Kırklık, sünepe, lâpa; karısı Tu nildın. sağdan birinci kapı.> Ayaşlının katında sökülüşler taşladı. lecek bir tertib ve kıymettedtr. Bilhassa ran Hanım aksine genc, güzel, vitaminli. Gezinin ileride daha büyüyecek olaa Bu apartıman tunc taçlı asıl Ankaranın Bcllı efendi bır uşak, har.ım da oir efen Önce Turan Hanım terfian ayrılıyor. Öyle bir kadına bir oda ne demek? Müsta ağaclan önüne geiecek olan. Müli Şefıboğründedir ve odada oturan da genc bir di. kıl ve lüks bir daıre tuttu. Geceleri ka mizin heykeli ve kaıdesi ile daha zengin bankacı. Ayaşhyı da, onun kiracılarını da Hâki Bey, yeni evlendiği zaman, vekâbir san'at terkibi olacaktır. hep o anlatıyor ve sonuna kadar anlata letın bır iatınalma kon^syonuna kâtıb pının önünde hususî, hattâ resmî otomoMimari bakımından, Gezi etrafı. agır nın İsm.ni bilmiyoruz. Daha ilk sahifele sıfatıle verılerek, kar.suıı da beraber aup, biller dizili. Ah Turan Hanım, sen yalnız başh bir plân olarak göze çarpmaktadır. rınden başlıyarak bizi temiz turkçesine Avrupaya gitmişü. Komısyon iki ay son bu kitabda bir kadın değil, her yerde Enelce, ayrı bir vaziyette kalmış olan bağladı Romanımızın kahramanı genc ra dondü. Ufak bir ışın arkası alınsm görülen bir mahluksun, ne kadar da çaTaksim bahçesi çok cazib kavisli yollar ama, anlaşılan, eski bir türkçü ve türkçe diye bırakılan Hâki Bey uzun zaman o buk ürüyorsunuz, ne kadar çabuk. ve merdivenlerle Geziye bağlanmıştır. Şefik Bey, ya öldü, ya öldürüldü. İscidir. Dil inkilâbından epey önce daıre rada unutulur gider. Tabıî vekâlet makiMerdiven ve basamaklann çokluğu yerine «bölük», nizam yerine ttüre., Z3 nesınin mihaniki dörüşü yuzünden tah kender ya bundan, ya başka sahtekârlıkmünasebetile bir kaç yerde işlttiğimiz tan hapisanededir. Onlardan daha evvel yıf yerine .arık. diyor. Fakat turkçesinin sısatı muntazaman yollanmaktadır. Atenkidler, ilmî bir gdzle tetkik edildiğinhiç yadırgat'.ığı yok. Ne gbze ba'an keli damcağız neler yazmadı, raporlar, mek Hasan Beye inme gelmişti. Hastanede de, yersizdir. Bu basamaklann iktısadî me, ne sendeleten cümle. Bir dil içinde luplar, istizanlar.. Kım kime? Neden ve kızı Selimeyi bankacıya vasiyet eder. sebeblerle ve tabii bir ihtiyac dolayısile değıl, akar bir su üstünde gibi, sessizce; neden sonra Ankaraya gelınce bütün Çekilen telgraf üzerine kız Ankaraya yapılmış olduğunu yazmak, memleket pervanesiz, yelkensiz ve küreksiz; kendi bunları tizzat haftalarla uğraşarak dos geldi. Kitabm asıl roman tarafı bundan mimarlığı bakımından bir vazifedir. üğ.nden kayıp gitmekteyiz. ya dıblerinden meydana çıkarır. Sabit sonra başlıyor. Selime göz kamaştıran Bu basamak ve sedler olmasaydı topBu bankacı eline kalem yerine sankı oldu ki Avrupada boş durmamış. Roma bir güzel değil, fakat aydın bir kafası, rak hafriyat ve tesviye iş'.eri için buduygulu bir ruhu, ve ahenkli bir hali gizli bır filim makinesi aldı: Onu oda nın burası kırtasiyecilsğin ince bir hicvi. gün sarfedilmiş olan paraya hayli bir var. Babasının ölümünden sonra ne yapkapısınm görünmez bir yerine yerleştir. 7 numarah odanın dığerlerine açılması masraf daha ilâve etmek icab ederdi. sın, gene Ayvalığa gider. Halbuki ban. miş. dığer odalarda oturanları bıze yalnız Ayaşlının katına yeni bir hararet ve haGezinin duvar ve diğer kârglr. inşaatıdış taraflarile değil galita makınenın reket getirdi. Istanbullu İffet Hanım bu kacının onu bırakmaması, yalnız vasiyet nın yerli mermerle yapılmış olması, eadesesinde roîgenlı bir hassa olacak Avrupa görmüş Turandan çok istifade icabı bir vicdan borcu değil, ayni zaman serin ebedileşmesi bakımından çok yekafalarının Ve runlaıının da içıle, olduk ediyor. İskender. Şefik Beyden kopardığı da bir gönül mecburiyetidir. Öyleyken... rinde bir hareket olmuştur. İnönü heyAh hiçten gururlanmız, manasız utan keli karşısında denize doğru açılacak olan gibi, hiç birine kendınde olmıyan bir paralarla, bol bol kumar oynıyabilmekşeyi eklemiyerek ve olandan da bir şey tedir. Asıl gün bizim bankacıya dcğdu. gaçlıklarımız, hepsinden fenası haksız lan terası da ikmal edilmiş olduğu takkaçırmaksızjn, hepsini nasılsalar öylece Turanla münasebete girer. Or'.ada aşk vehimlerimiz. Kız mademki gitmek isü dirde, İnönü gezisi ve Taksim meydanı gozümüzun önünden birer birer geçirir yok ama iki taraflı bir memnuniyet var. yor, demek orada birile bir kalb bağh şehircilik ve mimarlık bakımından muken, her anlatan ayni zamanda kendini Kadın gonlünü eğliyecek bır erkek bul lığı var. Ne kadar tahsillı olsak gö^.ü! vaffak olmuş bir çahşma sayılacaktır. işlerinde bebeğiz. Neden sonra Ayvalık Ancak, Gezi ve rr.eydana civar apartıde anlatmış olacağı için, anlatılanlar sa du, erkek de bedavadan bir kadın. tan gelen bir banka memuru sayesinde yesınde anlatanı da adım adım, yavaş yaHele şu Vanlı Hüseyin Bey; henüz bo Selimenin vaziyeti öğrenilince.. Oh, işler manlara da bir nizam ve tertib vermek vaş, perde perde tanıyıp eseri bitirınce şalmış 9 numaraya gelen adam. Şarkm yoluna gi'di. Kız tekrar Ankaraya ge'ir, muhakkak' lâzımdır. bakıyoruz ki bir... Dunyanm en nazik ve ıstrablı duruuyanık Alevî köylülerin Jen. Okuyup evlenirler. Başka bir kalemde girdibadlar Ne demeli, bu bir örf ve adet romanı } azması var, Amerikaya da gitti, biraz doğuracak bir aşkın düpedüz ve dalgasız munda, yurdumuzun en yüksek varlığından kudret alan İstanbullular, bu eseri değil, aşk ve ihtıras değil, devııleri vc dünyalık yap'tıktan sonra gelip koyüne hikâyesi. dur.yanın gözü önune, her taraf yıkılırnesilleri kucaklıyan nehir roman değıl, yerleşir. Kıskanclık ve fırıldak. Köy aAyaşlının, Ha;3n Beyin hastahğı ile ken, bugünkü bahtiyar durj.mundan 11polis ve macera, gaye ve tez, enfüsî ta ğası, iskân memuru, şu bu, bir şebeke ölümü, Selimenin iki gelişile evlenişi za bam alarak yükseltmişlerdır. lıassüs, kırları ve çoban hayatını yaşatan; kurarlar. Adamcağızın arazisi nâhak yemanlarında her yardıma koşan dostcıl Yurdu koruyan, yürüten, kültürleştldeğil değil, buna yeni bir isim bulmalı; re muhacirlere verıldi. İstidalar, mahkpkalbile nasıl içli bir insan olduğunu gör. ren bir (Şefe), İstanbul, İnönü Gezis'.nevet bir «Filim roman» karşısındayız, meler, temyiz'.er; Hüseyin Bcyin hakkı dükten, nihayet Hasan Beyin kabri ya de, kıymetli Valisi., Dr. Lutfi Kırdann Bir sürü tipin en önür.deki Ayaşlı İb guneş gibi meydanda. Fakat yıliardır uğ nına gömülmesini vasiyet ederek öldüdinamik elile her taşı, her toğrağı bu raşıyor, işte Ankaralara kadar geldi, nc rahim, o ne yaman Anadolu kasabalısı o.. ğünü de öşrendikten sonra romanı b:ti hisle koymuştur. Bıraz medrese, bir de rüştiye tahsili; dü de terbiyeli, ne de ağzı lâf yapan adam, rince düşünüyoruz: Kafamızda derin uİstanbul, Yüce* Şefine, sevgisini gösğunde kazaen bir kadın oldürdüğü İçin berkes hakkını teslim etmektedir. Ah za ğul'ular vok. demek derin bir eser okutermek için, daha sakin günlerın imkânvallı hak, çapraşık ağlara düşmüş, bir beş seneye mahkumken beş altı ay sonmadık. Kalbimizde duyulmuş hevecan larını, kolayhklarını bejclıyebilırdi. Öz ra hapisaneden kaçarak üç dört yıl, uç türlü kurtulamaz. Vanlı Hüseynin bu larm çarpıntılı devamı yok, demek sarbir millet bunu yapamazdı. Çünkü yokdört vılâyeü kasıp kavuran bir eşkiya. memlekette kim bilir ne kadar bahtda^ı sıcı bir eser de okumadık. Daha garibi lukta başarmak, varlıkta başarmaktan İstibdad devrinde emsali çoktur, huku var. bir eser okuduğumuzun bile farkmda de daha tatlı ve şerefli bir zaferdır. met başa çıkamadığı zorbaları affedıp Bankacımız yalnız başkalarını değil, ğiliz; hîfızamızda hiç b;r üslub hatırası Şefi için bağlılıkla yanarak plânını kendi hizmetine alır. Önce zaptiye çavu kendini de olduğu gibi anlatmaktadır: yok. Demek ki üslübu eriterek hiçe inçizmiş, taşmı, toprağını, demirini. Türşu, sonra tahsıldar, vergi kâtibi, âşarcı Son gelen hizmetçi Zeyneb pek oynık diren bir üslub içindeymişiz. Fakat bu. kıyenin yapıcılık kudretine yakışır şeBalkan Harbtle Umumî Harbde asker, bir şey. Meğcr umumhane İşleten Mak üslubda kolaya ilişen değil, güçe erişen kılde bir çok engelleri ve zorluklan yeŞımdi Ankarada yerleşmiş; bir taraftan bulenin evinden gönderilmiş. Makbule.... olsa gerek. «Ayaşlı ve kiracılan» ile sa^erek. (çalıjmayı) dahi, (hata bilenlerin) han man işletip ticaret micaret de yapar Bızim Ayaşlfnın karısı, demek Ayaşlı? hiden kendisi yalnız kendine benziyen sözlerine aldınş etmiyerek bır araya ken, diğer taraftan; ker.di odasile üvey Bankacınm bütün fazileti kabardı, Hü bir eser karşısındayız. koymuş ve bu büyük başanyı armağan kızjnın odasını bedavaya getirmek için seyin Beyi de kışkırtır. Artık turadan çıIsmail HABİB etmiş olan kıymetli Valimiz Dr. Lutfi dokuz odalı bir apartıman dairesi tuta. kacaklar. Ayaşlı gibi birinin kiracısı olKırdara ve kıyme;li mesai arkadaşlanna Sayın Eşref Edibe: rak, okuduğumuz eserin meydana gel mak. Hadi sahte fazilet. Bankacı Turanı teşekkür etmek isteriz. Sayın Vali ve Üç yazıma üç yazı yazdmız. Yazılar da mesine vesile veren adam. b:rakıp çıkamaz. Hasan Bey de tiryakisi Belediye reisimizin temiz, yorulmak bil«Avrupa edebiyatı ve biz> de meydanda. olduğu Ayaşlıdan ayrılamıyacak. Artık mez büyük gayretidir ki, İstanbulun az O, gündüz ba^ka, akşam baskadır. GünOkuyan hükmünü verir. Bu yazılarınızdüzun geçım dünyasında kutuk gıbı ka bir süıü tev.ller, mademki Makbulenın da fikir işlerini fikir adamına yakışır bir bır zamanda, başarılan bu güzel eserle buraya geldiği yok, bu kadar kızmak yüzünü ağartmış ve Millî Şefine olan tı; fakat akşam, içki masasına oturup da nezahatle konuştuğunuz için memnuniduvara asılı sazını dillendırince bütun Fazilet çekildi. Hah şöyle iç yüzümüzk yetimi ve bu vesile ile de hürmetlerimi bağhlık yanşında İstanbulu birinci getinniştir. bir içlılikle görünür. O, bir de kazanır karşı karşıya kalalrm. sunarım. Yüksek mlmar ken başka, harcarken başkadır. Bütün Turanm ve bir kadm arkadaşının ısrar İ. H. zeki eşkiyalar bilirler ki yalnız vurgunla Seyfi ARKAN sürekli yaşanamaz. Zenğini vurup fukara Sütnine aranıyor ya dağıtacaksın ki kütleyi tutasın. AyaşBir aylık bir çocuk lçîn sıhhatll btr lı dağdaki usulü şehirtieki ticarete dr sü'nine aranıyor. Dolgnn ücret verüeuydurdu. Kazanırken serttir, hilekârdır cektir. 43926 telefona müracaat. aldatmak ve atlatmak mübshtır: fakat ROMANLARIMIZ Ayaşlı ve kiracılan ı Ismail Habib Bugünkü 1 f ) Gezi açılırken \ I 1 İstanbulu birinci getiren essr I DİKKAT! SARAY SİNENÂSI Yeni Sinema Mevsimini SAADET CECESI CHARLES BOYER ve JEAN ARTHUR Beşikfaş ve civarı sayın halkına müjde Bütün dünvanln takdir ettiği eşsiz Türk San'atkân TÜRKÇE SÖZLÜ şaheserleridir. Baş rollerde: 10 eylul önümüzdeki PERŞEMBE akşamı açiyor, AÇILIŞ PROGFAMI: # MEVLUD Sevgili validem Vasfiye Saydam'm ölümünün ücüncü yıldönümüne tesadüf eden 5 eylul 942 bugünkü cumartesi Cİinü öğle namazını müteakıb Erenköy istasyonnnda Zihnipasa camünde mevlud oknnacaktır, Arzu bnyuranlann teşriflerini rica eylerîm, ORHAN SAYDAM MEŞHUR 2 ROMAN ^ ' İÇKİSİZ SAZ Cağaloğlu ÇİFTESÂRÂYLÂR Bahçesinde Dikkat: Program Fevkalâdedir. Ayrıca: Üstad Znma EMİN ve Darbuka HASAN TAHSİVden Kâğidhane ve o>Tin havalan dinliyeceksiniz. yin edilmiştir, Arkadaşımlza dileriz, yeni İşinde başanlar Şoförlere ve motörcülere müjde! Vantilâtör Kayışİarı Gümrüklerdeki mallar çıkanlıyor Patenti alınan ve hususî bir tarzda imal edilmiş olan vantilstör kaylşlan muvaffalayetli tecrübelerden sonra satlşa çıkarllmlştlr. FİATLAR ÇOK UCUZDUR Umumî satlş yeri: Fazll Harmankaya ticarethanesi, Galata Büyük Tünel Han 18'19 Emsalsiz bir geca Y A R I N A K Ş A M BEŞİKTAŞ Ve Avrca: Bahçesinde MÜNİR NUREDDİN arkadaşîarı İJL KİSİT.İK KÜME FASIL v ^ A Z H E Y E T I En münt?hab eserler ve en yeni şarkıîarla süslenmiş fevksl^de zengin progr^mlg Müstesna Bir Gece Telefon: 490 • ^ • ^ ^ ^ • • ^ 20 Mıntaka Ticaret Müdürlüğü, gümrüklere gelip de çekilmediği için Millî Korunma kanunu ve Koordinasyon kararlle haiz olduğu salâhiyete istinaden sahiblerine bir hafta İçinde ithal etmeleri İçin müsaade verdiği mallardan el'an çekıimemış olanlan bu sabahtan İtibaren Ticaret Vekâleti namlna İthal etmeğe başllyacağlndan bu mallar satllarak bedelleri sahiblerine verilecektir, 8 numarada Abdülkerim Beyle karı^ı Mıntaka Ticaret Müdürlüğü dün İffet Hanım, erkek Moğolumsu, kadm İsgümrüklerde bulunan bu nevi malları tanbullu, bir de küçük çocuklan var. memurlarla tesbit ettirmiştir, Birbirini tutmıyan anayla baba arasmda Şarab vermedi diye dükkân yavrucak ikiye bölündüğü için, bu terbıcıyı vurdu, arkasından kendi ye kurbanhğını cıyak cıyak ağhyarak ödemektedir. 4 numaradaki Şefik Bey, de yaralandı konsolosluklarda bulunmuş eski bir ha. Eyübde bir fırlnda çallşan İzzet, sar riciyeci, şimdi tercümanhk yapıj'or, sıska hoş bir halde Tahtakalede Balkapanı hizmetçi kızdan bile korkacak kadar ürcaddesinde Hüsnünün şarabcı dükkâiı kek bir ihtiyar. 6 numaraya yeni jerlena girerek şarab istemiştir, Hüsnü sarhoş şen Iskender Bey Rusyadan gelme, otuz adama şarab vermeyince Izzet son de yaşlarında giyimli, kuşamlı bir iş adamı rece klzmlş ve bıçağile şarabclyı yara sarlatanı. Adapazarındaki eski un değirlamlştlr. Kendi de kacmağa davranlr[*] Ayşşlı ve kiracılan, yazan: M ken vere düşerek elinde duran bıçağı karnlna saplandlğlndan yaralanmlştlr, $. , VakJt matbaası, İstanbul 1934 (ccb Her iki yaralı da tedavl altma almmlştır, kıt'ası) S. 456. Adam derdli, mübadil diye Samsundar. arazi vereceklerdi; olmadı, araziyi Ay\'alıktan vereceklermiş. Evlendirdiği k:zı Selimeyi, damad kendine malik olmıyacak berbad bir sarhoş çıktığı için, hemen ayırdı. Kızcağız şimdi bir ihtiyar kadınla Ayvalıkta. Kendi de mübadil işlerini takib için burada, deryadil adam, iş ki.ı. o kim. Gündüzleri yarenlik, akşamlan Ayaşlı ile dem sohbeti. O onun yalnız kıracısı değil, en sıkı dostudur. Halbuki kendileri gibi huylan da birbirine benzemez; Ayaşlının ağzı sıkı, bununki eevşek; o hayatla dolu, bu saffetle. Anlaşılan birbirinde olmıyanı tamamladık[an için birbirile dostturlar. Prof. ZATİ SUNCUR 7 eylul PAZARTESİ akşamlndan itibaren BEŞİKTAŞ BAHÇESİNDE Temsillerine basllyor, Temsiller tam saat 9,30 da başlar, Izdihama maruz kalmamanız icin biletlerinizi sründüzden ahnız, Tel: 42900 Temsilden potra her t?rsfa nakil vasıtası vardır. İdrar yollan ütihabı, yeni ve eski BELSOĞUKLUĞU, idrar zorluğu, mesane ve prostat iltihabı, sittit ve koli sistitlere. böbrek rahatsızlıklarına karşı en mükenımel bir ilâç BELSAMİTOL'dur. BELSAMİTOL kullananlar yukarıda yazılı hastahklardan çabuk kurtulurlar. Bütün Eczane ve Fcza depol&'ından aravınız. BELSAMİTOL Bakir Adam Renkli Peçe Somerset Mougham Nuri Eren Tanesi 100, clldli 135 kuru», Marcel Prevost Mihri Geray Ahmed Halid Kitabevi ^ ^ BUGÜN ^ m Saçınız dökülürse, Başınızda Kepek Varsa " ^ ELHAMRA'da 2 büyük film birden >1 AIİK S\Ç EKSİKİ I ' kullanınız. Tesirini derhal gorürsünüz. •• TELEFONCU BAYAN ARANIYOR Bir müessesenin hususî telefon santrallnl idare edecek kadar tecrübe sahıbi ve fransızca bilen bir Türk bayana İht'yac vardlr. Taliblcrın Telefon İdarssinden musaddak chıiyetnameyi hâmil bulunmasl lâzımdır. Müracaat: Posta kutusu 1505 Galata. 1BEKÂRET LİL D A G O U E R 2 BEŞ KOOALI KADIN MARY GLORY RAİMA EN GÜZEL ^^ ^ ^ • ÇEŞİDİ 5; £ f 2 « * d e bulacaksınız •