June 5, 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

Tükürüklenen kâğıtlar Bizim esnafın kötü bir huyu ci dır. Size sattığı malı bir kâğıda sura- caksa dikkat edin! Mutlak, duvarda bir çiviğde asılı duran kâğıdı, parmak. larinı tükrükler ve öyle koparır. Yiyecek ve içecek maddelerinden başka şeyler için, bu hareketin iğrenç olmaktan gayri mahzuru yoktur ama, ayni İş yiyecek içecek, bilhassa ek . mek, çörek, simit gibi yıkanmadan yenecek maddelerde tatbik edilince, vaziyet yalnız iğrenilmekle kalmıyor, âyni zamanda umumi sıhhat üzerinde de kötü te: T yapacak bir hel alıyor, Cemiyetin sıhhat işleriyle uğraşan müesseseleri ve belediyeler bu (tük. Tükliyerek kâğıt koparmak) huyunu ortadan kaldırmak için sıkı bir mü. câdeleye girişseler, acaba yerinde bir is yapmış olmüzlar mı müzakereler Demiryolu müns&se- betinin tanzim'ne çalışılacak Avrupa hattı itibarile şimendiler mü. masebatımızını en ziyade alâkadar bulun. çeristanla bu münasebalı lan. a müzakerelere başlanacaktır. çin Bükreşte toplanan Balkanlar ifer münakalât nizamnamesi komisyonda Dev. Jet demiryolları temsil eden muralıhas. larımız bügün Sofyada bulunacaklardır, Bulgaristanla olan şimendifer münase. hatımıza ötedenberi bir intizam verile. Bu yüzden sık sık tarife ve üc. Yet ihtilâfları zuhur ettiği de olmuştur. Sofya toplantılarında bütün bunları iza. le edecek ve iki memleket şimendilerci. liği kadar halkı ve ticaret etbabını çok merinun edecek bir neticeve varlacığı eraimakendır. Solya konuşmalarının mevzuumu bil- bass hunutua tarife ve ücret değişmeleri, Nİ Ve fiyat zamlarını ortadan kaldıracak wierin bulunması ve müşterek hare. ket esası teşkil edecektir. Bu suretle Bul. aristan da Balkan antantı devletlerinin Şimendiler münakalâtı sahasındaki an- Iimalarına bir taraflı da olsa kısmen i iş tizak etmiş olacaktır. yn londra Derbi at Süreli 155 Mu fasılasız devam eder. Bu a tins atları dünyaya ta. kalmaz, senenin yeni moda- ün &n İyi teşhir yeri olur. Çünkü Many Ar İngiliz kadınları en şık el. İ giyerek gelirler. Yarışlarda mk beğenilen modalar bütün lemine yayılır. Bu sene bir Yayı e, Yapılan yarışlar yeni bir a çıkarmıştır. Birçok Mİ Nere renkli çiçek ve ke etdi. şleri yapıştırarak gelmiş - Minog vadisi okuyup, resmi gö. he dik at yarışlarına geldik Sabi çekrelerine birer at Tesmi az Belselerdi daha doğru ol - Seğni değilmi? Bu'garistan'a bir anlaşma akdetmek üzere ya: | MESELE İMESELEJ Geçen yil ve evvelki yıl İzmir- de çok hoşuma gi- den iki mübim e & ser görmüştüm: 1 — Çocuk bah. 8 çeleri. < 2 — Umumi ha | lâlar. b Büyük bir KÜL tür park yapmak- la meşgul bulu - nan ve garbi A. nadoluya (yıldan yüa ehemmiyeti artan bir arsrulu. sa) Funr kazan. dırinış olan İzmir belediyesinin di- ğer bir çok teşeb- büsleri ve muvaffakıyetleri (1) var. kön neden bu yeni eser üzerimde bü. yük bir tesir bırakmış bulunuyor? Çünkü bunların ikisi de, şehrin gün. lük hayatında iki mühim ihtiyacı kar- şılamış bulunuyor. i Heraile, çocuklarının mektep dr gındak! hayatını kontrol etmek imkâ, nma malik değildir. Her evde çocuğa devamlı surette bakacak dadı bulunur mu? Dadidan vazgeçtik; ev işleri ana. ya ve büyük anaya pefes aldırmıya - cak kadar çoktur. Oyuncak da yoksa çocuk ne yöpar? Soluğu sokakta alır tabii, Pis sokaklar, gübreli arsaların te- nekeleriyle, çivileriyle yaralanıp teta- noz'a tütulmayı ve ekseriya pisipisine ölmeyi bir tarafa bırakalım, gocuk ter. biye bakımından mutlaka daima top. iu bir halde bulundu sı lâzımge . len bir vatandaştır. Zemini yumuşak ve temiz kumla dolu, oyuncağı bol bir bahçe kadar bu vatandaşları bir arada bulunmaya, eğlenmeye, biribirini sev» meye, biribiriyle kavga etmemeye ve bütün bir mahallenin çocuklarmı her an silenin kontrolu altında bulundur- maya kim, ne ve nasıl teşvik veya ceb. Paris sokaklarının Çocuk bahçeleri ve umumi halâlar Istanbul Belediyesi bu iki mühim derdi halletmek için, İzmir Beledi esinden örnek alabilir İatarbıl ünik en göze batan yerle rinde be Kurunuvwustai umumi halâlardân biri ve umumi haldsızlık yüzünden, şehrimizde sık sk tesadüf edilen çirkin bir manzara... redebilir? Bahçe eğlence yeridir. Ana bilir ki, çocuk mutlaka eğlencenin ve oyunun cazibesine tutulmuştur ve oradan ay. rilmıyor. Bahçe temizdir. Ne pis bir teneke vardır, ne'de bir paslı çivi, Bİ, naenaleyh tetanoz tehlikesi de yoktur. ilâh, Umumi halâların manası ise hepi - mizin malümudur, İzâha hacet yok. En şeytanetkâr dimağ, halâ arıyan bir vatandaşm bu halâyı bulamamasından doğan işkence kadar müthiş bir belâ icad edememiştir. İzmirli bahtiyardır. Zira küçük İz- mirliye bol bol bahçeler kuran şehir, büylik İzmirlinin bu mühim ihtiyacı. pı da karşılamış bulunmaktadır. Acaba bizim gehrin umum! halâ ba. kımından vaziyeti nedir? Ne midir? Faciadır. Hepimiz işkence içindeyiz. Koskoca şehirde umumi halâların yekünu altı. yı geçmez. Bunların içinde de şehre va raşacak ve medeni bir şehirliye umu- mi halâdır diye gösterilecek olanları dördü, geçmiyor: 1 — Eminönüdeki, 2 — Sultanah. metteki, 3 — Taksimde- ki. 4 — Evkafın yaptırdığı Yeni. cami halâları. İstanbul şehri . nin mevcut diğer halâlarından ço- gunun (o ortadan kaldırılması lâ. zam; 1 — Beyazıttan Lâleliye giden yol üstündeki halâ, 2 -— Nuruosma, niye camii av- lusundaki ha - li. 3 — Hocapaşa camii yakmmdaki halâ, Ve bunlara benziyenlerin hepsi, Modern halâlarımızdan Taksimde. kinin tarihine de artık nihayet ver - mek zamanı gelmiştir sanırız. Bunu da beş yillik plâna birakmasak ve bir an evvel kadırıp gebrin: Beyoğlu sem- tindeki en şerefli yere bir parça nefes aldırsak. Çocuk bahçelerini şimdilik bir ke. nara bırakıyoruz. Belediyemizden sa. dece bu halâ meselesini halletmesini istiyoruz. Bu musibet yerlerin iğrenç tarafları sadece pislikleri olsa neyse ne... O ibrik ücretleri, o mültezim fe. lâketleri de üstüne tuz biber ekiyor. Halâ kapılarında iğri omuzlu, külhan- bey ktrması bazı adamlar, mlilevves bir tabağın içine - ezkaza . bir kuruş atmağı unutan müsterileri?! ile kay, ga ediyorlar, yakalarına sarılıp haka. ret ediyorlar. Umumi halânm da vakfiyelisi, meş- rutası, mültezimi olur mu? Gönül, bu berbat hale bir nihayet verilmesini istiyor. Bilemeyiz hata mı ediyor? Ensari BÜLENT (1) Durmadan bataklık Kkurutuyar, Bıyıkları Fiy etmek tamiri için 861 milyon B İR şeyin tamiri, yapılmasından daha masraflı olur derlerdi, meğer pek doğruymuş. Paris belediyesi Paris sokaklarınm tamiri için bir senede 61 milyon frank sarfetmiş. Halbuki Paris sokaklarının yeniden yapılması lâzımgelirse 2U0 milyon frank kâfi gelirmiş. Eğer bir Pa. ris gazetesinde okuduğumuz bu rakamlar doğruysa yolla. rı tâmir edecek yerde dört senede bir defa yeniden yap- mak daha doğru olmaz mı? Di Elektrik çarpıyor Fa köylerinden birinde bir aile feci bir kaza neticesinde birkaç dakika içinde yok oluvermiş. bedi yaşında bir adam olan çiftlik sahibi Hanri Ser- manda 24 mayıs gecesi yatmadan evvel çiftliğini bir defa dolaşmak istemiştir. Ahıra yaklaşıp pencereden içeriye baktığı vakit ahırda birçok kıvıletmların dolaşmakta ol. duğunu görmüştür. Çiftlik sahibi: — Elektrik tevzi tablosunda bir bozukluk olacak! Diye düşünmüş, ve tevzi tablosuna yaklaşmıştır. Fa- kat elini levhaya yaklaştırır yaklaştırmaz mavi bir alev fışkırmış ve zavallı adam yıldırmla vurulmuş gibi yere düşmüştür, Adamm yere düşmesinden çıkan ses avluda işlerini bi- tirmek üzere olan karısının kulağına gelmiş, kocasını yer. de yatar görünce onu kaldırmak İçin üzerine iğilmiş, fakat cesede dokunur dokunmaz o du ölmüş ve kocasının üzeri, ne düşmüştür. 13 yaşmda olan yeğenleri matmazel Andre halasıma yardım etmek üzere koşmuş, fakat halasma dokunur do- kunmaz o da yanmıştır, Çok şiddetli ağrılara rağmen kız. cağiz ahırdan dışarı çikmış, onun feryudına koşan amele- ler zavallı çocuğu hastaneye kaldırmışlar, fakat iki saat içersinde kızcağız da can vermiştir. Yapılan tahkikatla, hâdisenin, yüksek tevettürlü bir bavaj telin kopması neticesi elektrik tesisatında husule telen kısa, devreli cereyanlardan doğduğu anlaşılmıştır.. yasak|.. M ACARISTANDA Derbresen şehrinde gümrük me- murleri bıyıklarını traş etmemek mecburiyetine dair biremir almışlardır. Bu emir 1890 tarihli bir kanuna istinat etmektedir. Bu kanuna göre gümrük memurları isterlerse sakallarını traş edebilirler. Fakat bıyıklarını traş etmek memnudur. Büyük harb sralarında bu kanunun tatbik: ihmal edil. mişti, Fakat Macaristan hükümeti, gümrük memurların. dan, henüz icra mevkiinde bulunan bu kanunun harfiyyen tatbik edilmesini istemektedir. Memurlar maliye vekâletine müracast ederek bu memnviyetin yenibir kanunla kaldırılması için tavassut istemişlerdir. * Dünyanın en can Sıkıcı kitaplarını toplayan koleksiyoncu OLLEKSİYON merakı insanı neler toplamaya gevketmiyor! Bermingamda Tomas Gosley ismin. de bir İngiliz de en can sıkıcı kitapları toplamak merakı. Da tutulmuştur. Bu kolleksiyon az zaman içersinde çok büylimüştür. Bugün can sıkıcı kitapları toplıyan İngilizin kolleksiyo- nunda on bin cildden fazla kitab var. Gosley, bu neticeden çok memnundur. Fakat yer yü. zinde dikensiz gül olmadığı gibi belâsız eğlence de olmu- yar, Kolleksiyon merakı, sdamcağızın başma iş açmıştır: On bir viltlik bütün külliyatı bu kolleksiyon içersine girdiğini öğrenen İskoçya muharrirelrinden biri bu bare ; keti kendisine hakaret saymış, ve gahitlerini kolleksiyon- | cuya göndererek onu düelloya davet etmiştir. e ns llemiz iemiz giyinmek ve temiz yaşamak. Yazan; KARA DAVUD Üstüne başına dikkat etmiyen, traş olmıyan, Odişlerini (o temizlemiyen hemşerilerin İstanbul şehrine kıydık- larından, İstanbul gibi birinci sını? bir şehirde yaşıyan insanlardan hiç biri. nin pis olmaya, sarmsak kokmaya, yağlı saçlarla dolaşmaya hakkı ola . mıyacağından bahseden yazıma bir i- ki okuyucu, mektupla dostane muka. belede bulundular. Bunlardan biri, Beyoğlunda, Acara sokakda Adapalas apartımanında oturan mühendis Meh» met Naci Göçmen. Diyor ki; “Temas ettiğiniz mevzu hoşuma gitmedi değil, Davanızda haklı değil. siniz diyemem. Fakat bahsettiğiniz insanlar, terbiyeleri kıt, görgüsüz ve belki de imkânsız bemşerilerdir. Fa . kat dostum, gazetecilere ne diyelim? Bunlar tahsil, terbiye görmüş adam. lardır. Acaba kaç tanesi “his” ve zevk adamıdır? Kaç tanesi muntazaman traş oluyor, elbiselerini temiz ve ütü. lü giyiyor? Bir zamanlar bir dostum söylemişti. Gazetelerden birine bir ber ber gelmiş, muharrir ve memurlarm her zaman traşlı ve tuvaletli dolaşa bilmelerini pek ucuz bir parayla, » galiba adam başına ayda elli kuruş mukabilinde . temin edeceğini söyle. miş, dinliyen bile olmamız. Sizin me$- lek erbabından şöyle bir parça temiz- ce giyinenlerin, muntazaman traş o- lanlarm, diş temizliyenlerin pek bol olduğunu iddia edemezsiniz. Gazetele. rinizin patronları arasında bile kıya. fetlerine lâkayt olanlar az mıdır? Her ne hal ise beyim, şehrin bu mühim ek- siğini gidermek lâzımgeldiğini ben de kabul ediyorum. Fakat yazmakla, çiz- mekle, tenkid etmekle bu İşin önüne geçilebileceğini pek sanmam, Eğer İyi giyinmek, sıhhi yaşamak gibi mühim esaslar, mekteplerde talebelere ve kiş» Jalarda taşradan askerliklerini yap - mak için gelen gençlere ders gibi ve. rilirse, gelecek nesil, başka türlü olur sanırım, Fakat nerede böyle hocalar?,, Nerede mi böyle hocalar? İzah edeyim: Orduda subaylar kıt'alarma verilen erleri köylülükten çıkarıp mükemmel birer şehir delikanlısı haline sokmak- tadırlar. Mehmetler köylerinden gel - dikleri zaman okuma bilmezler, yazma bilmezler, fakat köylerine giderlerken çoğu devamlı gazete karli haline dahi yükselmiş bulunuyorlar, Köyünde Mehmet, yirmi yaşma ka- dar ancak bayramdan bayrama dişle. rini misvak ile temizlerler, fakat ta. burda üniformasını giydiği gün dişle- ri pırıl pırıldır, Neden? Zira subayı, onun dişlerini dişçiye göstermiş, çü- Tüklerini tedavi ettirmiş, doldurtmuş, fırça ve diş ilâcı vermiş, bunların ni- sin ve nasıl kullanılacağını da öğret. miştir vi İkinci ay sonunda Mehmet, ütüsüz pantalon giymeğe tahammül edemez ve saçları sıfır numarayla kesilmiş ol. #a bile tarağı ile aynasmı cebinde bu- lundurmadan sokağa çıkmaz ve çok geyleri de kimse kendisine öğretmez, şehinde dolaşırken görür, sezer, iyiyi anlar ve derhal şahsına tatbik eder. Memlekette ordudan geçmiyen va » tandaş bulunmadığı için, ferdi kıya « fet ve temizlik dersini kıt'a subayları kâfi derecede vermektedirler dersek hata etmiş olmayız. Bunun teğris edilmesini istemekle, bu meselenin en mühim medeniyet meselelerinden biri olduğunu tebarüz ettirmek istediğinizi sanıyorum, İşte İş buradadır. Hemgeri çocuğunu okut. manın, vergisini vermenin, askerliği. ni yapmanm, faydalı ve dürüst vatan- daş olmanm iyi manalarına nasıl ina. niyor ve bütün bunları başarmağa na- sil dikkat ediyorsa, temiz giyinmenin, temiz yerde oturmanın ve temiz vü . cutlu olmanın da tıpkı onun gibi iyi bir manası olduğuna inandırılmalıdır. Bunu onlara bir vazife gibi telkin et. meliyiz, Hoş, yalnız bugünkü medeniyeti - mizin değil, oldum olasıya Türk mede- niyetinin vatandaşa tahmil ettiği en mühim vazifelerden biri de, temiz gis yinmek ve temiz yaşamaktır ya... Medenyetimizin bu en güzel iptilâ. #ma yeni yeni tutulacak değiliz.