26 Aralık 1940 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 21

BASVEKİLİMİZİN NUTKU Refik Saydam, Milli Başvekilimiz Dr. Refik Saydam, Ankara Halkevinde verdikleri mü- him bir nutukla Milli İktisad ve Yerli Mallar Haftasını açmışlardır. İktişadi siyasetimizin ana hatların- da vatandaşlar müsbet (bilgiler veren ve mühim işaretleri ihtiva eden bu nutku aynen alıyoruz: «— Aziz yarddaşlarım; On bir senedenberi Tasarruf ve Yerli Mallar Haftası, Cumhu- riyet idaresinin kuvvet ve hız ve- ren havası içinde milli hayatımı- zın gayılı tezahürlerinden biri ol- muştür. Bunu hazırlıyan Milli İk- tisad ve Tasarruf Cemiyetine te- şekkür ve takdirlerimi, Cemiyetin memlekette yarattığı harekete ön olanlara ve ona ayak uyduranlara en İyi 1#mennilerimi hepinize say- gılanmı sunarım. Milli iktsad 've tasarruf hare- keti, tembelliğin, verdiği vücud gevşekliğine çalışkanlığın vereceği gönül rahatını üstün tutan, işten kaçmanın zevkini arayan bir ha- reketin ifadesidir, Şaşmıyan tesiri: ferdin hayatında olduğu gibi, da- ha geniş ve daha derin olarak milletin hayatında da kendini gös- teren bir harekettir. Onun için- âir ki, hükümetin bu merzuda yaptığı ve yapmağı tasarladığı iş- lere dair hükümet reisinin verece- ği izahatla Tasarruf ve Yerli Mal-, lar Haftasını açmak, âdet olmuştur. Bundan sekiz yıl evvel, üçün- cü Tasarruf ve Yerli Mallar Haf- tasını açarken, Milli OŞefimizin verdiği direktif şu idi: «Nefsimize memleketin iktisadi kudret ve is- tikbaline itimad ederek çok he- vesle çalışmak, kat'i bir itimadla mücehhez olarak çok, çalışmak, sarfettiğimiz gayretlerin mutlak ve mutlak müspet semere verecekle- rine inanarak çalışmak. Bizim şi- arımız işte bu olacaktır.» iktisad ve tasarruf haftasını mühim bir hitabe ile açtı İktısadiyatımız Ümumi Harbden stün Sayın arkadaşlarım; Senelerdenberi, şiarımız bu ol- muş ve bu günkü milli iktısad sis- temimiz, o sayede kurulmuştur. Milletler arasındaki mücadele- ler, evvelce bilinen askeri savaş şeklindeki manzarasını çoktan de- giştirmiş, tatbik ve tesir sahası gok daha geniş iktısadi harb ha lini almıştır. Milletimizin iktisadi teşkilâtı ve kudreti bu mücadele- nin nmumi akibetine yakından tesir edecek bir ehemmiyet ikti- sab etmiş bulunmaktadır. Bu ba- kımdan mütales edilince, memle- ketimiz, Umumi Harb zamanında. ki halile kıyas edilemiyecek de- recede üstün bir vaziyettedir. Bu- Du, sınai ve zıraj istihsal teşkilâ- tından münâkalât vasıtalarına ka- dar, milli iktisadın her sahasında görmek mümkündür, Aziz dinleyicilerim; Yeni Türkiyeyi tanımıyanların elde edilen bu neticeleri bir ha- yal, henüz tanımıya başlıyanların ise bir gaye zannettikleri zaman- lar çok uzakta değildir. Fakat Türk milleti ve hükümeti için bunlar, muayyen müddete aid bi- rer progrümdan ibaretti. Bu prog- ramları tahakkuk ettirmek için millet ve hükümet elele vererek çalışmış ve bir çok müşkülâta rağ- men muvaffak olmuştur. Bütçe tahakkuk edecektir MiHi iktısad ve tasarruf icap- ların evvelâ kendi işlerinde tat- bik eden hükümet, denk bütçe prensipi, varidat sisteminin ikti- sadi bünyemize aygun ve bunun inkişafına mügaid bir şekilde tan- zimi, sarfiyatın müsmir hizmetlere tahsisi, milli paranın istikrarı, dö- viz vaziyetinin ıslahı, memleketin gerek milli müdafaa, gerek iktısad ve nafıa bakimindan süratle taç- hizi mevzularında ötedenberi tat- bik ettiği yolu taaasubla -muhafa- za etmektedir. Dünya siyasi vaziyetinin, ne yolda inkişaf edebileceğini tahmin etmek hayli müşkül olan karar- sızlığı karşısında almağa mecbur olduğumuz esaslı tedbirlerin icap ettirdiği fevkalâde sarfiyatı, bütçe muvâzenesine ve milli paranın İ8- tikrarına tesir etmiyecek memba- lardan kargılamağa azami dikkat ve itina gösteriyoruz. İçinde bulunduğumuz fevkalâ- de şartlara ve bilhassa gimrükler- de alınan vergilerin çok mühim nispette azalmış olmasına rağmen umumi istihsalâtımızın şimdiye kadar olan seyri, varidat muhâm- menatını tahakkuk ettirebileceği- mizi göstermektedir. Bu yıl zirai irmik tamağ, son yıllar vasatilerinin biraz üstünde olmuştur. Elde ettiğimiz yekünlar memleketin iştihlâk miktarile yıl- lık ihtiyat payı mecmuundan fag- iadır. Bilhassa orta Anadoluda mahsul, çiftçilerimizi memnun bi- rakan bir bolluktadır. Müstahsil, iyi pazar şartları karşısındadır. Ziraat işleri düşündöklerimizin aşındadır Memleketimizin başlıca ziraat mahsullerinden olan buğday ve diğer hububat, nevilerinin fiatları ve satışı işleri hükümetçe, müstah- silin menfaatini en iyi İm 0s şekilde tanzim edilmiştir. Muhtelif ziraat sahalarında ve muhtelif mevzular üzerinde 8ene- lerdenberi muntazam bir program dahilinde inkişaf ettirdiğimiz me- saiye devam etmekteyiz. Bu sene memleketin bilhassa ziraat aletle rile teçhizi için mühim paralar tahsis ettik, Memleket iktisad sis- teminin temelini teşkil eden zire- at işleri, her zaman olduğu gibi düşündüklerimizin başında gele cektir. 51 — Servetifünun — 2313