27 Eylül 1934 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

? D Hergün Yazı Çokluğundan Basılamamıştır. Başkan Saffet Beyin Aydışı Türk dili araştırma derneği başkanı Saffet beyin Halkevinde dün söylediği Aaydışı aşağıya yazıyoruz. Hanımlar, Beyler Bugün, büyük Önderimiz ata Tür- kün, budunumuza armağan ettiği bay- ramlardan birini yaşayoruz: Dil bay- Famını... Kutlu olsun yurtdaşlar | Başbuğ, on beş yıl önce, yatları, Yurdun dokunulmaz arıklığında boğa- Cagını budunumuza acadı, onu - gür sesi ile bütün acuna haykırdı. O gün- kü, bu, engin düşüncenin budunumuzu hangi amaçlara ulaştırmak - istediğini geçen yıllar içinde, birer, birer gör- dük; türlü yatlar anayurtta boğuldu; yurdu. kemiren yabancılar kovuldu; Türklüğün benliğini saran paslı ağlar koparıldı; buduna yıkılmaz bir. temel #larak lâyik Türk ömhuriyeti kuruldu. IŞ | | Okuma yazmadan uzak — birakil- | Mnış Ulusumz, yeni alfabeye kavuştu. Bu güzeyde, ulusun kafasını yal- tırmak kolaylaştı; Ulusluk türesi daha İyi-anlaşıldı, bütün Ülküye yayıldı. Budunumuzun öz bealiğini bilmesi . İçin en güvenli açar bilirsiniz, gerçek Ulus tarihidir. Bu en değerli gömüç; özlüğünden uzaklaşmış, gerçeğe karşı özleri kepenklen kişilerin yat itiklerden topladıkları dipsiz, değer- sir yalanlarla doldurulmuştu. Ülusluk gömücümüzü bn değersiz düzmelerden ayıklamak, onu gerçek bilgilerle doldurmak gerekti. Bunun İçin düşünüldü, - çalışıldı, hrandı, tarandı. Gerçek, doğrüu - yol Bulundu, acunun bilgi gözü önüne Berildi. Bu Türk ulus tarih tezi, artık bütün dirikliği ile, Türk kültürünün bütün acun ulusları kültürlerine — yal- Yırık saçmış olduğunu, bütün açıklığı ile, bütün gerçekliği ile bilgi alanın koymuştur. Tarihçiler; beşiği orta Asyada olan | Türk kültürünün çok erkenden ünel- diğini, yayıldığımı, ulaşt gı yerlerdeki kültür izlerinden en aşağı yedi bin Yıllık üzelliğini söylüyorlar. Türklerin yüksek kültürlerile, bu kültüre uygun | Gillerile orta Asyadan Çine, Hinde, | bütün | Akdeniz kıyılarına, adalarına, bir kol- | Sümer, Elâm, Eti illerine; dan da Okan denizine değin Avrupa İ türlü yollarla Amaeri M Peru gibi batı yal Böçtüklerini de öğrenmiş bulunuyoruz. Yalçın taş, türlü maden, ekim Şağlarını ilkin açan; at, öküz, koyun, KZeyik gibi türlü yaratıkları — ilkin elcilten ilk kültür ssları bütün bu yerattıkları türlü kültür alanlarında erekli olan terimleri, deyimleri, bes- | elli ki, öz dillerinden koymuşlardır. Daha bu kültür izine varmamış bulunan soylar beabelli ki bütün bu kültürel, — soysal, söz — deyimlerini, terimlerini, içlerine giren Türk kültür mları dilinden almışlardır. Buanları size anlatışım, bizim Türk dili araştırma türemizin dayandığı #ağlam temeli göstermek içindir. Bir kez, bu dediğim diltüre, ta- Tih yaltırığı ile aydınlan önder bu işe de Özlü sarılmak gererkliğini Ortaya koydu. 19 Temmuz 1932 Türk Dili araş- tırma kurumu kuruldu. 26 Eylül 1932 de birinci kurultayını Yapmış —olan kurumumuz, —geçen Ağustos ayında İkinci kurultayım da topladı. Hanımlar, Beyler Dil çalışmamızın çok dallı, geniş İşlerini bir araya yetirerek kısaca ıoy=ıı.n ki irdeğim dilini her yönden onararak, n-s:l-w.-mıı acun dilleri kıtında ııçB kılmaktı: anun Dilimize — girmi; 'a bancı sözleri atacağız; ıunıı!’ııh:u. Türk söz köklerini, kurallarını arayıp bulacağız; başka dillere geçmiş, türlü biçime sokulmuş Türk söz köklerini de lup alacağız. Bütün bu gerekliner- heler Üzerinde çalışacağız; böylece dilimize yeni bir diriklik, yeni bir #riklik vereceğiz. uğün bir düşünüşü, bir öz?eği; hangi biz yarlığı anlatmak için ya- bancı dillerden »öz, deyim, terim almak €timi altında bulünmak ne acıklıdır? Bu acıdan bir. gön ürel kurtulmak, budunumuz için ya'nız bir bun işi değil, bir Gnur işi ir del Bu işin ;ol_ değerli olduğu gibi pek te güç olduğu Crtadadır. Bu geniş yükümün altındın kalkmak için kutulacak tek yök Bütün yuzün başa vererek emekle Ça D a Büyük Önderimizin de cumurumuzdan irdemi budur. Onun biltün buyrukla- Pının olus için neden'u asığlı olduğunu amumuz — bilirir. onun - içindir göütün ulus işlerinde olduğu gibi bu 'dü işinde de Özderimizin gösterdiği | | | suyılarımıza bi İF Resimli Makale Cemiyetlerin ileri gitm ması için fertlerin fikir tır. Aksi — istil Kuvvetleri m ürligi, çalışma uygunluğu gart- etlere kürek çeken Iki avi ise kayık yerinde sayar. Birinin kuv- veti daha fazla ise kayık onun kürek çektiği erha'elerine ulaş- kişi düşününüz. | kaşalarından kazandırmak olmalıdır. K Beraberlik İçin KB stikamete hızını, öteki kürekçinin kuyyeti r Ülküye çabuk varmak sak fikir ve çalışma beraberliğinin birinci şart olduğunu bilmeliyiz. Fertler arasındaki fikir mücadele ve müna- maksat, cemiyete birlik ve beraberlik aa SON TELGRAF HABERLERİ Buğday Koruma İşinde öylünün Zararlı Bir Hareketi Safranbolu, (Hususi) — Bura- da Buğday koruma kanununun tatbikatında garip bir kaçamak yolu bulunmuştur. Bu kaçamak yolu pek cüzi bir miktara mün- hasır kalmakta ise de köylünün menfaatini korumak için yapılan bu kanunun tatbikatı bir yoldan köylünün zararına oluyor. Malüm Kıral Fuat H;. Hesta Olduğu İçin Yuna- nistana Gitmiyecek Kahire, 28 (A.ÂA.) — Röyter ajansının muhabirinden : Kıral Fuat enflüenza neticesi duçar olduğu zaaf dolayısile dok- torlarının tavsiyesi üzerine Yuna- nistana yapacağı ziyareti talike karar vermiştir. Yeni Muhacirler Ankara, 26 — Bu hafta Ro- manyadan İstanbula 1200 nüfusluk bir muhacir kafilesi gelecektir. Bu muhacirler Çorluda iskân edileceklerdir. Bir Yaralama Topkapıda —oturan Mustafa Sabahattin İsmindeki arkadaşını bıçakla ağır surette yaralamıştır. Ayasofyanın Bahçesi Ankara, 268 — Ayasofya ca- münin bahçe kısmı da açık müze haline konulacaktır. Bundan evvel toprak altında yapı kalıp kalma- dığını anlamak için bahçede son- daj yapılacaktır. "yolda geniş, çabuk adımlarla yürüye- ceğiz. Kısa bir uzda MCIMIZA ulaşacağız. Kurultayın seçtiği biz (Dil Kurumu genol özeği) nin buna inancı bayıktır. * — Bu aydışın içindeki Öz Türkçe sözlerin karçılıklarını üç gündür arka Zorluk çekenlerin o rmaları eyi arkaya yazıyoruz. Geçenlerde Zagrepte yapılan müsabakalarında uğradığımız hezimelten sonra birkaç yazı yazdık. Spor işlerinde günden güne gerilediğimizi *t doğru söylüyorduk. Bizim bu söz- Biz, çalışmadıklarını söyledik. Acı, fai lerimize kızanlar oldu. onlar çalıştıklarını ileri sürdüler. Gelecek yıl müsabakalar burada Balkan Olimpiyadı l olduğu —üzere kanun — köylüyü korumak için yapıldığı İçin köy değirmenlerinde öğütülen un ver- giye tabi değildir. Burada şehir- lilerden bilhassa zengin olanların köylerde tarlaları vardır. Bu tar- lalar fakir köylüler tarafından şebirli hesabına ortaklaşa ekilir. İrakya Valileri Toplantılarını Bitirdiler Edirne, 47 (Hususi) — Umum! Müfettiş İbrahim Tali Beyin rcis- liği altında yapılan valiler toplan- tısı bitmiştir. Toplantıda ziraat, hayvancılık ve hayvan mahsulâtı, sanayil ziraiye,ziral kredi teşkilâtı, münakalât, ihraç ve satış teşkilâtı, ipekçilik, balıkçılık, arıcılık, ma- den ve odun kömürü, kereste vesaire hakkında mühim kararlar ittihaz edilmiştir. Bunlardan başka emniyet ve asayiş, Belediye işleri, hars ve maarif işleri hakkında da mühim kararlar alınmıştır. Islahiyede Mustafa Sabri Paşa Suyu Şehre Akıtılıyor Islahıye, (Hususi) — Kasabaya bir buçuk saat mesafedeki Çerçii köyü civarında bir memba suyu bulunmuş, tahlil ettirilmiş peok şifalı vasıfları bulunduğu anlaşılmış- tır. Su şehre akıtılmaktadır. Te- sisat Cümhuriyet bayramına ka- dar bitecek ve akıtılış resmi Cümhuriyet bayramında yapıla- caktır. Suyun şehre akıtılmasını dağ livası kumandanı Mustafa Sabri Paşa temin etmiş, suyu da kendisi bulmuştur. Bunun için su- ya Mustafa Sabri Paşa suyu ismi verilmiştir. söyledik, bedeceğimize yapılacak. İşitiyo- | de ey okuyucu; rut ki Yunan atletleri kazancı İstanbulda kaybetmemek içii programı hazırlamışlar ve çalışmıya başlamışlar. Bi atletizrm heyetinde henüz gidişle gelecek yıl müsabakalarını da teker meker kay- biz gimdiden İnanmış bulunuyoruz. Sen Mahsulün şehirliye ait olan yarısı da köy değirmeninde un haline getirildikten sonra şehirliye götü- rülüp tesliim edilir ve bu suretle şehirli un vergisi vermekten kur- tulmuş olur. Bu vaziyet köylünün zararınadır. — Önüne geçilmesi gerektir. Avusturyada İki İsyancı 100 Sene Hapis Yatacak Viyana, (Hususi) — 25 Tem- muz ihtilâlinde “Ravac,, istasyo- nunu işgal ederek hükümet aley- hine geçen âsilerden Nikisech ve Gryeka idama mahküm olmuş- lardır. Relisicümhur mahkümların cezalarını 100 sene ağır hapse indirmiştir. İktısat Vekili İzmir Yolunda Uşak, 26 (A.LA.) Iktısat Vekili Celâl B. Ankaradan geldiler. Vekil Bey geker fabrikasını ve yeni vücuda getirilen elektrik te- sisatını ve pancar tecrübe tarla- larını gezerek — mühtelif izahat aldılar. Bilâhara Uşaka gelerek Kaymakamlık dairesini, Fırkayı ve Belediyeyi ve Yılancı zadelerin idokuma fabrikasını ziyaret ettiler, Yarın İzmire hareket edeceklerdir. Dahiliye Ve Sıhhat Ve- killeri Geliyorlar Ankara, 26 (A. A.) — Dahi- liye Vekili Şükrü Kaya ve Sıhhat Vekili Refik Beyler ekspresle Is- tanbula hareket etmişlerdir. Maarif Vekili İstifa Etmiyor Ankara, 26 (A. A.) — Maarif Vekili Abidin B.in sıhhi sebepler dolayısile iİstifa edeceğine dair haberlerin — tekzibine — Anadolu Ajansı memur edilmiştir. İSTER İNAN ISTER İNANMA! Zagrepte elde ettikleri - büyük gimdi bir çalı bir hareket sezmiyoruz. Bu İSTER INAN iİSTER İNANMA! z | t .. .. Sözün Kısası. Zorla Güzellik | Hem Olur, Hem Olmaz! A E. - Bursanın Samanlık köyünden İzzet | Efendi kuburu çektiği gibi, yine ken« di köyünden Lütfi 5 sonra kaorkarak | burada yakalandığı söylediği sözleri gazetede okudum — Ö, benim #evime ve ocağıma salaşmıştı, öğrenince patları göğeüne dayadım, başka türlü yapamazdım, demiş. istiyor- | * Bu, bir alışverişin iki yanı okşa- madığı zaman aldığı kılıktır. Bunun bir de iki yanı okeşıyanı vardır. Onu Avrupa gezetelerinde okudum, baş- hea alpleri üç Amerikalıdır. Birincisi- nin adı. Pel Herman, ikincisinin ki Rişar Rost, üçüncüsününki de Madam Rişar Rost. Şimdi bu karı koca ile, aralarına girmek istiyen yabancı erkek Nevyork hapishanesinde kilit altındadırlar. Her Üçü de bizim Bursalı İzzet Efendi kıratında yaratılmadıklarından Ötürü, Bakımız yaptıklarına: Rişâar Rost posta puluna düşkün- dür, Pol Herman ise Rişar Rost'in karısına gönül vermişlir. Kadına ge- limce iki erkek arasında mekik do- kumaktadır. Daha doğrusu hiçbirini sevmemektedir. Çünkü aşk ikirçen- lik bilmez. Peki, bu halde a0& yapılır? Rişar Rost pul koleksiyonunu arttırmak için bir gün Hermanı bularak: — Sana karımı satayım! demiş. — Kaça? Bin dolara! Çoktur, 900 vereyim. Haydi öyle olsun! Peki malı ne vakit alacağım. Hemen! az Herman bu alışverişin bir noter önünde kütüğe geçmesini iste- miş, ve işte kanuna bu unan kalmayı istemektir ki, üç kişi için bir kaygu kaynağı olmuştur. Çünkü polis türeye aurılık diye işe karışarak — alıcı; vericiyi ve satılanı tuttuğu gibi mal kemeye vermiştir.. Yalnız şunu unutmamalı: Kadın bu uzlaşmayı tamamen — benimsemişti, Ne de olsa 900 dolar fena bir değer değildir. Sonra Rişar da sevinçdeydi, Pol ise, iyi bir Iş yaptığında hiç Eşgili yoktu. Sadece bu uzlaşmanın türeye uydurulması isteğidir ki düzeni altüst etmiştir. * Kanun ister Amerikada olsun, ter başka yerde sızıllı çıkı yaklaşmaz, saman altında yapıl koca alıp verimini de duymaz, kat dedim ya alışverişin — kendi aralarında — yapılmı gerektir. Bu biçimde satışlar, kiraya verişler, uyuşe malar, azrak değildir, ola gelen şey- lerdendir. Yalnız deftert geçirilemez. İşte uyuşmalarım kütüğe y zdırmak istekleri içindirki iki Amerikalı erkek ile kadın hapishanededirler ve yine söylediğine bakılırsa bu kılık alış verişi yapmak istemediği içindir ki Bursah İzzet Efendi kuburu çekmiştir. * amdi düşünüyorum: ğ'llrıııl ?ııeıyEfıııdiıın avukatı elbette onurun korunmasına el ata« caktır, yalnız acaba Amerikalı satı« cıtin avukatı me diyecek? Duygu mazeretini dile dolaması mümkündür, derim, Gerçek, komsiyoncu sanına değer bir adam defterinin bir gediğini doldurman için hiç bir yolugluktan çekinmerz, sanırım, tezi bu olacaktır. Kadının b"ı;:.h"d’.".“' onun için kola; ir #Öz vardır: Z Kadın başına buyuruk kalmak istememekte başı buyuruktur, diyebilir. Satın alana gelince, en parlak rol onundur : — Kabahatim ne? Şu kadını satin alacak yerde metres tutsaydım bana ne diyebilirdiniz? diye bir sorgu sorsa me der? söylemek gerakse bü iş çok nazik ve çok karışık birsürü sorguları meydana çıkaracaktır. Fakat ben sanıyorum ki - başlıca suç Ame- rikanın noterinde ve Bursa coşkun — alıcısındadır. - Halbuki - her ikiainin duruşuda türeye uygandur. Giritte Silâhlı Miting Atina, 26 — Bam gazeteler İGiritteki hükümete karşı silâhlı bir miting hazırlandığını yazmaktadırlar Faydalı Bir Karar Devlet Denizyolları ihraç edi- len mallarımızı fuzuli aktarma- lardan kurtarmak, maliyet fiatını da mümkün mertebe ucuılılııfk için Hopa - Portszit seferleri ih- dasına karar vermiştir. Seferle- rin yakında b muhte- |meldir.Bu suretle Karadeniz liman- ları mahsulâ doğrudan doğ- ruya Yunanistana, Mısıra sevket- mek mümkün olacaktır.